Niepełnosprawny pracownik na otwartym rynku pracy Niepełnosprawny pracownik na otwartym rynku pracy. (Orzecznictwo rentowe i pozarentowe na dziś) Izabela Siemaszko

Orzecznictwo rentowe a orzecznictwo pozarentowe Dawny system orzecznictwa SYSTEM ORZECZNICTWA (od dnia 1 września 1997 r.) orzeczenie lekarza orzecznika ZUS orzeczenie powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności I grupa inwalidzka => całkowita niezdolność do pracy => oraz samodzielnej egzystencji znaczny stopień niepełnosprawności II grupa inwalidzka => całkowita niezdolność do pracy => umiarkowany stopień niepełnosprawności III grupa inwalidzka => częściowa niezdolność do pracy => lub celowość przekwalifikowania zawodowego lekki stopień niepełnosprawności Orzeczenia lekarza orzecznika ZUS oraz zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności nie są względem siebie równorzędne. Czyli np. orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy = orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, ale ten znak równości działa tylko w jedną stronę. Wynika to z tego, że orzeczenia wydane przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności, traktuje się na równi z orzeczeniami wydanymi przez ZUS, bez konieczności ponownego orzekania, ale tylko do celów poza świadczeniami rentowymi. Taki znak równości stawia np. ustawa o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.03. Nr 228 poz. 2255) i ustawa o pomocy społecznej (Dz.U.04. Nr 64 poz. 593). W przypadku świadczeń z tych ustaw (np. w przypadku zasiłku stałego i zasiłku pielęgnacyjnego) orzeczenia ZUS i zespołów traktowane są tak samo. Jednak na podstawie orzeczenia wydanego przez zespół nie można ubiegać się o rentę w instytucji ubezpieczenia społecznego. W tym przypadku znak równości nie działa. Czasem elementy zawarte w orzeczeniu o inwalidztwie lub niezdolności do pracy nie są wystarczające dla uzyskania ulg i świadczeń, o które osoba niepełnosprawna chce wystąpić (np. ma prawomocne orzeczenie, ale nie ma w nim informacji o tym, że jest niewidoma). Wówczas osoba ta, musi poddać się badaniom zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, w celu uzupełnienia danych w orzeczeniu.

Dwuinstancyjność orzekania o niepełnosprawności do celów rentowych – orzecznictwo rentowe prowadzone przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), do celów pozarentowych – orzecznictwo pozarentowe prowadzone przez Zespoły do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności (Powiatowe lub Miejskie/ Wojewódzkie). Należy pamiętać, że orzecznictwo rentowe prowadzą oprócz ZUS, inne instytucje orzecznicze: komisja lekarska Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), komisje podległe MON lub MSWiA

O czym orzeka lekarz orzecznik ZUS? Całkowita niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji; Całkowita niezdolność do pracy; Częściowa niezdolność do pracy.

znaczny stopień niepełnosprawności → dawna I grupa inwalidzka (KiZ) Jaki jest zakres działania Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności ? znaczny stopień niepełnosprawności → dawna I grupa inwalidzka (KiZ) umiarkowany stopień niepełnosprawności → dawna II grupa inwalidzka (KiZ); lekki stopień niepełnosprawności → dawna III grupa inwalidzka (KiZ) (od 1 września 1997 r.) Orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności nie stanowi przeciwskazań do podjęcia zatrudnienia na otwartym rynku pracy – oczywiście pracodawca musi wówczas zapewnić odpowiednie warunki pracy – uwzględniające potrzeby wynikające z niepełnosprawności. Warunki takie powinny być potwierdzone opinią Państwowej Inspekcji Pracy.

Na jaki okres może być orzeczona ‘niezdolność do pracy’? Lekarz orzecznik może orzec: okresową niezdolność do pracy – jeżeli wg wiedzy medycznej istnieje możliwość odzyskania zdolności do pracy, trwałą niezdolność do pracy – jeżeli wg wiedzy medycznej nie istnieje możliwość odzyskania zdolności do pracy

Jakie warunki należy spełnić w sytuacji ubiegania się o rentę? Prawo do renty ma osoba, która spełni jednocześnie 3 warunki: 1. jest niezdolna do pracy, 2. ma wymagany okres zatrudnienia, 3. niezdolność do pracy powstała w czasie zatrudnienia lub w okresie równorzędnym z okresem zatrudnienia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Jakie warunki trzeba spełnić w sytuacji ubiegania się o rentę? c.d. Osobie, która spełni wszystkie wymienione powyżej warunki przysługuje: Renta stała – jeżeli niezdolność do pracy jest trwała; Renta okresowa – jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa. Renta ta przysługuje przez okres wskazany w decyzji organu rentowego; Renta szkoleniowa – jeżeli wobec tej osoby orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego, ponieważ nie może ona pracować w dotychczasowym zawodzie. Renta szkoleniowa przysługuje przez okres 6 miesięcy z możliwością przedłużenia (ale nie dłużej niż do 30 miesięcy – o ile jest to niezbędne do przekwalifikowania się). Renta szkoleniowa wynosi 75 % podstawy wymiaru renty, a jeżeli niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie jest spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową wynosi 100% podstawy wymiaru renty.

Ile możesz ‘dorobić’ do renty? $►Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY: –do 70% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce krajowej miesięcznie; jeśli kwota dodatkowego wynagrodzenia przekroczy ten próg, twoja renta zostanie zmniejszona o kwotę przekroczenia, ale nie wyżej niż tzw. kwota maksymalnego zmniejszenia; - renta zostanie automatycznie zawieszona, gdy zarobisz równo lub więcej niż 130% przeciętnego wynagrodzenia – zawieszenie obowiązuję na czas osiągania takich $►DO RENTY SOCJALNEJ: – do 30% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce krajowej miesięcznie; Aktualną wysokość przeciętnego wynagrodzenia znajdziesz na www.gus.pl i www.zus.pl.

Trochę smutnej statystyki Liczba niepełnosprawnych w Polsce – 5,5 mln osób. Tylko co szósta osoba niepełnosprawna jest zawodowo aktywna – (16 proc.) = trzy razy mniej niż średnio w krajach UE. Dla 130 na 1000 mieszkańców renta stanowi podstawowe źródło utrzymania = średnia w krajach OECD wynosi ok. 62 rencistów na 1000 mieszkańców. Aby sfinansować renty w Polsce – wydaje się na ten cel ponad 4 proc. PKB = Włochy – 0,99 proc., Niemcy – 1,05 proc., Czechy – 1,68 proc.

Zawieszanie i zmniejszanie świadczeń emerytów i rencistów Kwoty przychodu odpowiadające Okres obowiązywania 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia Podstawa prawna Od 1 marca 2006 r. 1770,10 PLN 3287,30 PLN M. P. z 2006 r. Nr 12, poz. 167 Od 1 czerwca 2006 r. 1771,20 PLN 3289,30 PLN M. P. z 2006 r. Nr 36, poz. 632 Od 1 września 2006 r. 1699,10 PLN 3155,50 PLN M. P. z 2006 r. Nr 59, poz. 632 Ograniczenia podstawy wymiaru składek (M. P. z 2005 r. Nr 84, poz. 1221). Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2006 r. – 73 560 PLN.