Funkcje krwi w organizmie. Budowa i czynności układu krążenia Funkcje krwi w organizmie. Budowa i czynności układu krążenia. Krążenie a praca.

Układ krążenia Żadna maszyna nie będzie dobrze pracować bez stałego dopływu paliwa, a organizm ludzki nie jest tu wyjątkiem. Nasze główne źródło energii, tlen, substancje odżywcze transportowane są do najdalszych części organizmu przez krew za pośrednictwem bardzo wydajnego systemu tj. układu krążenia (krwionośnego).

Układ krążenia - budowa Serce, które działając jako pompa zmusza krew do krążenia Naczynia krwionośne, czyli zamknięty układ kanałów, przez które przepływa krew. Naczynia te dzielą się na: - tętnice (którymi wypływa krew z serca) - żyły (którymi krew powraca do serca) - naczynia włosowate (najdrobniejsze naczynia krwionośne)

Układ krążenia - naczynia Tętnice - największą, główną tętnicą organizmu ludzkiego jest aorta. Zaopatruje ona cały organizm w krew bogatą w tlen. Aorta wychodzi ku górze z lewej komory serca, zagina się i zstępuje w dół. Żyły - naczynia żylne początkowo drobne i bardzo liczne łączą się w coraz to większe żyły, które ostatecznie tworzą dwie żyły główne - górną i dolną. Uchodzą one do prawego przedsionka serca. Żyła główna dolna to największa żyła ustroju. W żyłach w przeciwieństwie do tętnic występują zastawki, które pozwalają na przepływ krwi tylko w jednym kierunku – do serca. Naczynia włosowate – tworzą sieć przez które występuje wymiana tlenu i dwutlenku węgla oraz przechodzą substancje odżywcze do wszystkich narządów organizmu człowieka.

Układ krążenia - serce Najważniejszym jego elementem jest serce – narząd mięśniowy, swoim wyglądem przypominający gruszkę o wielkości ludzkiej pięści. Mieści się we wnętrzu klatki piersiowej (2/3 po lewej stronie) między dwoma płucami i otacza go błoniasty worek zwany osierdzie. Serce składa się z czterech wewnętrznych jam – dwóch przedsionków i dwóch komór. Przedsionek i komora strony lewej są całkowicie oddzielone od przedsionka i komory po stronie prawej. Ponadto posiada cztery zastawki, których głównym zadaniem jest nadawanie odpowiedniego kierunku przepływowi krwi.

Układ krążenia - serce

Układ krążenia - czynności Podstawową czynnością układu krążenia jest zapewnienie przepływu krwi w naczyniach. Ponieważ serce spełnia funkcje pompy, musi ono regularnie pulsować, zwiększając się i zmniejszając. Każdy cykl ściskania-rozluźniania nazywamy uderzeniem serca. Nieustanna taka praca sprawia, że krew bez przerwy krąży w organizmie, transportując tlen i składniki odżywcze do wszystkich jego części, a zabierając dwutlenek węgla i inne zbędne produkty przemiany materii.

Układ krążenia - cykl pracy serca Faza rozkurczu Faza skurczu Faza odpoczynku Rozkurcz – to pierwsza faza, w której mięsień komór wiotczeje, a przedsionki kurczą się. W rezultacie komory wypełniają się krwią pochodząca z przedsionków. Skurcz – to faza zaciśnięcia. Przypada ona na moment, gdy komory wypełnione całkowicie krwią, która wypływa do nich z przedsionków mocno kurczą się i zmuszają krew do płynięcia przez zastawkę płucną i tętniczą do tętnic. W tym samym czasie zamykają się zastawki mitralna oraz trójdzielna, dzięki czemu opuszczająca serce krew nie może cofnąć się do przedsionków.

Układ krążenia - czynności

Układ krążenia - czynności

Układ krążenia - obiegi krwi Mały obieg (płucny) – przenosi krew powracająca do serca przez pień płucny i tętnice do płuc, aby ją nasycić tlenem i usunąć CO2. Następnie krew wraca do serca gotowa do ponownego krążenia. Duży obieg (obwodowy) – serce tłoczy krew bogatą w tlen przez tętnice do naczyń włosowatych. Następnie po wymianie tlenu i CO2 w tkankach, krew nasycona CO2 wraca przez żyły do serca.

