Świadczenia Emerytalne
Wiadomości ogólne Świadczenia emerytalne, czyli tzw. emerytura to dożywotnia płaca miesięczna, która przysługuje pracownikowi lub jego rodzinie po przepracowaniu ustawowej liczby lat i po osiągnięciu określonego wieku. Emerytury należą do grupy świadczeń ubezpieczeniowych. Mają charakter pieniężny i poprzedzone są wieloletnim opłacaniem obowiązkowych składek. Składki pobierane są z wynagrodzenia pracownika w całym okresie jego pracy przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W Polsce w roku 1999 wprowadzony został nowy system emerytalny, który częściowo zmienił warunki otrzymywania świadczeń emerytalnych. Oparty został na trzech filarach:
I Filar Jest powszechny i obowiązkowy, działający na podobnych zasadach jak wcześniejszy system emerytalny. Emerytura wypłacana jest przez ZUS. Finansowana jest z bieżących składek wszystkich pracujących, gromadzonych w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Składka przeznaczona na fundusz emerytalny jest sukcesywnie zapisywana na indywidualnym koncie pracownika i waloryzowana wraz ze wzrostem cen i wynagrodzeń, aby w okresie przejścia na emeryturę posłużyła jako podstawa do wyliczenia wysokości świadczenia emerytalnego. W ten sposób wysokość emerytury pochodzącej z pierwszego filaru będzie zależała bezpośrednio od ilości pieniędzy uzbieranych na indywidualnym koncie.
II Filar Jest systemem kapitałowym, obowiązkowym uzupełnieniem I Filaru. Emerytura pochodzić będzie z otwartych funduszy emerytalnych (OFE) Aktualnie do wybranego funduszu wpływa pobierana przez ZUS składka. Pieniądze te są odkładane na indywidualne konta ubezpieczonych. Zadaniem funduszy jest korzystne i bezpieczne inwestowanie oraz kapitalizowanie wpłaconych składek. W momencie przejścia na emeryturę za pieniądze zgromadzone w funduszu, ubezpieczony będzie mógł wykupić w zakładzie ubezpieczeń emerytalnych drugą część swojej emerytury. Emerytura pochodząca z II-go filaru będzie zależała od kwoty zgromadzonej na rachunku funduszu i od wieku ubezpieczonego w momencie przejścia na emeryturę.
III Filar jest dobrowolnym uzupełnieniem I i II Filaru. Emerytura pochodzić będzie z dobrowolnych oszczędności Wysokość trzeciego, dobrowolnego elementu emerytury zależeć będzie od wysokości inwestowanych w indywidualne lub pracownicze programy ubezpieczeniowe składek.
W związku z powyższym niemożliwe stało się objęcie wszystkich osób nowymi zasadami. Dlatego podzielono przyszłych emerytów w zależności od wieku w dniu 1 stycznia 1999r. na dwie grupy wiekowe. Dla każdej z tych grup ściśle określono warunki nabycia prawa do emerytury: 1. Emerytura dla ubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia1949 roku 2. Emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r
1. Emerytura dla ubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia1949 roku Osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r. nabywają prawo do emerytury na dotychczasowych zasadach, tj. po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet 65 lat dla mężczyzn, oraz po udowodnieniu okresu składkowego i nieskładkowego, wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet 25 lat dla mężczyzn. Zachowana została także dla tej grupy wiekowej możliwość przejścia na emeryturę po osiągnięciu wymienionego wyżej wieku emerytalnego, lecz przy skróceniu o 5 lat okresu składkowego i nieskładkowego (tj. po udowodnieniu 15 lat okresu składkowego i nieskładkowego - w przypadku kobiet,20 lat - w przypadku mężczyzn). .
2. Emerytura dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. nabywają prawo do emerytury według nowych zasad z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezależnie od faktu przystąpienia lub nieprzystąpienia do jednego z otwartych funduszy emerytalnych. Jedynym warunkiem jest osiągnięcie minimalnego wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet co najmniej 65 lat dla mężczyzn. Prawo do emerytury według nowych zasad nie jest uzależnione od udowodnienia określonego minimalnego okresu ubezpieczenia. Podstawą obliczenia emerytury według nowych zasad jest zwaloryzowana kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zaewidencjonowana na koncie ubezpieczonego, za okres od 1 stycznia 1999 r. powiększona o zwaloryzowany kapitał początkowy. Nową emeryturę, w wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, uzyskają zarówno te osoby, które przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego (OFE), jak i te, które do takiego funduszu nie przystąpiły.
Wcześniejsze emerytury : Dla górników Dla kolejarzy Dla nauczycieli objętych Karta Nauczyciela Dla nauczycieli akademickich Dla osób opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki Wojsko policja
emerytury pomostowe przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.; ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat; osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn; ma okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn, przy czym przy ustalaniu tego okresu nie uwzględnia się okresów pracy w gospodarstwie rolnym; przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych; nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.
Emerytury nauczycieli Zgodnie z przepisami art. 88 Karty Nauczyciela - nauczyciele mający co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze (praca nauczycielska), nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym - mogą po rozwiązaniu stosunku pracy na swój wniosek przejść na emeryturę bez względu na wiek. Muszą pracować w szkole przed odejściem na emeryturę i muszą rozwiązać stosunek pracy
Emerytury nauczycieli Nauczyciel może przejść na wcześniejszą emeryturę również na podstawie przepisów art. 32 i 46 ustawy emerytalnej pod warunkiem: osiągnął wiek wynoszący dla kobiet 55 lat i dla mężczyzn 60 lat, ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnym charakterze (pracy nauczycielskiej) wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Prawo do omawianej emerytury przysługuje nauczycielom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli podane wyżej warunki spełnili do dnia 31 grudnia 2008 r. oraz jeżeli nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego Nauczyciel nie musi rozwiązywać stosunku pracy
Wysokość emerytury na zasadach dotychczasowych Kwota bazowa stanowi 100% przeciętnego wynagrodzenia, pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym. Kwota bazowa jest ustalana corocznie i obowiązuje od 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku kalendarzowego. Od 1 marca 2009 r. kwota bazowa wynosi 2578,26 zł. Emerytura wynosi: 24%(618,78 zł) kwoty bazowej, o której mowa wyżej, oraz po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
Dodatki do emerytury Wysokość dodatków do świadczeń emerytalno-rentowych od 1 stycznia 2010 r. : dodatek pielęgnacyjny, za tajne nauczanie: 173,10 zł dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji 259,65 zł dodatek dla sieroty zupełnej 325,36 zł dodatek kombatancki, świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego 173,10 z dodatek kompensacyjny 25,97 zł
Dziękuję za uwagę ! Maria Chołuj