Wsparcie osób nieposiadających orzeczenia Kontekst prawny Aleksander Waszkielewicz Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego Pełnosprawny Student VIII Kraków, października 2014 r.

Niepełnosprawność biologiczna i prawna Za Spisem powszechnym z 2011 r.: z tys. osób z niepełnosprawnościami, –2/3 to osoby niepełnosprawne prawnie, to jest legitymujące się orzeczeniem (3 131,5 tys.), –1/3 to osoby niepełnosprawne wyłącznie biologicznie, to jest nie posiadające orzeczenia (1 565,6 tys.). Po wyłączeniu osób niepełnosprawnych wyłącznie prawnie (15,3%) – osoby bez orzeczenia to 37% ogółu.

Niepełnosprawność w uPosw 25 wystąpień: –24 razy bez odwołania do orzeczenia, w tym: podstawowe zadania uczelni (art. 13 ust. 1 pkt 9), przedmiot dotacji (art. 94 ust. 1 pkt 11, ust. 4a). –1 raz w kontekście orzeczenia: stypendium specjalne (art. 180).

Zasada racjonalnego prawodawcy Podstawowe założenie wykładni prawa. Prawodawca jest racjonalny, więc akty należy tak interpretować, aby nie stały się nieracjonalne. Skoro ustawodawca tylko w jednym miejscu odwołał się do orzeczenia, to zrobił to celowo i inne wystąpienia odnoszą się do wszystkich osób z niepełnosprawnościami.

Analogia z Kodeksem wyborczym Większość instrumentów i przepisów dotyczy ogółu osób z niepełnosprawnościami. Jedynie prawo głosowania przez pełnomocnika oraz prawo głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych ograniczone do osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Beneficjenci dotacji z art. 94 Zgodnie z doktryną, w tym zasadą racjonalnego prawodawcy: wszystkie osoby z niepełnosprawnościami. Zgodnie ze stanowiskiem Rzecznika Praw Obywatelskich: tak samo. Zgodnie z (historycznym) stanowiskiem MNiSW: tylko osoby z orzeczeniami.

Korespondencja z MNiSW (1/5) Pismo do DFSW z września 2011 r. Argumenty: –Znacząca ilość osób niepełnosprawnych wyłącznie biologicznie, –Stygmatyzacja związana z orzeczeniem, –Zasada racjonalnego prawodawcy, –Brak związku z ustawą o rehabilitacji…, –Przykłady innych polskich regulacji, –Definicja na bazie umów międzynarodowych, –Stanowisko RPO.

Korespondencja z MNiSW (2/5) Odpowiedź z listopada 2011 r. Argumenty: –Dotacja naliczana na podstawie statystyk GUS-owskich zliczających jedynie osoby posiadające orzeczenie, –W przypadku braku definicji należy pomocniczo stosować ustawę o rehabilitacji...

Korespondencja z MNiSW (3/5) Pismo do Ministerstwa z lutego 2012 r. Dotyczyło całościowo problemów BON-ów. Pozostało bez odpowiedzi.

Korespondencja z MNiSW (4/5) Pismo do DFSW z kwietnia 2012 r. Argumenty: –Opinia Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, że: istnieją osoby niepełnosprawne, które nie posiadają orzeczenia, do takich osób kierowane są również akty prawne (BON wskazał przykłady). Prośba o spotkanie.

Korespondencja z MNiSW (5/5) Odpowiedź z maja 2012 r. Argumenty: –Dotacja naliczana na podstawie statystyk GUS-owskich zliczających jedynie osoby posiadające orzeczenie, –W przypadku braku definicji należy pomocniczo stosować ustawę o rehabilitacji..., –Potencjalna dowolność interpretacyjna, –Orzeczenie korzystne dla samej osoby niepełnosprawnej oraz uczelni.

Konwencja o prawach osób z niepełnosprawnościami Ratyfikowana w 2012 r., weszła w życie 25 października 2012 r. Nadrzędna w stosunku do ustaw, w tym uPosw. Definicja (art. 1 akapit 2): „Do osób niepełnosprawnych zalicza się te osoby, które mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub w zakresie zmysłów co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami.”

Projekt nowelizacji uPosw ze stycznia 2014 r. Druk sejmowy Projekt ograniczenia dotacji z art. 94 ust.1 pkt. 11 i ust. 4a wyłącznie do osób posiadających orzeczenie. Alarm wszczęty przez P. Krzysztofa Pedę ze Stowarzyszenia Twoje Nowe Możliwości. Pisma skierowane do decydentów. Akcja lobbystyczna. Projekt zmian nie wszedł w życie.

Stan obecny W przypadku braku definicji lub braku odwołania do orzeczenia – obowiązuje definicja z art. 1 Konwencji (społeczna – „nieorzeczeniowa”). Wycofanie projektu zmiany (zawężenia) przedmiotu dotacji z art. 94 dodatkowo wzmacnia stanowisko, że do tego art. stosuje się podejście konwencyjne. Przez „osoby niepełnosprawne” należy rozumieć wszystkie osoby z niepełnosprawnościami, także te nielegitymujące się orzeczeniem.

Dziękuję za uwagę Dane kontaktowe: Aleksander Waszkielewicz mejl tel Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Patroni medialni: Partner: