Train the Trainers

Spotkanie 1 „Otwarcie procesu”

…integracja uczestników Celem spotkania jest…

Spotkanie 2 Kontrakt i granice

Cel spotkania Celem dzisiejszego spotkania jest przekazanie wiedzy z zakresu zawierania kontraktu oraz rozwinięcie umiejętności związanych z wypracowywaniem reguł działania w grupie.

6 zasad pracy trenera

Zasada 1 Trener jest narzędziem, które ma pomóc uczestnikom w przyswojeniu wiedzy, rozwinięciu określonych umiejętności a także wytworzeniu określonych postaw. Nie może być zaś gwiazdą, która chce błyszczeć i brylować, nie dając przestrzeni uczestnikom.

Zasada 2 Trener pracuje zgodnie ze scenariuszem metody 50:50, jednak musi rozpoznać potencjał, możliwości grupy i jego zadaniem jest dostosowywanie tempa pracy, ilości omawianego materiału do tego jak pracuje grupa.

Zasada 3 Trener powinien zadbać o stworzenie psychologicznego poczucia bezpieczeństwa u uczestników. Zrealizuje to dzięki zawarciu i przestrzeganiu kontraktu przez siebie i pozostałych uczestników, unikaniu oceniania, krytykowania, a także poprzez przekazywanie jasnych, dokładnych komunikatów i baczne obserwowanie tego, co dzieje się z uczestnikami szkoleń.

Zasada 4 Trener powinien modelować zachowania uczestników, czyli utrzymywać postawę i zachowanie zgodne z przekazywanymi treściami, z edukacją.

Zasada 5 Trener powinien posiadać wiedzę zarówno tej z zakresu procesu grupowego jak i dynamiki funkcjonowania uczestników w grupie jak i specjalistycznej wynikającej z tematyki prowadzonych przez trenera szkoleń oraz dzielenia się nią. Ważnym elementem jest również dzielenie się własnym doświadczeniem, odwoływanie się do przykładów ze swojego życia.

Zasada 6 Trener powinien prezentować w trakcie szkolenia następujące postawy: Zaangażowanie i zainteresowanie Wrażliwość Optymizm Łagodność Pozostawianie grupie autonomii Tolerancja Odwaga

Kontrakt psychologiczny: Określa zasad współpracy między uczestnikami oraz uczestnikami i trenerem. Wyznacza granice i ramy. Daje poczucie bezpieczeństwa oby stronom.

Przykładowe zapisy: Warsztat zaczynam o… i kończymy …; Pracujemy w cyklach 1,5 godzinnych; Przerwy trwają 10 minut; Wracamy punktualnie z przerw; Jeśli ktoś źle się poczuje informuje o tym prowadzącego Telefony pozostają ściszone, wyłączone Zasada poufności, zasada czterech ściana, która mówi o tym, że wszystko co dzieje się w trakcie warsztatu pozostaje w sali w której jest on prowadzony; Nie boimy się pytać; Nie krytykujemy; Nie oceniamy;

Cztery typy granic psychologicznych: Granice słabe Granice sztywne Granice dziurawe Granice elastyczne

Dziękuję, do zobaczenia niebawem.

Spotkanie 3 Komunikacja interpersonalna cz. 1

Celem zajęć jest rozwianie kompetencji związanych z aktywnym komunikowaniem się. Co może zrujnować komunikację między trenerem a uczestnikami?

To, co jest absolutnie niedozwolone z pozycji trenera to:

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Zachęcanie – okazywanie troski, troski zrozumienia, ciepła „Wydaje mi się, że jest to ważny dla ciebie temat” „Przedstawiłeś kilka interesujących propozycji”

Train the Trainers

Spotkanie 3 Komunikacja interpersonalna cz. 1

Celem zajęć jest rozwianie kompetencji związanych z aktywnym komunikowaniem się. Co może zrujnować komunikację między trenerem a uczestnikami?

