ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Znaczenie doradztwa i wsparcia dla studentów z zaburzeniami psychicznymi w perspektywie uczenia się prof. Maria Holler Hune Konferencja Projektu DARE 2009 Świadomość niepełnosprawności – nowe wyzwania dla edukacji Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Główne założenia: Zgłębienie i omówienie znaczenia doradztwa i wsparcia w kontekście uczenia się w działaniach zmierzających do włączania i integracji studentów z zaburzeniami psychicznymi w ramach systemu edukacji na podstawie równości szans 2

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Dlaczego istotne jest, by skupić się na perspektywie uczenia się? Zajmujemy się (nową?) grupą młodych ludzi Wczesna interwencja Nowa i lepsza opieka medyczna Coraz więcej uwagi poświęca się kwestiom tożsamości wśród studentów z zaburzeniami psychicznymi Jak sami siebie postrzegają – jak widzą ich inni Należą do zmieniającego się młodego pokolenia Ważne, by skupiać się nie tylko na konkretnym wsparciu akademickim rekompensującym im konkretne trudności w uczeniu się Równie istotne jest ułatwianie procesu kształtowania się ich tożsamości 3

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Główny temat prezentacji Jak możemy zrozumieć i zdefiniować pojęcie uczenia się? Jakie konsekwencje ma rozpoznanie choroby psychicznej na kształtowanie się tożsamości młodych ludzi? Doradztwo i wsparcie w perspektywie uczenia się Jak pracujemy ze studentami z zaburzeniami psychicznymi w Ośrodku Doradztwa i Wsparcia? Dlaczego perspektywa uczenia się ma kluczowe znaczenie w przypadku oferowania doradztwa i wsparcia studentom z zaburzeniami psychicznymi? 4

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Jak możemy zrozumieć i zdefiniować pojęcie uczenia się? 1. uczenie się dotyczy procesów umysłowych zachodzących w jednostce skupienie się na procesie uczenia się 2. uczenie się dotyczy wyników procesów uczenia się zachodzących w jednostce skupienie się na przedmiocie nauczania lub zmianie, jaka zaszła 3. uczenie się i procesy uczenia się dotyczą procesów interakcji pomiędzy jednostką a jej otoczeniem (społecznym i materialnym) 4. Termin uczenie się jest często używany mniej więcej jako odpowiednik słowa edukacja, 5

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Jak możemy zrozumieć i zdefiniować pojęcie uczenia się? Ważne jest, by pracować mając szerokie i otwarte zrozumienie pojęcia uczenia się – zrozumienie holistyczne: Ponieważ: Obejmuje ono socjalizację, kwalifikacje, kompetencje i terapię, itd.: Pod ich właśnie kątem postrzegane jest pojęcie uczenia się. Niemożliwe jest utrzymanie granic pomiędzy tym, czym jest uczenie się i czym jest socjalizacja lub terapia, itp. 6

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Proces uczenia się przez całe życie Proces nabywania, podczas którego jednostka przetwarza i ewoluuje. Rozwija tożsamość, element uczenia się przez całe życie, pod względem akademickim, osobistym i społecznym Jednakże proces uczenia się jednostki, a więc proces kształtowania osobowości, nie może być postrzegany jako osobisty rdzeń wewnętrzny. Nie jest to wyizolowana esencja psychologiczna, nad którą panuje sama jednostka i nikt inny. Wpływa na niego interakcja z innymi, od której również jest on zależny. 7

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Jakie konsekwencje ma rozpoznanie choroby psychicznej na proces tworzenia się tożsamości młodych studentów? 8

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Większość studentów z zaburzeniami psychicznymi doświadcza kryzysu tożsamości Żyją, jak to sami określają: na ziemi niczyjej Nie są ani / ani: Stąd nie posiadają ani tożsamości jako chorzy psychicznie, ani jako normalni Sami widzą się jako coś różnego, coś innego. Wielu zadaje sobie pytanie: Kim jestem? Kim chcę być? 9

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Dlaczego mają takie doświadczenia? i równie istotna kwestia Dlaczego ważne jest dla nich, by wiedzieli, kim są naprawdę? 10

