Pesach Pascha פסח Święto Przaśników

Pascha(aram. ), Pesach (hebr Pascha(aram.), Pesach (hebr.), lub Święto Przaśników jest wielkim świętem żydowskim, jednym z trzech świąt pielgrzymkowych, razem z Sukkot (Świętem Szałasów, Kuczki) oraz Szawuot (Świętem Tygodni). W czasie tych świąt, należało przybyć do Świątyni w Jerozolimie.

Pesach upamiętnia wyzwolenie Żydów z niewoli egipskiej Pesach upamiętnia wyzwolenie Żydów z niewoli egipskiej. Zgodnie z Torą -Pięcioksięgiem Mojżesza, Izraelici żyli w Egipcie gdzie zostali niewolnikami . Mojżesz - przywódca Izraelitów i poprosił Faraona, aby zezwolił jego ludowi odejść. Kiedy Faraon odmówił, Bóg zsyłał na Egipt kolejne plagi. Faraon uległ dopiero po ostatniej – śmierci pierworodnych. Anioł śmierci miał przejść przez Egipt i zabić wszystko co pierworodne.

Żydzi zgodnie z Bożym nakazem, oznaczyli drzwi swoich domów krwią baranka, a anioł śmierci ominął ich domy

To między innymi temu wydarzeniu zawdzięczamy nazwę tych świąt, która oznacza: „przejście”. W trakcie ucieczki z Egiptu miało miejsce jeszcze przejście przez Morze Czerwone.

Pierwszy wieczór Paschy, zwany wieczorem sederowym jest najbardziej uroczystym momentem życia żydowskiego. Spożywa się wtedy w gronie rodziny uroczystą kolację, podczas którego czytana jest Hagada, opowiadająca o wyjściu z Egiptu. Podczas uczty wychyla się cztery kielichy wina. Jedno z dzieci zadaje pytania dotyczące znaczenia obrzędów Paschy, na które odpowiada głowa rodziny. Następnie biesiadnicy odmawiają psalmy tzw.Hallelu.

Rodzinna celebracja Paschy

Żydzi spożywają pieczonego w całości, dorodnego, zdrowego baranka lub kozła, gorzkie zioła, oraz "przaśny chleb” - macę. Gorzkie zioła mają przypominać ciężki los Izraelitów w Egipcie. Pierwszą Paschę obchodzono 14 dnia miesiąca Nisan (w judaizmie dzień zaczyna się wieczorem, po zachodzie słońca),w dniu wyjścia Izraelitów z niewoli egipskiej (Księga Wyjścia 12,6-11, 17, 27, 51)

Współczesny talerz sederowy

Podczas kolacji sederowej spożywa się warzywa zanurzone w słonej wodzie oraz gorzkie zioła. Tradycyjnymi potrawami są: pieczony udziec z kością (symbolizujący ofiarę z baranka paschalnego) oraz jajka. Wieczór sederowy składa się z wielu tradycyjnych rytuałów, odprawianych w ustalonym porządku. Istnieje też wiele zwyczajów ludowych związanych z sederem: np. dzieci próbują znaleźć ostatni kawałek macy i wymienić go na prezenty; jeden puchar wina napełnia się dla proroka Eliasza który jest uroczyście zapraszany do środka (na którego należy czekać ponieważ nie wiadomo czy nie przyjdzie akurat tego wieczoru); wino z kielichów jest ulewane dziesięciokrotnie na pamiątkę plag egipskich itp. Ważną zasadą jest też zapraszanie osób samotnych, nie mających rodzin, z którymi mogliby obchodzić święto.

Charoset to charakterystyczny deser pesachowy, robiony z rozdrobnionych jabłek, orzechów, z dodatkiem miodu, fig i innych owoców. Symbolizuje zaprawę używaną do budowy piramid w Egipcie – kraju niewoli.

Święta Paschy/Przaśników trwaja 8 dni Święta Paschy/Przaśników trwaja 8 dni. Pierwszy i ostatni dzień święta są dniami odpoczynku, najbardziej uroczystymi i w te dni zabroniona jest wszelka praca. W dni pośrednie, tzw. półświęto zwane po hebrajsku Chol ha-Mo’ed, zakaz pracy jest mniej ostry.

Inną nazwą Paschy jest Święto Przaśników Inną nazwą Paschy jest Święto Przaśników. Izraelici opuścili Egipt w pośpiechu, i ciasto, które przygotowywali, nie miało czasu wyrosnąć, więc upiekli je jako macę, chleb bez zakwasu. Jedną z ważnych zasad tego święta jest powstrzymanie się od jedzenia zakwasu – wszelkich wyrobów przygotowanych z mąki, której pozwolono wyrosnąć. Zamiast chleba Żydzi jedzą macę. Nie spożywa się innego pieczywa ani makaronu.

Usunięcie zakwasu (chamec) – po hebrajsku Biur Chamec – W tygodniach poprzedzających Pesach, Żydzi tradycyjnie bardzo dokładnie sprzątają domy, aby usunąć wszelkie ślady zakwasu. Po zapadnięciu zmroku w wieczór poprzedzający początek Paschy, religijni Żydzi przeszukują wszystkie kąty domu ze świecą, aby przekonać się, że nie zostały żadne okruchy chamecu, pali się ogniska, w których się spala wszystkie podejrzane rzeczy,

Maca (przaśny chleb) i wino na Święto Paschy

Żartobliwe motywy związane z macą

Pesach przypada zawsze wiosną, jak nasza Wielkanoc, która jest ściśle czasowo związana z tym Świętem, bo właśnie w jego czasie dokonały się najważniejsze wydarzenia zbawcze Jezusa

Ostatnia Wieczerza, w czasie której Jezus ustanowił Eucharystię, była właśnie wieczerzą sederową - paschalną

Msza święta zawiera wiele elementów zaczerpniętych z liturgii paschy żydowskiej – Liturgia Słowa z Psalmami, błogosławieństwo nad Chlebem i Winem; bibliści przypuszczają, że to trzeci kielich uczty paschalnej (były cztery) był Kielichem Przeistoczenia.

Wieczernik – to prawdopodobnie tu odbyła się Ostatnia Wieczerza

Motyw pelikana w Wieczerniku – „Ty, co jak pelikan krwią swą karmisz nas…”

Panorama współczesnej Jerozolimy z Góry Oliwnej

Współczesny stół sederowy

W tym roku katolicka Wielkanoc (5. -6 W tym roku katolicka Wielkanoc (5.-6. kwietnia) wypada w czasie żydowskiej Paschy (3.-11. kwietnia), możemy zatem wyjątkowo mocno poczuć więź łączącą nas ze Starszymi Braćmi w wierze