Krew - budowa Krew - to czerwona ciecz, bez której życie niebyło by możliwe. Doprowadza ona do wszystkich tkanek ciała pokarm i tlen niezbędny im do życia i wzrostu. Krew przyczynia się także do usuwania produktów przemiany materii. Zawiera w sobie substancje uczestniczące w walce z chorobami. Krew stanowi ok. 1/14 ciężaru ciała i zależy od wielkości człowieka. U mężczyzn wynosi ok. 5 litrów, a u kobiet odrobinę mniej.

Krew - skład W skład krwi wchodzą cztery główne składniki: erytrocyty - krwinki czerwone (powstają w szpiku kostnym, rozprowadzają tlen po organizmie i odprowadzają CO2) leukocyty - krwinki białe (pełnią funkcję obronną organizmu) trombocyty - płytki krwi (biorą udział w procesie krzepnięcia krwi) osocze (składa się z 90% wody, w której znajdują się substancje odżywcze)

Krew - funkcje Do zasadniczych funkcji krwi w organizmie człowieka należą: transport tlenu z płuc do tkanek i dwutlenku węgla z tkanek do płuc; transport produktów energetycznych i budulcowych wchłoniętych w przewodzie pokarmowym do wszystkich tkanek obwodowych; transport produktów przemiany materii z tkanek do nerek; transport hormonów wytwarzanych w organizmie; transport witamin wchłoniętych w przewodzie pokarmowym;

Krew - funkcje dystrybucja i magazynowanie hormonów; wyrównanie ciśnienia osmotycznego jonów wodorowych; wyrównanie różnicy temperatur miedzy tkankami; tworzenie zapory przed inwazją drobnoustrojów; eliminacja za pomocą przeciwciał substancji obcych tj. toksyny, produkty przemiany drobnoustrojów.

Krążenie krwi a praca dynamiczna W czasie pracy dynamicznej (np. praca fizyczna) proporcjonalnie do zapotrzebowania na tlen wzrasta objętość minutowa serca. Jest to spowodowane wzrostem częstości skurczów i objętości wyrzutowej serca. Praca fizyczna powoduje też zmiany przepływu krwi przez narządy: wzrasta przepływ krwi przez mięśnie szkieletowe, mięsień sercowy i skórę, a maleje przepływ przez nerki, wątrobę i narządy trzewne. Ciśnienie tętnicze wzrasta podczas wysiłków proporcjonalnie do obciążenia, podczas gdy ciśnienie rozkurczowe wykazuje niewielkie zmiany. Ponadto przy pracy dynamicznej może nastąpić zmniejszenie objętości krwi bieżącej, zarazem zwiększenie prędkości jej przepływu.

Krążenie krwi a praca statyczna Podczas pracy statycznej (np. praca biurowa) wskutek długotrwałego napięcia mięśni wzrasta ciśnienie krwi, skurcze mięśni powodują zacieśnienie naczyń włosowatych, a tym samym wpływają na wzrost oporu stawianego przepływowi krwi. W rezultacie tkanka mięśniowa otrzymuje coraz mniej tlenu, a przez to jej zdolność do pracy maleje. Nawet krótkotrwałe zmniejszenie napięcia mięśniowego powoduje szybkie wyrównanie niedoboru tlenu, jednak mięśnie potrzebują dłuższego wypoczynku niż np. w przypadku wykonywania pracy dynamicznej.

Bibliografia J. Parker, Ciało Czlowieka – Atlas, wyd. Muza SA, Warszawa 2008 Świat wiedzy – ciało człowieka Dr Enric Gil De Barnabe Ortega, Atlas Anatomii, wyd. Wiedza i Życie, Warszawa 1991 W. Z. Tkaczyk, Fizjologia człowieka w zarysie, Warszawa 1989 Paweł Szejnar Kuba Adamczyk

Paweł Szejnar Kuba Adamczyk Dziękujemy za uwage !