Teoria Dow’a Teoria fal Elliotta J.J. Murphy „Analiza techniczna rynków finansowych http://www.ingsecurities.pl/e-learning

Teoria Dowa „The ABC of Stock Speculation” S. A. Nelson 1903 „The Stock Market” W. P. Hamilton, 1922 „Dow Theory” Robert Rhea, 1932

Hossa – bull market Hossa dzieli się na trzy fazy, trzy ruchy zwyżkujące Pierwszy ruch jest zdominowany dużą dozą pesymizmu po okresie bessy, jest reakcją na niedowartościowanie rynku. Zwyżce towarzyszą negatywne informacje okołorynkowe. Większość obserwatorów „obserwuje z niedowierzaniem” rosnące indeksy. Panuje powszechne przekonanie o nieuchronnym pogłębieniu spadków

Druga zwyżka wiąże się z Hossa – the bull market Druga zwyżka wiąże się z polepszającym się klimatem biznesowym. Rosną zyski przedsiębiorstw. Zmniejsza się bezrobocie. Zdaniem większości – najgorszy okres został przezwyciężony Ta faza powinna być najbardziej zyskowna dla techników.

Hossa – the bull market Trzecią zwyżkę charakteryzuje przesadny optymizm w dyskontowaniu przyszłości. Zwyżce towarzyszą pozytywne informacje okołorynkowe. Informacje o hossie docierają do szerokiej publiczności. Większość inwestorów rozważa tylko zakupy akcji. Firmy emitują nowe emisje akcji

Bessa – the bear market Bessa dzieli się także na 3 fazy spadkowe W pierwszej zbywają akcje najbardziej zorientowani, którzy dostrzegli przewartościowanie i brak perspektyw na większe zyski spółek. Drugą fazę charakteryzuje paniczna wyprzedaż akcji, zniżki nabierają tempa. Po kulminacji wyprzedaży następuje korekcyjna zwyżka trendu wtórnego. Trend wtórny może mieć postać trendu bocznego. Trzeciej fazie spadków towarzyszy postępujący pesymizm tych, którzy byli przekonani, że kupili „w dołku” oraz tych , którzy przetrzymali akcje do tej pory. Fazie towarzyszą negatywne wiadomości okołorynkowe. Panuje przekonanie, że akcje nie mają żadnej wartości.

Potwierdzenie średnich: przemysłowej i transportowej DJIA, DJTA Sygnał kupna jednej średniej musi być potwierdzony sygnałem płynącym z drugiej Potwierdzenie sygnału przez drugą średnią powinno nastąpić w ciągu 3 miesięcy po wygenerowaniu sygnału przez pierwszą Sygnał kupna to osiągnięcie nowego dna na wyższym poziomie niż poprzednie w głównym trendzie zwyżkowym oraz przekroczenie szczytu osiągniętego w pierwszej zwyżce trendu wtórnego

Obroty potwierdzają trend główny Volume goes with trend W czasie hossy wolumen wzrasta wraz ze zwyżką ceny akcji maleje w czasie zniżki. To samo dotyczy trendów wtórnych W czasie bessy wolumen wzrasta wraz ze spadkiem ceny akcji i maleje przy wzrostach

Trend horyzontalny może zastępować trendy wtórne Ceny wahają się w granicach –5% do +5% Następuje tymczasowa równowaga popytu i podaży Im dużej trwa, im mniejsze są wahania, tym ważniejsze jest wybicie z tzw. „bazy” Trend horyzontalny może dotyczyć jednej ze średnich

Ceny zamknięcia Inercja trendu Ważne są tylko ceny zamknięcia, wahania w trakcie dnia mają znaczenie drugorzędne Trend jest kontynuowany, dopóki nie ma sygnału jego zmiany Sygnał zmiany trendu może wystąpić w każdej chwili, dopóki jednak nie następuje należy uważać za „obowiązujący” istniejący trend

Teoria Dowa, Charles H. Dow - wynalazca indeksu giełdy amerykańskiej (ostatnia dekada XIX w,) 75% akcji drożeje w czasie hossy, 90% zniżkuje w czasie bessy Idea „średniej giełdowej” ilustrującej zachowanie cen 12 największych spółek (później 32, teraz 30) Średnie giełdowe dyskontują wszystko (averages discount everything-except „acts of God”) Średnie rynkowe odzwierciedlają działanie dziesiątków tysięcy inwestorów, którzy mają dostęp do wszelkich informacji, także fundamentalnych

