ASYSTENT RODZINY W SYSTEMIE WSPARCIA Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

„Nie trzeba nigdy tracić nadziei, gdy ma się do czynienia z człowiekiem”. Maria Łopatkowa Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

Rozporządzenia do ustawy o pomocy społecznej PODSTAWY PRAWNE POLSKIEGO SYSTEMU PIECZY NAD DZIECKIEM Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526, z późn. zm.) Ustawa y dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.) Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) Rozporządzenia do ustawy o pomocy społecznej Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - projekt Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

ROZWAŻANIA Asystent rodzinny, kim jest współcześnie i kim ma być w przyszłości? Czy asystentura ma być metodą, usługą, rolą zawodową pracownika służb społecznych, czy zawodem? Jakie ma być rozumienie roli asystenta? Czy asystent rodzinny w ogóle jest potrzebny? Czy to nie nowy wytwór, który powiela zadania innych służb społecznych? A być może to inne służby zechciały delegować na niego swoje obowiązki? Czy jako asystent pracownika socjalnego w uprawianiu pogłębionej pracy socjalnej nie będzie potrzebował w przyszłości swojego asystenta i co zrobić, by tak nie było? Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

Czy legislacja dotycząca asystentury jest potrzebna? Czy będzie pomocna, czy ograniczy zindywidualizowane działanie asystenta? Jakim modelem i metodami asystent ma pracować? Czy ma być bardziej administratorem usług na rzecz rodziny, czy supernianią dla dorosłych lub terapeutą? Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

SŁABE STRONY AKTUALNEGO MODELU ORGANIZACJI OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZINĄ Wzrost wskaźnika dzieci umieszczonych poza rodziną naturalną. Koncentracja działań wyłącznie na dziecku, a nie na rodzinie – brak odpowiedniego wsparcia rodziny dziecka, także rodziny zastępczej. Zbyt uboga oferta pomocy środowiskowej dla rodziny zagrożonej lub będącej w kryzysie. Brak instrumentów motywujących gminy do działań na rzecz pozostawienia dziecka w lokalnym środowisku rodzinnym. Nadmierna łatwość umieszczania dziecka poza rodziną i niejednokrotnie zbyt powolne podejmowanie decyzji o dalszych losach dziecka. Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

ZAŁOŻENIA PRACY Z RODZINĄ Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

CELE PRACY Z RODZINĄ Pomoc w rozwiązywaniu życiowych problemów rodziny. Wspieranie integracji rodziny, wspieranie więzi uczuciowych w rodzinie. Pomoc w integracji rodziny z jej otoczeniem społecznym. Odbudowanie funkcji opiekuńczych i wychowawczych rodziny wobec dzieci. Neutralizowanie patogennego oddziaływania rodziny na dzieci. Pomoc w konstruktywnym rozwiązywaniu konfliktów i kryzysów w rodzinie. Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

Założenia pracy z rodziną Praca z rodziną naturalna jest pierwsza i najważniejsza formą przeciwdziałania patologii dziecka i dlatego należy zaczynać ją jak najwcześniej, np. w przedszkolu. Dla wczesnego zapobiegania patologii rodziny i wychowania potrzebna jest wczesna diagnoza np. pedagog, psycholog przedszkolny. W okresie do 7 roku życia dziecka należy się skoncentrować na pracy z samą rodziną, natomiast praca z dzieckiem ma mniejsze znaczenie, jej efekty są nietrwałe. W okresie szkolnym 7-15 lat praca z rodziną jest nadal decydująca, ale jeżeli jej efekty są niewystarczające należy ja wesprzeć pracą z dzieckiem w rówieśniczej grupie korekcyjnej (ognisko wychowawcze, świetlica. W okresie dorastania 15-20 lat praca z rodzina ma już charakter pomocniczy, ponieważ młodzież jest już osobowościowo ukształtowana, a dominującym punktem odniesienia są rówieśnicy a nie rodzice. W pracy z rodzina należy się koncentrować raczej na poprawie funkcjonowania całej rodziny a nie tylko na poprawie jej postępowania z dziećmi. W pracy z rodzina należy utrzymywać stałe regularne kontakty ze wszystkimi jej członkami, a nie tylko z najbardziej umotywowanymi. Praca z rodzina wymaga całkowitej bezstronności wobec poszczególnych jej członków. Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

