uwarunkowania bezpieczeństwa państwa Ewa Wolska-Liśkiewicz Leszek Baran
Referaty na kolejne zajęcia Czy terroryzm to główne zagrożenie bezpieczeństwa państwa w XXI w? Argumenty za i przeciw… Współczesne konflikty zbrojne: otwarte i zakamuflowane, międzypaństwowe i domowe: przyczyny i konsekwencje… NATO i OUBZ (Organizacja Układu Bezpieczeństwa Zbiorowego) – sojusze militarne z USA i Rosją jako liderami: skład, cele, aktywność w ostatnich latach. Systemy bezpieczeństwa w Europie i innych rejonach świata. Stany nadzwyczajne a zarządzanie kryzysowe w Polsce. Organizacje pozarządowe w tworzeniu bezpieczeństwa państwa
Tematy projektów Zbroić się czy nie zbroić – alternatywne koncepcje poprawy stanu bezpieczeństwa państwa – uzasadnienie Scenariusze dla Ukrainy: bliżej Rosji, bliżej UE i NATO czy inne rozwiązanie? Argumenty… Członkostwo w Unii Europejskiej jako determinanta bezpieczeństwa Polski. Bezpieczeństwo Polski w 1939 r. – przyczyny klęski wrześniowej Perspektywy niezawisłości Ukrainy pod koniec II wojny światowej (wojny „ojczyźnianej” ZSRS) – przyczyny niepowodzenia (ewentualnie po I wojnie światowej)
uwarunkowania bezpieczeństwa państwa - zadanie! W grupach kilkuosobowych proszę uzgodnić uwarunkowania współczesne oraz historyczne bezpieczeństwa Polski i Ukrainy. Za uwarunkowania historyczne proszę przyjąć te, które spowodowały (przyczyniły się do tego), że siła, a przez to bezpieczeństwo państwa polskiego i ukraińskiego są takie, a nie inne. Podobnie proszę postąpić w przypadku uwarunkowań współczesnych, wskazując te istotne dla bezpieczeństwa Ukrainy i Polski. Spróbujcie nazwać te rodzaje uwarunkowań, a także nazwać rodzaje bezpieczeństwa, na które wpływają.
uwarunkowania bezpieczeństwa państwa: zadanie! Innymi słowy: Co sprawiło i co sprawia, że kondycja Ukrainy, a co za tym idzie – bezpieczeństwo są takie, a nie inne i pod takim, a nie innym względem? Co sprawiło i co sprawia, że kondycja Polski, a co za tym idzie – bezpieczeństwo są takie, a nie inne i pod taki, a nie innym względem? Czas na przygotowanie odpowiedzi – 25 minut, dozwolone jest korzystanie z elektronicznych środków komunikacji! Ocena prezentacji musi być dokonana w zestawieniu z ocenami pozostałych prezentacji!
Uwarunkowania Bezpieczeństwa państwa 1. Geostrategiczne 2. Geograficzne 3. Historyczne
1. Geostrategiczne szlak pomiędzy Europą a Azją, Europą Zachodnią a Wschodnią dwa mocarstwa – sąsiedzi małe i słabe państwo NATO Ukraina a wpływ Rosji Partnerstwo Wschodnie USA – gwarant?
2. Geograficzne Kształt koła Granice naturalne Liczba ludności - jednolita narodowo Zagrożenia – powódź, demografia, drogi Rolnictwo Kryzys ekonomiczny - 240 lat węgiel, 60 gaz, 40 brunatny Las – 30 % naturalny obrońca - wielkość państwa - kształt granic rodzaj granic (naturalne; rodzaj sił zbrojnych) ukształtowanie terenu a partyzantka
3. Historyczne „poznaj dobrze wroga i poznaj dobrze siebie, a w 100 bitwach nie doznasz klęski” „tylko głupi uczy się na błędach własnych, mądry na cudzych” wojna to kontynuowanie polityki, ale innymi środkami
Znaczenie wydarzeń, procesów historycznych… Historia nie tylko jest wiadomością, ale i siłą nawet /C. K. Norwid/
Cena bezbronności Polski XVII - XX W okresie XVII – XX w. Polska utraciła 20.000.000 (dwadzieścia milionów obywateli) wskutek wojen, zsyłek oraz przymusowej służby w armiach obcych.
1569–1795 Potop 1655 - 1659 - Śmierć 33% ludności (w tym na Pomorzu 66%) - Spadek ilości mieszkańców miast: Kraków 3 krotne, Warszawa 2 krotne, Gdańsk o 1/3. - Utrata zabudowy np. w Wielkopolsce 62%. - Rolnictwo – powrót do dwupolówki czyli systemu z X-XII wieku (cofnięcie się o trzy wieki).
Upadek I RP 1772, 1793 1795 - III rozbiór Polski „(…) ich przywódców nikczemne obyczaje państwowe i niezmierzona lekkomyślność szły ręka w rękę i w ten sposób pędzili w przepaść”
Upadek I RP Stopniowa anarchizacja państwa, Osłabienie władzy króla, Odwrócenie się szlachty (magnaterii) od państwa i prywata. Zanik karności i dyscypliny „bez której żaden rząd uczynić się nie może (P. Skarga)”. Upadek gospodarczy, zniewolenie chłopstwa.
Powstanie styczniowe 200 000 ofiar 50 000 zesłanych 6 000 uwięzionych
I wojna światowa 0,5 mln Polaków poległo w armiach zaborczych 0,9 mln rannych Straty ludności 4 mln = 13,4% populacji
II wojna 12 200 000 poległych i zamordowanych (30% populacji) 590 000 inwalidów, kalek Straty majątku narodowego 38% 10 200 przedszkoli 2677 szpitali 30% mieszkań 65% produkcyjnego wyposażenia
Klęska 1939 - przyczyny Brak obrony terytorialnej. Brak przygotowania umocnień terytorium do obrony. Brak działań nieregularnych w skali masowej (wojny podjazdowej, szarpanej, partyzanckiej). Brak obrony miast. Brak przygotowania struktur państwa i walki zbrojnej na wypadek okupacji. Brak broni przeciwpancernej, stanowiącej przeciwwagę dla głównej broni niemieckiej – czołgów .
- opuszcza Polskę około 1,2 mln obywateli Lata 1945-1989 300 000 zamordowanych lub wywiezionych do Rosji Wg J. Marczaka, R. Jakubczaka Lata 1981-1989 - opuszcza Polskę około 1,2 mln obywateli
Lata 1990 – 2007 wyjazd około 2-2,5 mln najbardziej wykształconych młodych Polaków Polska diaspora: ok. 20 milionów żyje obecnie poza granicami RP
„Koniec historii” – F. Fukuyama
Organizacje pozarządowe a bezpieczeństwo 1. Związek Strzelecki „Strzelec” 2. Polska Akcja Humanitarna 3. Związek Harcerstwa Polskiego ZHP 4. Czerwony Krzyż 5. Helsińska Fundacja Praw Człowieka 6. Human Rights Watch 7. Amnesty International