Teoria fal Elliota „The wave principle” – Charles J. Collins 1938 r Publikacja bazująca na oryginalnym tekście Ralpha Nelsona Elliotta - rozszerzenie i uzupełnienie teorii Dowa „Nature’s Law –The Secret of the Universe” – R. N. Elliott 1946 „ Elliott wave principle” A.J. Frost,R. Prechter 1978 Polskie tłum. - „Teoria fal Elliotta” WIG –Press 1995

Teoria fal Elliota Podstawowe elementy teorii fal Kształt impulsów wzrostowych, korekt spadkowych, Proporcje między kolejnymi elementami Relacje czasowe. Uwaga 1. Analiza proporcji jest użyteczna przy określeniu zasięgu przyszłego ruchu cen, czego dokonuje się mierząc relacje pomiędzy poszczególnymi falami. Uwaga 2. Teoria Elliotta była pierwotnie przeznaczona do analizy głównych wskaźników rynku akcji, a zwłaszcza średniej przemysłowej Dow-Jonesa..

Teoria fal Elliota Rosnący rynek akcji podlega powtarzającemu się rytmowi pięciofalowej fazy wzrostu, po której następuje trójfalowa faza spadku. Pełny cykl składa się więc z ośmiu fal Fale fazy wzrostów - oznaczone liczbami 1, 3 i 5 – zwane są falami impulsu - natomiast fale 2 i 4, biegnące w kierunku przeciwnym do trendu wzrostowego, zwane są falami korygującymi. Kiedy pięciofalowa faza wzrostu dobiega końca, zaczyna się faza trójfalowej korekty. Fale tej fazy oznaczone są odpowiednio literami a, b, c. Na spadkowym rynku faza spadku ma strukturę pięciofalową, zaś wzrostu - trójfalową.

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cyklu Cykl rynku wzrostowego= faza wzrostu + faza spadku Całą fazę wzrostu określamy jako falę 1 stopnia (podobnie - faza spadku) Cykl składa się zatem z 2 fal 1 stopnia. 5 fal fazy wzrostu to 5 fal 2 stopnia Cykl składa się zatem z 8 fal 2 stopnia.

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cyklu Każdą z 8 fal 2. stopnia całego cyklu można podzielić na fale stopnia 3, według zasady: Jeżeli kierunek (wzrost lub spadek) fali jest zgodny z kierunkiem fali wyższego stopnia, to dzielimy ja na 5 fal niższego stopnia, w przeciwnym wypadku na 3 fale. Fale stopnia 3. dzielimy na fale stopnia 4. Według tej samej zasady. Itd..

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cyklu

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cyklu

Teoria fal Elliota – pełny cykl rynku wzrostowego – stopnie cyklu

Teoria fal Elliota – zastosowanie Teoria FE służy do identyfikacji aktualnego miejsca w całym cyklu, ma zatem istotną wartość prognostyczną, przy założeniu jej prawdziwości i prawidłowego oznaczenia zaistniałych fal Ruchy korekcyjne (korekty) nigdy nie składają się z 5 fal. Jeżeli w czasie hossy pojawi się 5 falowy ruch korekcyjny, to oznacza on pierwszą z 3 fal spadkowych. W bessie, pojawienie się 5 falowej zwyżki powinno oznaczać falę wzrostową nowego cyklu

Charakterystyka poszczególnych fal Fala 1 jest na ogół najkrótsza w porównaniu z pozostałymi Początkowo wydaje się, że obserwowany ruch cen jest jedynie chwilowym odbiciem po długotrwałej tendencji spadkowej. Jeżeli fala pierwsza powstaje w ramach głównych formacji odwrócenia trendu, ma ona dynamiczny charakter. Akcje kupują inwestorzy instytucjonalni (Inwestorzy indywidualni wstrzymują się z zakupami)

Charakterystyka poszczególnych fal Fala 2 - z reguły - znosi całą pierwszą falę bądź jej istotną część. Ruch korekcyjny w dół zatrzymuje się zazwyczaj powyżej poziomu rozpoczęcia fali pierwszej. Akcje ponownie kupują inwestorzy instytucjonalni, natomiast inwestorzy mniej doświadczeni zamykają swoje stratne pozycje, oczekując dalszego znaczącego pogorszenia koniunktury

