Zachowania, działania jednostkowe, zbiorowe postawy
Formy aktywności i relacji międzyludzkich P O J Ę C I E S L G Z N CECHA DEFINICYJNA Ruch fizyczny Znaczenie Kierunek ku innym Orientacja na reakcję innych Wzajemne sporadyczne reakcje Sekwencja wzajemnych reakcji Przypadkowe epizody interakcji Rytmiczne epizody interakcji Przebieg normatywnie wyznaczony Schemat interakcji między pozycjami Zachowanie + Działanie Czynność społeczna Działanie społeczne Kontakt społeczny Interakcja Interakcja powtarzalna Interakcja regularna Interakcja regulowana Stosunek społeczny
Formy aktywności i relacji międzyludzkich Zachowanie (cecha definicyjna – ruch fizyczny) Działanie (cecha definicyjna – znaczenie motywacyjne lub kulturowe) Czynność społeczna (cecha definicyjna – kierunek ku innym, działanie celowo adresowane do innych) Przykład: spożywanie płatków fitness… Działanie społeczne (cecha definicyjna – orientacja na reakcję innych; działanie, które bierze pod uwagę reakcje partnera) Kontakt społeczny (cecha definicyjna – wzajemne sporadyczne reakcje; para wzajemnie zorientowanych działań społecznych o charakterze jednorazowym, przelotnym) Przykład (?)
Formy aktywności i relacji międzyludzkich tik-taki; premier polski na targowisku w Chorwacji; kobieta w Londynie przekazująca komórkę prezydentowi Obamie…
Formy aktywności i relacji międzyludzkich Interakcja (cecha definicyjna – sekwencja wzajemnych reakcji; dynamiczna, zmienna sekwencja wzajemnie zorientowanych działań partnerów, którzy modyfikują swoje działania w zależności od tego, co robi [mówi] ten drugi) Interakcja powtarzalna (cecha definicyjna - przypadkowe epizody interakcji; wielość wzajemnych działań tych samych partnerów, które zdarzają się sporadycznie, przypadkowo, bez określonych terminów, interwałów) Interakcja regularna (cecha definicyjna – rytmiczne epizody interakcji; wzajemne działania tych samych partnerów zdarzają się w stałych terminach, odstępach czasu, mają swój rytm) Przykład (?)
Formy aktywności i relacji międzyludzkich konsultacje projektowe, zajęcia komputerowe…
Formy aktywności i relacji międzyludzkich Interakcja regulowana (cecha definicyjna – przebieg normatywnie wyznaczony) Stosunek społeczny (cecha definicyjna - schemat interakcji między pozycjami; normatywnie określony schemat oczekiwanych interakcji między partnerami zajmującymi pewne pozycje społeczne i pełniącymi związane z nimi role) Przykład (?)
Formy aktywności zbiorowej P O J Ę C I E S L G Z N CECHA DEFINICYJNA Wielość działań o indywidualnych celach Bliskość przestrzenna i /lub sytuacyjna Wspólne cele i koordynacja Ukierunkowanie na zmianę społeczną Instytuc -jonalizac -ja Działania masowe + Zachowania zbiorowe Działania zbiorowe Ruchy społeczne Działania zorganizowane
Formy aktywności zbiorowej – wyróżniki Ludzie działają podobnie, ale niezależnie od siebie, osobno, bez osobistego kontaktu Ludzie znajdują się w bezpośredniej bliskości i doświadczają tych samych sytuacji, ale jeszcze działają jakby obok siebie, raczej paralelnie niż wspólnie Ludzie rzeczywiście działają razem, dla realizacji wspólnych celów, w sposób zorganizowany (skoordynowany)
Formy aktywności zbiorowej Działania masowe (cecha definicyjna - wielość działań o indywidualnych celach; gdy wielu ludzi, w podobnym czasie, ale osobno, dla indywidualnych celów, podejmuje podobne działania, które przynoszą zagregowane i skumulowane skutki wykraczające poza zakres prywatny i jednostkowy, a uzyskujące znaczenie ogólnospołeczne); Przykłady (?) chodzenie na wybory przejawy tzw. kultury masowej…
Formy aktywności zbiorowej Zachowania zbiorowe (cecha definicyjna – bliskość przestrzenna i/lub sytuacyjna; obecność wielu osób prowadzi do modyfikacji zachowania poszczególnych jednostek) Przykład: tłum w tłumie jednostki działają bezkrytycznie, bardziej spontanicznie (rozum został w domu), emocjonalnie, w tłumie ludzie ulegają demoralizacji, brutalizacji, zawieszając normy moralne, obyczajowe w tłumie ludzie łatwo ulegają samozwańczym przywódcom, demagogom w tłumie wreszcie ludzie wzajemnie się naśladują (syndrom zachowań stadnych)