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Pojęcie tożsamości Tożsamość jest zmienna, wielowymiarowa i zależna od kontekstu Obejmuje ona różnorodność doświadczeń samego siebie, innych, kulturę, historię i osobowość Pojęcie tożsamości związane jest z naszymi doświadczeniami tego, kim jesteśmy my i kim są inni Pojęcie tożsamości ma charakter relacyjny: Obejmuje zarówno aspekt osobisty jak i społeczny 11

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Jakie procesy wpływają na sposób tworzenia się tożsamości jednostki? 12

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Podejście indywidualne: Kwestia kluczowa: Jakie procesy wpływają na sposób kształtowania i tworzenia się indywidualnej osobowości? Na tożsamość danej osoby wpływa społeczna interakcja z innymi ludźmi, od której również jest ona zależna (Jenkins 2009). 13

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Podejście młodzieżowe Kwestia kluczowa: Co charakteryzuje młodość? Codzienne życie w niej jako całość jest wieloznaczne, wielowymiarowe i zależne od konkretnego kontekstu. Powodując, że młodzi ludzie są słabsi niż kiedyś 14

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Podejście psychiatryczne Centralne i istotne kwestie: Co się dzieje, gdy studenci z trudnościami psychologicznymi zetkną się z systemem psychiatrycznym? Czego doświadczają w procesie rozpoznania choroby? 15

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Dlaczego jest to kryzys tożsamości? To codzienne życie na ziemi niczyjej To życie w sprzecznych rzeczywistościach Młodość i studia Choroba psychiczna To życie jako ani, ani 16

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Dlaczego jest to życie na ziemi niczyjej? Studenci z zaburzeniami psychicznymi należą do pokolenia młodych: Aby znaleźć własną drogę w życiu musisz zawsze i cały czas wybierać Wybory to prywatna sprawa Problemy i trudności oznaczają niemożność Istnieje właściwy i niewłaściwy sposób bycia młodym Istnieje właściwy i niewłaściwy sposób bycia studentem 17

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Dlaczego jest to życie na ziemi niczyjej? Biegunowość układu: sposób właściwy i sposób niewłaściwy ulega zintensyfikowaniu, gdyż ich zaburzenia psychiczne umożliwiają im kontakt z inną rzeczywistością: Obszarem psychiatrii, gdzie uwaga skupiona jest na chorobie i trudnościach psychologicznych Doświadczają klientyzacji 18

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Jest to życie na ziemi niczyjej, ponieważ: Doświadczają, że nie są już tą samą osobą, jaką myśleli, że są Są pozostawieni z uczuciem zniszczonego wizerunku Zostanie osobą chorą psychicznie zupełnie zmienia: Sposób, w jaki postrzegają siebie samych Sposób, w jaki postrzegają ich inni 19

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Znaczenie zwracania większej uwagi na tożsamość społeczną w perspektywie uczenia się Tożsamości nie kształtują w pełni definicje innych. Jednostka może być aktywnym czynnikiem procesu dochodzenia do własnej tożsamości Ma odpowiedzialność. Jednostka jest w stanie wybrać własną tożsamość Jest w stanie zaangażować się w kształtowanie własnej tożsamości Z drugiej strony, jednostka czerpie wiele doświadczeń z interakcji z innymi czynnikami społecznym Doświadczenia te mają doniosły wpływ na proces tworzenia się tożsamości 20

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Znaczenie zwracania większej uwagi na tożsamość społeczną w perspektywie uczenia się Doradztwo i wsparcie skierowane do studentów z zaburzeniami psychicznymi musi się skupiać nie tylko na: konkretnym doradztwie i wsparciu akademickim w celu zrekompensowania im konkretnych trudności lecz również na: ułatwianiu w jego ramach procesu tworzenia się tożsamości 21

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * 22 Znaczenie doradztwa i wsparcia dla studentów z zaburzeniami psychicznymi w perspektywie uczenia się

