Bilans przedsiębiorstwa Geoinformatyka, GiK I MSU Przemysław Biegański Geoinformatyka, GiK I MSU

Czym jest przedsiębiorstwo? Przedsiębiorstwo - wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie jednostka, prowadząca działalność gospodarczą. Najczęściej definiowanym celem działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie zysku lub zaspokajanie potrzeb konsumentów. Przedsiębiorstwo posiada samodzielność ekonomiczną. Może również, lecz nie musi, posiadać osobowość prawną. Potocznie przedsiębiorstwo określa się również jako "firmę„.

Czym jest bilans? Bilans przedsiębiorstwa jest podstawowym elementem sprawozdania finansowego. Bilans prezentuje stan majątku przedsiębiorstwa oraz źródła jego finansowania na dany dzień. Bilans jest zestawieniem aktywów, czyli kontrolowanych przez jednostkę zasobów majątkowych o wiarygodnie określonej wartości oraz pasywów, czyli źródeł finansowania aktywów.

Bilans w odróżnieniu od rachunku zysków i strat ma charakter statyczny - odzwierciedla stan majątku na dany moment i jest sporządzany na podstawie aktualnych w dniu jego sporządzenia danych z systemu księgowego firmy. Ważną cechą informacji zawartych w bilansie przedsiębiorstwa jest ich kompletność oraz pełne udokumentowanie.

Termin sporządzania bilansu? Bilans sporządzany jest na koniec każdego roku obrotowego, którym może być zarówno rok kalendarzowy jak i kolejnych dwanaście miesięcy kalendarzowych. Co określone jest w statucie lub umowie na podstawie, której jednostka powstała. Bilans przedstawia stan aktywów i pasywów na koniec bieżącego a także poprzedniego roku obrotowego. W wyjątkowych sytuacjach, jak likwidacja jednostki, przestawia się wartość aktywów i pasywów z dniem likwidacji.

Prawdopodobnie najważniejsza zasada. Wszystkie pasywa muszą znajdować swoje odbicie w aktywach, dlatego też sumy aktywów i pasywów muszą być zawsze sobie równe. AKTYWA = PASYWA

Aktywa ogół środków gospodarczych (składników majątku), którymi w danym momencie rozporządza jednostka prowadząca działalność gospodarczą. Ich zestawienie znajduje się po lewej stronie bilansu przedsiębiorstwa. W skład aktywów wchodzą: - Aktywa trwałe, - Aktywa Obrotowe.

Podział aktywów

Aktywa trwałe Aktywa trwałe to te składniki majątku przedsiębiorstwa, które będą wykorzystywane przez okres dłuższy niż rok, są kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Aktywa trwałe obejmują pięć grup: - wartości niematerialne i prawne -rzeczowe aktywa trwałe -należności długoterminowe -inwestycje długoterminowe -długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

Wartości niematerialne i prawne. Nabyte przez jednostkę prawa majątkowe zaliczane do aktywów trwałych nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywalnym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki. Rzeczowe aktywa trwałe. Są to środki trwałe oddane do użytkowania, środki trwałe w budowie oraz zaliczki, które są przekazane na te środki trwałe.

Środki trwałe są to te zasoby jednostki, które będą wykorzystane przez dana jednostkę wedle potrzeb oraz których okres użytkowania jest dłuższy niż jeden okres sprawozdawczy. Do środków trwałych zaliczane będą również obiekty, które są własnością innej firmy, ale które dana firma używa i kontroluje np. samochody firmowe użytkowane w trybie leasingu. Obejmują one: -nieruchomości w tym wszelkiego rodzaju grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu), -budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej (w tym spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego), -urządzenia techniczne i maszyny, środki transportu, oraz inne rzeczy tj. narzędzia, przyrządy, ruchomości, wyposażenie, inwentarz żywy,

Należności długoterminowe. Sumy pieniężne należne jednostce gospodarczej od kontrahentów, stanowią spodziewane wpływy i korzyści ekonomiczne, które stają się wymagane powyżej 1 roku od dnia bilansowego. Inwestycje długoterminowe. - nieruchomości – tylko te, które nie są używane przez firmę do realizacji jej podstawowych zadań np. budynki i lokale przeznaczone na wynajem - wartości niematerialne i prawne – tylko te, które zostały zakupione w celu uzyskania z nich pożytków np. w wyniku wzrostu ich wartości rynkowej . - długotrwałe aktywa finansowe – to takie aktywa finansowe, które będą płatne, wymagalne lub przeznaczone do zbycia po okresie 12 miesięcy od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia.

