„Wiara i rozum są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy. Sam Bóg zaszczepił w ludzkim sercu pragnienie poznania prawdy, którego ostatecznym celem jest poznanie Jego samego, aby człowiek - poznając Go i miłując - mógł dotrzeć także do pełnej prawdy o sobie”. (Jan Paweł II, encyklika Fides et ratio)
ATEIZM - (gr. theos - bóg) pogląd, głoszący, że Bóg nie istnieje. Może być w formie materializmu praktycznego, który oznacza podejście do życia, tak jakby Boga nie było.
AGNOSTYCYZM (gr. agnostos - nieznany) pogląd, że Boga nie można poznać w sposób racjonalny. Agnostycy nie wykluczają irracjonalnej wiary w Boga, którą traktują jako coś związanego z uczuciami i wyobraźnią.
RACJONALIZM (łac. rationalis - rozumny) pogląd wywodzący się od Kartezjusza, który uważał, że myślenie określa istotę człowieka. Słynne jest jego zdanie: „Cogito ergo sum” (Myślę, więc jestem). Według niego pewnym jest wszystko, co rozsądek jasno i wyraźnie widzi.
FIDEIZM (łac. fides - wiara) pogląd, który nie docenia rozumu w badaniu spraw religijnych oraz zbytnio podkreśla swobodę decydowania się na wiarę. W najlepszym razie fideizm słusznie podważa próby naukowego uzasadnienia wiary chrześcijańskiej. W najgorszym razie ukazuje on wiarę jako ślepy skok w ciemność.
T: Wiara i rozum w poszukiwaniu prawdy Wiara i rozum to dwie drogi do poznania prawdy. Wiara nie obawia się rozumu, ponieważ «światło wiary, jak i światło rozumu pochodzą od Boga» i nie mogą sobie nawzajem zaprzeczać. Wiara pomaga ludziom zachować pokorę wobec zjawisk przekraczających możliwości rozumu i uniknąć takich zagrożeń, jak racjonalizm, agnostycyzm czy ateizm. Respektowanie osiągnięć rozumu broni człowieka przed popadnięciem w fideizm, zabobon czy magię. Zgodnie z nauczaniem Kościoła, człowiek do odpowiedzialnego poszukiwania prawdy potrzebuje zarówno wiary jak i rozumu. Wiara i rozum wzajemnie się przenikają, uzupełniają i ochraniają.
T: Wiara i rozum w poszukiwaniu prawdy Praca domowa do wyboru: 1. Ułóż modlitwę w intencji uczonych. 2. Napisz kilka pytań prowokujących do refleksji nad ateizmem. 3. Podaj kilka argumentów uzasadniających potrzebę wiary i rozumu w dążeniu do prawdy.