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Zachęcanie – okazywanie troski, troski zrozumienia, ciepła „Wydaje mi się, że jest to ważny dla ciebie temat” „Przedstawiłeś kilka interesujących propozycji”

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Odzwierciedlanie – dzielnie się swoimi uczuciami na temat tego, co dzieje się w grupie. Celem jest identyfikowanie emocji, które są komunikowane nie wprost. „Czuję, że jesteście zniechęceni, poziom energii jest bardzo niski”

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Nawiązywanie komunikacji – zachęcanie poszczególnych uczestników do aktywnego uczestnictwa, poprzez zadawanie skierowanych bezpośrednio do nich pytań. „Kasiu, a ty co tym myślisz?”

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Wspieranie – w sytuacji, gdy widzimy, że uczestnik tego potrzebuje, wycofuje się. „Kasiu, cenię twój głos w dyskusji”

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Odkrywanie – mówienie o sobie, ujawnianie się Wiązanie – znajdowanie związków między różnymi wypowiedziami, wskazywanie analogii Porządkowanie – wyjaśnianie, systematyzowanie wypowiedzi, wątków, tematów.

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Torowanie komunikacji – jest bardzo ważnym działaniem ze strony trenera, modelowaniem zachowań i komunikatów uczestników. Jest to dbanie o to aby komunikaty nie były raniące „Powiedziałeś, że Kasia jest niezorganizowana, przeformułuj tą wypowiedź – zacznij od ja uważam, moim zdaniem, twoje zachowanie było…” „Zwracaj się bezpośrednio do Kasi, nie mów o niej, możesz odnieść się do konkretnego zachowania, ale nie dokonuj oceny całej osoby”

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Humor – czasami nie ma przestrzeni, czasu na rozwiązywanie kwestii spornych, humor pomoże obniżyć napięcie uczestników.

Zachowania, które ułatwiają komunikowanie się z uczestnikami: Pytanie o opinie. Szukanie informacji. Komunikaty do osoby, nie o osobie. Wypowiedzi typu Ja.

Dziękuję, do zobaczenia niebawem.

Train the Trainers

Spotkanie 4 Komunikacja interpersonalna cz. 2

Rodzaje pytań Pytania otwarte – mobilizują do myślenia dają możliwość dłuższego wypowiedzenia się każdemu z uczestników, podtrzymują zainteresowanie.

Rodzaje pytań Pytania zamknięte - odpowiedź na nie można ograniczyć do odpowiedzi tak/nie. Używa się ich gdy potrzebne jest przyśpieszenie decyzji, uzyskanie konkretnej informacji.

Rodzaje pytań Pytania odbijające – są bardzo ważne ponieważ pozwalają odwrócić negatywne wypowiedzi uczestników szkolenia np. „To ćwiczenie jest bez sensu – Tak sądzisz…, a gdybym całość szkolenia poprowadził/ poprowadziła metodą wykładową?”

Rodzaje pytań Pytania kontrolne – pozwalają koncentrować uwagę uczestników na treściach przekazywanych w trakcie szkolenia. „Co o tym sądzisz?”

Rodzaje pytań Pytania odraczające – warto je zastosować, gdy pojawi się wypowiedź, pytanie uczestnika, które w żaden sposób nie pasuje do realizowanego właśnie zadania, treści wykładu. „To bardzo interesujące, czy możemy do tego powrócić, gdy skończę wątek, zadanie itp.?”

Rodzaje pytań Pytania odzwierciedlające – dzięki niemu możecie spowodować rozwinięcie danej wypowiedzi przez uczestnika. „Z tego, co mówisz wynika, że często napotykasz na taki problem. Jak sobie wówczas radzisz?”

Wiarygodność w roli trenera budowana jest poprzez: Fachowość Entuzjazm Otwartość na pytania a także na krytykę Pewność Zaangażowanie

Utrzymać zainteresowanie uczestników możesz poprzez: Opowiadanie anegdot Odwoływanie się do przykładów z własnego życia; Stosowanie reguły „podgrzewania” – „Teraz chciałbym poruszyć bardzo ważny temat…” Zadawanie pytań Korzystanie z pomocy – prezentacji, flipchartów itp.

