Portugalski System Oświaty –podstawowe zasady i struktura organizacyjna Teresa Sarmento 20 Listopada 2012 Câmara Municipal de Esposende 1

Zasady prawne regulujace System Oświaty Ministerstwo edukacji jest odpowiedzialne za: - rozpowszechnianie i demokratyzację nauczania - zapewnienie wszystkim jednakowego i sprawiedliwego dostepu do systemu nauczania. - przestrzeganie zasady wolności wyboru - dostosowanie kierunków i treści kształcenia do współczesnych wymogów - wspomaganie pełnego i harmonijnego rozwoju możliwości uczniów - kształcenie wolnych, odpowiedzialnych, samodzielnych i solidarnych obywateli 2

Zasady prawne regulujace System Oświaty Wszyscy Portugalczycy mają prawo do nauczania i kultury! “Proces nauczania przyczynia się do szerokiego rozwoju obywateli otwartych na dialog, tolerancyjnych, zdolnych do krytycznego myślenia i twórczego osądzania społeczeństwa.” 3

Przepisy og ó lne: System Oświaty zapewnia: Rozwijanie wsród uczniów poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla historii Portugalii; Kształtowanie uczniów poprzez rozwój osobowści, charakteru i poczucia obywatelskiego; Zapewnienie wykształcenia postawy obywatelskiej i moralnej u młodych ludzi; Zagwarantowanie prawa do indywidualności i poszanowania godności własnej każdego obywatela; Dostosowywanie kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy; Przyczynianie się do osobistego i społecznego spełniania obywateli. 4

Przepisy og ó lne: Przyczynianie sie do decentralizaji i zróżnicowania struktur i dzialań edukacyjnych Zmniejszanie różnic w warunkach ksztalcenia pomiedzy poszczególnymi regionami kraju, a zwlaszcza pomiedzy ośrodkami wielkomiejskimi i wiejskimi Możliwość uzupełniania przez osoby dorosle wykształcenia ogólnego, zdobywania lub zmiany kwalifikacji zawodowych i specjalistycznych. Wyrównywanie szans edukacyjnych dla obu płci. Odpowiedni rozwój postawy obywatelskiej w oparciu o zasady demokracji.. 5

Struktura Organizacyjna: Nauczanie Podstawowe Przedszkole – dla dzieci od 3-6 lat, nieobowiazkowe, zajęcia prowadzą nauczyciele/nauczycielki przedszkola 1 etap szkoły podstawowej – 4 lata, kształcenie zintegrowane, zajęcia prowadzone są przez jednego nauczyciela wychowawcę wspomaganego przez nauczycieli – specjalistów. 2 etap szkoły podstawowej – 2 lata, kształcenie odbywa się w ramach przedmiotów,których nauczanie powierza sie nauczycielom - specjalistom; 3 etap szkoły podstawowej – 3 lata, kształcenie z jednolitym planem nauczania (charakter ogólny) Szkoła Średnia– 3 lata, kształcenie odbywa się w ramach specjalistycznych przedmiotów (przedmioty humanistyczne lub ścisłe, artystyczne ) Nauczanie w Szkołach Średnich moźe być zorgnizowane na różne sposoby: istnieją kursy przygotowujące młodych ludzi do życia zawodowego (szkoly zawodowe) lub kursy,które przygotowują do kształcenia w szkolach wyższych. 6

Struktura Organizacyjna: Szkoły Wyższe a) Uniwersytet Kieruje się perspektywą rozwoju prac badawczych, wzbogacaniem wiedzy i: - Zapewnia solidne przygotowanie naukowe; - Zapewnia kształcenie techniczne, które uprawnia do wykonywania czynności zawodowych; - Wspiera rozwój umiejetnosci projektowania, innowacji i krytycznej analizy. b) Politechnika Kieruje sie perspekywą praktycznego zastosowania wyników badań naukowych i ich dalszego rozwoju i ma na celu: - Zrozumienie i rozwiązywanie praktycznych problemow. - Zapewnienie solidnego kształcenia w dziedzinach kultury i wyższej wiedzy technicznej - Rozwój umiejętności krytycznej analizy i innowacji - Wzbogacanie wiedzy, zarówno teorytycznej jak i praktycznej, o naukach ścislych, biorac pod uwagę ich przyszłe zastosowanie w dzialalności zawodowej. 7

