Targowisko Miejskie w Bobolicach Zasady prowadzenia sprzedaży na targowiskach BOBOLICE, 9 marca 2015 r.

Na straganie w dzień targowy takie słyszy się rozmowy: “Może pan się o mnie oprze, Pan tak więdnie, panie koprze.” “Cóż się dziwić, mój szczypiorku, Leżę tutaj już od wtorku!” Rzecze na to kalarepka: “Spójrz na rzepę – ta jest krzepka!” Groch po brzuszku rzepę klepie: “Jak tam, rzepo? Coraz lepiej?” “Dzięki, dzięki, panie grochu, Jakoś żyje się po trochu. Lecz pietruszka – z tą jest gorzej: Blada, chuda, spać nie może.” “A to feler” - Westchnął seler. Burak stroni od cebuli, A cebula doń się czuli: “Mój Buraku, mój czerwony, Czybyś nie chciał takiej żony?” Burak tylko nos zatyka: “Niech no pani prędzej zmyka, Ja chcę żonę mieć buraczą, Bo przy pani wszyscy płaczą.” Naraz słychać głos fasoli: “Gdzie się pani tu gramoli?!” “Nie bądź dla mnie taka wielka” - Odpowiada jej brukselka. “Widzieliście, jaka krewka!” - Zaperzyła się marchewka. “Niech rozsądzi nas kapusta!” “Co, kapusta?! Głowa pusta?!” A kapusta rzecze smutnie: “Moi drodzy, po co kłótnie, Po co wasze swary głupie, Wnet i tak zginiemy w zupie!” “A to feler” - Westchnął seler

Sprzedaż żywności wyprodukowanej w gospodarstwie rolnym bezpośrednio konsumentowi to dobre rozwiązanie, głównie dla rolników posiadających niewielkie tradycyjne gospodarstwa rolne. Korzyści ze sprzedaży bezpośredniej odnoszą zarówno rolnicy jak i konsumenci. Rolnicy zamiast oddawać surowce po niskich cenach do skupu sprzedają je po cenach rynkowych, natomiast konsumenci nabywają w dobrej cenie żywność wiadomego pochodzenia. Bezpośrednio konsumentowi można sprzedawać produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w stanie nieprzetworzonym, które pochodzą wyłącznie z własnych upraw lub hodowli.

Wprowadzając do obrotu żywność wyprodukowaną w gospodarstwie rolnym należy przestrzegać obowiązków wynikających z Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1225) a w przypadku  produktów roślinnych także Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz. U. z dnia 27 czerwca 2007 r.). Rozporządzenie to określa zakres działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich środków spożywczych, w tym wielkość i obszar oraz szczegółowe wymagania higieniczne. Działalność w ramach dostaw bezpośrednich dotyczy wyłącznie surowców, czyli żywności nieprzetworzonej i obejmuje produkty produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego, takie jak: zboża, owoce, warzywa, zioła, grzyby, produkty uprawne, pochodzące wyłącznie z własnych upraw lub hodowli producentów produkcji pierwotnej, nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz pozostałe surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego. Dostawy bezpośrednie obejmują również środki spożywcze pochodzące z tych produktów w postaci kiszonej lub suszonej. W ramach dostaw bezpośrednich dopuszcza się stosowanie takich czynności jak, np. mycie warzyw czy usuwanie liści, natomiast niedopuszczalne jest np.: obieranie ziemniaków, krojenie marchewek, pakowanie sałaty w woreczki.

Dostawy bezpośrednie środków spożywczych mogą być realizowane bezpośrednio przez producentów produkcji pierwotnej, którzy dostarczają małe ilości środków spożywczych konsumentowi finalnemu, tj. osobom fizycznym – indywidualnym, np. na targowiskach, placach targowych, w bramach własnych gospodarstw rolnych, handlu obwoźnym, jak również lokalnym sklepom i zakładom gastronomicznym (restauracje, bary, stołówki szkolne i inne). Zakład działający na rynku spożywczym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej nie może wprowadzać do obrotu produktów pierwotnych w ramach dostaw bezpośrednich.

Rolnicy prowadzący działalność w ramach dostaw bezpośrednich obowiązani są przestrzegać wymagań higienicznych, określonych w Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, w zakresie odnoszącym się do surowców pochodzenia roślinnego. W myśl tego rozporządzenia urządzenia, sprzęt, wyposażenie i narzędzia, które są lub mogą znaleźć się w bezpośrednim kontakcie z żywnością, powinny być czyszczone i dezynfekowane, z częstotliwością niezbędną dla zapewnienia bezpieczeństwa środków spożywczych oraz w stanie technicznym i higienicznym niewpływającym negatywnie na spełnianie wymagań zdrowotnych żywności.