Dziękuję, do zobaczenia niebawem.

Train the Trainers

Spotkanie 5 Empatia i odzwierciedlanie

Spotkanie 5 Celem spotkania jest wspieranie procesu rozwijania empatii uczestników.

Emocje to… … względnie nietrwałe, gwałtowne uczucia o silnym zabarwieniu, które odbieramy jako stan negatywnego bądź pozytywnego pobudzenia.

Emocje podstawowe: (uniwersalne dla wszystkich ludzi) radość, smutek, strach, gniew, zdziwienie, oczekiwanie, akceptacja, wstręt.

Trener, prowadząc zajęcia, obserwuje różne stany emocjonalne swoich uczestników.

Dobra postawa trenera to postawa empatyczna. Osoba empatyczna potrafi rozpoznać, w jakim stanie emocjonalnym znajduje się jej rozmówca i dostosować swoje reakcje tak, aby byłe one adekwatne do nastroju rozmówcy.

Odzwierciedlanie niewerbalne: dostosowywanie własnej mowy ciała do komunikatów rozmówcy.

Odzwierciedlanie werbalne: stosowanie komunikatów słownych, opisujących nastrój rozmówcy.

Konfrontacja- stosujemy ją wyłącznie dla dobra uczestnika i w sposób bezpieczny dla niego.

Reguły konfrontacji Komunikaty JA Nie wolno stosować konfrontacji, aby kogoś ukarać, ośmieszyć czy zdeprecjonować w obliczu grupy Tylko gdy uczestnik czuje się bezpiecznie Wzmacnianie tego, co płynie ze strony grupy Jasno i akceptująco wyznaczaj granice

Reguły konfrontacji c.d. Zachęcaj do refleksji i negocjuj Bądź szczery Wykluczenie z grupy jest ostatecznością

Dziękuję, do zobaczenia niebawem.

Train the Trainers

Spotkanie 6 Proces grupowy

Celem zajęć jest na zwrócenie uwagi na procesy zachodzące w grupie, zwiększenie koncentracji na tworzących się relacjach oraz dostarczenie wiedzy na temat mechanizmów regulujących zachowania społeczne, także w kontekście użyteczności w dalszej pracy trenerskiej.

Grupa pracująca konstruktywnie: Zaufanie Otwarta komunikacja Podejmowanie ryzyka Jasne cele Ekspresja siebie Spontaniczność Skupienie na przeżyciach Osobista odpowiedzialność Podobieństwa i różnice Gotowość do zmiany Emocje i intelekt Otwarta komunikacja

Fazy rozwoju grupy zadaniowej

Faza orientacji Relacje skierowane na poznanie się Komunikacja przez trenera Emocje: lęk, brak pewności, wstyd, poczucie nieśmiałości Zachowania: niska otwartość, nie ujawnianie emocji i myśli, brak spontaniczności, dobieranie się w pary i trójki

Faza konfliktu Relacje skierowane na ścieranie się bądź unikanie konfliktu Komunikacja konfrontacyjna Komunikacja dominowana przez osoby o silnych cechach przywódczych Emocje: złość, ciekawość, rozdrażnienie, agresja bądź bierna agresja Zachowania: inicjowanie dyskusji, sporów, unikanie angażowania się w dyskusję, gra o pozycję w grupie

Faza normalizacji Relacje skierowane na ustalenie reguł Komunikacja otwarta Emocje: ciekawość, spokój, chęć uczestniczenia i kreowania Zachowania: inicjowanie dyskusji aby znaleźć wspólny cel, odwoływanie się do kontraktu, koncentracja na zachowaniach niepożądanych

Faza współpracy Relacje nakierowane na współpracę Komunikacja: otwarta, dostosowana do potrzeb sytuacji Emocje: otwarte wyrażanie wszystkich emocji Zachowania: zgodne z kontraktem

Faza rozstania Relacje nakierowane na pożegnanie się i podsumowanie Komunikacja: otwarta Emocje: żal, lęk przed rozstaniem, radość, oczekiwanie Zachowania: dokonywanie podsumowań, inicjowanie spotkań pożegnalnych, wymiana informacji zwrotnych

Dobór ćwiczeń zgodny z fazami procesu: Od zadań indywidualnych do zadań w parach Ćwiczenia z elementami rywalizacji Ponowne ustalenie zasad Zadania i ćwiczenia zespołowe Wymiana informacji zwrotnych

Dziękuję, do zobaczenia niebawem.

