Istota i społeczne znaczenie organizacji dr hab. Jerzy Supernat Instytut Nauk Administracyjnych Uniwersytet Wrocławski

Dwa słowa o sposobach studiowania.

L E P I J

Istota i społeczne znaczenie organizacji Współczesne społeczeństwo bardziej niż kiedykolwiek jest społeczeństwem organizacyjnym. Organizacje: otaczają nas ze wszystkich stron rodzimy się w nich i na ogół umieramy w nich (niektóre zabijają nas) wypełniają całe nasze życie tak jak śmierci i podatków nie można ich uniknąć dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Nie wszystko (i na szczęście!) jest organizacyjne nasze uczucia i emocje należą do nas, nawet jeżeli w części są kształtowane przez nasze organizacyjne doświadczenia nasze rodzinne relacje (w pewnym zakresie) nie są organizacyjne dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Wielkość organizacji ruch w kierunku zwiększania wielkości organizacji ruch w kierunku zmniejszania wielkości organizacji dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Pojęcie organizacji znaczenie czynnościowe (czynność organizowania, czyli organizowanie) znaczenie rzeczowe (rzecz zorganizowana, w szczegól- ności złożona z ludzi, wspólnych celów i zasobów) znaczenie atrybutowe (cecha rzeczy, ale i procesu, po- legająca na tym, że składniki rzeczy lub procesu współ- przyczyniają się do powodzenia całości) dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Przyczyny istnienia organizacji organizacje istnieją po to, aby zrobić to, czego jednostki nie są w stanie zrobić osobno organizacje robią prawie wszystko to, co jest robione we współczesnym świecie to get things done dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Przyczyny istnienia organizacji sieć organizacji; przykłady: Europejska Sieć Ochrony Konkurencji Europejska Grupa Organów Regulacyjnych dla Sieci i Usług Łączności Elektronicznej Europejska Grupa Organów Regulacyjnych dla Ener-gii Elektrycznej i Gazu Ziemnego organizacja wirtualna; jej przykładem jest Międzyna-rodowa Sieć Ochrony Konkurencji ICN ICN dr hab. Jerzy Supernat

Organizacje i jednostki jednostka jako pracownik organizacji nowe formy zatrudnienia w organizacji jednostka jako klient organizacji ekonomiczne aspekty zatrudnienia w organizacji społeczne aspekty zatrudnienia w organizacji zmiany w organizacjach

Istota i społeczne znaczenie organizacji Nick Halping: dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Kategorie jednostek Do szczególnie ważnych kryteriów kategoryzacji jednostek mogących stanowić źródło dyskryminacji, mobbingu czy nawet przemocy w organizacji należą: płeć wiek rasa narodowość ułomność religia wykształcenie i umiejętności waga (nadwaga) nałogi orientacja seksualna dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Szklany pułap / sufit (glass ceiling) W 1991 r. amerykański Departament Pracy zdefiniował szklany pułap jako: Artificial barriers based on attitudinal or organizational bias that prevent qualified individuals from advancing upward in their organization into management-level po-sitions. dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Non-sexual harassment – mobbing Kodeks pracy Art. 933 § 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbin-gowi. § 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, pole-gające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastra-szaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Sexual harassment niechciane zainteresowanie pozawerbalne (unwanted non-verbal attention) obraźliwy język (offensive language) niechciany kontakt fizyczny o charakterze seksualnym (unwanted physical contact of a sexual nature) spoufalanie się lub naleganie na randkę (socialization or date re-quests) propozycje seksualne, które nie zawierają gróźb lub obietnic (sexual propositions that did not involve threats or promises) propozycje seksualne zawierające obietnice pozytywnych następstw w pracy (sexual propositions involving promises of positive job-related consequences) propozycje seksualne zawierające groźby negatywnych następstw w pracy (sexual propositions involving threats of adverse job-related consequences) napaść seksualna (sexual assault) dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Sexual harassment Pierwsza sprawa sądowa związana z molestowaniem seksualnym miała miejsce w USA w 1976 r. Wcześniej termin sexual harassment nie pojawiał się nawet w mediach. Prawdziwym przełomem było głośne wydarzenie z 1991 r., kiedy A.F. Hill oskarżyła nominowanego na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego USA C. Thomasa o napa-stowanie seksualne w latach 80., kiedy był jej przełożonym w Komisji ds. Równouprawnienia w Zatrudnieniu (The Equal Employment Op-portunity Commission): A.F. Hill charged that C. Thomas harassed her with inappropriate discussion of sexual acts and pornographic films after she rebuffed his invitations to date her. Z drugiej strony jeden z pierwszych przypadków molestowania seksu- alnego został opisany już w Księdze Rodzaju: chodziło o Józefa za- rządzającego majątkiem Potyfara i szantażowanego seksualnie przez jego żonę, zob. Pierwsza Księga Mojżeszowa, 39, 1-20. dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Sexual harassment W Polsce Kodeks pracy zakazuje w art. 183a między innymi dyskryminowania pracowników ze względu na płeć, do którego zalicza: „każde nieakceptowane zachowanie o charakterze seksual-nym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika; na zachowanie to mogą się skła-dać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (mole-stowanie seksualne)”. dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji No Irish Need Apply by John F. Poole, 1862 I'm a decent boy just landed From the town of Ballyfad; I want a situation, yes, old-fash a job; position in work And want it very bad. I have seen employment advertised, "It's just the thing," says I, "But the dirty spalpeen ended with 'No Irish Need Apply.' „ "Whoa," says I, "that's an insult, But to get the place I'll try," So I went to see the blackguard old-fash a man of completely dishonorable character With his "No Irish Need Apply." Some do count it a misfortune To be christened Pat or Dan, But to me it is an honor To be born an Irishman. I started out to find the house, I got it mighty soon; There I found the old chap seated, He was reading the Tribune. I told him what I came for, When he in a rage did fly, "No!" he says, "You are a Paddy, infml an Irishman (often considered offensive) And no Irish need apply." (…) dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Organizacje i społeczność lokalna Społeczność lokalna jest zależna od swoich organizacyj-nych mieszkańców. W przypadku dużych organizacji wpływ może być olbrzymi i... dramatyczny. W tej sytuacji ważne jest, czy organizacje zachęcają swoich członków (w szczególności kadrę kierowniczą) do uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej. Mission of GKN Automotive Driveline Division, August 1997: Our mission is to (…) contribute positively to the communities in which we operate. dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Biedniejsze rynki nie chcą małych aut. Carlos Ghosn. Z prezesem Nissan/Renault rozmawia Danuta Wale-wska, „Rzeczpospolita”, nr 59 z 10 marca 2008 r. DW: Renault zainwestował miliard dolarów w Rosji. Jakie ma pan pla-ny związane z tym krajem? CG: Mamy fabrykę pod Moskwą, drugą teraz budujemy pod Sankt Pe-tersburgiem. Kupiliśmy także 25 proc. plus jedną akcję zakładu To-gliatti, gdzie będą produkowane na początku wyłacznie Łady […] DW: Togliatti to fabryka-miasto, jedyny pracodawca. Czy zdaje pan sobie sprawę, że kupił pan fabrykę razem z drużyną hokejową, zorga-nizowaną przestępczością, całym bagażem problemów społecznych? Czy ma pan już program rewitalizacji tego miasta? CG: Kupiliśmy tylko jedną czwartą fabryki i mam nadzieję, że nie wią-żą się z tym zobowiązania dotyczące zarządzania miastem. Jesteśmy gotowi pomóc w unowocześnieniu produkcji platform, skrzyni biegów, w rozwiązywaniu kłopotów z jakością, ale odpowiedzialność za miasto pozostawiamy władzom. dr hab. Jerzy Supernat

Organizacje i społeczeństwo Organizacje mają istotny wpływ na całe społeczeństwo (na otoczenie / środowisko, w którym są usytuowane). Podkreślić należy, że relacje pomiędzy organizacją i społeczeństwem są dwustronne czy wzajemne.

działania przestępcze nakłanianie czy przymuszanie do przestępstw Szkodliwe oddziaływania organizacyjne zwykłe wypadki działania przestępcze nakłanianie czy przymuszanie do przestępstw ułatwianie przestępstw wykorzystywanie taniej siły roboczej w krajach trzeciego świata przyczynianie się do otyłości społeczeństwa szkodliwe skutki działania organizacji publicznych

Istota i społeczne znaczenie organizacji Szkody ponoszone przez organizacje w 1982 r. spółka Johnson & Johnson doświadczyła po- ważnego kryzysu, kiedy do kapsułek z produkowanym przez nią środkiem przeciwbólowym Tylenol został dodany przez kogoś cyjanek, co doprowadziło do śmierci siedmiu osób Procter & Gamble jest obiektem powracających plo-tek (między innymi w 1994 r. i w 1999 r.), że wspiera finansowo kościół szatana (the Church of Satan) McDonald’s został w swoim czasie oskarżony o to, że przyczynia się do wycinania lasów tropikalnych w dorze-czu Amazonki dr hab. Jerzy Supernat

Objawienie św. Jana; 13, 18, zdanie trzecie: A liczba jego jest sześćset sześćdziesiąt sześć.

Istota i społeczne znaczenie organizacji Organizacja i zmiana społeczna wewnętrzne zmiany organizacyjne a struktura społeczna organizacja jako sprawca zmiany społecznej organizacja jako przeciwnik zmiany dr hab. Jerzy Supernat

Istota i społeczne znaczenie organizacji Przypadek the Women’s Christian Temperance Union – WCTU WCTU dr hab. Jerzy Supernat

debauchery – rozpusta ruin – ruina misery – nędza despair – rozpacz death – śmierć poverty – ubóstwo disgrace – hańba madness – szaleństwo disease – choroba damnation – potępienie

Nie tylko tatuś jest tam… Proszę zwrócić uwagę na tekst u dołu afisza.

Niszczenie beczek z napojami alkoholowymi w czasach prohibicji w USA (1920-1933) przez agentów federalnych. No person (…) shall manufacture, sell, barter, transport, import, export, deliver, furnish or possess any intoxicating liquor (...).

Plakat wzywający do głosowania „za” 27 sierpnia 1922 r Plakat wzywający do głosowania „za” 27 sierpnia 1922 r. w szwedzkim referendum w sprawie wprowadzenia prohibicji.

Myśl końcowa Organization can never be a substitute for initiative and for judgment (organizacja nigdy nie zastąpi inicjatywy i rozsądku). Louis D. Brandeis (1856-1941) dr hab. Jerzy Supernat