Wykonywanie zobowiązań podatkowych

Przepisy o wykonywaniu zobowiązań podatkowych (1) zabezpieczeniu wykonania Przepisy określające sytuacje, w których nie dochodzi do wykonania Przepisy o wykonaniu dobrowolnym Przepisy o wykonaniu przymusowym

Przepisy o wykonywaniu zobowiązań podatkowych (2) Wykonalność aktów stosowania prawa w zakresie wymiaru zobowiązań podatkowych Terminy płatności Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych Zasady wygasania zobowiązań podatkowych Podmioty odpowiedzialne za wykonanie zobowiązań podatkowych Przesłanki egzekucji zobowiązań podatkowych Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych

Wykonalność deklaracji / decyzji Deklaracje: - podatek wykazany w deklaracji jest "podatkiem do zapłaty" (art. 21 par. 2 o.p.) - możliwość prowadzenia egzekucji na podstawie deklaracji (art. 3 u.p.e.a.) Decyzje: - wykonalne są decyzje ostateczne, chyba, że wstrzymano ich wykonanie w związku z wniesieniem skargi (art. 239e o.p.) - decyzje nieostateczne nie podlegają wykonaniu, chyba, że nadano im rygor natychmiastowej wykonalności (art. 239a o.p.)

Terminy płatności Art. 47 o.p. § 1. Termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego. § 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego określają kalendarzowo terminy płatności podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku, a decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego nie została doręczona co najmniej na 14 dni przed terminem płatności podatku, pierwszej zaliczki na podatek lub pierwszej raty podatku, obowiązuje termin określony w § 1. § 3. Jeżeli podatnik jest obowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek, za termin płatności uważa się ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata powinna nastąpić. § 4. Terminem płatności dla płatników jest ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, powinna nastąpić wpłata należności z tytułu podatku. § 4a. Terminem płatności dla inkasentów jest dzień następujący po ostatnim dniu, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata podatku powinna nastąpić, chyba że organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego wyznaczył termin późniejszy. § 5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, terminy płatności poszczególnych podatków, zaliczek na podatek lub rat podatku, wskazując dzień, miesiąc i rok, w którym upływa termin płatności.

Terminy płatności - wydłużenie W drodze decyzji organu podatkowego (art. 67a par. 1 pkt 1 i 2 o.p.) W drodze rozporządzenia ministra finansów (art. 50 o.p.) Odroczenie terminu płatności Rozłożenie płatności na raty

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych (1) 1) ważny interes podatnika 2) interes publiczny odroczenie rozłożenie na raty umorzenie

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych (2) Wyrok WSA w Białymstoku z 17 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Bk 282/08: „Umorzenie zobowiązania podatkowego jest przywilejem stosowanym przez Państwo po to, by poprzez stosowanie zasady powszechności opodatkowania i egzekwowanie podatku, nie doprowadzić do skutków niepożądanych z punktu widzenia tak społecznego, jak i indywidualnego, odnoszącego się do osoby podatnika oraz jego najbliższych”

Ulgi w spłacie – ważny interes podatnika (1) Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 30 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Go 777/08: „Nie można także robić stronie zarzutu, że dobrowolnie nie spłaca zaległości, skoro prowadzone jest w stosunku do niej postępowanie egzekucyjne, a wzięcie przez skarżącą kredytu konsumpcyjnego na zakup pralki i kuchni o łącznej wysokości 2.497,82 zł w sytuacji, gdy samotnie wychowuje trójkę dzieci, nie może być również negatywnie postrzegane”

Ulgi w spłacie – ważny interes podatnika (2) Wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 2093/10: „ważne jest, dlaczego zadłużenie powstało. W tym kontekście istotna w sprawie jest także zdolność płatnicza wnioskodawcy w okresie powstania zaległości i sposób dysponowania dostępnymi mu środkami finansowymi” „unikanie płacenia podatku czy też niewykazanie się jakąkolwiek aktywnością zmierzającą do spłaty należności nie może być promowane przez przyznawanie ulg podatkowych, gdyż ewidentnie stoi to w sprzeczności z interesem publicznym”

Ulgi w spłacie – interes publiczny Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 maja 2001 r., sygn. akt III SA 830/00: „Interes publiczny to nie tylko potrzeba zapewnienia maksymalnych dochodów w budżecie państwa, ale także ograniczenie jego ewentualnych wydatków np. na zasiłki dla bezrobotnych, czy pomoc z opieki społecznej”

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych u przedsiębiorców Łączne spełnienie przesłanek: 1) ważny interes podatnika lub 2) interes publiczny Art. 67a par. 1 o.p.: 3) które stanowią pomoc publiczną w jednym z programów wymienionych w pkt 3 1) nie stanowią pomocy publicznej; 2) stanowią pomoc de minimis; Art. 67b par. 1 o.p.:

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych - procedura Wniosek podatnika Wyjątek: art. 67d o.p. - nie bada się zasadności wymiaru - wyłącznie przesłanki ulg w spłacie Postępowanie wyjaśniające: - uznaniowy charakter - konstytutywna Decyzja:

Sposoby wygasania zobowiązań podatkowych Art. 59 § 1 o.p. Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek: 1) zapłaty; 2) pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta; 3) potrącenia; 4) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku; 5) zaniechania poboru; 6) przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych; 7) przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym; 8) umorzenia zaległości; 9) przedawnienia; 10) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m.