Zasady kształcenia nauczycieli i wychowawców Zasady kształcenia nauczycieli i wychowawców: Wykształcenie wyższe; Dodatkowe kursy mające na celu aktualizacje wcześniejszego wykształcenia; Nauczanie zintegrowane zarówno pod względem przygotowania naukowego i pedagogicznego, jak i teorytycznego i praktycznego; Ministerstwo Edukacji jest odpowiedzialne za zdefiniowanie zasad i norm, którymi powinny kierować się Wyższe Szkoły Nauczania/ Uniwersytety, aby zapewnić wyższe wykształcenie nauczycieli szkoł podstawowych i średnich; Wszystkie kursy nauczycielskie muszą być wcześniej zatwierdzone i stale oceniane przez Państwową Agencję Kontroli Uczelni Wyższych (A3Es). 8

Scentralizowana Sieć Szkół Podstawowych i Średnich Cele: a)Zapewnić uczniom mieszkającym na tym samym obszarze geograficznym spójne przejście przez kolejne etapy szkolne i poziomy nauczania; b) Przeciwdzialać znacznemu odizolowaniu mniejszych szkół od sieci glównej aby zagwarantowac iż uczniowie nie są wykluczeni z życia społecznego i szkolnego. c) Wspomagać możliwości pedagogiczne w szkołach i przedszkolach i zarządzać racjonalnie zasobami ludzkimi. d) Zapewnić autonomiczną administrację i zarządzanie systemem edukacyjnym, zgodnie z ustawami prawnymi. 9

Autonomiczna administracja i zarzadzanie publicznymi ośrodkami oświaty Autonomia Demokracja Wyrownanie szans i mozliwosci Jakość nauczania Decentralizacja Wewnętrzna organizacja w skali lokalnej, krajowej i globalnej Nowe kompetencje w skalii lokalnej 10 tworzenie lokalnych spółek socialno- edukacyjnych gwarantujące udział społeczeństwa w tym procesie Szkoły zzyskuja możliwość lepszego zarzadzania zasobami edukacyjnymi zgodnych z Projektem Edukacyjnym

Autonomiczna administracja i zarzadzanie publicznymi ośrodkami oświaty Docenianie opini różnych pośredników (nauczycieli, rodziców, uczniów, innych pracowników szkól, lokalnych gmin) Wspieranie lokalnych instytucji Podział odpowiedzialności strategiczna pedagogiczna Autonomia administracyjna finansowa strukturalna 11

Bierz ą ce kwestie dotyczace Portugalskiego Systemu O ś wiaty Niestabilność i pośpiech reform oświaty Ograniczenia ekonomiczne - przeszkody w pracy nad projektami - tworzenie mega sieci szkolnych - wzrost liczby uczniów w klasach - cięzki dostęp do specjalistycznych kursow Przecenianie tak zwanych przedmiotow centralnych i niedocenianie przedmiotów które rozwijają kompetencje takie jak na przyklad niezalezność, współpraca, prawidlowa postawa obywatelska. 12

Bierz ą ce kwestie dotyczace Portugalskiego Systemu O ś wiaty Koncentracja władzy (na poziomie każdej z sieci szkolnych i Ministerstwa Edukacji) Generalne warunki socjalne i ekonomiczne w kraju Relacje ze społeczenstwem (koncentrowanie sie na kwestiach negatywnych – na przykład złe zachowanie – i pominięcie pozytywnych aspektów i owoców pracy nauczycieli) Podział pomiędzy badaniami naukowymi i przedsięwzięciami edukacyjnymi 13

Odnowienie planu Systemu O ś wiaty Odda ć szko ł om ich niezalezno ść Doceni ć dzia ł alno ść szk ó ł jako jednostek edukacyjnych i pracy nauczycieli jako specjalist ó w do spraw nauczania U ł atwi ć prac ę nauczycieli (mniej biurokracji) Inwestowa ć w szkolenie nauczycieli Doceni ć szko ł y jako instytucje kt ó re r ó wnie ż si ę ucz ą Zbudowa ć “most” miedzy rodzicami (spo ł ecze ń stwem) i cia ł em pedagogicznym Zainwestowa ć w nowe sposoby osi ą gniecia sukcesu w nauczaniu 14

Odnowienie planu Systemu O ś wiaty Wysłuchać opinii uczniów, rodziców i nauczycieli Skoncentrować działalność edukacyjną na dzieciach i młodzieży Nauczać ==» wierzyć w lepszą przyszlość 15