Formy aktywności zbiorowej Przykład: audytorium [widownia, publiczność zebrana, np. w teatrze, na koncercie] Przykład: publiczność niezebrana [np. czytelnicy czasopisma] różne motywacje przyświecają zainteresowaniu tym samym przedmiotem, zjawiskiem [różne przyczyny je powodują], niemniej członkowie publiczności [zwłaszcza niezebranej] doznają w związku z przedmiotem podobnych przeżyć, wytwarza się pomiędzy nimi luźna, ale jednak więź psychiczna, wyrażająca się w podobnych reakcjach, poczuciu łączności i solidarności wewnętrznej, wspólnocie upodobań… Przykład: pokolenie…
Formy aktywności zbiorowej Działania zbiorowe (cecha definicyjna – wspólne cele i koordynacja) Ruchy społeczne (zob. tabela: cecha definicyjna – ukierunkowanie na zmianę społeczną; akcje zbiorowe zmierzające do wywołania lub powstrzymania zmiany społ. – zob. kontrruchy) syndrom pasażera na gapę: powstrzymywanie się od wspierania działań zbiorowych (uznanie, że ryzyko działania jest nieopłacalne) Przykłady starych i nowych ruchów społecznych Działania zorganizowane (cecha definicyjna – instytucjonalizacja) Przykład: dzisiejsi tzw. kibole (zachowania zbiorowe?; działania zbiorowe?; działania zorganizowane?)
Postawa DEF. I: Stanisław Mika, Psychologia społeczna: To względnie trwała struktura procesów poznawczych, emocjonalnych i tendencji do zachowań odnoszących się do jakiegoś przedmiotu lub dyspozycja do pojawiania się takich procesów, w której wyraża się stosunek do tego przedmiotu (zob. deklaracje, sondaże)
Postawa DEF. II - Jan Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne: Względnie trwała dyspozycja jednostki do określonego zachowania się wobec danego przedmiotu, wynikająca z poglądów, uczuć i dążności danej jednostki odnoszących się do przedmiotu postawy.
Komponenty postawy komponent poznawczy nie ma postawy bez przedmiotu, lub też nie można zająć (mieć) postawy wobec przedmiotu, o którym niczego się nie wie (to de facto komponent poznawczo-oceniający, gdyż poznawaniu zawsze towarzyszy ocena: przedmiot wartościowany dodatnio, ujemnie, „zerowo”) . komponent emocjonalny uczucia żywione wobec przedmiotu postawy nadają tej postawie kierunek: pozytywny, lub negatywny składowa behawioralna zachowanie, reakcja jako konsekwencja poprzednich komponentów (zbliżanie się, unikanie, wrogość)
Jakie wyróżniamy postawy i ze względu na co pozytywne, negatywne, ambiwalentne, czyli... - ludzkie postawy mają znak; może to być znak dodatni, ujemny lub ich „suma” - zero (ani przychylność, akceptacja, ani niechęć, odrzucenie); znak postawy przejawia się we wszystkich jej elementach: w przekonaniach (związek z wartościowaniem przedmiotu postawy), w emocjach (dodatnich lub ujemnych), w zachowaniu (zbliżamy się do przedmiotu, unikamy go, lub okazujemy wrogość)
Jakie wyróżniamy postawy i ze względu na co b) są silne lub słabe Postawy różnią się stopniem przychylności bądź nieprzychylności do swojego przedmiotu; Siła postawy znajduje się we wszystkich trzech jej składnikach; c) spójne i niespójne zgodne w trzech komponentach pod względem kierunku walencji, lub niezgodne (spójność) d) pełne lub niepełne zawierające wszystkie komponenty lub tylko dwie bądź prawie żadnej (kompletność, stopień kompletności)
Jakie wyróżniamy postawy i ze względu na co e) pierwotne pierwszorzędne – ukształtowane w dzieciństwie, czasem silnie uwarunkowane biologicznie, trudne do zmiany i... f) wtórne drugorzędne, kształtowane pod wpływem czynników psychicznych, społecznych – plastyczne g) centralne nadrzędne, odnoszące się do wartości autotelicznych, podstawowych h) spoza centralnego trzonu osobowości peryferyjne, podrzędne, dotyczące wartości instrumentalnych)
Zadanie Na WU określ swoją postawę wobec: FC Barcelona Małgorzaty Dydek Baracka Obamy