Projekt: W ramach projektu: Szkoła z Klasą 2.0 Ssaki w Tatrzańskim Parku Narodowym W ramach projektu: Szkoła z Klasą 2.0 Wykonali: Mateusz Ciężczak, Patryk Pawlikowski, Szymon Gutt, Dawid Kukuc

Tatrzański Park Narodowy Symbol (TPN)

Świstak Wstęp: Przeciągłe i przenikliwe gwizdy świstaków od zawsze wypełniały tatrzańskie doliny. Od tych charakterystycznych odgłosów pochodzi polska nazwa gatunkowa - Świstak. Z nazwą tych zwierząt związane są liczne nazwy topograficzne w Tatrach jak np: Świstowa Czuba, Świstówka, Świstowa Dolina itd., co potwierdza fakt ich licznego występowaniu w tych częściach gór.

Pochodzenie i Rozmieszczenie Świstaków: Świstaki już od minionych epok zasiedlały tereny, z których ustępował lodowiec i gdzie odrastała roślinność. Dziś występują one na obszarze całej półkuli północnej czyli w Ameryce Północnej, Azji i Europie.

Środowisko Życia: Świstaki na swe ostoje wybierają miejsca, z których swobodnie mogą obserwować  okolicę. Jako punkty obserwacyjne najczęściej wykorzystują duże głazy. Świstaki lubią wygrzewać się w słońcu i dlatego zasiedlają zbocza. W Tatrach zwierzęta te żyją na wysokości od 1500 do 2300 m n.p.m. Większość ich stanowisk zlokalizowana jest w piętrze hal, tj. powyżej 1800 m n.p.m.

PRZYKŁADY:

Biologia: Świstak ma masywną i zaokrągloną sylwetkę. Długość tułowia wraz z głową wynosi 30–60 cm, a ogona 10–25 cm. Ciężar ciała dorosłego osobnika waha się pomiędzy 5 a 7 kg. Całość pokryta jest dwoma typami włosów tworzących futerko. Kończyny przednie są krótkie i muskularne, co umożliwia kopanie nor i podnoszenie pokarmu do pyska. Dodatkowo naga i wrażliwa skóra dłoni pozwala na chwytanie różnych przedmiotów. Siekacze świstaka są skutecznym narzędziem służącym do cięcia i wygrzebywania z ziemi pokarmu. Świstaki żyją w rodzinach lub koloniach. Zwierzęta te żyją w norach, które użytkowane są w zależności od pory roku. W lecie są to płytkie nory letnie i tzw. nory przejściowe (krótkie i ślepe korytarze), w których świstaki chowają się w razie nagłego niebezpieczeństwa. Na zimę cała świstacza rodzina przenosi się do wyścielonej wysuszoną trawą komory zlokalizowanej na dnie bardzo głęboko wykopanej nory zimowej.

Spać jak Świstak Jesienią (na przełomie września i października),dla świstaków nadchodzi pora snu zimowego. Cała rodzina układa się na dnie komory w norze zimowej. Zasypiając, świstak zwija się w kłębek, a temperatura jego ciała obniża się z 36°C do zaledwie 8–10°C. Jest ona tylko o 2–3°C niższa niż temperatura panująca w norze, stąd wybór miejsca na norę zimową jest bardzo istotny. W czasie snu zimowego świstak budzi się regularnie co mniej więcej trzy tygodnie na 12–30 godzin, aby wydalić mocz lub coś zjeść.

NORA ŚWISTAKA:

Historia Świstaka: W przeszłości świszczarze, bo tak zwano polujących na świstaki, doprowadzili do prawie całkowitego wytępienia tych zwierząt w Tatrach. Do polowań wykorzystywano oklepce, oraz broń palną. Najczęściej jednak pozyskiwano świstaki poprzez wykopywanie ich z nor w czasie snu zimowego. Na świstaki polowano przede wszystkim ze względu na sadło, któremu przypisywano właściwości lecznicze. Stosowano je zewnętrznie i wewnętrznie, miało ono pomagać na przepuklinę, wszelkie dolegliwości żołądkowe, uśmierzać kaszel, przyspieszać gojenie ran oraz przeciwdziałać ogólnemu osłabieniu organizmu.