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Czym jest Ośrodek Doradztwa i Wsparcia? Ofertą skierowaną do studentów Duńskiej Akademii Pedagogicznej działającej w ramach Uniwersytetu w Aarhus, mających specjalne potrzeby w zakresie poradnictwa, doradztwa i wsparcia w tym studentów z zaburzeniami psychicznymi

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Wizja: Równość szans w zakresie studiowania, gdyż studenci mający specyficzne trudności powinni być w stanie zrealizować swe zdolności związane z ukończeniem studiów wyższych jednak muszą oni w toku studiów spełnić ogólne i szczególne wymagania jakościowe. 24

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Cel: Poprzez specjalne doradztwo, poradnictwo i wparcie edukacyjne zapewnić studentom z zaburzeniami psychicznymi możliwość, na zasadzie równości z pozostałymi studentami, kontynuacji i ukończenia studiów wyższych, dzięki czemu jednostka ma możliwość stać się uwzględnianym i integralnym elementem duńskiego społeczeństwa. 25

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Grupa docelowa: studenci ze specyficznymi trudnościami związanymi z nauką Trudności w uczeniu się: - Kłopoty z koncentracją - tendencja do przekładania, zmiany programu, itd. - Brak ogólnego zarysu, trudności z organizowaniem i planowaniem - trudności w interakcji z innymi studentami – wyobcowanie, samotność - brak motywacji i energii - niski poziom odporności na stres i wrażliwość

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Specjalna praktyka edukacyjna Rekompensowanie trudności w uczeniu się nie praktyka terapeutyczna zmierzająca do uczynienia z nich ludzi zdrowych Specjalne praktyki pedagogiczne – cel: zapewnienie specjalnego wsparcia edukacyjnego spełnienie ich specjalnych potrzeb uczynienie ich nauki bardziej skuteczną zapewnienie jakości ich kształcenia Optymalnym rezultatem doradztwa i wsparcia jest stopniowe uczenie się studentów, jak regulować własne procesy uczenia się. 27

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * PRZYPADEK: Lise (ma schizofrenię): Wsparcie ze strony studenta – skupienie się na uczeniu się, jak się uczyć Wsparcie – zasypywanie przepaści pomiędzy systemem psychiatrii, pomocą socjalną oraz codziennym tu i teraz życia studenta Doradztwo 28

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * PRAKTYKA POKAZUJE, ŻE DORADZTWO I WSPARCIE W PERSPEKTYWIE UCZENIA SIĘ JEST SKUTECZNE DLACZEGO? 29

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Umożliwia integrację i włączanie studentów z zaburzeniami psychicznymi w ramach systemu edukacji na podstawie równości szans Podejście holistyczne – skoordynowane z wykładanymi przedmiotami W oparciu o ich specyficzne problemy związane z nauką (nie ich chorobę) - ułatwia indywidualny proces uczenia się Zachowawszy swą tożsamość studenta Stają się aktywnym graczem w duńskim społeczeństwie

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * Umożliwia integrację i włączanie studentów z zaburzeniami psychicznymi w ramach systemu edukacji na podstawie równości szans Zapobieganie mechanizmom wykluczenia społecznego Zdolność rozwinięcia ich pełnego potencjału – marzenie o dobrym życiu Wspiera proces rehabilitacji jednostki – proces uczenia się przez całe życie

ASS. PROFESSOR MARIA HOLLER HUNE COUNSELLOR 22. OCTOBER 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY * To poprzez indywidualny rozwój – tworzenie się tożsamości i proces uczenia się - osoby kieruje się w stronę bycia uwzględnianym i integralnym elementem dzisiejszego społeczeństwa Uczenie się / nabywanie wiedzy odgrywa istotną rolę: stąd poprzez edukację oraz aktywne uczestnictwo w społeczeństwie Stanowi to element socjalizacji jak też rozwoju zawodowego, osobistego i społecznego oraz mobilności każdej jednostki Ma to również zastosowanie względem młodych ludzi z zaburzeniami psychicznymi 32

22. October 2009 THE DANISH SCHOOL OF EDUCATION AARHUS UNIVERSITY Dziękuję za uwagę