Podstawowe prawa i wolności człowieka

Prezentacja na temat: "Podstawowe prawa i wolności człowieka"— Zapis prezentacji:

1 Podstawowe prawa i wolności człowieka
Wykład 3-4: wolność w życiu społecznym

2 Wolność w życiu społecznym
Wolność istotą bytu ludzkiego Historia ludzkości – historią obrony wolności Koncepcja wolności – kluczowa dla życia społecznego i życia człowieka

3 Wolność w życiu społecznym
Przedmiot wykładu: model ucieczki od wolności w systemach kolektywistyczno-totalitarnych; model egoistycznie ujmowanej wolności w ideologii liberalnej i anarchistycznej model odpowiedzialnej wolności personalizmu

4 1. Wolność zniewolona Zniewolenie wolności
Płaszczyzna faktograficzna (dewiacje, nałogi, zwyrodnienia) Płaszczyzna doktrynalna Determinizm Kolektywizm Totalizm

5 1. Wolność zniewolona A. Determinizm
Teologiczny (fatalizm, nauka Lutra, Kalwina, jansenizm) Filozoficzny (Spinoza, Hegel, marksizm, Freud)

6 1. Wolność zniewolona B. Marksizm (Engels, Marks)
Wolny to ten, który posiada własność W. to efekt wyzwolenia ekonomicznego, społecznego, politycznego Teologiczny (fatalizm, nauka Lutra, Kalwina, jansenizm) Realizacja w. domaga się walki klas

7 1. Wolność zniewolona C. Totalizm – patologiczna forma państwa, dążącego w sposób planowy do zniszczenia człowieka Stalinizm Hitleryzm

8 1. Wolność zniewolona - ocena
determinizm, kolektywizm i totalizm - wspólny element: negują wolność osoby ludzkiej Błędem determinizmu jest przejaskrawienie roli determinant Kolektywizm – koncesja zakresu wolności przez społeczność Totalizm – absolutyzacja człowieka, państwa, klasy społecznej, rasy, wodza.

9 2. Wolność egocentryczna
B. Wolność egocentryczna (liberalno-indywidualistyczna) J. J. Rousseau, Monteskiusz F. Nietzsche J. P. Sartre Anarchizm i nihilizm

10 2. Wolność egocentryczna - ocena
Słusznie uwypukla potrzebę wolności Absolutyzuje wolność Indeterminizm – pomija realia życia społecznego Oderwanie wolności od sfery wartości personalnych Aspołeczny profil (podstawą życia społecznego jest nie tylko wolność, ale także równość i sprawiedliwość społeczna)

11 2. Wolność egocentryczna – ocena
Cechy liberalnej koncepcji wolności: Egocentryzm Apersonalizm Naturalizm Relatywizm

12 3. Wolność odpowiedzialna (aksjologiczna)
związek z osobą ludzką wolność odpowiedzialna jest warunkiem autorealizacji zakorzeniona w wartościach służebna wobec osoby ludzkiej (Paul Recoeur) uwzględnia wymogi dobra wspólnego domaga się ochrony w życiu społecznym granicą prawa do wolności jest drugi człowiek: jego godność i niezbywalne wartości.

13 3. Wolność odpowiedzialna (aksjologiczna)
Jan Paweł II: Encyklika Veritatis splendor „Wolność nie polega jedynie na wyborze takiego czy innego działania; dokonując wyboru człowiek decyduje zarazem o sobie samym, opowiada się swoim życiem za Dobrem lub przeciw niemu, za lub przeciw Prawdzie i ostatecznie, za lub przeciw Bogu" (nr 65)

14 3. Wolność odpowiedzialna (aksjologiczna)
Relacja między wolnością a prawdą 1. prawda jest podstawą wolności, 2. wolność jest warunkiem poznania prawdy.

15 3. Wolność odpowiedzialna (aksjologiczna)
Tomasz z Akwinu: „Prawda jest zgodnością intelektu i rzeczy, kiedy intelekt orzeka istnienie tego co jest realne lub kwestionuje istnienie tego czego nie ma". Rozróżnił prawdę logiczną, bytową i etyczną

16 3. Wolność odpowiedzialna (aksjologiczna)
Wolność aksjologiczna (wolność tworzenia wartości wyższych i niższych) wolność myśli i słowa wolność sumienia i religii wolność nauki i kultury wolność ekonomiczno-gospodarcza Wolność społeczno-polityczna