LITERATURA ANTYCZNA

Samson już jako dziecko miał nadludzką moc. Darem został obdarzony od Boga, ponieważ miał on prowadzić walkę z niewiernymi Filistynami. Samson został pozbawiony siły przez Dalię, która obcięła mu włosy podczas snu.

Żołnierz - wojownik Boży: Goliat walczył w pojedynku z Dawidem i został przez niego pokonany. Goliat był człowiekiem nadzwyczaj silnym. Jego wygląd świadczył o tym, że jest człowiekiem stworzonym jedynie do walki.

Żołnierz – dręczyciel: taką postawę przyjęli żołnierze, którzy nadzorowali drogę Chrystusa na Golgotę. Żołnierze biczowali go, zabrali mu szaty i się nimi dzielili. Jeden z dręczycieli przebił włócznią bok Chrystusa.

żołnierz–walczący : spośród wojowników mitologicznych należy wyróżnić: Achillesa, Diomedesa, Hektora, Odyseusza, Patroklesa. Oni charakteryzowali się męstwem, odwaga, walka do końca, pojedynkowali się broniąc ojczyzny i narodu.

ŚREDNIOWIECZE

Roland to dowódca armii, wierny poddany króla Francji Karola Wielkiego. Odznaczał się ogromną odwagą, męstwem, oddaniem ojczyźnie i patriotyzmem. Roland za najwyższe wartości uznawał miłość do Boga i honor. Świetnie władał bronią. Roland umiera po pokonaniu wroga sam, bez przyjaciół i rodziny, oddając się pod opiekę Bogu.

Tristan jest średniowiecznym rycerzem, bardzo dzielnym, pokonał wielu wrogów. Jego zwycięstwa były nie tylko wynikiem odwagi, ale również świetnego przygotowania do rycerskiego zawodu. Uczył się władania bronią oraz wykonywał ćwiczenia myśliwskie. Był oddany i bezinteresowny. Jak przystało na rycerza, nie bał się śmierci, z godnością jej oczekiwał.

Etos rycerski - zespół wartości, powszechnie przyjętych i akceptowanych przez uczestników kultury rycerskiej. Najważniejsze kryteria etosu rycerskiego: dobre urodzenie lojalność wobec władcy solidarność hojność żądza sławy odwaga wierność danemu słowu etyka walki siła fizyczna szlachetność wobec kobiet

BAROK

Makbet był dumnym wojownikiem, jednak zdradził swego władcę, pragnąc sięgnąć po koronę. Bohater przeczy średniowiecznym wzorcom rycerza. Był człowiekiem niecofającym się przed zbrodnią, aby tylko osiągnąć. Namiętność władzy powoduje, że podlega metamorfozie odrzucając wartość honoru i lojalności.

ROMANTYZM

Żołnierz – bohater: w tej roli wystąpił ksiądz Robak, czyli Jacek Soplica. Był to młody szlachcic, który po zabójstwie Stolnika Horeszki uciekł z kraju. Od tego czasu zmienia swe postępowanie, oddaje się całym sercem służbie ojczyźnie, dzięki temu ciężką pracą, poświęceniem, a nawet krwią powoli naprawia błędy przeszłości. Soplica obył służbę żołnierską w Legionach Polskich generała Dąbrowskiego. Walczył w kampanii włoskiej. W celu odbycia pokuty wstąpił do zakonu bernardynów i został tajnym emisariuszem Napoleona. Po wielu latach żołnierskiej służby wrócił na Litwę.

Dowódcą oddziałów przed natarciami Rosjan w czasie powstania listopadowego był Ordon. On jak i jego podwładni woleli zginąć niż się poddać. Ordon walczył do końca, chociaż wiedział, że nie pokonają Moskali. Podjął decyzję, że wysadzi fort - poświęcając swe życie oraz podwładnych, nie odda się w ręce wroga. W wierszu występuje mitologizacja, czyli przekształcenie wydarzeń, bohaterów w mit, opowieść zawierającą archetypy zachowania, pierwotne wzorce. W rzeczywistości Ordon przeżył wybuch, a swoje życie zakończył, popełniając samobójstwo w czasie pobytu na emigracji we Włoszech.

Papkin łączy w sobie komediowe, konwencjonalne postacie błazna, żołnierza - samochwała, kochanka, rycerza i posła. Jest tchórzliwy, kłamliwy, strachliwy, elokwentny. Udaje przed wszystkimi rycerza, który jest odważny, szlachetny, z czego wynikają śmieszne sytuacje. Ma on tendencję do fantazjowania. Opowiada zmyślone opowieści o swoim męstwie, dlatego nikt nie traktuje go serio. Znakomity przykład komizmu postaci budowanego za pomocą karykatury.

Żołnierz - emigrant, patriota i wierny tułacz. Bohater noweli jest starym, około siedemdziesięcioletnim człowiekiem. Z jego pierwszej rozmowy z Izaakiem Falconbridge'em wynika, że Skawiński niejeden raz brał udział w walce o wolność. Został odznaczony krzyżem za udział w powstaniu listopadowym (1830 r.), walczył też na Węgrzech (Wiosna Ludów) i w Stanach Zjednoczonych (wojna secesyjna). Jego życie to wieczna tułaczka i tęsknota za ojczyzną, do której powrócić nie może.

Żołnierz – ideał: Andrzej Kmicic jest żołnierzem, ale skory jest też do miłości. Bohater przeżywa metamorfozę: ze szlacheckiego warchoła, zabijaki, sarmaty staje się szlachetnym, honorowym patriotą, gotowym poświęcić życie dla ojczyzny. Kmicic walczy w czasie potopu szwedzkiego, m.in. broniąc klasztoru jasnogórskiego. Z sytuacji bez wyjścia, których los zsyła mu całe krocie, zawsze wychodzi zwycięsko. Po przemianie na pierwszym miejscu stawia dobro ojczyzny.

Rycerzem jest Zawisza Czarny z Grabowa. Symbolizuje wszelkie rycerskie ideały. Charakteryzuj go waleczność, męstwo i świetność Polskiego okresu Jagiellonów. Jest gotów poprowadzić swój kraj do zwycięstwa. W utworze Wyspiańskiego pełni funkcję postaci – symbolu, ukazany jest nie tyle jak waleczny mąż, co fantastyczna postać, która pragnie przypomnieć pogrążonym w obojętności, zaczytującym się dekadencką poezją Polakom o dawnych bohaterskich czynach swoich rodaków. Ukazuje się jako tajemnicza zjawa Poecie.

Jest to liryczna wypowiedź matki do syna, który został zmuszony do walki za ojczyznę. Syn w czasie obrony kraju zginął. Tytułowy chłopiec polski nie ma imienia, jest nim więc każdy młody człowiek, który walczył za ojczyznę i za nią umarł. Matką jest każda kobieta, która utraciła dziecko podczas wojny. (motyw matki – Polki) Utwór nawiązuje do konwencji poezji tyrtejskiej, czyli wzywającej do walki w obronie zagrożonego kraju.

Żołnierzami – patriotami: byli Alek, Rudy, Zośka. Wyróżniali się z tłumu oddaniem, honorem i wielką odwagą. Pomagali innym, choć wiedzieli, że narażają własne życie. Bohaterowie byli gotowi oddać życie za ojczyznę.