Ekonomia inflacja, oczekiwania i wiarygodność dr Robert Pater

Inflacja a podaż pieniądza Krótki a długi okres w ekonomii Inflacja – wzrost poziomu cen Czysta inflacja – ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie Realna podaż pieniądza – nominalna podaż pieniądza do poziomu cen Zmiany nominalnej podaży pieniądza wywołują identyczne zmiany cen i płac, nie wpływając na produkcję i zatrudnienie (w długim okresie, bo w krótkim nie dostosowują się płace i ceny)

Równowaga na rynku pieniądza M/P=Y/V Prędkość obiegu pieniądza to dochód nominalny (PY) do nominalnej podaży pieniądza (M) V oznacza prędkość z jaką zasoby pieniądza krążą w gospodarce w wyniku zawierania transakcji kupna-sprzedaży. Jeżeli każdy będzie trzymał pieniądze krócej i szybciej będzie je przekazywał innym, to gospodarka będzie funkcjonować przy niższych zasobach pieniądza w stosunku do dochodu nominalnego Powyższa zależność zachodzi przy doskonale giętkich cenach. W krótkim okresie bowiem zmiany nominalnej podaży pieniądza nie są kompensowane zmianami inflacji (ze względu na brak dostosowań cen) i powodują zmiany realnej podaży pieniądza.

Inflacja a stopa procentowa Stopa inflacji = wzrost nominalnej podaży pieniądza – wzrost realnego popytu na pieniądz Realna stopa procentowa = nominalna stopa procentowa – stopa inflacji Ucieczka od pieniądza to załamanie się realnego popytu na gotówkę. Występuje gdy wysoka inflacja i wysoka stopa procentowa powodują zwiększenie kosztów trzymania gotówki

Podstawowe zależności Hiperinflacja to bardzo wysoka inflacja Renta emisyjna to realny przychód państwa, osiągany dzięki jego monopolowi na drukowanie pieniądza Podatek inflacyjny – wzrost realnych przychodów państwa, który wynika ze spadku realnej wartości zadłużenia państwa (co powoduje inflacja)

Krzywa Phillipsa W krótkim okresie zamienność (odwrotna zależność) pomiędzy stopą bezrobocia i stopą inflacji – spadek bezrobocia powoduje wzrost inflacji i odwrotnie Naturalna wielkość bezrobocia i naturalna wielkość produkcji to wartości tych zmiennych w stanie długookresowej równowagi gospodarki Długookresowa krzywa Phillipsa jest pionowa

Krzywa Phillipsa w krótkim okresie U – stopa zmian płac nominalnych, U – bezrobocie

Krzywa Phillipsa w krótkim i długim okresie β=1 0<β<1 β=0 U*

Własności krzywej Phillipsa Wysokość krótkookresowej krzywej Phillipsa zależy od oczekiwanego tempa inflacji W stanie długookresowej równowagi w punkcie przecięcia krótko- i długookresowej krzywej Phillipsa oczekiwania inflacyjne się spełniają Złudzenie inflacyjne (iluzja pieniądza) oznacza mylenie zmiennych realnych ze zmiennymi nominalnymi Przewidziana inflacja powoduje powrócenie do równowagi Nieprzewidziana inflacja powoduje ciągłą nierównowagę Spirala inflacyjna to wzajemne napędzanie się wzrostu cen Gdy inflacja jest wysoka i NBP chce ją obniżyć, to w przypadku gdy ludzie w to uwierzą (NBP będzie wiarygodny) krzywa Phillipsa (krótkookresowa) przesunie się w dół. Jeśli jednak ludzie w to nie uwierzą (oczekiwania inflacyjne się nie zmienią) przesuniemy się po dotychczasowej krótkookresowej krzywej Phillipsa w prawo wzrośnie stopa bezrobocia, a stopa inflacji spadnie nieznacznie

Ciekawe pojęcia Koszty zdzieranych zelówek – dodatkowy czas i wysiłek ludzi starających się poradzić sobie z transakcjami przy mniejszych zasobach realnych pieniądza Koszty zmienianych jadłospisów – realne zasoby wykorzystywane w celu dokonania dostosowań i zapewnienia stałości zmiennych realnych (np. drukowanie nowych menu) Drenaż podatkowy – wzrost realnych wpływów podatkowych wywołany inflacją, która zwiększa dochody nominalne i sprawia, że niektórzy ludzie zostają zaliczeni do wyższych przedziałów opodatkowania w ramach systemu progresywnego podatku dochodowego Rachunkowość uwzględniająca inflację polega na przyjęciu takich definicji kosztów, przychodów, zysków i strat, które uwzględniają inflację

Inflacja w Polsce