Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych Wykład 1.

Definicja ubezpieczenia Ubezpieczenie to metoda zabezpieczania się przed skutkami wypadków losowych polegająca na przeniesieniu ryzyka na instytucję zapewniającą ochronę ubezpieczeniową. Ubezpieczenie to urządzenie umożliwiające zastąpienie niepewnej lecz wielkiej straty – szkody losowej, niewielką lecz pewną stratą – składką ubezpieczeniową. Ubezpieczenie – urządzenie gospodarcze zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych wywołanych u poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowe, w drodze rozłożenia tego ciężaru na wiele jednostek, którym te zdarzenia zagrażają.

Definicja ubezpieczenia. Art. 3 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej (uodu) stanowi: „Przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka występowania skutków zdarzeń losowych” Zdarzenia losowe – mają negatywne skutki, jeśli są przedmiotem ubezpieczenia określa się je mianem wypadków ubezpieczeniowych, Z.U. w związku z ich wystąpieniem jest zobowiązany do wypłaty świadczenia (szkody osobowe) lub odszkodowania (szkody majątkowe)

Definicja ubezpieczenia. Art. 805 Kodeksu Cywilnego stanowi: „Przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę”

Formy prowadzenia działalności. Dany zakład ubezpieczeń (Z.U.) może prowadzić działalność tylko w obrębie danego działu (I lub II). Zakład reasekuracji może prowadzić działalność w obu działach łącznie. Zakład ubezpieczeń może być prowadzony wyłącznie w formie spółki akcyjnej (S.A.) lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (T.U.W.).

Struktura rynku ubezpieczeń Rodzaj 2009 2010 2011 2012 2013 Dział I 30 28 27 Dział II 36 35 33 31 Razem: 66 65 61 59 58

Struktura rynku ubezpieczeń na życie 2011 – 2013 mierzona aktywami Lp. Zakład ubezpieczeń 2012 2013 Zmiana 1 PZU ŻYCIE SA 30,1% 28,6% -1,5 p.p 2 AVIVA-ŻYCIE SA 14,5% 14,7% + 0,2 p.p. 3 AMPLICO LIFE SA 9,1% 9,7% +0,6 p.p. 4 ING SA 9,0% 9,2% +0,2 p.p. 5 OPEN LIFE SA 3,7% 5,3% +1,6 p.p. 6 AEGON SA 5,0% 4,9% -0,1 p.p. 7 AXA SA 3,5% 4,0% +0,5 p.p. 8 WARTA TUnŻ SA 4,1% 3,8% -0,3 p.p. 9 GENERALI 2,7% 3,2% 10 EUROPA LIFE 4,2% 3,1% -1,1 p.p. 11 POZOSTAŁE 14,1% 13,5% –0,6 p.p.

Struktura rynku ubezpieczeń majątkowych i osobowych 2012 – 2013 mierzona aktywami Lp. Zakład ubezpieczeń 2012 2013 Zmiana 1 PZU SA 47,6% 45,7% –1,9 p.p. 2. WARTA SA 12,2% 12,3% +0,1 p.p. 3. ERGO HESTIA SA 8,0% 8,6% +0,6 p.p. 4 ALL IANZ POLSKA SA 4,9% 4,7% –0,2 p.p. 5. EUROPA 2,6% 3,1% +0,5 p.p. 6 INTERRISK SA 3,2% –0,1 p.p. 7 COMPENSA SA 3,0% +0,02 p.p. 8 UNIQA 2,8% 2,9% 9 MTU SA 1,7% 1,8% 10 SKOK 1,3% 1,2% 11 POZOSTAŁE 12,7% 13,6% +0,9 p.p.

Czynności ubezpieczeniowe. Są to wszelkie czynności wykonywane przez Z.U. w związku ze swoją działalnością statutową.

Czynności ubezpieczeniowe. Zawieranie umów ubezpieczenia, umów reasekuracji oraz umów gwarancji ubezpieczeniowych bądź zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom Wypłacanie ustalonych odszkodowań uprawnionym do świadczeń Przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych Ustanawianie zabezpieczeń rzeczowych

Czynności ubezpieczeniowe. Ocena ryzyka w ubezpieczeniach majątkowych i osobowych oraz umowach gwarancji ubezpieczeniowych Ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia Ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu umowy ubezpieczenia oraz ich egzekwowanie

Czynności ubezpieczeniowe. Kontrola przestrzegania przez ubezpieczających obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniowych Ustalanie przyczyn i okoliczności wypadków ubezpieczeniowych Ustalanie wysokości szkód i rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym

Czynności ubezpieczeniowe. Prowadzenie postępowań regresowych Marketing i reklama w zakresie świadczonych usług ubezpieczeniowych Lokowanie środków Z.U. Inne czynności przewidziane na mocy ustaw Czynności zapobiegania powstawaniu bądź zmniejszaniu skutków wypadków ubezpieczeniowych.

Podział ubezpieczeń Uodu wprowadza podział na: Obowiązkowe Dobrowolne Obowiązkowe to te, do zawarcia których obligują przepisy o randze ustawy lub ustalenia umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Polskę, a niespełnienie tego obowiązku jest zagrożone sankcją.

Klasy rachunkowe. Stanowią podział grup ubezpieczeń wykorzystywany głównie do rozliczeń międzynarodowych.

Plan kont ubezpieczyciela Zakłady ubezpieczeń nie posiadają wzorcowego planu kont. Tą rolę pełni plan kont największego ubezpieczyciela.

Przykładowy plan kont. Zespół 0 – Aktywa trwałe Zespół 1 – Środki pieniężne, kredyty bankowe i inne krótkoterminowe aktywa finansowe Zespół 2 – Rozrachunki i roszczenia Zespół 3 – Materiały Zespół 5 – Koszty (analityką jest zespół 4) Zespół 6 - Odszkodowania i inne świadczenia oraz rmk

cd. Zespół 7 – Przychody działalności ubezpieczeniowej i pozostałe Zespół 8 – Kapitał, rezerwy, fundusze specjalne i wynik finansowy Konta pozabilansowe