Działalność okazjonalna obejmująca przygotowywanie, przechowywanie i serwowanie żywności przez osoby fizyczne w trakcie imprez, takich jak np.: jarmarki, czy święta kościelne, szkolne, miejskie, wiejskie, gdzie żywność jest przygotowywana czasami, sporadycznie i na małą skalę nie jest uznawana za działalność podlegającą wymaganiom prawodawstwa higienicznego Wspólnoty.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi działalność w ramach dostaw bezpośrednich wymaga rejestracji. W związku z tym producent zobowiązany jest co najmniej na 14 dni przed dniem rozpoczęcia prowadzenia tej działalności złożyć do właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wniosek o wpis do rejestru zakładów (podając zakres i wielkość produkcji oraz rodzaj produktów pochodzenia roślinnego) wraz z dołączonym zaświadczeniem o wpisie do ewidencji gospodarstw rolnych. Na tej podstawie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydaje zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów prowadzących sprzedaż bezpośrednią. Dodatkowo każdy podmiot wpisany do rejestru jest zobowiązany do informowania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, o każdym przypadku zmiany działalności w terminie 30 dni od dnia powstania zmiany. Działalność w ramach dostaw bezpośrednich może być prowadzona na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna, lub na terenie województw przyległych.

Rolnicy prowadzący sprzedaż surowców roślinnych zobowiązani są również do prowadzenia dokumentacji i udostępniania jej organowi urzędowej kontroli żywności lub zakładowi detalicznemu, do którego realizowane są dostawy bezpośrednie. Na wezwanie tych instytucji zobowiązani są do składania pisemnych oświadczeń o stosowanych środkach ochrony roślin, występowaniu szkodników lub chorób, które mogą zagrozić bezpieczeństwu produktów pochodzenia roślinnego, oraz innych informacji istotnych ze względu na zdrowie człowieka.

W ramach sprzedaży bezpośredniej dopuszcza się: produkty produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego: zboża owoce warzywa zioła grzyby hodowlane produkty produkcji pierwotnej pochodzenia zwierzęcego: drób zajęczaki zwierzęta łowne produkty rybołówstwa żywe ślimaki lądowe mleko surowe i surową śmietanę jaja konsumpcyjne produkty pszczele

Drób: ubój drobiu w gospodarstwie rolnym producenta (roczna produkcja nie przekracza 2.500 sztuk w przypadku indyków lub gęsi, albo 10.000 sztuk w przypadku innych gatunków drobiu; sprzedaż tuszek drobiowych konsumentowi końcowemu na terenie gospodarstw rolnych, na targowiskach, do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego (50 sztuk tygodniowo dla tuszek indyków lub gęsi, 200 sztuk tygodniowo tuszek innych gatunków drobiu).

Produkty rybołówstwa: sprzedaż przez uprawnionego do rybactwa żywych lub schłodzonych produktów rybołówstwa, niepoddanych czynnościom naruszającym ich pierwotną budowę anatomiczną sprzedaż ze statków, na terenie gospodarstw rybackich, na targowiskach, lub do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego.

Mleko surowe lub surowa śmietana pozyskane w gospodarstwie rolnym producenta: sprzedaż na terenie gospodarstw rolnych, na targowiskach, do zakładów prowadzących handel detaliczny. (1.000 litrów tygodniowo mleka surowego, 500 litrów tygodniowo surowej śmietany). Mleko surowe przeznaczone do sprzedaży bezpośredniej powinno być pozyskane w sposób higieniczny, przechowane w czystych, zamkniętych pojemnikach, umożliwiających sprzedaż tych produktów w higienicznych warunkach do opakowań własnych konsumentów końcowych

Jaja konsumpcyjne: sprzedaż na targowiskach lub do zakładów prowadzących handel detaliczny (od 350 do 2.450 sztuk tygodniowo ) Jaja konsumpcyjne przeznaczone do sprzedaży bezpośredniej powinny być czyste, suche, pozbawione obcych zapachów oraz skutecznie zabezpieczone przed wstrząsami i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

Produkty pszczele nieprzetworzone: miód, pyłek pszczeli, pierzga, mleczko pszczele, pozyskanych z pasiek będących w posiadaniu producenta: sprzedaż w miejscach sprzedaży bezpośredniej, na terenie gospodarstw rolnych, na targowiskach, do zakładów prowadzących handel detaliczny.

Sprzedażą bezpośrednią mogą być objęte wyłącznie produkty własne, wyprodukowane przez podmiot prowadzący działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia roślinnego czy zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej. Podmioty zamierzające prowadzić działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia roślinnego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej powiadamiają właściwego ze względu na miejsce państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o planowanej produkcji, zakresie i wielkości produkcji oraz rodzaju produktów, a w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej powiadamiają powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce planowanej produkcji o zakresie i wielkości produkcji oraz rodzaju produktów pochodzenia zwierzęcego, które mają być produkowane w zakładzie, co najmniej na 30 dni przed dniem rozpoczęcia prowadzenia tej działalności.

Dziękuję za uwagę Zbigniew Trojanowski – ZODR Barzkowice ©2015