Zakaz prowadzenia reklamy ukryta problemy z produkt placement Prof. UJ dr hab. Ewa Nowińska Zakaz prowadzenia reklamy ukryta problemy z produkt placement Kraków, dnia 30 listopada 2005 r.

Uzasadnienie społeczne i gospodarcze zakazu prowadzenia reklamy ukrytej czyli kilka słów o uczciwości w obrocie gospodarczym - zasada transparentości - ochrona ekonomicznych interesów konsumentów.

Europejskie i krajowe zakazy prowadzenia reklamy ukrytej: - dotyczące nadawców (art. 16 i 16c ustawy o radiofonii i telewizji; w zw. z art. 4 pkt 11 tej ustawy w zw. z art. 10 ust. 4 w zw. z art. 1 lit. c) dyrektywy Rady nr 89/552) EWG z dnia 3 października 1989 r. w sprawie przepisów prawnych i administracyjnych Państw Członkowskich Wspólnoty Europejskiej dotyczących przekazu i działalności telewizyjnej, zmienionej dyrektywą nr 97/36/WE z dnia 19 czerwca 1997 r. - dotyczące dziennikarzy – art. 12 ust. 2 ustawy Prawo prasowe - dotyczące wszystkich uczestników rynku – art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, też art. 3

Produkt placement jako rodzaj przekazu reklamowego - granice zakazu - przypadki dozwolone Postulaty de lege ferenda: czy dozwolić na lokowanie produktu?

Wybór aktów prawnych USTAWA z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. z dnia 7 lutego 1984 r.) Art. 12. 1. Dziennikarz jest obowiązany: 1) zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło, 2) (12) chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających w dobrej wierze informatorów i innych osób, które okazują mu zaufanie, 3) (13) dbać o poprawność języka i unikać używania wulgaryzmów. 2. Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki organizacyjnej zainteresowanej reklamą.

USTAWA z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. 04 Art. 4. W rozumieniu ustawy: 11) reklamą ukrytą jest przedstawianie w audycjach towarów, usług, nazwy, firmy, znaku towarowego lub działalności przedsiębiorcy będącego producentem towaru lub świadczącego usługi, jeżeli zamiarem nadawcy, w szczególności związanym z wynagrodzeniem lub uzyskaniem innej korzyści, jest osiągnięcie skutku reklamowego oraz jeżeli możliwe jest wprowadzenie publiczności w błąd co do charakteru przekazu;

Art. 10. 1. Przewodniczący Krajowej Rady kieruje jej pracami, reprezentuje Krajową Radę oraz wykonuje zadania określone w ustawie. 2. Przewodniczący Krajowej Rady może żądać od nadawcy przedstawienia materiałów, dokumentów i udzielenia wyjaśnień w zakresie niezbędnym dla kontroli zgodności działania nadawcy z przepisami ustawy i warunkami koncesji. 3. Przewodniczący Krajowej Rady może wezwać nadawcę do zaniechania działań w zakresie tworzenia i rozpowszechniania programów, jeżeli naruszają one przepisy ustawy, uchwały Krajowej Rady lub warunki koncesji. 4. Przewodniczący Krajowej Rady na podstawie uchwały tej Rady może wydać decyzję nakazującą zaniechanie przez nadawcę działań w zakresie, o którym mowa w ust. 3. 5. Przepisy ust. 2-4 stosuje się odpowiednio do rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych.

USTAWA z dnia 16 kwietnia 1993 r USTAWA z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.03.153.1503) Art. 3. 1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. 2. (1) Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej oraz prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.

Art. 16. 1. Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności: 1) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka; 2) reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi; 3) reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci; 4) wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji; 5) reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji. 6) (skreślony).

Dyrektywa Rady z dnia 3 października 1989 r Dyrektywa Rady z dnia 3 października 1989 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej (89/552/WE) Artykuł 1 Dla celów niniejszej dyrektywy poniższe pojęcia oznaczają: c) “Kryptoreklama”: wspominanie lub pokazywanie w programach towarów, usług, nazw, znaków firmowych lub działalności producenta towarów lub świadczącego usługi, jeżeli jest to w sposób zamierzony przez nadawcę telewizyjnego przekazywane w celach reklamowych, a widzowie mogą być wprowadzeni w błąd odnośnie prawdziwego ich charakteru. Opis i prezentacja uważane są za zamierzone szczególnie w przypadku ich nadawania odpłatnie lub za inne podobne świadczeniem.

DYREKTYWA 97/36/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 30 czerwca 1997 r. zmieniająca dyrektywę Rady 89/552/EWG, w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej