Pojęcie projektu znane jest od bardzo dawna. Już w starożytności wielkie budowle wykonywane były na podstawie szczegółowych, jednorazowych planów technicznych i organizacyjnych, szczegółowo określających zadania oraz zasady kierowania pracą wykonawców. Złożoność przedsięwzięć i zwykle nowatorska koncepcja w pełni uzasadniały nadanie tym planom nazwy oddającej ich twórczy charakter. Bowiem projekt wywodzi się z łacińskiego słowa proiectus, oznaczającego wysunięcie ku przodowi, co interpretuje się jako zamiar, plan zamierzonej budowy[1]. [1] [1] Matczewski Andrzej, Zarządzanie Projektami, w: Koźmiński K. Andrzej (red. nauk.), Piotrowski Włodzimierz (red. nauk.), Zarządzanie – Teoria i Praktyka, Wydanie V, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s.455 [1]
Działania projektu dzieli się na dwie podstawowe grupy[1]: Działania projektu dzieli się na dwie podstawowe grupy[1]:[1] działania podstawowe – związane bezpośrednio z powstawaniem przedmiotu projektu, np. pisanie programu komputerowego, działania podstawowe – związane bezpośrednio z powstawaniem przedmiotu projektu, np. pisanie programu komputerowego, działania kierownicze – obejmujące wyznaczanie celów, planowanie, organizowanie, motywowanie personelu i kontrolowanie przebiegu projektu, np. spotkanie z zespołem piszącym oprogramowania w celu rozdzielenia zadań. działania kierownicze – obejmujące wyznaczanie celów, planowanie, organizowanie, motywowanie personelu i kontrolowanie przebiegu projektu, np. spotkanie z zespołem piszącym oprogramowania w celu rozdzielenia zadań. [1][1] Łada Monika, Kozarkiewicz – Chlebowska Alina, Podstawy Controllingu Projektów, Centrum Badań nad Projektami s.c., 2006, s.17 [1]
Mianem projektu można określić przedsięwzięcie realizowane w ramach organizacji, które jest przedsięwzięciem nowym, nietypowym, odmiennym od działań rutynowych, takim z jakim dana organizacja nie miała nigdy wcześniej do czynienia[1]. Zwykle jest ono zainicjowane albo przez jakąś potrzebę organizacji albo na zlecenie klienta[2]. James P. Lewis definiuje projekt jako jednorazowe zadanie, które posiada określony termin rozpoczęcia i termin zakończenia, jasno określone cele, zakres działania i (z reguły) określony budżet [1][2][1][2] [1][1] Pawlak Marek, Zarządzanie Projektami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s.17 [1] [2][2] Schwindt Christoph, Resource Allocation in Project Management, Springer, 2005, s.1 [2]
Projekt jest przedsięwzięciem jednorazowym i w jego wyniku powstaje jedyny w swoim rodzaju produkt lub usługa. Niektóre czynności powtarzalne, jak na przykład budowa serii typowych domów może wydawać się procesem lub operacją o charakterze powtarzalnym. Jednak w rzeczywistości każda z nich jest odrębnym projektem, realizowanym na terenie o innej charakterystyce podłoża, z udziałem innych ekip budowlanych lub zespołów pracowników, przy różnych relacjach czasowych pomiędzy każdym z poszczególnych etapów wykonywanych prac. Projekt jest przedsięwzięciem jednorazowym i w jego wyniku powstaje jedyny w swoim rodzaju produkt lub usługa. Niektóre czynności powtarzalne, jak na przykład budowa serii typowych domów może wydawać się procesem lub operacją o charakterze powtarzalnym. Jednak w rzeczywistości każda z nich jest odrębnym projektem, realizowanym na terenie o innej charakterystyce podłoża, z udziałem innych ekip budowlanych lub zespołów pracowników, przy różnych relacjach czasowych pomiędzy każdym z poszczególnych etapów wykonywanych prac. W definicji J. M. Jurana pojawia się słowo „problem”, co sugeruje istnienie rozbieżności pomiędzy obecnym i pożądanym stanem rzeczy, a także uznanie faktu, że likwidacja rozbieżności pociągnie za sobą konieczność pokonania przeszkód. Innymi słowy, celem projektu jest likwidacja wyżej wspomnianej rozbieżności. W definicji J. M. Jurana pojawia się słowo „problem”, co sugeruje istnienie rozbieżności pomiędzy obecnym i pożądanym stanem rzeczy, a także uznanie faktu, że likwidacja rozbieżności pociągnie za sobą konieczność pokonania przeszkód. Innymi słowy, celem projektu jest likwidacja wyżej wspomnianej rozbieżności.