Charakterystyka poszczególnych fal Fala 3 jest najczęściej najdłuższa i cechuje się dynamicznym wzrostem Analiza techniczna generuje wiarygodne i silne sygnały kupna Fali tej towarzyszy najwyższy wolumen obrotów Rynek notuje przyśpieszenie dynamiki wzrostu, czemu towarzyszą luki cenowe Często fala trzecia jest falą wydłużoną Nigdy fala trzecia nie jest najkrótsza w układzie pięciu fal wzrostowych. Wszystkie główne wskaźniki makroekonomiczne potwierdzają rozwój gospodarki.

Charakterystyka poszczególnych fal Fala 4 tak jak druga stanowi korektę spadkową w impulsie wzrostowym. Fala 4 ma na ogół inny kształt niż fala druga (jeżeli fala druga była gwałtowna, fala czwarta ma postać konsolidacji np. w postaci trójkąta). Fala czwarta może mieć gwałtowny charakter, gdy fala druga była płaska lub miała postać konsolidacji. Dno fali czwartej nigdy nie znajduje się poniżej szczytu fali pierwszej.

Charakterystyka poszczególnych fal Fala 5 ma zwykle mniej dynamiczny charakter niż fala trzecia. Kształtowaniu się tej fali pojawiają się sygnały analizy technicznej świadczące o słabnącej sile strony popytowej. Wskaźniki przedstawiające wolumen obrotów nie potwierdza nowych maksimów (szczyty kształtowane są przy niższym wolumenie obrotów niż to miało miejsce podczas szczytu trzeciej fali). Krótkoterminowe oscylatory wykazują negatywne dywergencje informujące o słabnącym trendzie wzrostowym. Uważa się, że w tej fazie akcje kupują drobni inwestorzy. Inwestorzy instytucjonalni są stroną sprzedającą. Odwrócenie trendu wzrostowego najczęściej następuje po fazie euforii.

Fale korekcyjne Fale korekcyjne mogą mieć postać tzw. Zygzaków (najbardziej typowe) Fal płaskich Trójkątów

Zygzak (5-3-5) rynku wzrostowego

Zygzak (5-3-5) rynku spadkowego

Fala płaska hossy – oznaka siły rynku Fala A jest trójką – nie zaś piątką Fala B zwyżkuje do poziomu początkowego fali A, fala C – na poziomie dna fali A

Fala płaska hossy – warianty Fala C może zatrzymać się powyżej dna fali A Fala B może dotrzeć powyżej szczytu fali A, zaś fala C poniżej dna fali A

Fala płaska – korekta nieregularna w czasie hossy

Fala płaska (3-3-5) bessy – oznaka słabości rynku

Fala płaska – korekta nieregularna w czasie bessy

Trójkąty jako fale korekcyjne Trójkąty pojawiają się zazwyczaj jako fala nr 4 (poprzedzają ostatni ruch zgodny z trendem głównym) fala B w fazie A-B-C

Faza spadkowa Charakterystyka fal FALA A O zaistnieniu fali A świadczy jej pięciofalowa struktura. W czasie formowania się fali A wolumen obrotów jest , niższy towarzyszy próbom wzrostu FALA B Rozpoznanie fazy kształtowania fali B nie jest łatwe. Po czasie okazuje się, że mamy do czynienia jedynie z odbiciem w górę w ramach trendu spadkowego. Fala B przebiega zwykle przy niskim wolumenie obrotów. W zależności od rodzaju fali korygującej, zwyżki mogą sięgnąć poprzedniego szczytu lub nawet przekroczyć go, po czym trend spadkowy jest kontynuowany.

Faza spadkowa Charakterystyka fali C Najczęściej fala C sprowadza notowania poniżej dna fali A. Wyprzedaży towarzyszy wyższy wolumen obrotów. O przewadze strony podażowej informują wskaźniki analizy technicznej (generowane są sygnały sprzedaży). Zestawienie szczytu trzeciej i piątej fali wraz ze szczytem fali B często przyjmuje postać negatywnej formacji głowy i ramion. Dynamiczny charakter fali C wynika przede wszystkim z faktu, iż spadki zaskakują zarówno inwestorów, którzy kupili akcje podczas impulsów wzrostowych, jak również tych, którzy skusili się na otwarcie pozycji podczas fali B.

Reguła zmienności - rynek nie zachowuje się dwa razy z rzędu w ten sam sposób

Dno fali 4 jako obszar wsparcia Gdy po 5 falowej fazie wzrostu (hossy) następuje 3 falowa faza zniżki (bessy), to – zdaniem Elliotta – dno fali C nie powinno zejść poniżej poziomu dna fali nr 4 ukształtowanego w trendzie wzrostowym Teza stanowi pomoc do określenia zasięgu spadku Mogą zdarzyć się odstępstwa od tej reguły

Proporcje między falami Jeśli fale 1 i 3 są mniej więcej równe i oczekuje się, że fala 5 będzie wydłużona, to jej zasięg można wyliczyć mierząc odległość od dna fali pierwszej do szczytu fali trzeciej, mnożąc ją następnie przez 1,618 i dodając uzyskany wynik do poziomu dna fali czwartej; W przypadku fal korygujących, w normalnym zygzaku 5-3-5 fala c ma często mniej więcej taką długość jak fala a; Innym sposobem zmierzenia zasięgu fali c jest pomnożenie wysokości fali a przez 0,618 i odjęcie wyniku od dna fali a; W przypadku płaskiej korekty 3-3-5, gdzie fala b sięga szczytu fali a lub go przekracza, fala c będzie miała długość około 1,618 fali a.

Zasięg wydłużonej 5 fali

Proporcje między falami Tylko jedna fala impulsu może ulec wydłużeniu, pozostałe równe są pod względem długości i czasu trwania. Minimalny zasięg fali 3 można wyliczyć mnożąc wysokość fali 1 przez 1,618 i dodając otrzymaną wielkość do poziomu dna fali 2. Zasięg fali 5 można wyliczyć w przybliżeniu mnożąc wysokość fali 1 przez 3,236 (2 razy 1,618) i dodając tę wartość do szczytu lub dna fali pierwszej, w celu uzyskania maksimum i minimum zasięgu przyszłego ruchu cen

Minimalny zasięg fali 3

Minimalny i maksymalny zasięg fali 5

Proporcje między falami Brak szczegółowych wskazań odnośnie długości fal 2 i 4. Przyjmuje się, że mogą być wyznaczone poziomami zniesień Fibonacciego

50% - towe ZNIESIENIA IMPULSÓW WZROSTOWYCH

Zasięg fali C

Zasięg fali C W przypadku płaskiej korekty 3-3-5, gdzie fala b sięga szczytu fali a lub go przekracza, fala c będzie miała długość około 1,618 fali a.

Zakres fali C wyznaczony narzędziem Fibonacci retracement

Zasięg fali A jako 50% zniesienie fali 5 Wyznaczenie zasięgu fali C – zgodne z regułą Elliotta 161,8% fali A

Uwagi Obszary zastosowania teorii fal Eliotta: Rynek akcji Rynek towarowy (teoria Elliota dopuszczała pewne różnice w odniesieniu do tych rynków) Indeksy a nie akcje Rynki płynne z dużą liczbą uczestników Łączenie z innymi narzędziami AT

Hossa 93/94, bessa 94/95 wydłużona 5 fala

Fale a,b,c w bessie 95/95 ?

Fale a,b,c w bessie 95/95 ?

Zniesienie wzrostu 93/94

ZigZag(10%) / mWIG40 / hossa 2007 Wydłużona 5 fala ?

ZigZag(15%)/ sWIG80/ hossa 2007

ZigZag(15%)/ sWIG80/ hossa 2007

ZigZag(1,7%) / sWIG80 / hossa 2007

ZigZag(5%) / sWIG80 / hossa 2007

ZigZag(20%)/ MOSTALEXP/ hossa 2007

ZigZag(20%)/ MOSTALZAB/ hossa 2007

ZigZag(20%) / PROCHEM / hossa 2007

ZigZag(15%) / MCI / hossa 2007

Liczby ciągu Fibonacciego na osi czasu - punkty zwrotne

Liczby ciągu Fibonacciego na osi czasu- punkty zwrotne

Przedziały czasowe Fibonacciego

Przedziały czasowe Fibonacciego

Przedziały czasowe Fibonacciego