MYŚLIWI:

Niekontrolowany odłów świstaków w połowie XIX w Niekontrolowany odłów świstaków w połowie XIX w. doprowadził do znacznego obniżenia się ich liczebności w Tatrach. Zaniepokojeni tą sytuacją członkowie powstałej w roku 1864 Komisji Fizjograficznej Krakowskiego Towarzystwa Naukowego, głównie prof. Maksymilian Nowicki i ksiądz dr Eugeniusz Janota, podnieśli alarm w sprawie powstrzymania procederu kłusownictwa i objęcie ochroną gatunkową najbardziej zagrożonych zwierząt tatrzańskich – świstaka i kozicy. Z ich inicjatywy 5 października 1868 r. na galicyjskim Sejmie Krajowym we Lwowie została uchwalona ustawa „względem zakazu łapania, wytępienia i sprzedawania zwierząt alpejskich właściwych Tatrom, świstaka i dzikich kóz”. Była to pierwsza na świecie parlamentarna ustawa o ochronie gatunkowej zwierząt. Dziś populacja świstaka po polskiej stronie granicy liczy 150–200 osobników, a po słowackiej około 600.

Prof. MAKSYMILIAN NOWICKI Ks. EUGENIUSZ JANOTA

Gdzie i jak obserwować Świstaki? Świstaki w Tatrach spotkać czy wypatrzeć nie jest łatwo. Częściej udaje się usłyszeć ich gwizdy. W okresie słonecznych dni świstaki bardzo chętnie wygrzewają się na kamieniach, a w razie upału pozostają w ich cieniu. Dzięki dobrze rozwiniętemu zmysłowi wzroku świstaki już z daleka mogą dostrzec potencjalne zagrożenie i ostrzec pozostałych członków kolonii. Zaalarmowane zwierzęta szybko uciekają do swych nor, skąd po chwili znów się wyłaniają. Po upewnieniu się, że niebezpieczeństwo minęło, powracają do przerwanych czynności.

Źródła https://www.google.pl/imghp?hl=pl&tab=wi&ei=vlcKU7T6N-zJ4gT1-YGoCQ&ved=0CAQQqi4oAg http://tpn.pl/ http://images.google.pl/ http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awistak http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Marmota_marmota_Alpes2.jpg/240px-Marmota_marmota_Alpes2.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/M.marmota_latirostris_in_Ve%C4%BEk%C3%A1_Studen%C3%A1_dolina_2.jpg http://www.marcinrejment.pl/galeria/zdjecia/ssaki/swistak/powieksz/swistak_IMG_8376.jpg http://s2.flog.pl/media/foto/4666806_tatrzanski-swistak.jpg http://fotoforum.gazeta.pl/photo/1/gf/gg/mpd6/a5JFrm0YOsKBpBVnbB.jpg http://www.ppr.pl/resources/0026472/swistak.jpg http://members.upcpoczta.pl/m.luczkiewicz4/naszegory/przyroda/fauna/swistak.jpg http://members.chello.pl/z.budzik/reszta/swistak.JPG http://i287.photobucket.com/albums/ll145/felixiana/Plamka%20mazurka/nora.jpg http://3.bp.blogspot.com/-F9oo7uV8R44/TlAk0Bmo5QI/AAAAAAAAH7c/gyeB4W-madk/s1600/swistak%2B3.JPG http://zwierzosfera.pl/wp-content/uploads/2010/12/mysliwy.jpg http://www.sadeczanin.info/media/gallery/2012-11-05-mysliwi/photo_617b368e1a737e848a80.jpg http://www.sadeczanin.info/media/gallery/2013-01-22-mysliwi/photo_4ecf1e4af5b34859b8ee.jpg http://zs.sierakow.pl/files/image/kalendarium/nowicki.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Sila_Nowicki_Szreniawa.jpg http://www.mount.cad.pl/p/zwierzeta/ssaki/ochrona/tpn/img/janota.jpg http://kongresonkol.io.gliwice.pl/piotr/pietra.html  

Książka: ON, czyli prawie wszystko o tatrzańskim niedźwiedziu, Autor: FILIP ZIĘBA i TOMASZ ZWIJACZ KOZICA Ulotka Świstak”, wyd: TPN, tekst Łukasz Pęksa

Dziękujemy za UWAGĘ!!! 