Analiza techniczna wykład 7 Luki cenowe Formacje cenowe kontynuacji trendu Formacje zmiany lub kontynuacji trendu
Formacje - rozpoznawanie
luka startu luka ucieczki luka wyczerpania Luki cenowe luka startu luka ucieczki luka wyczerpania
Luki cenowe Dzienne luki cenowe powstają w dwóch sytuacjach: Cena minimalna w dniu następnym jest większa niż cena maksymalna w poprzednim Cena maksymalna w dniu następnym jest mniejsza niż cena minimalna w poprzednim Można definiować luki cenowe dla różnych interwałów czasowych
Luki cenowe
Rozróżnia się 3 rodzaje luk: Luki cenowe W trendzie wzrostowym luki cenowe świadczą o sile trendu, podobnie jak luki cenowe w trendzie spadkowym Rozróżnia się 3 rodzaje luk: luka startu luka ucieczki luka wyczerpania
Luka startu - sygnały Luka startu pojawia się po wykształceniu formacji odwrócenia trendu (przełamania linii trendu, przerwanie linii szyi w odwróconej formacji głowy i ramion) i zapowiada znaczący ruch cen Luce startu towarzyszy duży wolumen Luka ta na ogół nie jest zapełniana (często – tylko częściowo) Im większy wolumen tym mniejsze prawdopodobieństwo jej wypełnienia Wypełnienie luki oznacza, że jej powstanie było fałszywym sygnałem
Luka startu - znaczenie Luka startu na początku trendu wzrostowego staje się obszarem wsparcia w czasie korekty spadkowej Luka startu na początku trendu spadkowego staje się obszarem oporu czasie korekty wzrostowej
Luka ucieczki Luka ucieczki powstaje około połowy trendu, gdy ceny gwałtownie rosną bądź spadają przy umiarkowanych obrotach Luka ucieczki w trendzie wzrostowym jest oznaką siły rynku zaś w trendzie spadkowym - słabości rynku Luka ucieczki – podobnie do luki startu - staje się obszarem wsparcia w czasie korekty spadkowej lub obszarem oporu czasie korekty wzrostowej Wypełnienie luki ucieczki może zapowiadać zmianę trendu
Luka wyczerpania Luka wyczerpania - pojawia się pod koniec trendu ( w trendzie wzrostowym jest to wzrost „ostatkiem sił” zaś w trendzie spadkowym „ostatni histeryczny spadek”) W trendzie wzrostowym spadek cen poniżej luki wyczerpania oznacza zazwyczaj koniec tego trendu (podobnie jak wzrost cen powyżej luki wyczerpania w trendzie spadkowym)
Luki startu i ucieczki w trendzie spadkowym
Wyspa odwrotu w trendzie wzrostowym Formacja składająca się z luki wyczerpania trendu wzrostowego, kilku lub kilkunastu świec o krótkich korpusach oraz luki (startowej trendu spadkowego) Wyspa odwrotu jest silnym sygnałem zmiany trendu na spadkowy Podobnie definiuje się wyspę odwrotu w trendzie spadkowym, będącą zapowiedzią trendu wzrostowego
Wyspa odwrotu w trendzie wzrostowym
Formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu Formacja trójkąta symetrycznego Formacja trójkąta zwyżkującego Formacja trójkąta zniżkującego Formacja trójkąta rozszerzającego Formacja diamentu Formacja prostokąta
Formacja trójkąta symetrycznego
Formacje trójkątów Formacje trójkątów występują zarówno jako formacje odwrócenia i kontynuacji trendu. Są to formacje najczęściej spotykane, jednocześnie najmniej pewne. Wybicie z trójkąta powinno nastąpić w odległości od połowy do (średnio) 2/3 odległości od momentu tworzenia trójkąta do jego wierzchołka. Zasięg ruchu ceny wyznacza wysokość trójkąta mierzona od punktu wybicia.
Formacja trójkąta symetrycznego
Formacja trójkąta symetrycznego Formację wyznaczają dwie zbieżne linie poprowadzone przez dwa maksima i dwa minima. Wolumen obrotów powinien wykazywać tendencję spadkową. Sygnałem kupna jest przełamanie górnej linii (wolumen powinien wyraźnie wzrosnąć). Po wybiciu często następuje ruch korekcyjny Sygnałem sprzedaży jest przełamanie dolnej linii Wybicie z trójkąta symetrycznego powinno nastąpić w granicach od 50% do 25% przed jego końcem (licząc od pierwszego punktu zwrotnego do przecięcia ramion trójkąta).
Formacja trójkąta symetrycznego Wielkość wzrostu lub spadku cen po wybiciu z trójkąta powinna być co najmniej równa wysokości formacji mierzonej w drugim punkcie zwrotnym (linia fioletowa na rysunku). Poziom wyznaczony przez wierzchołek trójkąta (K) stanowi często silne wsparcie lub opór. Trójkąt symetryczny częściej zapowiada kontynuację wcześniejszego ruchu niż jego odwrócenie Czas kształtowania - od kilku tygodni do kilku miesięcy Zastosowanie - podjęcie decyzji kupna lub sprzedaży
Trójkąt zwyżkujący
Trójkąt zwyżkujący Górna linia trójkąta zwyżkującego przebiega poziomo Podobnie jak w formacji trójkąta symetrycznego wolumen obrotów powinien maleć. Sygnałem kupna jest przełamanie poziomej linii (wolumen powinien wyraźnie wzrosnąć). Wybicie z trójkąta zwyżkującego powinno nastąpić nie później niż 25% przed jego końcem (licząc od pierwszego punktu zwrotnego do punktu K). Późniejsze wybicie jest często sygnałem fałszywym.
Trójkąt zwyżkujący Wielkość wzrostu cen po wybiciu w górę z trójkąta – jak dla trójkąta symetrycznego (linia fioletowa na rysunku). Poziom wyznaczony przez górną krawędź często stanowi - po wybiciu w górę - silne wsparcie. Czas kształtowania - od kilku tygodni do kilku miesięcy Zastosowanie - podjęcie decyzji kupna
Trójkąt zniżkujący
Trójkąt zniżkujący Dolna linia trójkąta zniżkującego przebiega poziomo. Podobnie jak w formacji trójkąta symetrycznego wolumen obrotów powinien maleć. Sygnałem sprzedaży jest przełamanie poziomej linii (wolumen powinien wyraźnie wzrosnąć). Wybicie z trójkąta zniżkującego powinno nastąpić nie później niż 25% przed jego końcem (licząc od pierwszego punktu zwrotnego do punktu K). Późniejsze wybicie bywa często ruchem fałszywym.
Trójkąt zniżkujący Wielkość spadku po wybiciu w dół z trójkąta - co najmniej równa wysokości formacji (fioletowy odcinek). Poziom wyznaczony przez dolną krawędź często stanowi - po wybiciu w dół - silny opór. Czas kształtowania - od kilku tygodni do kilku miesięcy Zastosowanie - podjęcie decyzji sprzedaży
Formacje trójkątów rozszerzających
Formacje trójkątów rozszerzających Formacje zarówno odwrócenia jak i kontynuacji Często - formacje wierzchołkowe. Linie trójkąta rozszerzającego przebiegają wzdłuż rosnących maksimów cenowych i malejących minimów. Wolumen obrotów w trakcie tworzenia samej formacji powinien maleć. Silny przyrost wolumenu powinien natomiast towarzyszyć wybiciu z formacji niezależnie od jego kierunku.
Formacje trójkątów rozszerzających W przeciwieństwie do klasycznych formacji trójkąta w przypadku trójkąta rozszerzającego mogą pojawić się trudności ze zdefiniowaniem okresu w jakim powinno nastąpić wybicie Zasięg ruchu wyznacza wysokość trójkąta mierzona od punktu wybicia.