Train the Trainers

Spotkanie 7 Sytuacje trudne

Celem zajęć jest nabycie w wiedzy o potencjalnie trudnych sytuacjach, które zdarzają się w grupach szkoleniowych lub w relacji trenera z grupą oraz umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i nietypowych.

Co może utrudnić pracę trenerowi?

Złe samopoczucie

Odczuwanie napięcia

Potrzeba snu i/lub niski poziom energii

Poważna choroba

Sytuacje kryzysowe i zdarzenia losowe

Sytuacja osobista

Asertywność Asertywność- zdolność wyrażania własnych uczuć, potrzeb i opinii. Asertywność- dawanie praw sobie i innym. Asertywność- otwartość na świat i innych ludzi. Asertywność- zbiór zachowań, których można się nauczyć. Asertywność- narzędzie własne trenera wpływające na poczucie bezpieczeństwa uczestników.

Komunikat asertywny Opis emocji Opis zmiany Opis sytuacji

Komunikat asertywny jest: · Konkretny · Krótki · Ma określonego adresata · Odnosi się do sytuacji „tu i teraz” · Ma formę „ja”

Dziękuję, do zobaczenia niebawem

Train the Trainers

Spotkanie 8 Zamknięcie procesu

Celem zajęć jest nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu zamykania i ewaluacji procesu szkoleniowego

Rozstanie to moment, w którym zarówno trener, jak i uczestnicy, staje przed koniecznością zadania sobie pytania o osobiste korzyści z pracy, efektywności podjętych działań oraz zadowolenia z udziału w szkoleniu.

Emocje związane z rozstaniem są zależne od głębokości relacji z grupą.

Ewaluacja to pytanie o: - poziom zadowolenia ze szkolenia - jasność przekazu informacji przez trenera - umiejętność nawiązania kontaktu z grupą - przydatność treści szkoleniowych - aspekty organizacyjne szkolenia - wzrost umiejętności uczestnika - przydatność materiałów szkoleniowych

Informacja zwrotna Informacja zwrotna to proces wymiany własnych spostrzeżeń z innymi uczestnikami interakcji. Oto reguły jej udzielania:

1) Mów o zachowaniu danej osoby, nie o samej osobie. 2) Skup się na swoich spostrzeżeniach, a nie wyciągaj wniosków. Spostrzeżenia to to, co czujesz i myślisz w kontakcie z drugą osobą, a wnioski stawanie hipotez, do których trafności często brakuje nam pełni informacji. 3) Dokonuj opisu, a nie ocen. Ludzie boją się oceny i jeśli informacja nosi znamiona takowej, odrzucają to, co może być dla nich cenne.

7) Koncentruj się na korzyści, która informacja zwrotna ma dać odbiorcy. Jeśli takiej nie widzisz i komunikat ma tylko służyć wyrzuceniu z siebie pewnych treści, zrezygnuj z udzielania informacji. 8) Mów o tym, co się zdarzyło, unikaj interpretacji przyczyn i powodów ludzkiego zachowania. 9) Stosuj komunikaty typu JA 10) Dbaj, aby Twój przekaz był czytelny i szczery.

Ważne wskazówki na koniec: ! Zadbaj, aby uczestnicy nie zdeprecjonowali szkolenie w trakcie jego zakończenia ! Określ reguły utrzymywania kontaktów ! Weź udział w formalnych spotkaniach ! Unikaj przekraczania granic

To już koniec. Dziękuję i życzę powiedzenia!