serdecznie zapraszamy na dyżur Elementy Socjologii Tomasz Ochinowski i Jerzy Jagodziński serdecznie zapraszamy na dyżur poniedziałek 13. 45 – 14. 45 oraz wtorek 19. 45 – 20. 15 pokój 514B

nasze intelektualne join venture Tomasz Ochinowski ochinto@mail.wz.uw.edu.pl dr psychologii, docent w Katedrze Psychologii i Socjologii Zarządzania WZ UW; członek zespołu badawczego Pracowni Dziejów Myśli Społecznej i Politycznej IH PAN; cywilny doradca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej; doradca Prezesa spółki „Szpital Mazowiecki”; szkoleniowiec (Trener roku 2006 firmy Institute for International Research. Polska); żonaty, troje małych dzieci Jerzy Jagodziński JJagodzinski@mail.wz.uw.edu.pl ekonomista i socjolog; dziennikarz; był wieloletnim dyrektorem V programu Polskiego Radia („Radio Polonia” dla zagranicy); dyrektor Wydawnictw Naukowych Wydziału Zarządzania UW, wykładowca tamże, aktualnie finalizuje rozprawę doktorską; niezależny doradca biznesowy i szkoleniowiec ; żonaty, czworo dorosłych dzieci

warunki zaliczenia (proste i łatwe jak…) żeby otrzymać ocenę dostateczną należy: zdać sprawdzian pisemny (esej) z lektur, które są przeznaczone na poszczególne zajęcia (sprawdzian będzie na ostatnich zajęciach w semestrze) oraz uczestniczyć w badaniach (grupy trzyosobowe; szczegóły dotyczące badań zostaną podane na zajęciach) żeby otrzymać ocenę dobrą należy: spełnić warunki z punktu 1. + przygotować na każde zajęcia notatki z lektur przeznaczonych na te zajęcia i przedstawiać te notatki prowadzącemu (na przerwie przed zajęciami). Notatki muszą być na tyle szczegółowe, żeby student mógł je wykorzystać w praktyce menedżerskiej, co będzie mógł wykazać podczas dyskusji w czasie zajęć 3. żeby otrzymać ocenę bardzo dobrą należy: spełnić warunki z punktów 1. i 2. + przygotować się (na trzecie zajęcia od końca) do dyskusji nad dodatkową lekturą: Wielecki, K. (2012). Kryzys i socjologia. Warszawa: WUW, rozdz. IV. Poza postindustrialny kryzys socjologii – teorie wielkiej dialektycznej syntezy, s. 153 – 261.

Temat na dziś : „A po co mi to?” Socjologia i jej przydatność w zarządzaniu.

wyobraźnia socjologiczna Charles Wright Mills i Anthony Gidenns                                         

o poznawczych pożytkach z picia kawy zdystansowanie się do codzienności i nowe spojrzenie na nią wartość symboliczna (rytuały) potrzeby, nawyki (społeczne przyzwolenie, zróżnicowania) stosunki społeczne i gospodarcze dziedzictwo (wcześniejsze procesy) sensy: konteksty, świadomość, wybory kształtowanie i uwarunkowania rynku wpływ na życie producentów, pośredników, klientów itd. A. Giddens (2006). Socjologia. Warszawa: PWN, s. 27- 28.

Wyobraźnia socjologiczna pozwala nam dostrzec, jak wiele zdarzeń, na pozór dotyczących tylko jednostki, w rzeczywistości odzwierciedla szersze kwestie A. Giddens

główne podmioty otoczenia społecznego T. Ochinowskiego

trzy metafory społeczeństwa trzy socjologie (Piotr Sztompka) Orientacja systemowa i rozwojowa Auguste Comte, Herbert Specner, Talcott Parsons metafora biologiczna: społeczeństwo to swoisty organizm, całość złożona z wielu elementów; coś więcej niż cechy jej składników; wykazuje swoiste cechy rozwoju dziś: w analizach i teoriach globalizacji, postępu technologicznego i cywilizacyjnego, modernizacji

trzy metafory społeczeństwa trzy socjologie (Piotr Sztompka) 2. Orientacja indywidualistyczna Max Weber, Anthony Giddens metafora fizyczna (podejście atomistyczne): społeczeństwo to konglomerat działań jednostkowych; zadaniem socjologii jest ich wnikliwa analiza i „rozumiejąca interpretacja”; prawidłowości i prawa społeczne dotyczą ludzkich działań dziś: badanie zmian społecznych i historycznych, „stawania się” społeczeństwa

trzy metafory społeczeństwa trzy socjologie (Piotr Sztompka) 3. Orientacja relacyjna Georg Simmel, Herbert Mead, Pierre Bourdieu, Michel de Certeau, Michael Billig metafora matematyczna (geometryczna): jednostki ludzkie wchodzą ze sobą w rozmaite relacje, które przybierają różne formy społeczne; cechy i prawidłowości całości społecznych dają się wywieść z konfiguracji jednostek, a cechy i prawidłowości działań jednostkowych – z lokalizacji jednostek w sieciach relacji międzyludzkich; wspomniane konfiguracje i sieci nieustannie zmieniają się; społeczeństwo nie jest bytem, ale procesem – nieustannie staje się

orientacja relacyjna c.d dziś: @ interakcjonizm symboliczny: życie społeczne jest konstytuowane przez interakcje i komunikowanie się ludzi; wszystko, co specyficznie ludzkie, tworzy się w interakcjach i komunikacji z innymi (H. Mead) @ podejście retoryczne/ dyskursywne: psychika i życie społeczne są konstytuowane przez specyficznie ludzką zdolność argumentowania; są wynikiem zewnętrznej lub wewnętrznej dyskusji (M. Billig) @ socjologia życia codziennego: praktyki codzienności (M. de Certeau):

metafora „przestrzeni międzyludzkiej” (P. Sztompka, za J. Tischnerem) ludzie zawsze żyją i działają w otoczeniu innych, pozostając z nimi w relacjach (realnych/ wyobrażonych/ wirtualnych…) nawet gdy człowiek jest sam, treścią jego życia pozostaje odniesienie do innych (kieruje się „wewnętrzną konwersacją”, Archer) przestrzeń międzyludzka podlega procesowi ciągłego stawania się dzięki coraz to innym konfiguracjom relacji międzyludzkich; zbiorowości zmieniają się, bo sieci relacji w nich bogacą się lub rozpadają, jednostki zmieniają się, bo ich „osobista” sieć włącza nowe elementy, a pozbywa się innych całości społeczne istnieją realnie tylko o tyle i dopóty, o ile i dopóki wypełnia je jakaś przestrzeń międzyludzka

orientacja relacyjna c.d. przestrzeń międzyludzka istotne relacje i wzajemne odniesienia między członkami całości społecznych (grup, wspólnot, stowarzyszeń, instytucji, państw narodowych, społeczeństwa globalnego) Peter Worsley: dopiero w naszych czasach ludzkość istnieje naprawdę, a nie tylko w fantazji poetów i filozofów; proces globalizacji umożliwił wytworzenie rzeczywistych relacji, zależności, powiązań między ludźmi ponad wszystkimi granicami „społeczeństwo jest wszystkim tym, co dzieje się pomiędzy ludźmi” (P. Sztompka)

potoczna wiedza o społeczeństwie (P. Sztompka) oparta na spostrzeżeniach przypadkowych i osobistych fragmentaryczna i niespójna apodyktyczna

co różni nauki społeczne od przyrodniczych? (według P. Sztompki) Wilhelm Dilthey i Henrich Rickert: kultura rozumienie znaczeń hermeneutyka asymetria wyjaśniania i przewidywania Anthony Giddens: „człowiek zawsze może zachować się inaczej” wiedza społeczna ludzi „refleksyjny” charakter wiedzy społecznej (Giddens)

Jak sobie radzić z subiektywnością? Badanie zaangażowane (Robert Jay Lifton): zasada wyartykułowanej subiektywności: badacz świadomy własnego subiektywizmu ma łączyć zaangażowanie ideowe z odpowiednim stopniem bezstronności - respektowanie metodologii badań Demokratyczny dyskurs (Jürgen Habermas): Interpretacja rozumiejąca nabiera charakteru obiektywnego, gdy powstaje w toku otwartej dyskusji z udziałem wielu badaczy w warunkach „idealnej sytuacji komunikacyjnej” = całkowita swoboda wypowiedzi równa pozycja dyskutantów brak nacisków zewnętrznych i argumentów pozamerytorycznych

proszę rozstrzygnąć empirycznie spór między Michalym i Silviem: no to może łyk praktyki proszę rozstrzygnąć empirycznie spór między Michalym i Silviem: jakie były preferencje polityczne mieszkańców ich osiedli? Mihaly Csikszentmihalyi Brockman J. (2004). Niezwykłe umysły. Warszawa: Prószyński i S-ka, s. 38 - 44

Struktura pracy badawczej z zakresu nauk społecznych według propozycji J. Brzezińskiego (1996) z uwzględnieniem jakościowych modeli badań

Przegląd podstawowej literatury związanej z problemem ważniejsze ustalenia badawcze kontrowersje, sprzeczne wyniki, niejasne interpretacje Sformułowanie problemu zdefiniowanie zmiennych uzasadnienie Sformułowanie hipotez [lub uzasadnienie: dlaczego w pracy nie ma hipotez?]

