Wycena Przedsiębiorstw Cann Financial Advisory Wycena Przedsiębiorstw Czy My Księgowi musimy o tym wiedzieć? Rozwiązania Tworzące Wartość… Cann.

Business valuation Wycena Przedsiębiorstw Do accountants need to know about this? Wycena Przedsiębiorstw Czy My Księgowi musimy o tym wiedzieć?

Spis treści Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Metody Wyceny Przedsiębiorstw Uwagi ogólne Podejście dochodowe Podejście rynkowe Podejście kosztowe Kilka słów o Cann

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Inwestycje - definicja Inwestycje to aktywa nabyte w celu: osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania przychodu w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia wyżej wymienionych korzyści (Art. 3.1 punkt 17).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Aktywa finansowe - definicja Aktywa finansowe to aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach (Art. 3.1 punkt 24).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Wartość godziwa - definicja Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Wartość godziwą instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca (Art. 28.6).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Trwała utrata wartości - definicja Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku - do ustalonej w inny sposób wartości godziwej (Art. 28.7).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Odpis aktualizujący Odpisu wyrażającego trwałą utratę wartości inwestycji zaliczonych do aktywów trwałych dokonuje się nie później niż na koniec okresu sprawozdawczego (Art. 35.2).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Wycena aktywów Udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w Art.28.1 punkt 1a inwestycje zaliczone do aktywów trwałych – nie rzadziej niż na dzień bilansowy, według ceny nabycia, pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej (Art. 28.1 punkt 3).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Wycena aktywów Udziały w jednostkach podporządkowanych - nie rzadziej niż na dzień bilansowy, według zasad określonych jak wyżej, z tym że udziały zaliczane do aktywów trwałych mogą być wycenione metodą praw własności (Art. 28.1 punkt 4).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Wycena aktywów Inwestycje krótkoterminowe - nie rzadziej niż na dzień bilansowy, według ceny (wartości) rynkowej albo według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa, a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywny rynek w inny sposób określonej wartości godziwej (Art. 28.1 punkt 5).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Zmiana wartości inwestycji krótkoterminowych Skutki wzrostu lub obniżenia wartości inwestycji krótkoterminowych wycenionych według cen (wartości) rynkowych zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych. W przypadku stosowania innych niż określone w Art. 28.1 punkt 5 zasad wyceny krótkoterminowych inwestycji, skutki obniżenia ich wartości zalicza się do kosztów finansowych w pełnej wysokości, natomiast skutki wzrostu ich wartości zalicza się do przychodów finansowych w wysokości nie wyższej niż kwota różnic uprzednio odpisanych w koszty finansowe (Art. 35.3).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Zmiana wartości inwestycji długoterminowych Skutki przeszacowania inwestycji zaliczonych do aktywów trwałych, powodujące wzrost ich wartości do poziomu cen rynkowych, zwiększają kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny. Obniżenie wartości inwestycji uprzednio przeszacowanej do wysokości kwoty, o którą podwyższono z tego tytułu kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny, jeżeli kwota różnicy z przeszacowania nie była do dnia wyceny rozliczona, zmniejsza ten kapitał (fundusz). W pozostałych przypadkach skutki obniżenia wartości inwestycji zalicza się do kosztów finansowych. Wzrost wartości danej inwestycji bezpośrednio wiążący się z uprzednim obniżeniem jej wartości, zaliczonym do kosztów finansowych, ujmuje się do wysokości tych kosztów jako przychody finansowe (Art. 35.4).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Wartość firmy - definicja Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy (Art. 33.4).

Ustawa o Rachunkowości a Wycena Przedsiębiorstw Wartość firmy - wycena Od wartości firmy jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych w okresie nie dłuższym niż 5 lat. W uzasadnionych przypadkach kierownik jednostki może wydłużyć ten okres do lat 20. Wydłużenie okresu amortyzacji należy podać w informacji dodatkowej wraz z jego uzasadnieniem. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową i zalicza się je do pozostałych kosztów operacyjnych (Art. 44b 10).

MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Stosowanie MSR 36 stosowany jest do : wartości firmy (goodwill) oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w wyniku transakcji połączenia/przejęcia z dniem 31 marca 2004 lub później, wszystkich innych aktywach (z dużymi wyjątkami) dla okresów sprawozdawczych rozpoczynających się z dniem 31 marca 2004 lub później, MSR 36 jest stosowany do aktywów finansowych (z wyjątkiem tych podlegających MSR 39).

MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Wartość odzyskiwalna (recoverable amount) Jest definiowana dla aktywa jako większa z wartości: Wartość godziwa pomniejszona o koszty doprowadzenia do sprzedaży, Wartość w użyciu (value in use). Wartość w użyciu jest równa wartości bieżącej netto (NPV) przyszłych przepływów pieniężnych pochodzących z tytułu posiadania danego aktywa.

MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Wartość odzyskiwalna Winna być szacowana dla danego aktywa, gdy istnieją przesłanki trwałej utraty wartości danego aktywa. Dodatkowo, wartość odzyskiwalna winna być szacowana co roku dla pewnej grupy aktywów (wartość firmy, część wartości niematerialnych i prawnych).

MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Trwała utrata wartości Zewnętrzne przesłanki trwałej utraty wartości Zmiany rynkowe Wzrost stóp procentowych Zmiany technologiczne Rynkowy spadek wartości Wewnętrzne przesłanki trwałej utraty wartości Nadmierne zużycie (przewyższające to ujęte w amortyzacji) Uszkodzenia Zmiana profilu działalności

MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Odpis aktualizujący Wartość firmy nabyta podczas łączenia firm jest alokowana do centrum zysku lub grupy centrum zysku, które odniosły korzyści z tytułu połączenia. Odpis z tytułu trwałej utraty wartości (różnica pomiędzy wartością bilansową a wartością odzyskiwalną) księgowany jest natychmiast do rachunku zysków i strat.

MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Odpis aktualizujący W przypadku centrum zysku odpis z tytułu trwałej utraty wartości jest alokowany w następującej kolejności: Zmniejszenie wartości firmy przyporządkowanej do centrum zysku, Proporcjonalne zmniejszenie wartości pozostałych aktywów na bazie ich istniejących wartości księgowych.

MSR 36 a Wycena Przedsiębiorstw Odpis aktualizujący Odwrócenie odpisów z tytułu trwałej utraty wartości jest możliwe jedynie do wartości początkowej (przed rozpoczęciem odpisów) danego aktywa. Wyjątek – odwrócenie odpisów z tytułu trwałej utraty wartości nie jest możliwe dla wartości firmy.

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Uwagi ogólne Cel wyceny Przedmiot wyceny Data wyceny Standard wartości Wartość godziwa (fair market value) Wartość inwestycyjna (investment value)

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Uwagi ogólne Dyskonto z tytułu braku płynności wycenianych akcji / udziałów / Premia z tytułu płynności wycenianych akcji / udziałów Dyskonto z tytułu pakietu mniejszościowego / Premia z tytułu pakietu większościowego / kontrolnego

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Podejście dochodowe DCF - Zdyskontowane Przepływy Pieniężne - dla kapitału własnego - dla kapitału zainwestowanego Skapitalizowane Przepływy Pieniężne Zdyskontowane Dywidendy

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Metoda Zdyskontowanych Przepływów Pieniężnych (kapitał zainwestowany) Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF) jest oparta na założeniu, że wartość firmy determinowana jest przez poziom i rozłożenie w czasie wolnych strumieni pieniężnych generowanych przez firmę. Wolny strumień pieniężny stanowi sumę, którą można wypłacić właścicielom i kredytobiorcom spółki bez wywarcia negatywnego wpływu na funkcjonowanie spółki.

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Wolny strumień pieniężny Wolny strumień pieniężny jest definiowany jako: zysk operacyjny netto przed opodatkowaniem (EBIT) plus amortyzacja minus podatek dochodowy (do zapłaty) nakłady inwestycyjne wymagany wzrost kapitału obrotowego netto

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Wolny strumień pieniężny Wolny strumień pieniężny z okresu prognozy jest dyskontowany w celu odzwierciedlenia wartości pieniądza w czasie, ryzyka wynikającego z działalności samej firmy oraz ryzyka dotyczącego jej otoczenia. Następnie, jest dokonywane sumowanie zdyskontowanych wartości wolnych strumieni pieniężnych z okresu prognozy na moment sporządzenia wyceny. W następnym etapie jest określana wartość rezydualna na koniec okresu prognozy.

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Wartość rezydualna Wartość rezydualna to wartość firmy szacowana na koniec ostatniego roku prognozy. Metody szacowania Wzór Gordona Dn(1+g)/(r-g) Wartość aktywów netto Wartość likwidacyjna

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Stopa dyskonta WACC=a(Re) + (1-a)(1-t)i Re=Rf+β(Rm-Rf) + Risk 1 + Risk 2 Re – wymagana stopa zwrotu z kapitału własnego Rf – stopa zwrotu z aktywów wolnych od ryzyka β – współczynnik beta Rm-Rf – premia za ryzyko rynkowe Risk 1 – premia za ryzyko związane z wielkością Spółki Risk 2 – premia za ryzyko specyficzne Spółki t – stawka podatku dochodowego i – koszt (oprocentowanie) długu a – udział kapitału własnego

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Wartość przedsiębiorstwa Wartość przedsiębiorstw jest definiowana jako: suma zdyskontowanych swobodnych strumieni z okresu prognozy plus zdyskontowana na moment wyceny wartość rezydualna Spółki wartość aktywów pozaoperacyjnych (po uwzgl. efektu podatkowego) minus zadłużenie bankowe Spółki wartość zobowiązań pozaoperacyjnych (po uwzgl. efektu podatk.)

