OBLIGACJE PRZYCHODOWE Niezależna Grupa Ekspercka Wspólne Przedsięwzięcia  http://www.wp-nge.org

Obligacje przychodowe – co to jest? Obligacje przychodowe to szczególny rodzaj obligacji, których obsługa i wykup związana jest z przychodami lub majątkiem pochodzącym z finansowanego przedsięwzięcia.

Obligacje przychodowe – uwarunkowania prawne. (1/3) Obligacje przychodowe stanowią stosunkowo nowy instrument finansowy wprowadzony przez polskie ustawodawstwo w 2000 r. Podstawę prawną emisji obligacji przychodowych stanowi Ustawa o Obligacjach z dnia 29 czerwca 1995r. tekst jednolity (Dz. U. nr 120, poz. 1300 z późniejszymi zmianami) art. 23a – 23c.

Obligacje przychodowe – uwarunkowania prawne (2/3) Główną ideą obligacji przychodowych (art. 23a Ustawy o obligacji) jest przyznanie obligatariuszom prawa do zaspokojenia ich roszczeń z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami emitenta z całości lub z części przychodów lub z całości albo części majątku przedsięwzięcia, które sfinansowano ze środków uzyskanych z emisji obligacji, albo też z całości/części przychodów z innych przedsięwzięć określonych przez emitenta w warunkach emisji.

Obligacje przychodowe – uwarunkowania prawne (3/3) W celu wypełnienia przyznanych obligatariuszom praw, Ustawa wymaga, by wszelkie przychody z przedsięwzięcia gromadzone były na wydzielonym rachunku tzw. rachunku przedsięwzięcia, z którego zabrania się dokonywania jakichkolwiek płatności z wyjątkiem spłaty zobowiązań wobec obligatariuszy. Ponadto, zgodnie z art.23c Ustawy o obligacjach oraz art. 483 ust.2 Ustawy Prawo Upadłościowe i Naprawcze, kwoty gromadzone na rachunku bankowym przeznaczonym do gromadzenia środków i dokonywania płatności, które zaspakajają roszczenia obligatariuszy z tytułu obligacji przychodowych oraz inne wskazane przez emitenta dochody, które służą do zaspokojenia obligatariuszy z tytułu obligacji przychodowych (w tym majątek przedsięwzięcia) nie wchodzą do masy upadłościowej, a roszczenia obligatariuszy nie podlegają zaspokojeniu w wyniku postępowania upadłościowego.

Kto może być emitentem obligacji przychodowych? Emitentami obligacji przychodowych mogą być: jednostki samorządu terytorialnego związki samorządów terytorialnych spółki z dominującym udziałem jednostek samorządu terytorialnego, o ile jedynym przedmiotem działalności takich spółek jest zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnych lub wykonywanie zadań z zakresu użyteczności publicznej oraz spółki, których jedynym przedmiotem działalności jest wykonywanie zadań z zakresu użyteczności publicznej na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego, związkiem jednostek samorządu terytorialnego, które to spółki będą wykonywać te zadania co najmniej przez okres równy okresowi zapadalności obligacji

Obligacje przychodowe – rozwiązanie dla gmin lub ich związków (1) Obligacje przychodowe stanowią idealny sposób na pozyskanie kapitału przez gminy lub ich związki w polskich realiach, w sytuacjach kiedy jednostki te, nie są nastawione na generowanie zysków. Ten rodzaj papierów dłużnych stanowi ważne źródło finansowania gminnych przedsiębiorstw komunalnych, które realizują , bądź też planują realizować znaczące , pod względem nakładów, inwestycje, w tym również inwestycje, współfinansowane ze środków pochodzących z Unii Europejskiej.

Obligacje przychodowe – rozwiązanie dla gmin lub ich związków (2) Obligacje przychodowe umożliwiają emitentom pozyskiwanie długoterminowego finansowania na okres 20 do 25 lat. Zadłużenie z tytułu emisji obligacji przychodowych, których emitentem jest jednostka samorządu terytorialnego lub jej związek, nie jest zaliczane do ogólnego zadłużenia danej jednostki, co w rezultacie nie zwiększa wskaźnika jej zadłużenia, określonego w Ustawie o Finansach Publicznych art. 170 ust 1, mówiącego o tym iż łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego. Na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60 % jej dochodów budżetowych ogółem, zaś obsługa zadłużenia nie może przekroczyć 15 % dochodu gminy.

Dlaczego warto skorzystać z obligacji przychodowych? (1/5) Sięgając po obligacje przychodowe dywersyfikacji ulegają źródła finansowania podmiotu oraz zoptymalizowana zostaje jego zdolność kredytowa. Dywersyfikacja ta implikuje większą swobodę oraz bezpieczeństwo w pozyskiwaniu i zarządzaniu zewnętrznymi źródłami finansowania. Specyfiką tego instrumentu jest możliwość ograniczenia odpowiedzialności emitenta z tytułu wyemitowanych obligacji do kwoty określonych przychodów lub zdefiniowanego majątku. Zabezpieczeniem zobowiązań podmiotu z tytułu emisji obligacji jest wówczas jedynie precyzyjnie określony i wyodrębniony strumień przychodów lub część majątku spółki.

Dlaczego warto skorzystać z obligacji przychodowych? (2/5) Emitent zaciągając znaczące zobowiązania w formie obligacji przychodowych nie obciąża całości swojego majątku i całości potencjalnych przychodów, zmniejsza jednocześnie ryzyko odmowy udzielenia kredytowania z banku w przypadku wystąpienia takiej konieczności w przyszłości, np. pojawienie się nowych wydatków inwestycyjnych. Obligacje przychodowe stają się alternatywą dla ograniczonych limitów bankowych wynikających z oceny zdolności kredytowej podmiotu.

Dlaczego warto skorzystać z obligacji przychodowych? (3/5) Emisja obligacji przychodowych przez spółkę, która wykonuje obligatoryjne zadania własne gminy, z wyłącznym udziałem miasta jest atrakcyjna dla inwestorów, którzy poszukują dodatkowego dochodu przy akceptowalnym ryzyku, pozwalając jednocześnie na obniżenie poziomu marży. Odpowiednia struktura transakcji może zapewnić znacząco niższy koszt pozyskania kapitału w oparciu de facto o ryzyko miasta, niż koszt pozyskania kapitału przez samą spółkę w drodze kredytu. Preferencje ustawowo nadane nabywcom obligacji przychodowych w zakresie zaspokojenia roszczeń z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami oraz transparentność przepływów finansowych dodatkowo przemawiają za konkurencyjnym kosztem obligacji. Emisja obligacji przychodowych zapewnia większą elastyczność finansowania w zakresie kwot i terminów poszczególnych emisji, terminów zapadalności oraz ceny (rentowności), po jakiej pozyskuje się finansowanie.

Dlaczego warto skorzystać z obligacji przychodowych? (4/5) Emisja obligacji może pełniej spełniać wymagania Spółki, niż standardowy kredyt bankowy, zakładający np. prowizję od zaangażowania, prowizję od wcześniejszej spłaty, koszty aneksów zmieniających warunki kredytu, itd. W przypadku tego instrumentu zmniejszeniu ulegają wymogi i formalności nakładane na potencjalnego kredytobiorcę. Podjęcie decyzji o emisji obligacji oznacza rozpoczęcie bezpośredniego procesu pozyskiwania finansowania. Spółka, z uwagi na wyłączenie emisji obligacji spod reżimu ustawy Prawo Zamówień Publicznych, unika ryzyka długotrwałego i skomplikowanego procesu przetargowego (co jest niezmiernie istotne przy realizacji projektów z udziałem środków z Unii Europejskiej - niebezpieczeństwo niedochowania narzuconych procedurami unijnymi terminów ukończenia projektu.)

Dlaczego warto skorzystać z obligacji przychodowych? (5/5) Emisja obligacji przychodowych pociąga za sobą niskie obciążenia czasowe i kosztowe związane z pozyskaniem finansowania. Emitent przenosi bowiem ciężar przygotowania i obsługi procesu pozyskania finansowania na agenta emisji, ponadto może sobie zapewnić wpływ na sprawną i terminową realizację tego zadania. Takich walorów nie oferują inne instrumenty finansowe jak np.: kredyty Największą zaletą - wartością dodaną przy emisji obligacji przychodowych jest kreowanie pozytywnego wizerunku na rynku kapitałowym, a zatem aspekt promocyjny i medialny. Wizerunek ten oddziałuje także na właściciela spółki oraz podlega "dyskontowaniu" w przyszłości. Programy emisji obligacji przychodowych z uwagi na ich pionierski i nowatorski charakter implikują pozytywny rozgłos i promocję emitenta

Kiedy można skorzystać z obligacji przychodowych? Z obligacji przychodowych można skorzystać w przypadku: kiedy spółka spełnia wymagania ustawowe kiedy może wyodrębnić jasno zdefiniowany strumień przychodów do obsługi obligacji. Warunkiem niezbędnym jest określenie źródeł i wielkości generowanych przez spółkę przychodów, z zastrzeżeniem ich minimalnej wielkości w całym okresie finansowania.

Proces organizacji emisji obligacji przychodowych. Proces organizacji emisji obligacji przychodowych można podzielić na dwa zasadnicze etapy: przygotowanie emisji proces faktycznego oferowania obligacji i ich obsługi.

Przygotowanie emisji Przygotowanie emisji sprowadza się do: ustalenia struktury emisji (ustalenie ostatecznej wartości emisji, daty zapadalności, ewentualnego podziału na serie, oprocentowania stałe lub zmienne, zastosowanie transakcji zamiany stóp procentowych ), zaangażowania doradcy prawnego, procesu due diligence, który polega na dokonaniu przeglądu spółki oraz projektu pod względem m.in. ekonomiczno-finansowym, prawnym i podatkowym. Prawidłowo przeprowadzony pozwala już na wstępnym etapie prac zidentyfikować czynniki ryzyka wykonalności projektu, jak również elementy, które mogłyby zwiększyć ryzyko transakcji prowadząc do uzyskania niesatysfakcjonującego ratingu i/lub negatywnej percepcji tej transakcji przez rynek kapitałowy, opracowania dokumentacji emisji, uzyskania ratingu, po podjęciu decyzji o konieczności uzyskania ratingu dla transakcji i dla spółki

Faktyczne oferowanie obligacji i ich obsługa. Na proces faktycznego oferowania obligacji oraz ich obsługę składają się: marketing emisji - spotkania z potencjalnymi inwestorami, oferta obligacji - skierowanie propozycji nabycia, przydział obligacji inwestorom, rozliczenie emisji, obsługa transakcji do dnia wykupu - monitoring transakcji, prowadzenie kont projektu, obsługa wypłaty odsetek.

Czy w Polsce można mówić o zainteresowaniu inwestorów obligacjami przychodowymi? Zmiany, jakie zaszły na polskim rynku dłużnych papierów wartościowych w ostatnich trzech latach, tj. spadek stóp procentowych, podaż papierów dłużnych emitentów korporacyjnych o dobrej wiarygodności kredytowej oraz obniżenie marży kredytowej wskutek konkurencji na rynku bankowym spowodowały, że inwestorzy instytucjonalni zaczęli poszukiwać możliwości lokowania środków na dłuższy okres w aktywa o możliwie niskim poziomie ryzyka. Wśród instrumentów nieskarbowych dostępnych na rynku pojawiły się obligacje przychodowe doskonale spełniające te warunki, tj. oferujące stosunkowo atrakcyjną rentowność oraz charakteryzujące się niskim poziomem ryzyka ze względu na "zabezpieczenia strukturalne" wynikające z przepisów ustawy o obligacjach oraz oparciu na ryzyku jednostek samorządu terytorialnego. Dodatkowym elementem podnoszącym atrakcyjność obligacji przychodowych jest rating.

Kto jest zainteresowany obligacjami przychodowymi? (1/2) Obligacje przychodowe pozostają w sferze zainteresowań przede wszystkim otwartych funduszy emerytalnych, towarzystw ubezpieczeniowych, funduszy inwestycyjnych oraz banków (w tym międzynarodowych). Jednym słowem instytucji, których działalność inwestycyjną można scharakteryzować w sposób następujący: długi horyzont inwestycyjny (szczególnie istotne w przypadku instrumentów z założenia długoterminowych, takich jak obligacje przychodowe) profesjonalny charakter prowadzonej działalności i związana z tym możliwość oceny atrakcyjności instrumentów o większym stopniu skomplikowania.

Kto jest zainteresowany obligacjami przychodowymi? (2/2) Istotnym elementem w przypadku niektórych z wymienionych grup inwestorów są ograniczenia ustawowe, jakim podlegają w zakresie nabywania instrumentów dłużnych oraz wewnętrzne ograniczenia statutowe. Limity inwestycyjne kształtują się następująco: Otwarte Fundusze Emerytalne 20% wartości aktywów – w przypadku lokat w obligacjach przychodowych 5% wartości aktywów jednego emitenta lub większej liczby podmiotów powiązanych Towarzystwa Ubezpieczeniowe Brak specjalnego limitu na obligacje przychodowe. Limity tak jak dla pozostałych obligacji 5 – 10% emisji w zależności od jej konstrukcji Fundusze Inwestycyjne Zależne od rodzaju i statutu funduszu oraz struktury emisji