WYBUCHY WULKANÓW
Jak zbudowany jest wulkan?
Na czym polega zjawisko erupcji wulkanu? Erupcja (inaczej wybuch wulkanu)- zjawisko wydostawania się na powierzchnię Ziemi lub do atmosfery jakiegokolwiek materiału wulkanicznego (piroklastycznego, skalnego), np.: bomby wulkaniczne, dymy i popioły wulkaniczne, lapille (lapilli)- kamyki magma gazy pary Erupcja wulkanu Mount Redoubt na Alasce
„UWAGA ZARAZ BĘDZIE ERUPCJA!” Symptomy zapowiadające erupcję: zmiany poziomu i chemizmu wód podziemnych, nasilenie emisji gazów i ciepła, chmura gazów kształtu pinii (sosna), intensywny deszcz popiołów, emisje pary, wzrost aktywności sejsmicznej (trzęsienie ziemi w okolicy) ciemność, rozświetlana przez błyskawice, drobne zmiany rzeźby 6powierzchni ziemi , itp.
Zdjęcia erupcji
czyli Niebezpieczeństwa, które niesie erupcja JAK ZABIJAJĄ WULKANY, czyli Niebezpieczeństwa, które niesie erupcja POŻARY! TSUNAMI! TRZĘSIENIA ZIEMI! spływy piroklastyczne (tzw. gorejące chmury)- mieszanina gorących gazów, popiołu i materiału piroklastycznego (skalnego) lahary (spływy błota)- składają się z przesiąkniętego wodą materiału wulkanicznego powstają toksyczne gazy (w tym silnie żrący kwas solny) możliwość poparzenia się lawą o bardzo wysokiej temperaturze
Jak się chronić? Przygotuj się na najgorsze! Dowiedz się, jaki rodzaj erupcji jest prawdopodobny. Zaopatrz się w potrzebne rzeczy (przechowuj co najmniej trzydniowy zapas żywności i wody w podręcznym ekwipunku) Sporządź lub/i dowiedz się jak wygląda plan dróg ewakuacyjnych Słuchaj w radiu lub telewizji porad i tego, i kiedy nastąpi wybuch! Gdy dochodzi do erupcji wulkanu, natychmiast musisz ustalić, czy jesteś w niebezpieczeństwie a także dowiedzieć się, co dzieje się wokół Ciebie.
Jak się chronić? Jeśli usłyszysz rozkaz o ewakuacji, natychmiast opuść teren, nie zwlekaj! Unikaj wdychania trujących gazów! w budynku Czasem najbezpieczniejszym miejscem może być budynek. Zamknij wszystkie okna i drzwi, aby zabezpieczyć się przed popiołem i trującym gazem.
Jak się chronić? na zewnątrz (w przypadku ewakuacji) Musisz oddychać przez respirator, maski, lub wilgotne kawałki materiału. Spróbuj oddalić się od wulkanu, tak szybko jak to możliwe. Nie zatrzymuj się na nisko położonych terenach. W przypadku oparzeń, urazów, zatrucia gazem, itp., natychmiast udaj się do punktu pomocy medycznej
Jak się chronią inni ? Główne sposoby ochrony ludności przed zjawiskiem erupcji wulkanicznej: monitoring sejsmiczny, akustyczny, termiczny i geochemiczny, monitoring satelitarny wybuchów wulkanów, komputerowe modelowanie dynamiki i termodynamiki procesów wulkanicznych, dla osiedli znajdujących się w pobliżu wulkanów są opracowywane szczegółowe plany ewakuacyjne, rozwój systemów ostrzegania, powoływanie i szkolenie specjalnych służb ratowniczych, edukacja mieszkańców zagrożonych obszarów, zapory i kanały, które mają ukierunkować przemieszczanie się produktów erupcji Fragment rejestracji sejsmicznej GPS- system ostrzegania przed erupcją
Przykra historia
Smutne fakty, m.in.: Na skutek erupcji szczelinowej Laki w 1783 roku na Islandii umarło 10 000 ludzi oraz połowa wyspiarskiego bydła. Kolosalna erupcja wulkanu Tambora na indonezyjskiej wyspie Sumbawa 15 kwietnia 1815 roku uśmierciła 10 000 ludzi, dalsze 70 000 umarło potem na skutek głodu i zarazy, gdy popiół wulkaniczny zniszczył uprawy. Spływ piroklastyczny z wulkanu Mount Pelee na karaibskiej wyspie Martynika w ciągu minuty zrównał z ziemią miasto Saint Pierre zabijając 30 000 osób. W tym samym roku, czyli w 1902 na innej karaibskiej wyspie Saint Vincent wulkan La Soufriere uśmiercił 2000 ludzi. W 1919 roku jawajski wulkan Kelut zabił 5110 ludzi. Erupcja wulkanu Lamington (Papua Nowa Gwinea) 26 stycznia 1951 roku przyczyniła się do zniszczenia kilku wiosek i śmierci około 4000 osób.
Wielkie erupcje wulkaniczne Toba – 73 000 ± 4000 lat temu Santorini (dawniej: Thira) – ok. 1450 r. p.n.e. (Grecja) Wezuwiusz – 24 sierpnia 79 r. (Włochy) Huaynaputina– 19 lutego 1600 r. (Peru) Orizaba– 26 grudnia 1687 r. (Meksyk) Tambora – 10 kwietnia 1815 r. (Indonezja) Krakatau – 27 sierpnia 1883 r. (Indonezja) Montagne Pelée – 8 maja 1902 r. (Martynika-Francja) Etna –1946 r. (Włochy) Mount St. Helens – 18 maja 1980 r. (st. Waszyngton, USA)- zdjęcie obok Pinatubo – czerwiec 1991 r. (Filipiny) Soufrière Hills – 1995 r. (Montserrat-Wielka Br.) Eyjafjallajökull – 15 kwietnia 2010 r. (Islandia)
Korzyści wynikające z erupcji urodzajność gleb powulkanicznych (popiół użyźnia glebę), wykorzystanie bardzo wysokich temperatur przez elektrownie pewnego rodzaju atrakcja turystyczna (obszary wulkaniczne, gejzery) powstawanie nowych obszarów lądowych (zwłaszcza wysp np.: Islandia, Hawaje, Wyspy Kanaryjskie) powstawanie skał i minerałów użytecznych dla człowieka (bazalt, siarka) na obszarach wulkanicznych występują źródła termalne i wody mineralne, wykorzystywane do celów leczniczych, spożywczych i energetycznych
Co ma wulkan do tsunami? Tsunami to fala oceaniczna, wywołana właśnie m.in. wybuchem wulkanu, dlatego bardzo często tsunami powstaje po wybuchu wulkanu
ŹRÓDŁA www.google.pl www.wikipedia.pl www.portalwiedzy.onet.pl/130187,,,,najbardziej_znane_erupcje_wulkanow,haslo.html www.bartkrawczyk.natemat.pl/11493,jak-zabijaja-wulkany www.koniec-swiata.org/jak-przetrwac-wybuch-wulkanu/ www.geografia_liceum.republika.pl/wulkan.html www.katalogi.pl/174375-obszary-wulkaniczne-sposoby-ochrony-ludnosci-przed-wulkanami.html
Dziękuję za obejrzenie prezentacji Jakub Tokarz Klasa 3c Publiczne Gimnazjum nr 1 w Głuchołazach Kwiecień 2014