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Podejście rynkowe Metoda porównań rynkowych (guideline method) Metoda transakcji porównawczych (transaction method)

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Metoda porównań rynkowych Określanie wartości przedsiębiorstwa poprzez odwołanie się do wskaźników z rynków kapitałowych, na których dokonywany jest obrót walorami podobnych firm. Zastosowanie tej metody wymaga wyselekcjonowania grupy firm porównywalnych/podobnych z firmą wycenianą.

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Metoda porównań rynkowych Dla wybranych spółek, wyliczane są odpowiednie, reprezentatywne wskaźniki. Wskaźnikami tymi mogą być: cena/zysk, cena/przychody, cena/przepływy pieniężne, cena/kapitał własny, wartość zainwestowanego kapitału / EBITDA itd. Wskaźniki proste ignorujące różnice w strukturze kapitałowej Wskaźniki uwzględniające różne struktury kapitałowe

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Metoda transakcji porównawczych Metoda oparta na porównaniu wycenianego przedsiębiorstwa z podobnymi firmami nie notowanymi na rynku publicznym, które były kupione, sprzedane lub zostały połączone w ostatnim okresie. Metoda ta obejmuje też analizę przeszłych transakcji kupna / sprzedaży akcji / udziałów wycenianego podmiotu.

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Case study EBIT 100 Interest (10%) 70 30 PBT Tax (30%) 9 21 Net profit 49 Book value of equity 300 700 Debt Market value of equity 400 ?

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Case study MVE/EBIT = 4 => MVE(B) = 400 MVE/E = 19,0 => MVE(B) = 933 MVIC/EBIT=11,0 => MVE(B) = 800 Która wartość jest właściwa?

Metody Wyceny Przedsiębiorstw Podejście kosztowe Metoda skorygowanych aktywów netto Metoda likwidacyjna Uporządkowana likwidacja Szybka likwidacja Metoda wartości odtworzeniowej

Kilka słów o Cann Paweł Cygański ukończył Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki oraz Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Od listopada 1999 r. jest członkiem ACCA. Jest też Starszym Specjalistą ds. Wycen Przedsiębiorstw (Accredited Senior Appraiser, Business Valuation), członkiem Amerykańskiego Stowarzyszenia ds. Wycen (American Society of Appraisers). Paweł jest biegłym sądowym z zakresu wycen przedsiębiorstw oraz papierów wartościowych. Wcześniej pracował w  Financial Advisory Services Deloitte & Touche oraz w  Corporate Finance & Advisory Services Ernst & Young Management Consulting Services. Paweł posiada wieloletnie doświadczenie w transakcjach fuzji i przejęć, przeprowadzaniu wycen oraz wykonywaniu finansowych due dilligence.

Kilka słów o Cann Marcin Wasilewski ukończył Florida Atlantic University w Boca Raton ze specjalizacją w dziedzinie finansów oraz handlu zagranicznego. Swoją karierę zawodową rozpoczął w USA, gdzie pracował dla firm oświatowych oraz firm sektora finansowego. Jego doświadczenie obejmuje pracę w Smith Barney, gdzie zajmował się doradztwem inwestycyjnym dla klientów indywidualnych. Obecnie jest w trakcie studiów ACCA  (Association of Chartered Certified Accountants) oraz kończy studia MBA (program Uniwersytetu Bradford prowadzony przez WSPiZ im. L. Koźmińskiego w Warszawie). Marcin specjalizuje się w analizach finansowych, wycenach oraz pozyskiwaniu środków finansowych.

Kilka słów o Cann info@cann.pl Kontakt Cann Financial Advisory Sp. z o.o. 02-674 Warszawa ul. Wynalazek 4 tel: +48 22 640 08 03/05/06 fax: +48 22 847 50 35 info@cann.pl   Pawel Cygański, FCCA, ASA Partner kom: +48 606 234 150 e-mail: p.cyganski@cann.pl Marcin Wasilewski Konsultant kom: +48 600 666 099 e-mail: m.wasilewski@cann.pl