Efektywne wygasanie zobowiązań podatkowych zapłata potrącenie „zapłata” wierzytelnością (art. 64 i 65 o.p.) przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych „zapłata” rzeczami lub prawami majątkowymi (art. 66 o.p.) zaliczenie nadpłaty „zapłata” wierzytelnością z tytułu nadpłaty (art. 76 par. 1 o.p.)

Nieefektywne wygasanie zobowiązań podatkowych Umorzenie zaległości podatkowej Zwolnienie z obowiązku zapłaty w przypadku interpretacji skutkującej szerszą ochroną Przedawnienie wykonania Zaniechanie poboru

Papierami wartościowymi Zapłata Formy podstawowe Formy pomocnicze Gotówka (art. 60 par. 1 pkt 1 o.p.) Bezgotówkowo (art. 60 par. 1 pkt 2 o.p.) Papierami wartościowymi Znaki akcyzy

Zapłata (2) Uchwała NSA z dnia 26 maja 2008r., sygn. akt I FPS 8/07: „zapłata, o której mowa w art. 59 § 1 pkt 1 w zw. z art. 60 § 1 pkt 2 o.p., w brzmieniu obowiązującym w 2004 r., dokonana przez inny podmiot w imieniu podatnika nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego tego podatnika”. „obowiązek zapłaty podatku wynika ze zobowiązania podatkowego, a zobowiązanym do jego zapłacenia jest podatnik” „tylko zapłata podatku przez podatnika prowadzi do realizacji zobowiązania podatkowego i tym samym do jego wygaśnięcia” „określone w ustawach podatkowych obowiązki podatkowe mają publicznoprawny charakter, są obowiązkami osobistymi i nie mogą być znoszone przez umowy cywilnoprawne zawierane między podatnikiem a osobą trzecią” „osoba wpłacająca podatek dokonuje tego ze środków powierzonych mu przez podatnika” - „dokonuje wówczas czynności technicznej - wpłaca podatek za podatnika, działa (…) jedynie jako <<posłaniec>> (…) „w tych (…) wypadkach zapłaty w sensie prawnym dokonuje podatnik”.

Zapłata zaległości podatkowej – art. 55 par. 2 o.p. Przykład. Zaległość podatkowa – 100, odsetki – 25. Podatnik dokonuje wpłaty w wysokości 100. Sposób rozliczenia wpłaty: Udział zaległości w całości, która powinna zostać uiszczona: 100/(100+25)= 4/5 Udział odsetek w całości: 25/(100+25)= 1/5 Uiszczono zaległość w wysokości: 4/5 x 100 = 80 Pozostaje do zapłaty: 100-80=20

Potrącenie podatkowe wierzyciel dłużnik WIERZYTELNOŚĆ PRYWATNOPRAWNA (ART. 64 PAR. 1 I 2 O.P.) Skarb Państwa podatnik WIERZYTELNOŚĆ Z TYTUŁU PODATKÓW dłużnik wierzyciel

Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych (art. 66 o.p.) Wniosek do starosty Wstępna analiza wniosku przez starostę Zgoda naczelnika US lub UC UMOWA !!!! Decyzja o wygaśnięciu zobowiązania

Odpowiedzialność za wykonanie zobowiązań podatkowych ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODATKOWA OSOBA TRZECIA MAŁŻONEK PODATNIKA PODATNIK PODATNIK SOLIDARNY NASTĘPCA PRAWNY PŁATNIK /INKASENT

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe (2) wymaga władczego działania organu nie wymaga władczego działania organu Odpowiedzialność płatnika/inkasenta (art. 30 par. 4 i 5 o.p.) Odpowiedzialność osoby trzeciej (art. 108 par. 1 o.p.) Odpowiedzialność spadkobiercy, będącym następcą prawnym (art. 100 o.p.) Podatnik Dłużnik solidarny Małżonek podatnika Następca prawny, z wyjątkiem spadkobiercy

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe (3) Podatnik/ Podatnik solidarny Małżonek podatnika Następstwo prawne Płatnik/ inkasent Osoba trzecia na podstawie obowiązku podatkowego odpowiedzialność co do zasady - brak dodatkowych przesłanek (wystarczy „bycie” małżonkiem) - przesłanki wskazane w art. 93 i następnych o.p. niewykonanie nałożonych obowiązków katalog osób i przesłanek w art. 110-117a o.p. zasady i zakres odpowiedzialności (art. 107-109 o.p.)

Odpowiedzialność małżonka podatnika oraz małżonka płatnika/inkasenta Art. 29 o.p. § 1. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. § 2. Skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem: 1) zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej; 2) zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu; 3) ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka; 4) uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji. § 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do płatnika oraz inkasenta.

Odpowiedzialność osób trzecich Wymiar dla podatnika Egzekucja z majątku podatnika art. 108 par. 4 o.p.p Art. 108 par. 2 i 3 o.p. orzeczenie o odpowiedzialności osób trzecich Egzekucja odpowiedzialności ssób trzecich

Przesłanki egzekucji zobowiązań podatkowych Upływ terminu płatności Brak decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty Niewykonanie zobowiązania Brak decyzji o umorzeniu lub niewystąpienie skutki przedawnienia Wymagalność zobowiązania (wykonalność deklaracji lub decyzji)

Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych Zastaw skarbowy (art. 41 o.p.) Zabezpieczenie w trybie art. 33 o.p. Hipoteka przymusowa (art. 34 o.p.) Przed terminem płatności (art. 33 par. 1 o.p.) Zabezpieczenie „przedwymiarowe” (art. 33 par. 2 o.p.)