OFFSET DOŚWIADCZENIA OSTATNICH LAT Ryszard Kardasz

OFFSET DOŚWIADCZENIA OSTATNICH LAT Moje wystąpienie jest próbą analizy zjawisk towarzyszących wprowadzaniu w życie ustawy offsetowej na przykładzie realizacji części zobowiązań offsetowych związanych z kołowym transporterem opancerzonym, w realizacji których uczestniczy PCO S.A. obejmujących wyposażenie optoelektroniczne wieży HITFIST kołowego transportera opancerzonego ROSOMAK.

CEL OFFSETU YUzyskać korzyści dla gospodarki odpowiadające realnie sumie, za którą jest kupowane uzbrojenie lub sprzęt wojskowy od dostawcy zagranicznego.

OFFSET BEZPOŚREDNI Offset bezpośredni polegający na zobowiązaniu zagranicznego dostawcy uzbrojenia do zakupu w Polsce odpowiedniej ilości określonych towarów w określonym czasie i po określonych cenach jest najbardziej klarowną formą offsetu gdyż stosunkowo łatwo jest określić parametry dla tej formy zobowiązań offsetowych ( cena, mnożniki ilości, terminy ). Problemem może być tylko znalezienie takiego towaru, który mógłby być przedmiotem zakupu.

TRANSFER TECHNOLOGII W RAMACH OFFSETU Znacznie trudniejszą w realizacji jest transfer technologii jako forma zobowiązania offsetowego zagranicznego dostawcy. Ta forma w dalszej części będzie podstawowym przedmiotem analizy na przykładzie systemu celowniczego zastosowanego w wieży HITFIST.

TRANSFER TECHNOLOGII – JAKICH? Takich, którymi przemysł polski nie dysponuje i które mogą być szeroko stosowane i rozwijane.

TRANSFER TECHNOLOGII CZY PRODUKCJI? Mimo formalnych zapisów mówiących o transferze technologii faktycznie dostawcy zagraniczni wpisują do zobowiązań offsetowych transfer dokumentacji produkcyjnej i to obejmującej ten zakres technologii, którym offsetobiorca już dysponuje. W ten sposób offsetobiorca może uczestniczyć w produkcji określonego wyrobu lecz tylko do konkretnego specyficznego programu, który jest przedmiotem kontraktu głównego.

TRANSFER TECHNOLOGII (PRODUKCJI) – PO CO? Transfer technologii (produkcji) w ramach zobowiązania offsetowego ma sens wyłącznie wtedy, kiedy przetransferowana technologia będzie przez offsetobiorcę wykorzystana a dokumentacja produkcyjna będzie używana do produkcji i to powinno przynieść konkretne efekty ekonomiczne.

PROBLEM KOSZTÓW Oczywiste jest, że zakup uzbrojenia, któremu towarzyszą umowy offsetowe, jest bardziej kosztowny niż zwykły zakup. Pytanie – na ile bardziej i czy korzyści wynikające z offsetu rzeczywiście równoważą (chociażby w przybliżeniu) wysoką cenę jaką kupujący płaci za nabywane uzbrojenie.

PROBLEM KOSZTÓW cd. Można się z tym pogodzić (i nawet często trzeba) jeżeli wysokie ceny dotyczą wyrobów, które w Polsce nie mogą być absolutnie produkowane ze względu na całkowity brak odpowiednich technologii.

PROBLEM KOSZTÓW cd. Na ogół jednak rzeczywiście nowe technologie (takie, których w Polsce nie ma) występują tylko w pewnych węzłach (zespołach) kupowanego uzbrojenia i stanowią niewielki procent całego rozwiązania. Płaci się zatem znacznie wyższą cenę za coś co w polskim przemyśle jest lub może być produkowane za normalną cenę.

PROBLEM KOSZTÓW cd. Niewątpliwy wpływ na koszty offsetu ma również wysokość mnożników offsetowych. Obserwuje się nadużywanie współczynników o wysokiej wartości: (np. 5) w odniesieniu do dokumentacji bądź szkoleń, które w istocie nie pokazują nowej high technology.

OFFSET - PODSUMOWANIE możliwości technologiczne własnego przemysłu Należy stwierdzić, że podejmowaniu decyzji o offsecie w postaci transferu technologii powinny towarzyszyć wyniki analizy co najmniej niżej wymienionych zagadnień: możliwości technologiczne własnego przemysłu zapotrzebowanie na określony (oferowany) typ technologii możliwej do pozyskania w ramach offsetu

OFFSET - PODSUMOWANIE Należy stwierdzić, że podejmowaniu decyzji o offsecie w postaci transferu technologii powinny towarzyszyć wyniki analizy co najmniej niżej wymienionych zagadnień: ograniczenia stawiane przez offsetodawcę perspektywy rozwoju pozyskanej technologii na drodze prac krajowego zaplecza noukowo-badawczego i przemysłowego zaprezentowane przez potencjalnego offsetobiorcę korzyści z pozyskanej technologii.

OFFSET - PODSUMOWANIE Należy dodać również, że zapisy zobowiązań offsetowych powinny być tak klarowne by w trakcie ich realizacji nie okazało się, że każda ze stron rozumie te zobowiązania inaczej i oczekiwania offsetobiorcy nie pokrywają się w żaden sposób z rozumieniem swoich zobowiązań przez offsetodawców.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Ryszard Kardasz