Uzbrojenie sieci wodociągowej Wykład nr 14 „Systemy zaopatrzenia w wodę”
Podział uzbrojenia Uzbrojenie sieci wodociągowej (armatura) pozwala na korzystanie z niej zgodnie z przeznaczeniem oraz na jej właściwą obsługę, kontrolę i eksploatację Podział funkcjonalny: regulujące przepływ wody czerpalne zabezpieczające pomiarowe
Uzbrojenie regulujące przepływ wody służy do: otwierania lub zamykania przepływu wody (zasuwy) kierowania przepływu wody tylko w jednym kierunku (zawory / klapy / przepustnice zwrotne) opróżniania przewodu z wody (zasuwy odwadniające / spusty)
Zasuwy służą do zamykania przepływu wody zbudowane z korpusu, pokrywy, gwintowanego wrzeciona do którego przymocowana jest ruchoma tarcza zamykająca (klinowa lub płytowa) zakończona pierścieniami uszczelniającymi dzielą się na: kielichowe kołnierzowe bose
Zasuwy - przykłady skrzynka uliczna tabliczki informacyjne obudowa (sztywna lub teleskopowa) zasuwa zabudowana w ziemi
Zawory / klapy zwrotne, przepustnice zwrotne otwierają się przy prawidłowym kierunku przepływu, zamykają się samoczynnie przy przepływie odwrotnym stosowane w pompowniach na przewodach tłocznych (zapobiegają cofaniu się wody po zatrzymaniu pompy), w zbiornikach wodociągowych (regulacja kierunku przepływu i wymiany wody), itp. zbudowane z korpusu, w którym na zawiasach umieszczona jest klapa zamykająca przepływ
Klapy zwrotne - przykłady Przepustnica zwrotna z odciążeniem
Zasuwy odwadniające - spusty umieszcza się w najniższych punktach sieci umożliwiają opróżnienie (w razie potrzeby) rurociągu z wody, a także jego przepłukanie strumieniem spuszczanej wody zestaw odwaniający składa się z: kształtki odwadniającej (odwadniaka), zasuwy przewodu spustowego odprowadzającego wodę np. do rowu lub kanalizacji (w tym przypadku przewód należy zasyfonować)
Spusty - przykłady Odwodnienie przez zasyfonowaną studzienkę Schemat typowej studzienki spustowej
Uzbrojenie czerpalne – hydranty pożarowe służą do: poboru wody z sieci w czasie pożaru w uzasadnionych przypadkach - czerpania wody do innych celów (np. spłukiwanie ulic, prace budowalne) odpowietrzania lub odwadniania sieci dzielą się na: naziemne – zbudowane z kolumny z wylotami zakończonymi końcówkami do przyłączenia węża strażackiego podziemne – zabudowane w ziemi, dostęp jest możliwy po otwarciu skrzynki ulicznej
Hydranty pożarowe Tabliczka informacyjna
Uzbrojenie czerpalne – zdroje uliczne umożliwiają pobór wody dla mieszkańców nie mających domowych instalacji wodociągowych mogą być również ustawiane na targowiskach, w miejscach skupienia ludzi i zwierząt itp. zdrój uliczny składa się z korpusu i kolumienki, wewnątrz których znajduje się przewód i zawór grzybkowy uruchamiany za pomocą dźwigni bocznej kolumnę zdroju ulicznego montuje się zwykle w studzience, w której znajduje się również zasuwa, czasem też wodomierz
Uzbrojenie zabezpieczające zabezpieczenie przed gromadzeniem się powietrza wydzielającego się z wody lub powstaniem podciśnienia w przewodzie (odpowietrzniki, napowietrzniki) zabezpieczenie przed powstaniem w przewodzie zbyt dużych sił rozrywających (zawory bezpieczeństwa, zawory redukcyjne, kompensatory)
Odpowietrzniki, napowietrzniki zakładane są w najwyższych punktach sieci i przewodów, w szczególności na przewodach tranzytowych i magistralnych, które nie mają odgałęzień
Wydłużki dylatacyjne (kompensatory) montowane głównie na przewodach metalowych zapobiegają powstawaniu nadmiernych naprężeń osiowych, związanych z rozszerzalnością temperaturową Kompensator mieszkowy Kompensator dławnicowy
Zawory redukcyjne, zawory bezpieczeństwa zawory regulacyjne zawory przeciwuderzeniowe (bezpieczeństwa) działające przy podwyższonym ciśnieniu działające przy obniżonym ciśnieniu
Uzbrojenie pomiarowe do pomiaru ilości i natężenia przepływu (wodomierze) główne (na ujęciu, na przewodzie tranzytowym) dzielnicowe, osiedlowe (na magistralach) domowe, przemysłowe (na przyłączach) do pomiaru ciśnienia (manometry) zakładane na stałe przede wszystkim w pompowniach na sieci zakładane są doraźnie manometry przenośne
Uzbrojenie pomiarowe - przykłady