ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ

z norm tych wynikają inne normy konstytucyjne Zasady naczelne konstytucji to normy prawne zawarte w konstytucji, których szczególna doniosłość wyraża się w tym, że: z norm tych wynikają inne normy konstytucyjne określają one cechy danej instytucji wyrażają podstawowe wartości konstytucyjne i są za takie uznawane w orzecznictwie i doktrynie

podstawowe zasady ustroju politycznego Dla określenia ZASAD NACZELNYCH KONSTYTUCJI nauka prawa używa takich kategorii, jak: zasady ustroju zasady konstytucyjne podstawowe zasady ustroju politycznego

Zasady naczelne Konstytucji RP zasada suwerenności Narodu zasada niepodległości i suwerenności państwa zasada demokratycznego państwa prawnego zasada podziału władz zasada społeczeństwa obywatelskiego zasada społecznej gospodarki rynkowej zasada przyrodzonej godności człowieka

ZASADA DEMOKRATYCZNEGO PAŃSTWA PRAWNEGO Państwo prawne wiąże się z formalnym pojmowaniem państwa prawnego gdzie państwo prawne to państwo rządzone przez prawo, w którym prawo stoi ponad państwem, a podstawową metodą władczą są „rządy prawa, a nie ludu". Demokratyczne państwo prawne akcentuje cechy materialne (demokratyzm)

Przesłanki formalnego państwa prawnego: podział władzy konstytucjonalizm legalność prymat ustawy zakaz retroakcji dopuszczenie ingerencji w sferę wolności i własności jednostki wyłącznie na podstawie upoważnienia ustawowego, sądową kontrolę władzy wykonawczej oraz odpowiedzialność odszkodowawczą państwa

Formalne gwarancje przestrzegania prawa przez organy państwowe Trybunał Konstytucyjny Rzecznik Praw Obywatelskich Naczelny Sąd Administracyjny niezawisłe sądy

Elementy materialne demokratycznego państwa prawnego zagwarantowanie oraz poszanowanie praw i wolności człowieka i obywatela zasada suwerenności zasada pluralizmu politycznego demokratyzm oparty na kreowaniu władz przez okresowo odbywane wolne wybory powszechne zapewnienie udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji państwowych idea państwa socjalnego opartą na realizacji zasad sprawiedliwości społecznej niezależny i niezawisły sądowy wymiar sprawiedliwości, kontrolujący zarówno władzę ustawodawczą, jak i wykonawczą zasada samorządu

Zasada demokratycznego państwa prawnego wprowadzona po raz pierwszy do polskiego porządku ustrojowego na podstawie nowelizacji (rewizji) Konstytucji PRL z 29 grudnia 1989 r. Zasadę tę w nie zmienionym kształcie przyjęła Mała Konstytucja z 17 października 1992 r., pozostawiając w mocy cały znowelizowany Rozdział I uchylonej formalnie Konstytucji z 1952 r.

Demokratyczne państwo prawne to takie, w którym: prawo odzwierciedla akceptowany społecznie system wartości, oparty na prawie naturalnym i standardach prawa międzynarodowego wola większości, wyrażona w formie ustawy, może być przezwyciężona w wyniku zastosowania kontroli konstytucyjności prawa

Z pojęcia demokratycznego państwa prawnego wynikają: zasada zaufania obywateli do państwa, co należy rozumieć jako nakaz lojalnego" postępowania wobec obywateli zakaz działania prawa wstecz zasada ochrony praw nabytych zasada sprawiedliwości społecznej zasada respektowania dobra ogółu zasada stabilnego i bezpiecznego prawa zasada podziału władzy zasada niezawisłości sędziowskiej zasada prawa do sądu zasada nakazu określoności przepisów karnych zasada nullum crimen sine lege zasada zakazu nadmiernej ingerencji ustawodawcy w prawa jednostki

„Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej" Art. 2 Konstytucji RP ustanawia zasadę demokratycznego państwa prawnego jako podstawową zasadę ustroju politycznego.