9. Prowadząca prace osoba stara się zrozumieć wzajemne relacje w rodzinie oraz uczucia i racje każdego z jej członków, natomiast unika oceniania ich ze swojego punktu widzenia. 10. Własny system wartości asystenta może być odmienny od norm i wartości rodziny, w której podejmuje on interwencję i może bardzo utrudniać lub uniemożliwiać mu jej zrozumienie. 11. Z rodziną należy pracować zespołowo, ponieważ zmniejsza to ryzyko patrzenia na nią poprzez pryzmat własnych subiektywnych ocen i norm oraz nieświadomych urazów i uprzedzeń. 12. Efektywna praca z rodziną musi być stała, regularna i intensywna oraz dotyczyć ważnych jej problemów. 13. Efektywna praca z rodziną może dotyczyć wyłącznie tych problemów i spraw na których rozważanie są gotowi. Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

14. Ponieważ większość tzw 14. Ponieważ większość tzw. „patologicznych rodzin” nie jest umotywowana do żadnych istotnych zmian (nie wiedza że są one możliwe i mogą od nich samych zależeć) należy aktywnie podejmować kontakty z tymi rodzinami. 15. Lepszym miejscem do kontaktów są ich domy niż urzędy. Czuja się bezpieczniej i swobodniej. 16. W pracy z rodziną nieumotywowaną i nieufna warto zaczynać od pomocy we wszystkich jej codziennych sprawach, np. socjalnych, a rozmowy o dzieciach zaczynać gdy ich bieżąca sytuacja się poprawi i nabiorą zaufania do pomagacza. 17. Pomagając rodzinie w jej codziennych problemach życiowych warto unikać wyręczania jej, ponieważ często to niepotrzebnie uzależnia ją i rodzi tylko roszczenia. 18. Nawet jeżeli w rodzinie dzieją się rzeczy przerażające są tam bardzo silne więzi emocjonalne. Często są one bardzo partnerskie podobne raczej do więzi pomiędzy rodzeństwem, niż między dziećmi a ich rodzicami. Zerwanie tych więzi może u dziecka spowodować olbrzymi dramat i utratę sensu życia. Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

STRUKTURA PRZYSZŁEGO SYSTEMU PROFILAKTYKI I OPIEKI RODZINA PROGRAMY PROFILAKTYKI PIERWSZORZĘDOWEJ promocja zdrowia animacja kulturalna w środowisku pomoc psychologiczno-pedagogiczna pomoc w orientacji szkolnej i zawodowej Przedszkole i szkoła (wychowanie, profilaktyka) Instytucje wspomagające rozwój małego dziecka Wychowanie pozaszkolne (animacja, wypoczynek) Lokalne środowisko społeczne Inne wpływy społeczno-kulturalne Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

ZINTEGROWANY SYSTEM WIELOZAKRESOWEGO WSPOMAGANIA DZIECKA I RODZINY Poradnictwo rodzinne i młodzieżowe Poradnictwo wspierające procesy edukacyjne Poradnictwo specjalistyczne Wczesna interwencja Wczesna rewalidacja Interwencja kryzysowa Pedagogizacja społeczności RODZINNA OPIEKA ZASTĘPCZA OPIEKA DZIENNA placówki specjalistyczne placówki wielofunkcyjne Rodziny zastępcze profilaktyczno-wychowawcze terapeutyczne, rewalidacyjne pracujące z rodziną krótko i średnioterminowe pogotowie rodzinne preadopcyjne terapeutyczne rewalidacyjne profilaktyczno-wychowawcze resocjalizacyjne pracujące z rodziną naturalną długoterminowe OPIEKA CAŁODOBOWA SĄDY RODZINNE krótko i średnioterminowa, wielofunkcyjna, kryzysowa, specjalistyczna, dla młodzieży, sieć małych placówek rodziny adopcyjne Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

DZIAŁANIA ASYSTENTA PODEJMOWANE NA RZECZ RODZINY prowadzenie poradnictwa i edukacji dla rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej, w tym poradnictwa dotyczącego możliwości rozwiązywania problemów, oraz udzielanie informacji na temat pomocy świadczonej przez właściwe instytucje rządowe, samorządowe i organizacje pozarządowe, udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w uzyskaniu zatrudnienia, podnoszeniu kwalifikacji zawodowych oraz zdobywanie umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego, sporządzanie wraz z zespołem interdyscyplinarnym planu pracy z rodziną, Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną, współpraca z rodziną zastępczą, rodzinnym domem dziecka lub placówką opiekuńczo-wychowawczą, w której umieszczono dziecko z rodziny przeżywającej trudności w wykonywaniu funkcji opiekuńczo-wychowawczej oraz koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i sądem, udzielanie pomocy rodzinom zastępczym spokrewnionym oraz pełnoletnim wychowankom opuszczającym te rodziny. Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!! Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce