Standardyzacja usług bibliotecznych świadczonych przez biblioteki publiczne w Republice Czeskiej Vít Richter Národní knihovna ČR

Tematy wiodące  Organizacja bibliotek publicznych w Republice Czeskiej (CR).  Standardyzacja i rozwój usług świadczonych przez biblioteki publiczne na poziomie regionalnym (usługi regionalne)  Standardy usług bibliotecznych i udostępniania informacji w bibliotekach publicznych

Biblioteki publiczne w CR  10,2 mln mieszkańców  14 regionów = 14 bibliotek regionalnych  102 okręgów bibliotecznych  liczba gmin 6000 = 5562 bibliotek publicznych

Z jakich bibliotek składa się system biblioteczny? 14 regionalnych 102 okręgowe inne ( )

Ustawy biblioteczne

Programy finansowania Publiczne usługi informacyjne bibliotek MSW Projekt bibliotecznej sieci intranetowej Regiony Regionalny program rozwoju usług świadczonych przez mniejsze biblioteki publiczne Ministerstwo kultury

2 standardy dla bibliotek publicznych 1.Standard rozwoju usług bibliotek publicznych na poziomie regionalnym (usługi regionalne). 2.Standard usług bibliotecznych i udostępniania informacji w bibliotekach publicznych

Standard rozwoju usług bibliotek publicznych na poziomie regionalnym (usługi regionalne)

Cel rozwijania usług regionalnych  Wyrównanie różnic poziomu usług bibliotecznych dla mieszkańców miast i małych gmin  Udostępnienie multimediów  Zakres i zróżnicowanie oferty  Jakość usług bibliotecznych  Efektywne wykorzystanie środków publicznych  Podział pracy, koordynacja pracy bibliotecznej w regionach  Zapewnienie ustawicznego kształcenia zawodowego bibliotekarzy

System bibliotek publicznych Biblioteka narodowa CR koordynacja, analiza standardy centralne usługi 14 systemów regionalnych = 14 bibliotek regionalnych 120 bibliotek okręgowych 5546 bibliotek publicznych

Standard definiuje 7 usług 1.Doradztwo i konsultacje  min. 1 wizyta rocznie 2.Kształcenie zawodowe bibliotekarzy  Każdy zawodowy bibliotekarz powinien rocznie odbyć 30 godzin szkoleń zawodowych  Wolontariusze – 8 godzin  Regularne konferencje specjalistyczne razy w roku, w zależności od wielkosci biblioteki 3.Tworzenie zbiorów do wymiany, obieg, dystrubucja  Minimalny roczny wzrost zasobów do wymiany  Każda biblioteka może rocznie otrzymać 2 zestawy po 30 tomów.

Standard definiuje 7 usług 4. Zakup i opracowanie zbiorów bibliotecznych nabytych ze środków gminnych oraz ich dystrybucja  Środki na opracowanie 1 tomu: 30 koron (1,1 EUR / 4,1 Zl). 5. Prace pomocnicze przy rewizji i aktualizacji zbiorów  Przysługują raz na 5 lat 6. Statystyki pracy bibliotek  Opracowanie dokumentacji statystycznej biblioteki, oraz danych na poziomie regionalnym. 7. Usługi automatycznego systemu bibliotecznego  Zakres zmienny, dobierany indywidualnie.

Z czego składa sie standard?  Nazwa usługi  Strategiczne cele rozwojowe  Charakterystyka działalności  Kto zapewnia usługę  Kto korzysta z usługi  Jaka jest dostępność (częstość) usługi  Inne wskaźniki, zmienne, terminy itd.

Stan zbiorów przeznaczonych do wymiany

Standard usług bibliotecznych bibliotek publicznych oraz udostępniania informacji

Dlaczego opracowaliśmy standard?  Biblioteka Narodowa – analiza porównawcza działania bibliotek.  Co to znaczy „dobra biblioteka “?  Jaki wskaźniki charakteryzują dobrą i wartościową bibliotekę?  Initcjatywy rządu socjaldemokratycznego:  Standardyzacja usług publicznych  Przyjęcie ustaw dotyczących standardyzacji usług publicznych  Definicja poziomu minimalnego usług publicznych gwarantowanych dla każdego mieszkańca

Wymagania dla wskaźników tworzących standard  Wybór wskaźników  mierzalnych  dostępnych  modyfikowalnych na poziomie biblioteki ew. jednostki założycielskiej/finansującej  odzwierciedlających procedury i usługi  zgodnych z wiodącymi wymiarami i założeniem projektu.  Dokładne, zrozumiałe i powszechnie przyjete definicje wskaźników  Godziny pracy biblioteki, miejsca w czytelni, nakłady na uzupełnianie zbiorów bibliotecznych  Określenie sposobu obliczania wskaźnika

Podział gmin (bibliotek) według wielkości w odniesieniu do liczby mieszkańców Kategorie wg liczby mieszkańcówLiczba gmin 1 – – – – – – – – – – – – ponad

Przedmiot standardu  Cel rozwojowy i działanie standardu usług i udostępniania informacji bibliotek publicznych (VKIS)  Przedmiot standardu VKIS  Przyjete wskaźniki  Godziny otwarcia  Struktura zbiorów  Stanowiska pracy i pomieszczenia dla użytkowników  Liczba stanowisk dla użytkowników z dostępem do internetu  Ogólne kryteria spełnienia VKIS  Ocena zgodności ze standardem VKIS.

Ogólne zasady świadczenia usług bibliotecznych  Należy zapewnić równy dostęp do usług biblioteki wszystkim zainteresowanym.  Biblioteka informuje o swoich usługach na stronie internetowej.  Biblioteka powinna działać w miarę możliwości w centrum gminy.  Zapewnione pomieszczenia i inwestycje w nowe obiekty lub w związku z rewitalizacją biblioteki powinny być zgodne z wytycznymi ministerstwa kultury.  Biblioteka i podmioty założycielskie/finansujące powinny przestrzegać zasad IFLA/UNESCO zawartych w deklaracji „Biblioteki publiczne”.

Öffnungsstunden Wskaźnik: liczba godzin w tygodniu, przez które biblioteka jest dostępna dla publiczności.  Godziny pracy wyznacza dział najdłużej dostępny

Tygodniowa dostępność biblioteki dla użytkowników w godzinach wartość zalecanaśrednia krajowa za rok 2002 liczba mieszkańców w gminieliczba godzin tygodniowo 1 – 5005 do 102 do do do do do do do 5040 ponad i więcej42

Struktura zbiorów

Zwiększenie zbiorów bibliotecznych wartość zalecanaŚrednia krajowa w roku 2002 liczba mieszkańców w gminiejednostki multimedialne 1 – do do do do do do do ponad i więcej14157 Wskaźnik: wzrost liczby jednostek multimedialnych w zbiorach bibliotecznych w roku kalendarzowym

Wydatki na nowe pozycje w zbiorach bibliotecznych wartość zalecanaśrednia krajowa za rok 2002 Kwota na 1 mieszkańca 25 – 35 KCS (0,9 – 1,3 EUR 3,4 – 4,7 Zl) 22 KCS (0,8 EUR 3,2 Zl) Wskaźnik: wydatki na zakup książek i innych nośników informacji na mieszkańca w roku kalendarzowym

Miejsca w czytelni i pomieszczenia dla użytkowników biblioteki wartość zalecanaśrednia krajowa za rok 2002 liczba mieszkańców w gminieliczba miejsc 1 – 5004 do do do do do do do 7533 ponad i więcej105

Liczba stanowisk z dostępem do Internetu wartość zalecanaśrednia krajowa za rok 2002 Liczba mieszkańców w gminie Stanowiska internetowe 1 – ponad i więcej13

Ocena standardu

Standardyzacja usług bibliotecznych świadczonych przez biblioteki publiczne w Republice Czeskiej Vít Richter Národní knihovna ČR