opracowanie: dr Wojciech M. BANASIEWICZ ŁAŃCUCH LOGISTYCZNY opracowanie: dr Wojciech M. BANASIEWICZ

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO Proces realizacji określonych funkcji w sferze działania, dla których jest tworzony system (produkcji, dystrybucji, magazynowania, transportu, konsumpcji), powinien być odpowiednio: wyodrębniony i zdefiniowany; skonstruowany; wdrożony w życie, aby mógł skutecznie funkcjonować

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO Logistyka jest procesem zarządzania całym łańcuchem dostaw. Łańcuch dostaw rozumie się jako całą działalność związaną z przepływem materiału (towaru) od jego oryginalnego źródła poprzez wszystkie jego zmiany, aż do tej postaci, w której jest konsumowany przez ostatniego klienta.

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO Według D.J. Browerson’a przez kanał (łańcuch) logistyczny rozumie się zespół pewnej liczby jednostek (przedsiębiorstw i instytucji), które działają wspólnie w sposób zintegrowany w celu dostarczenia właściwego produktu we właściwe miejsce, we właściwym czasie, zachowując odpowiednią jakość (produktu i usługi) przy możliwie najniższym koszcie.

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO Łańcuch (kanał) logistyczny można rozpatrywać w ujęciu przedmiotowym i w ujęciu podmiotowym. W ujęciu przedmiotowym mają miejsce zjawiska łączenia się strumieni (zaopatrywanie się) oraz zjawiska rozdzielnictwa strumieni (dystrybucji). W ujęciu podmiotowym identyfikujemy i analizujemy uczestników przepływu produktów i informacji w aspekcie czasu i miejsca.

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO STRUKTURA ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO LINIE PRZEPŁYWU PUNKTY STYCZNOŚCI I MIEJSCA PRZECIĘCIA

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO STRUKTURA ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO w zależności od stopnia złożoności łańcucha logistycznego mogą występować: proste (liniowe), wielościeżkowe, złożone (kombinowane) LINIE PRZEPŁYWU określonych dóbr i usług.

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO STRUKTURA ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO W łańcuchach działania logistycznego występują punkty styczności i miejsca przecięcia, które praktycznie oznaczają styk linii przepływu systemów (podsystemów) lub przejście z jednego do drugiego systemu (podsystemu). Przy czym: miejsca przecięcia będą głównie występowały w sieci złożonych linii przepływów dóbr fizycznych, usług i informacji, zaś punkty styczności (styku) odnoszą się w zasadzie do każdej linii przepływu.

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO STRUKTURA ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO Przyczynami (źródłami) powstawania punktów styku i miejsc przecięcia są: specjalizacja głównych funkcji systemu (przedsiębiorstwa), a więc zaopatrzenia, produkcji, magazynowania, sprzedaży. Prowadzi ona do współzależności w całym (złożonym) łańcuchu logistycznym; podział zakresów kompetencji i odpowiedzialności. Sprzyja on tworzeniu „grupowych” interesów, które mogą prowadzić do powstawania rozbieżności (konfliktów).

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO KONFLIKTY W ŁAŃCUCHU LOGISTYCZNYM Przyczyn powstawania konfliktów można upatrywać we wzajemnych relacjach celów, ról, pozycji (np. ekonomicznej) i stosunków komunikacyjnych. Konflikty mogą powstawać m.in.: w miejscach przecięcia procesów synchronizacji planowania logistycznego z innymi planami przedsiębiorstwa (finansowymi, zatrudnienia), synchronizacji systemów logistycznych współpracujących z przedsiębiorstwem, czy między: sprzedażą a planowaniem produkcji, gospodarką magazynową a zarządzaniem zapasami, produkcją a transportem, decyzjami dostawców a decyzjami odbiorców.

Integrację logistyczną można rozpatrywać w ujęciach: podmiotowym; POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO ELIMINOWANIE KONFLIKTÓW W ŁAŃCUCHU LOGISTYCZNYM Konflikty przejawiające się zwłaszcza w miejscach przecięć i w miejscach styku można eliminować wieloma metodami, ale najbardziej „logistycznym” sposobem jest integracja logistyczna w łańcuchu logistycznym. Integrację logistyczną można rozpatrywać w ujęciach: podmiotowym; przedmiotowym;

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO INTEGRACJA W ŁAŃCUCHU LOGISTYCZNYM Integracja logistyczna w ujęciu podmiotowym polega na: tworzeniu całości z części, przy czym taka całość to jest więcej niż suma części czyli system. (efekt synergii); tworzenie całości z wzajemnie uzupełniających się części, ściśle współpracujących ze sobą w ramach funkcji i celu; włączenie elementów w istniejącą całość i wiązaniu ich więzami kooperacyjnymi;

POJĘCIE ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO INTEGRACJA W ŁAŃCUCHU LOGISTYCZNYM Integrację logistyczną w ujęciu podmiotowym należy rozumieć jako zintegrowany proces obejmujący przepływ wszystkich strumieni rzeczowych (przedmiotów) łańcucha logistycznego. Integracja w tym przypadku odbywa się przez wykorzystywanie wspólnych źródeł zaopatrywania, magazynowania, transportowania itp., jak również przez strumienie informacji i kapitału.

INTERPRETACJA LOGISTYKI CZYM JEST WSPÓŁCZESNA LOGISTYKA? Czynnikiem powodującym rozwój i powszechność stosowania w praktyce logistyki było przejście z rynku producenta na rynek konsumenta i poprawa zaopatrzenia w dobra materialne i usługi. W obrocie towarowym następuje spadek towarów o niskiej wartości, jednocześnie w wyniku intensyfikacji procesów konkurencji i niestabilnych stanów rynku, wzrasta ryzyko nagłego spadku cen na oferowane wyroby. Innym czynnikiem przyspieszającym wykorzystywanie koncepcji logistycznych było przesunięcie funkcji dystrybucyjnych na producentów, co wynikało z wyraźnego ukształtowania się rynku konsumenta, przy jednoczesnym wzroście jego wymagań.

INTERPRETACJA LOGISTYKI CZYM JEST WSPÓŁCZESNA LOGISTYKA? znaczący wpływ na rozwój współczesnej logistyki miały również takie fakty, jak: wprowadzenie nowych metod i technik magazynowania, transportowania, załadunku i wyładunku towarów oraz form obsługi konsumenta (klienta); stosowanie środków protekcjonizmu państwa w stosunku do niektórych branż, gałęzi gospodarki i podmiotów gospodarczych (produkcyjnych i usługowych); niestabilny rynek (zmienne stopy procentowe, zmienne kursy walut, skokowe wzrosty cen); szybki rozwój technik informatycznych.

INTERPRETACJA LOGISTYKI PRAGMATYKA LOGISTYKI (1) W obszarze pragmatycznej (stosowanej) logistyki powinny być realizowane optymalne (quasi optymalne) łańcuchy działania w procesach: produkcji (wytwarzania) – wtedy, tyle i tego na co jest zapotrzebowanie; nie więcej (asortymentowo i ilościowo) niż potrzeba i nie drożej niż to konieczne; przechowywania (magazynowania) surowców, półfabrykatów, gotowych wyrobów itp., - tzn. tylko tyle i tego, co zapewni wymaganą ciągłość i płynność realizacji zadań w danym łańcuchu aktywności, tak aby nie blokować powierzchni magazynowych optymalizować koszty utrzymywania zapasów;

INTERPRETACJA LOGISTYKI PRAGMATYKA LOGISTYKI (2) dystrybucji (rozdziału) surowców, półfabrykatów, gotowych wyrobów urządzeń itp., - tzn. każdemu wtedy, tyle i tego co faktycznie w danym przedziale czasowym potrzeba i co można racjonalnie wykorzystać (skonsumować) aby uniknąć utrzymywania zbędnych zapasów; dowozu (uzupełniania) surowców, półfabrykatów, gotowych wyrobów urządzeń itp., z wykorzystaniem właściwych tras i środków transportu – tzn. każdemu tam, tyle i tego, co konieczne do zapewnienia mu optymalnych warunków działania, a więc nie więcej niż potrzeba i nie później niż można; użytkowania (konsumpcji, wykorzystania) – tzn. takich asortymentów (rodzajów, typów) surowców, półfabrykatów, gotowych wyrobów urządzeń itp., jakie są faktycznie konieczne (wystarczające) w danych okolicznościach uwarunkowaniach wewnętrznych, zewnętrznych) i tyle, na ile wynika to z rozsądnego uzasadnienia; świadczenia usług niematerialnych na korzyść innych uczestników (użytkowników, zleceniodawców, konsumentów) w łańcuchu działania – tzn. tyle, takich, w takim zakresie, miejscu i terminie, jaki jest przez nich pożądany (wymagany, oczekiwany) do zapewnienia optymalnych warunków egzystencjalnych i behawioralnych.

DEFINICJA I ZAKRES ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO Żeby przedstawić istotę zarządzania logistycznego w firmie można zastosować formułę 7W, tj. : właściwy produkt, właściwemu klientowi, we właściwej ilości, we właściwej postaci, do właściwego miejsca, we właściwym czasie, po właściwej cenie.

DEFINICJA I ZAKRES ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO W praktyce „7W” oznacza realizację podstawowych zadań logistyki w przedsiębiorstwie, a mianowicie: [1] usprawnienie zarządzania procesami przepływu i magazynowania produktów, prowadzące do zaspokojenia materialnych potrzeb uczestników procesów logistycznych, uwzględnienie w strategii rozwoju przedsiębiorstwa elementów związanych z budową łańcuchów logistycznych, podporządkowanie czynności związanych z procesami logistycznymi wymaganiom obsługi klientów, zwiększenie efektywności przepływu dóbr, co prowadzi do obniżenia kosztów przepływu, a ostatecznie- kosztów procesów logistycznych. [1] „Informatyczne wspomaganie łańcucha logistycznego” Piotr Adamczewski

Rys. Istota łańcucha logistycznego zamówienia i należności informacje DOSTAWCA KLIENT towary i/lub usługi

DETERMINANTY EFEKTYWNEGO FUNKCJONOWANIA ŁAŃCUCHA LOGISTYCZNEGO W warunkach gospodarki rynkowej partnerski układ miedzy uczestnikami łańcucha logistycznego powinien wynikać z [1] : wspólnego interesu w ramach funkcji celu procesu logistycznego; wiedzy o działalności partnerów, w tym o specjalizacji, kompetencjach i odpowiedzialności (rzetelności); stylu działania, umożliwiającego uczestnikom bezkonfliktowa kooperacje, zwłaszcza elastyczność; możliwości tworzenia mechanizmów stymulujących do poprawy jakości działania (unowocześniania produkcji, usprawniania obsługi klientów, obniżki kosztów, wprowadzania nowoczesnych technik zarządzania procesami logistycznymi itp.); wspólnego udziału w działaniach na rzecz zwiększania rynków zbytu i uzyskiwania rozsądnych zysków; dostępności do kompatybilnej sieci informacji, zaufania do wiarygodności jej zawartości oraz swobodnej wymiany treści. [1] „Zarządzanie logistyczne” Edward Dworecki

ŁAŃCUCH LOGISTYCZNY A EFEKTYWNOŚĆ GOSPODAROWANIA dostawca producent centrum dystrybucji klient/konsument Minimalizacja kosztów: produkcji, zapasów, transportu, magazynowania, obsługi. Uwzględnienie ograniczeń: produkcji, zapasów, transportu, magazynowania, obsługi. Maksymalizacja przychodów

ŁAŃCUCH LOGISTYCZNY A EFEKTYWNOŚĆ GOSPODAROWANIA producenci dostawcy konsumenci WŁD WŁD WŁD ZINTEGROWANY ŁAŃCUCH działania operacyjne działania operacyjne działania operacyjne WŁD – wewnętrzny łańcuch dostaw

ZARZĄDZANIE ZINTEGROWANYM ŁAŃCUCHEM DOSTAW (SCM) Łańcuch logistyczny – układ zależności pomiędzy przedsiębiorstwem, jego dostawcami i odbiorcami. [W. Szczepankiewicz, Logistyka marketingowa, AE w Krakowie, Kraków 1996].

Łańcuch logistyczny (wartości) Portera Logistyka jako koncepcja kształtowaniawartości: Infrastruktura materialna firmy ZYSK wartość Zarządzanie zasobami ludzkimi Technologia Zaopatrzenie Logistyka zaopatrzenia PRODUKCJA Logistyka dystrybucji Marketing i sprzedaż Serwis Opr. na podst.: Porter M. E., Competetive Advantage, Free Press, 1985

Optymalizacja kosztów logistycznych - struktura logistycznych kosztów łącznych Koszty obsługi Koszty zamówień Koszty magazynowania Koszty opakowania Koszty transportu Koszty zapasów Koszty losowe [W. Szczepankiewicz, Logistyka marketingowa, AE w Krakowie, Kraków 1996, s. 12].

Minimalizacja kosztów w obszarze: Powoduje wzrost kosztów w: Optymalizacja kosztów logistycznych - konfilkt kosztów Minimalizacja kosztów w obszarze: Powoduje wzrost kosztów w: Transport Zapasy K O S Z T Y Ł Ą C N E Opakowanie Szkody transp. Zamówienia Transport Zakup Zapasy Obsługa Liczba magazynów Zapasy Org. produkcji [W. Szczepankiewicz, Logistyka marketingowa, AE w Krakowie, Kraków 1996, s. 10].

Optymalizacja kosztów logistycznych - kształtowanie gospodarki zapasami Koszty Koszty transportu i magazynowania Koszty Łączne Koszty produkcji Poziom obsługi klientów [W. Szczepankiewicz, Logistyka marketingowa, AE w Krakowie, Kraków 1996, s. 14].

Optymalizacja kosztów logistycznych - określanie poziomu produkcji Koszty Koszty magazynowania Koszty Łączne Koszty uzbrojenia technicznego Poziom produkcji [W. Szczepankiewicz, Logistyka marketingowa, AE w Krakowie, Kraków 1996, s. 14].

Rodzaj środku transportu Optymalizacja kosztów logistycznych - wybór środków transportu Koszty Koszty transportu Koszty Łączne Koszty magazynowania Kolej Droga samolot Rodzaj środku transportu [W. Szczepankiewicz, Logistyka marketingowa, AE w Krakowie, Kraków 1996, s. 14].