Cechy projektu MA OGRANICZONY CZAS POWODUJE ZMIANY JEST UNIKALNY ANGAŻUJE ZASOBY ZAKŁADA CEL Źródło: opracowanie własne
Można wymienić szereg przykładowych przedsięwzięć, które pasują do definicji. Projektem będzie, więc: stworzenie nowego wyrobu lub usługi, stworzenie nowego wyrobu lub usługi, wprowadzenie zmiany w strukturze organizacyjnej, strukturze zatrudnienia lub stylu funkcjonowania organizacji, wprowadzenie zmiany w strukturze organizacyjnej, strukturze zatrudnienia lub stylu funkcjonowania organizacji, zaprojektowanie nowego środka transportu, zaprojektowanie nowego środka transportu, opracowanie lub pozyskanie nowego lub udoskonalonego systemu informatycznego, opracowanie lub pozyskanie nowego lub udoskonalonego systemu informatycznego, budowa budynku lub obiektu przemysłowego, budowa budynku lub obiektu przemysłowego, budowa instalacji wodno – kanalizacyjnych dla potrzeb lokalnej społeczności w kraju rozwijającym się, budowa instalacji wodno – kanalizacyjnych dla potrzeb lokalnej społeczności w kraju rozwijającym się, przeprowadzenie kampanii politycznej, przeprowadzenie kampanii politycznej, wdrożenie nowej procedury lub procesu w organizacji wdrożenie nowej procedury lub procesu w organizacji
PROJEKTY ZEWNĘTRZNE: projekty obiektów budowlanych różnego rodzaju (budynków mieszkalnych, budynków użyteczności publicznej, budowli przemysłowych, obiektów infrastruktury itp.); projekty wytwarzania złożonych obiektów technicznych (statków, samolotów, dużych maszyn i urządzeń itp.); projekty obiektów budowlanych różnego rodzaju (budynków mieszkalnych, budynków użyteczności publicznej, budowli przemysłowych, obiektów infrastruktury itp.); projekty wytwarzania złożonych obiektów technicznych (statków, samolotów, dużych maszyn i urządzeń itp.); produkcja filmów; produkcja filmów; przygotowanie i realizacja wielkich kampanii promocyjnych; przygotowanie i realizacja wielkich kampanii promocyjnych; prowadzenie złożonych prac badawczych[1]; prowadzenie złożonych prac badawczych[1];[1] organizowanie konferencji, szkoleń itp.; organizowanie konferencji, szkoleń itp.; opracowywanie dużych projektów konsultingowych. opracowywanie dużych projektów konsultingowych. [1][1] Definicja projektu [online], Presell Mocne Linki [dostęp 4 lutego 2008r.], dostępny w Internecie: [1]
PROJEKTY WEWNĘTRZNE: wewnętrzne projekty badawczo – rozwojowe, wewnętrzne projekty badawczo – rozwojowe, wprowadzenie nowych produktów na rynek, wprowadzenie nowych produktów na rynek, rozwój sieci dystrybucyjnej, rozwój sieci dystrybucyjnej, projektowanie oraz wdrażanie dużych systemów informatycznych, projektowanie oraz wdrażanie dużych systemów informatycznych, przygotowanie i wdrażanie projektów restrukturyzacyjnych[1]. przygotowanie i wdrażanie projektów restrukturyzacyjnych[1].[1] [1] Klasyfikacja projektów [online], Presell Mocne Linki [dostęp 8 lutego 2008r.], dostępny w Internecie: klasyfikacja__projektow.html [1]
Rodzaje projektów Źródło: Trocki Michał, Podstawy Zarządzania Projektami – prezentacja PowerPoint, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, s.5
Okres realizacji projektu. Źródło: Opracowanie własne.
Zarządzanie projektami, tym razem jako dziedzina wiedzy człowieka, nie jest dziedziną nową, bo jej początki sięgają czasów II wojny światowej. (Speer Alfred)
Czym więc konkretnie jest zarządzanie projektami? Wyjaśniając to pojęcie mówimy o zdolnościach i umiejętnościach, które sprawiają, że przeprowadzenie projektu jest możliwe[1]. Zwięzła Międzynarodowa Encyklopedia Biznesu i Zarządzania grupuje owe umiejętności w sześć kategorii: planowanie, budżetowanie, sporządzanie harmonogramu, zaopatrywanie, monitorowanie, kontrolowanie[2]. [1][2][1][2] [1][1] Abrignani Bernard, Gomes Rui, de Vilder Dirk, Zarządzanie Projektem: Pakiet Szkoleniowy Nr3, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Warszawa 2000, s.39 [1] [2][2] Kloppenborg J. Timothy, Mantel J. Samuel Jr., Project Management: The Concise International Encyclopedia of Business and Management, 2nd Edition, Thompson Press, London 2001, s.5438 [2]
Korzyści i trudności w procesie zarządzania projektami. KORZYŚCITRUDNOŚCI o identyfikacja ram czasowych dla harmonogramu zadań; o mierzalność stopnia realizacji w stosunku do planów; o wczesna identyfikacja problemów, by możliwe było wprowadzenie niezbędnych korekt; o polepszenie zdolności szacowania dla przyszłego planowania; o umiejętność poznawania, które cele nie mogą zostać osiągnięte lub są poza zasięgiem; o zwiększa szansę na sukces w przyszłych projektach i in. złożoność projektów; specjalne wymagania klienta oraz zmiany zamierzeń; restrukturyzacja organizacyjna; ryzyko projektów; zmiany w technologii; przyszłościowe planowanie i oceny i in. Źródła: Kerzner Harold, Project Management: A Systems Approach to Planning, Scheduling, and Controlling, 7th Edition, John Wiley & Sons, New York 2000, s.23Archibald D. Russell, Doskonalenie Project Management – artykuł z 17 Światowego Kongresu Project Management, Moskwa 2003, s.1
Triada zarządzania projektami. Źródło: Trocki Michał, Podstawy Zarządzania Projektami – prezentacja PowerPoint, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, s.24