Formacje trójkątów rozszerzających Trójkąty prostokątne
Diament
Diament Punkty zwrotne formacji wyznaczają linie rombu (diament) Do połowy diamentu wolumen obrotów zazwyczaj maleje,( aktywność nieznacznie wzrasta w trakcie lokalnych szczytów i maleje dla lokalnych minimów) W drugiej połowie, wolumen nieznacznie wzrasta, przy czym wyraźny wzrost obrotów ma miejsce przy ostatecznym wybiciu z formacji Zasięg ruchu wyznacza szerokość diamentu mierzona od punktu wybicia Początek formacji jest niekiedy mylony z początkiem kształtowania głowy i ramion
Prostokąt
Prostokąt Prostokąty częściej zapowiadają kontynuację wcześniejszego trendu niż jego odwrócenie. Formację prostokąta wyznaczają linie poziome poprowadzone przez dwa maksima i dwa minima. Dopiero po ustaleniu tych czterech punktów (1,2,3,4) można mówić o wykształceniu się prostokąta. W obrębie formacji wolumen obrotów powinien wykazywać tendencję spadkową. Dość często w obrębie prostokąta występuje dokładnie sześć punktów zwrotnych przed wybiciem. Sygnał kupna zostaje wygenerowany po wybiciu przez górną krawędź, przy czym wolumen musi wyraźnie wzrosnąć (rys. 1). Często po wybiciu następuje ruch korekcyjny - oznaczony kolorem zielonym. Sygnał sprzedaży zostaje wygenerowany po przebiciu dolnej krawędzi (rys. 2). Wielkość wzrostu lub spadku cen po wybiciu z prostokąta powinna być co najmniej równa wysokości formacji (patrz linia fioletowa na rysunku).
Prostokąt Zastosowanie: podjęcie decyzji kupna lub sprzedaży Czas kształtowania: od kilku tygodni do kilku miesięcy Wolumen: maleje Ruch cen po wybiciu: co najmniej równy wysokości formacji Sygnał kupna: wybicie przez górną krawędź Sygnał sprzedaży: przebicie dolnej krawędzi
Prostokąt / strategia Po stabilizacji formacji (dwa szczyty i dwa dna) można kupować blisko dna i sprzedawać blisko szczytu Jeśli nastąpi wybicie w dół z formacji sprzedaj natychmiast Po wybiciu w górę sprzedaj na wybiciu i odkup na korekcie Jeśli nie posiadasz akcji: w przypadku prostokąta po zwyżce (rys. 1), kupuj na szóstym punkcie zwrotnym (6) kupuj dopiero na korekcie po wybiciu w górę (potwierdzonym wzrostem wolumenu obrotów)
Formacje kontynuacji trendu Formacja flagi Formacja chorągiewki Formacja klina zwyżkującego Formacja klina zniżkującego
Klin zniżkujący Copyright (c) 1999-2006 WD SOFTWARE
Klin zniżkujący Klin zniżkujący jest formacją zapowiadającą wzrost cen. Najczęściej kształtuje się podczas średnioterminowej korekty trendu wzrostowego Klin jest wyznaczony przez cztery punkty zwrotne (1,2,3,4), Wybicie z klina (W) powinno nastąpić nie wcześniej niż 30% przed jego końcem (początek i koniec klina określa się jak w formacjach trójkąta) Wybicie z klina powinno być potwierdzone przez wyraźny wzrost wolumenu. (Często po wybiciu w górę występuje korekta spadkowa) Wielkość wzrostu jest zależna od wysokości klina, jednak często zwyżka kończy się w okolicach najbliższego wyraźnego oporu
Klin zniżkujący Zastosowanie: podjęcie decyzji kupna Czas kształtowania: 1-3 miesiące Ruch cen po wybiciu: proporcjonalny do wielkości klina Sygnał kupna: przebicie górnej krawędzi klina Taktyka gry dla posiadacza akcji: sprzedanie na wybiciu w górę odkupienie akcji na korekcie Taktyka gry dla pozostałych inwestorów: kupno dopiero na korekcie po wybiciu w górę (potwierdzonym wzrostem wolumenu)
Klin zwyżkujący
Klin zwyżkujący Klin zniżkujący jest formacją zapowiadającą spadek cen. Najczęściej kształtuje się podczas krótkich wzrostów przy długotrwałych spadkach lub w ostatniej fazie hossy Klin jest wyznaczony przez cztery punkty zwrotne (1,2,3,4), Wybicie z klina (W) powinno nastąpić nie wcześniej niż 30% przed jego końcem (początek i koniec klina określa się jak w formacjach trójkąta) Wybicie z klina powinno być potwierdzone przez wyraźny wzrost wolumenu. (Często po wybiciu w dół występuje korekta wzrostowa) Wielkość spadku jest zależna od wysokości klina, jednak często zwyżka kończy się w okolicach najbliższego wyraźnego wsparcia
Klin zwyżkujący Zastosowanie: podjęcie decyzji sprzedaży Czas kształtowania: 1-3 miesiące Ruch cen po wybiciu: proporcjonalny do wielkości klina Wolumen: maleje Sygnał kupna: wybicie w dół przez dolną krawędź Taktyka gry dla posiadacza akcji: sprzedanie po wybiciu w dół
Chorągiewka
Chorągiewka Chorągiewka jest obok flagi jedną z najbardziej "pewnych" formacji. Występuje po bardzo szybkim (prawie pionowym) ruchu cen. Chorągiewka zapowiada kontynuację ruchu w danym kierunku. Do jej wyznaczenia konieczne są cztery punkty zwrotne (1,2,3,4 - oznaczone na rysunku kolorem niebieskim). Podczas kształtowania się chorągiewki wolumen obrotów powinien bardzo wyraźnie maleć.
