Anoreksja

Anoreksja (jadłowstręt psychiczny) to choroba polegająca na celowej utracie wagi wywołanej i utrzymywanej przez osobę chorą, która ma zaburzony obraz własnego ciała.

Kto choruje? Najczęstsze przypadki notuje się wśród dziewcząt w wieku 14-18 lat – ryzyko zachorowania wynosi aż 1 do 100. Kobiety zapadają na anoreksję 10 razy częściej niż mężczyźni. U 10% osób choroba zaczyna się przed okresem dojrzewania.

Przyczyny Czynniki osobowościowe (perfekcjonizm, tłumiona agresja, ambitność) Czynniki biologiczne (dziedziczność, nieprawidłowy poziom serotoniny) Czynniki rodzinne (nadmierne oczekiwania wobec dziecka, nieradzenie sobie z konfliktami) Czynniki środowiskowe (brak akceptacji ze strony rówieśników, współczesny model piękna)

Anoreksja to uzależnienie Osoby chore na anoreksję mają przekonanie o fałszywej kontroli nad swoim ciałem. Destrukcyjne myśli przeradzają się w zagładzanie się, a chudość postrzegana jest jako cel. Anorektyk uważa, że gdy osiągnie wymarzoną wagę osiągnie szczęście i spełnienie w życiu.

Powikłania

Zaburzenia somatyczne Zanik cyklu miesiączkowego Bladość skóry Uczucie zimna Zawroty głowy i omdlenia Zanik mięśni Odwodnienie Obrzęki Śmierć

Zaburzenia emocjonalne Brak koncentracji Bezsenność Wyczerpanie Niska samoocena Zmiany nastroju Brak wiary w siebie Izolowanie się

Sygnały ostrzegawcze Zaabsorbowanie wagą, liczenie kalorii Częste diety, głodówki Zaabsorbowanie wagą, liczenie kalorii Unikanie jedzenia i różne wymówki Ukrywanie niezjedzonych posiłków, pozostawianie naczyń ucharakteryzowanych, jakby się wszystko zjadło (np. resztki jedzenia pozostawione na talerzu) Unikanie jedzenia w towarzystwie Zakładanie obszernych ubrań Częste ważenie się

Pomoc

Daj jej odczuć, że jest dla ciebie ważna. Udowodnij jej, że przejmujesz się jej problemami. Nie wzbudzaj w niej poczucia wstydu. Nie użalaj się nad nią, tylko mój, że jest silną osobą. Unikaj rozmów dotyczących jej wagi i wyglądu. Nie mów, że wygląda zbyt chudo (to komplement) Nie chwal za przybieranie na wadze. Traktuj ją normalnie. Zachowaj dyskrecję i nie rozpowiadaj o chorobie wszystkim dookoła!

Zasady dotyczące jedzenia Osoba chora nie może dyktować warunków Warto się starać o wspólne spożywanie posiłków Nie przygotowuj dla niej specjalnych posiłków Nie kłóć się przy stole

Profesjonalna pomoc Po pierwsze oprócz pomocy specjalistycznej warto sporządzić kontrakt z osobą chorą, który będzie zawierał: Niewzruszalne reguły Obowiązki i przywileje Wagę krytyczną Pożądany rodzaj jedzenia Ilość posiłków w ciągu dnia Ilość i jakość aktywności fizycznej Czas na wprowadzenie nowych zachowań Szanuj kontrakt tak samo, jak twoje dziecko Jasno wyjaśnić konsekwencje złamania kontraktu Jeśli umowa nie przynosi efektów dziecko musi zgodzić się na fachową pomoc

Podczas leczenia… Sam/a zapisz się na terapię Dbaj o pozostałych członków rodziny Nie popędzaj Przestań skupiać się na jedzeniu Kontroluj swoją mowę ciała Nie komentuj jej wyglądu w żaden sposób Szanuj jej prywatność Nie zadręczaj się poczuciem winy

Rokowania Anoreksja jest chorobą o wysokiej śmiertelności i złym rokowaniu. Trwałe wyleczenie występuje u około 25% chorych, zaś 45% osiąga masę ciała z pogranicza normy. Stan zdrowia ¼ chorych, szczególnie tych, którzy późno rozpoczęli leczenie nie poprawia się. Śmiertelność to od 5 do 15%, zwłaszcza przy chorobie dłuższej niż 15 lat.

Wskazania do hospitalizacji Zły stan somatyczny, który zagraża życiu Krańcowe niedożywienie Zaburzenia krążenia Intensywne stosowanie środków odwadniających i przeczyszczających Ciężka depresja lub/i skłonności samobójcze Niski wiek chorej osoby

Psychoterapia Indywidualna, grupowa i rodzinna Zaufanie do terapeuty Ustalenie obszaru pomiędzy zachowaniem a istotą problemu Dostosowanie postępowania do stopnia poprawy

Cele terapii Powrót do prawidłowej wagi Kontrola chorej nad jedzeniem i wagą na normalnym poziomie Radzenie sobie z problemami w inny sposób niż przez anoreksję Zmiana stosunków rodzinnych Edukacja o objawach i możliwych przyczynach anoreksji Edukacja o czynnikach zwiastujących nawrót choroby i sposobach radzenia sobie z nimi

Nawroty

Przyczyny Zmiana życiowa Nieradzenie sobie ze stresem Utrata bliskiej osoby Problemy rodzinne Nawrót poczucia osamotnienia, winy Obawa przed życiem bez choroby

Formy samopomocy Znalezienie innych sposobów na rozładowanie napięcia psychicznego Utrzymywanie dotychczasowego poziomu aktywności (praca, szkoła) Rozmowa o problemach z zaufaną osobą Nie pozwalanie sobie na zaprzestanie jedzenia Ważenie się maksymalnie raz w tygodniu

Czym jest normalne jedzenie? Jedzenie nie jest najważniejszą dziedziną życia Jedzenie trzy razy dziennie Preferowanie jedzenia odżywczego, zdrowego i wartościowego Dobieranie jedzenia nie ze względu na ilość kalorii w nim zawartym Preferowanie spożywania posiłków wśród innych ludzi Brak poczucia winy, jeśli zjadło się dużo Świadomość, że po jednym nadmiernym posiłku nie przytyje się od razu

Dla ciekawych Do czytania: Judith Fathallah „Chuda” Najchudszą osobą na świecie jest Valeria Levitin. Waży ona 26 kg, ma 39 lat, a z anoreksją zmaga się od 16 roku życia. Marzyła o karierze modelki, teraz chciałaby żyć normalnie – mieć rodzinę i dzieci. Zdaje sobie sprawę, że jej choroba jest już nieuleczalna i że poczyniła zbyt wielkie szkody w jej organizmie. Za cel powzięła sobie udział w kampanii przeciwko anoreksji, by pomóc innym w niepoddaniu się chorobie.

Valeria Levitin

Przed chorobą wyglądała tak:

Dziękuję za uwagę Hanna Pytkowska