Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Rynek pracy i bezrobocie
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Na rynek pracy składa się z jednej strony podaż, czyli osoby szukające pracy, a z drugiej strony popyt, czyli pracodawcy szukający pracowników. Utrzymanie równowagi między obiema stronami jest bardzo trudne. W gospodarce rynkowej najczęściej występuje niedobór miejsc pracy w stosunku do osób jej poszukujących. Prowadzi to do powstania bezrobocia. Bezrobocie, zjawisko gospodarcze polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy i poszukujących jej nie znajduje zatrudnienia. Z bezrobociem mamy do czynienia, gdy na rynku pracy są osoby, które chcą pracować, ale pozostają bez zajęcia.
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Czynniki wpływające na pojawienie się i wzrost bezrobocia: niedopasowanie rynku pracy do zmian w gospodarce recesja w gospodarce gwałtowne urynkowienie gospodarki w latach `90 XX wieku oraz niska konkurencyjność produktów i związana z tym likwidacja wielu zakładów pracy (niektórych gałęzi przemysłu) załamanie się eksportu polskich surowców i towarów na rynki krajów byłego bloku wschodniego oraz otwarcie polskiego rynku na import towarów stanowiących dużą konkurencję dla rodzimej produkcji przeniesienie zakładu do innego regionu
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO zmniejszenie poziomu inwestycji z powodu wysokiego oprocentowania kredytów ograniczenie produkcji wysokie koszty pracy wynikające z polityki podatkowej państwa i systemu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych zmiany w technologii brak mobilności zmniejszenie się popytu konsumpcyjnego na skutek realnego obniżenia dochodów ludności (lub popytu na konkretne dobra czy usługi) wejście na rynek pracy roczników wyżu demograficznego zbyt wolne dostosowywanie się systemu edukacji do potrzeb rynku pracy niewielka wydolność systemu pośrednictwa pracy brak informacji o miejscach pracy
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia S = B + P S – liczba osób aktywnych zawodowo b = B/S · 100% B – liczba bezrobotnych P – liczba osób pracujących b – stopa bezrobocia
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Rodzaje bezrobocia bezrobocie frykcyjne – wynika z ciągłych zmian w gospodarce rynkowej, w której powstają nowe miejsca pracy, a część miejsc jest likwidowana, jest to proces ciągły, powodujący, że na rynku cały czas pozostaje pewna liczba osób bez pracy, są one bezrobotne tylko przez pewien okres do momentu znalezienia nowego zatrudnienia, takie bezrobocie ma charakter przejściowy bezrobocie strukturalne – wynika z niedopasowania struktury podaży i popytu w odniesieniu do kwalifikacji pracowników lub danego regionu, przyczyną pojawiania się bezrobocia strukturalnego są zmiany w gospodarce polegające na likwidacji pewnych branż czy zamykaniu dużych zakładów pracy, bezrobocie tego typu ma najczęściej trwały charakter, jest dużym problemem dla osób, które utraciły pracę, znalezienie zatrudnienia wymaga zmiany zawodu lub zmiany miejsca zamieszkania
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO bezrobocie sezonowe – wynikające ze specyfiki danej gałęzi, np. rolnictwo, turystyka bezrobocie koniunkturalne (cykliczne) – spowodowane załamaniem koniunktury gospodarczej, jego zmniejszenie następuje wraz ze wzrostem gospodarczym bezrobocie ukryte – oznaczające przerost zatrudnienia w danym przedsiębiorstwie lub dziale gospodarki (przerostem zatrudnienia w Polsce cechuje się rolnictwo) bezrobocie jawne – czyli liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy, należy jednak pamiętać, że część osób zarejestrowanych podejmuje pracę w „szarej strefie”, natomiast część osób pozostających bez pracy nie rejestruje się w urzędach pracy, dlatego poziom bezrobocia jawnego nie zawsze jest zgodny ze stanem faktycznym bezrobocie chroniczne – obejmuje grupę ludzi, która przez długi czas pozostaje bez pracy
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Grudzień 2010r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12,3% Dolnośląskie 13,0 % Kujawsko-Pomorskie16,6 % Lubelskie13,0 % Lubuskie15,6 % Łódzkie12,1 % Małopolskie10,4 % Mazowieckie9,4 % Opolskie13,1 % Podkarpackie15,8 % Podlaskie12,5 % Pomorskie12,2 % Śląskie9,9 % Świętokrzyskie14,7 % Warmińsko-Mazurskie20,0 % Wielkopolskie9,2 % Zachodnio-Pomorskie17,4 %
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Aktywne formy walki z bezrobociem roboty publiczne finansowane przez państwo, prace interwencyjne organizowane przez urzędy pracy i dofinansowywane przez samorządy lokalne, pomoc finansową bezrobotnym otwierającym własną działalność gospodarczą, wspomaganie finansowe przedsiębiorstw tworzących miejsca pracy dla bezrobotnych, szkolenia pozwalające na podwyższanie kwalifikacji lub zdobycie nowego zawodu, poradnictwo zawodowe, pośrednictwo pracy.
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Pasywne formy przeciwdziałania bezrobociu skupiają się na zapobieganiu ubóstwa osób pozostających bez pracy, głównie za pomocą zasiłków dla bezrobotnych państwo może zmniejszać podaż siły roboczej na rynku przez system wcześniejszych emerytur lub ustawowe skrócenie czasu pracy
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Efektywne sposoby zwalczania bezrobocia Doświadczenia wielu państw wykazały, że jedynym sposobem na ograniczenie bezrobocia, jest z punktu widzenia państwa tworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju działalności gospodarczej. Rząd powinien: ograniczyć swoją rolę w gospodarce (konkurencyjność przynosi wzrost gospodarczy i w konsekwencji wzrost zatrudnienia) znosić bariery administracyjne utrudniające rozwój (biurokracja, koncesje, zezwolenia) i przeciwdziałać korupcji utrzymywać niskie obciążenia podatkowe i składkowe (ZUS)
Jestem na T-A-K II PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Skutki bezrobocia: niewykorzystany, nieproduktywny potencjał ludzki znaczne koszty materialne związane z utrzymaniem bezrobotnych oraz służb zajmujących się ich problemami i obsługą spadek dochodów rodzin, rozszerzanie się społecznych kręgów ubóstwa degradacja psychiczna i moralna osób pozostających bez pracy (poczucie beznadziejności, pesymizm, uczucie społecznej bezużyteczności) zjawiska patologii społecznej – alkoholizm, przestępczość itd.. utrata kwalifikacji