Chorągiewka Zasięg ruchu po wybiciu z formacji powinien być co najmniej równy wielkości ruchu dojścia do niej, mierzonego od jakiegoś punktu charakterystycznego - np. od wybicia z poprzedniej formacji bądź przebicia poziomu oporu (pomiar wielkości ruchu oznaczono na rysunku pionową linią fioletową). Idealna - zgodna z wzorcem - chorągiewka zapowiada kontynuację ruchu o określonym zasięgu z prawdopodobieństwem około 90%.
Chorągiewka Przydatność: podjęcie decyzji kupna lub sprzedaży Ruch cen po wybiciu: duży (zależy od ruchu przed formacją) Sygnał kupna: pełne ukształtowanie formacji po zwyżce Sygnał sprzedaży: pełne ukształtowanie formacji po spadku Kształtuje się najczęściej w okresie od 3 do 4 tygodni Przy ocenie wiarygodności chorągiewki należy pamiętać że: formacja powinna wystąpić po prawie pionowym ruchu cen (bez większych korekt) wolumen powinien bardzo wyraźnie maleć podczas kształtowania się formacji wybicie powinno nastąpić w czasie krótszym niż 4 tygodnie od początku formacji - formacje dłuższe niż 3 tygodnie są już podejrzane (początek formacji został oznaczony na rysunku literą P, koniec literą K) podczas wybicia w górę wolumen obrotów powinien wyraźnie wzrosnąć.
Chorągiewka z dojściem od dołu (rys. 1) Jeśli posiadasz akcje: sprzedaj, jeśli wybicie nie nastąpiło w ciągu 4 tygodni od początku formacji sprzedaj, jeśli w obrębie formacji wystąpił wyraźny wzrost wolumenu podczas ruchu, który nie doprowadził do wybicia sprzedaj, jeśli wybicie nie nastąpiło w ciągu 3 tygodni od początku formacji a wolumen nie zachowuje się idealnie zgodnie z teorią jeśli nastąpi wybicie w dół sprzedaj natychmiast Jeśli nie posiadasz akcji: kupuj po ukształtowaniu się formacji przy dobrym układzie wolumenu obrotów nie czekając na wybicie w górę (jeśli sprzedałeś wcześniej - przy dojściu do formacji, to kupuj nawet po wyższych cenach)
Chorągiewka z dojściem od góry (rys. 2) Jeśli posiadasz akcje: sprzedaj po ukształtowaniu się formacji (jeszcze przed wybiciem). Jeśli nie posiadasz akcji: nie kupuj (nawet po wybiciu w górę)
Flaga
Flaga Flaga jest obok chorągiewki jedną z najbardziej "pewnych" formacji. Kształtuje się najczęściej w podobnym okresie jak chorągiewka (od 3 do 4 tygodni) występuje po bardzo szybkim (prawie pionowym) ruchu cen. Wolumen, zasięg ruchu, cechy prognostyczne – takie same jak w formacji chorągiewki
Przykłady trójkątów, klinów, flag, chorągiewek