2. Metoda 2.1. Osoby badane lub / i źródła materiału badawczego 2.2. Pomiar zmiennych - model badania model badań jakościowy czy ilościowy ? - uzasadnienie operacjonalizacja zmiennych

2. Metoda c.d. 2.3. Model analizy wyników jakościowy czy ilościowy? - uzasadnienie jeśli jakościowy - to jakie reguły analizy są w nim przewidziane? jeśli ilościowy - to jakie operacje statystyczne są w nim przewidziane ? [testy parametryczne czy nieparametryczne?, jakie?, czy są przewidziane bardziej złożone techniki analizy ilościowej? jakie?] ewentualne programy komputerowe przewidziane przy analizie wyników 2.4. Schemat i plan badania 2.5. Przebieg badania

podstawowe metody stosowane w naukach społecznych obserwacja, wywiad, badania sondażowe, eksperymenty, metody historyczne i etnograficzne, podejście fenomenologiczne i retoryczne

3. Wyniki 3.1. Wyniki surowe opis wyników: jakościowy / ilościowy [miary tendencji centralnej i odchyleń, rozkład procentowy itp.] graficzna prezentacja wyników [schematy, wykresy, tabele] 3.2. Interpretacja wyników testowanie hipotez - z wykorzystaniem technik opisanych w punkcie 2.4. dyskusja dotycząca rozwiązania problemów badawczych w świetle otrzymanych wyników

4. Dyskusja Jak ustalenia badawcze mają się do ustaleń innych badaczy, zreferowanych w literaturze przedmiotu? Konsekwencje dla nauk społecznych Wnioski dla praktyki społecznej „Plusy” i „minusy” zastosowanej procedury badawczej Wnioski dla przyszłych badań - nowe problemy badawcze, postulaty modyfikacji warsztatu badacza itp.

Co to będzie? Wprowadzenie. Warunki zaliczenia. Wstęp do metodologii badań socjologicznych. Socjologiczne modele społeczeństwa. Rynek i jego aktorzy Sennet, R. (2008). Wpływ pracy zarobkowej na prywatne życie ludzi w nowym kapitalizmie. Tłum. K. Jasikowska. W: P. Sztompka i M. Bogunia – Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 472 – 486.

Co to będzie? Wzorce rozwojowe Yunus, M. (2011). Przedsiębiorstwo społeczne. Kapitalizm dla ludzi, tłum. Z. Wiankowska - Ładyka. Warszawa: Concordia, s. 19 – 29 i 209 – 216. Różnice płci w konsumpcji i w biznesie Campbell, C. (2008). Zakupy, spędzanie wolnego czasu i wojna płci, tłum. K. Jasikowska. W: P. Sztompka i M. Bogunia – Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 357 – 369.

Co to będzie? Pokolenia na rynku pracy : Baby Boomers, X, Y… Pahl, R. (2008). Neuroza sukcesu, tłum. M. Śleboda. W: P. Sztompka i M. Bogunia – Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 934 – 959. Kapitał intelektualny, kulturowy i społeczny Hardin, R. (2008). Zaufanie i społeczeństwo, tłum. M. Krywult. W: P. Sztompka i M. Bogunia – Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 525 – 559.

Co to będzie? Rewolucja komunikacyjna Selvin, J. (2008) Internet i formy związków międzyludzkich, tłum. M. Juza. W: P.Sztompka i M. Bogunia– Borowska (red.). Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 593 – 627. Komercjalizacja mediów/ teatralizacja polityki (tu także sprawa języka) Thompson, J. B. (2008). Natura skandalu politycznego, tłum. P. Sekuła. W: P. Sztompka i M. Bogunia– Borowska (red.). Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 562 – 591.

Co to będzie? Współczesny patriotyzm Billig, M. (2008). Codzienne powiewanie flagą ojczyzny, tłum. P. Polak. W: P. Sztompka i M. Bogunia – Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 430 – 469. Rodzina dzisiaj Jamieson, J. (2008). Od rodziny do intymności, tłum. P. Polak. W: P. Sztompka i M. Bogunia – Borowska (red.), Socjologia codzienności. Kraków: Znak, s. 115 - 141.

Co to będzie? Problemy społeczne okiem wybitnych socjologów współczesnych (dyskusja „piątkowiczów”) : Habermas – Giddens – Collins – Schiller – Touraine – Castells – Bourdieu. Wielecki, K. (2012). Kryzys i socjologia. Warszawa: WUW, rozdz. IV. Poza postindustrialny kryzys socjologii – teorie wielkiej dialektycznej syntezy, s. 153 – 261.

Tematy badawcze („do wyboru do koloru…”) Trudności firm ukraińskich funkcjonujących na polskim rynku koordynator: Jerzy Jagodziński JJagodzinski@mail.wz.uw.edu.pl Jakość pracy skomercjalizowanego szpitala koordynator: Piotr Gołaszewski p.golaszewski@tlen.pl Model etycznego biznesu „bez bajeru”. Projekt „Good Work” a idea „Nowej Kultury Pracy” koordynatorka : Monika Strocka monika.strocka@onet.eu

Aleksander Hertz, (2004). O wielkości Miss Marple Aleksander Hertz, (2004). O wielkości Miss Marple. W: tenże, Późne listy z Ameryki. Warszawa: Wyd. IFiS PAN, s.213-236. „Jeżeli jednak będę tu pisał o sobie, o faktach mego życia, to będę się starał traktować je jako obiekty obserwacji i analizy (…) I na siebie, na swoje życie chciałbym patrzeć oczyma socjologa, oczyma humanisty.” (A. Hertz)