Aktywa obrotowe. aktywa o zapadalności krótkoterminowej, do których należą zapasy, należności, środki pieniężne i inne wartości o łatwiejszym dostępie, aniżeli aktywa trwałe. Aktywa obrotowe zmieniają swoją postać w przedsiębiorstwie, przynosząc zysk. Zatem ogólnie zaliczamy do nich: - należności krótkoterminowe; inwestycje krótkoterminowe, w tym krótkoterminowe aktywa finansowe; - zapasy.

Należności krótkoterminowe. Należności, które są generalnie wymagane w terminie poniżej roku. Do należności krótkoterminowych zalicza się wszystkie należności z tytułu dostaw i usług oraz inne należności wymagalne w okresie krótszym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Inwestycja krótkoterminowa Dotyczą takich aktywów finansowych jak udziały i akcje, a także inne papiery wartościowe przeznaczone do zbycia oraz udzielone pożyczki płatne i wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Za krótkoterminowe aktywa finansowe uważa się również środki pieniężne.

Zapasy Rzeczowe środki obrotowe służące zapewnieniu ciągłości procesów produkcji i dystrybucji. Są to środki zamrożone, angażują środki obrotowe, zajmują powierzchnie magazynową, zbyt długo przechowywane tracą na wartości.

Pasywa Pasywa - są to źródła pochodzenia aktywów w rachunkowości, czyli źródła finansowania. Wskazują, "kto" wyposażył jednostkę gospodarczą w odpowiednie składniki majątku. W skład pasywów wchodzą: Fundusze własne; Fundusze obce.

Fundusze własne. Odzwierciedla tę część majątku wartości, która pozostaje w dyspozycji w całym okresie jej działalności bez ograniczeń czasowych. Kapitał własny może być wniesiony w postać wkładu pieniężnego lub rzeczowego. Może przyjąć postać: - Kapitał akcyjny - Kapitał udziałowy (zakładowy tworzony w spółkach z.o.o) - Fundusz założycielski (f. własny w firmach państwowych) - Fundusz udziałowy (jest tworzony w spoldzielniach)

Do funduszy powierzonych zalicza się równowartość środków pieniężnych i rzeczowych wniesionych przez właściciela. Fundusze te noszą nazwy: -fundusz założycielski – w przedsiębiorstwach państwowych; -fundusz (kapitał) udziałowy – w spółdzielniach i spółkach z o.o.; -kapitał akcyjny – w spółkach akcyjnych; -fundusz wspólników w spółce jawnej.

Fundusz samofinansowania. Skapitalizowaną część wygospodarowanego zysku, która jest przeznaczona na uzupełnienie funduszów własnych. Fundusze te przyjmują nazwy: -fundusz przedsiębiorstwa – w przedsiębiorstwach państwowych, -fundusz zasobowy – w spółdzielniach, -fundusz (kapitał) zapasowy, -fundusz (kapitał) rezerwowy – w spółkach akcyjnych i z ograniczoną odpowiedzialnością.

Fundusz samofinansowania jest zwiększany: - z podziału czystego zysku; Z nadwyżki osiągniętej w sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej, po pokryciu kosztów emisji akcji; z dopłat akcjonariuszy, udziałowców i wspólników nie zwiększających kapitału powierzonego; na skutek przeszacowań środków trwałych.

Kapitał obcy. stanowi równowartość tej części majątku jednostki, która nie jest sfinansowana kapitałami własnymi. Zobowiązania długoterminowe – termin spłaty jest dłuższy niż 1 rok od daty na jaką sporządza się sprawozdanie finansowe np. pożyczki, obligacje, kredyty, zobowiązania wobec dostawców.   Zobowiązania krótkoterminowe – termin spłaty nie przekracza roku. Np.: pożyczki, kredyty itp.

Podział pasywów

Schemat funduszy własnych

Uproszczony przykładowy bilans

Przykład operacji gospodarczej.

Zasady księgowania Operacją gospodarczą nazywamy fakt, zdarzenie, zjawisko gospodarcze powodujące zmiany w aktywach i w pasywach oraz podlegające ewidencji księgowej. Zapis operacji gospodarczych powinien zawierać numer dokumentu, zwięzłą treść operacji oraz kwotę Każda operacja gospodarcza musi być zaksięgowana na dwóch kontach, po przeciwnych stronach oraz w tych samych wartościach. Zgodnie z zasadą zamknięcia kont salda końcowe aktywów zapisane są po stronie kredytowej właściwych kont aktywów natomiast salda końcowe pasywów zapisywane są po stronie debetowej właściwych kont pasywów.

Dziękuję za uwagę. Koniec.