JAK MOTYWOWAĆ UCZNIÓW DO NAUKI? Opracowali Ks. mgr Piotr Siemek Oraz P. mgr Ewa Wajda Nauczyciele religii w ZS w Gromniku
PLAN PREZENTACJI Czym jest motywacja? Warunki konieczne w procesie motywacji Motywy uczenia sie Czynniki motywacyjne uczniów Sposoby mobilizowania uczniów i techniki zachęcające do działania Techniki motywujące ucznia do nauki wg Hanny Hammer
„Dajcie mi wystarczająco długą dźwignię i wystarczająco mocną podporę, a sam jeden poruszę cały glob” Archimedes
wprawiać w ruch, popychać „ MOTYWACJA moveo (movere, movi, motu) łac. wprawiać w ruch, popychać Jest to proces powstania, podtrzymania i ukierunkowywania działania; podtrzymuje określone zachowania ludzi mające doprowadzić do osiągnięcia określonych celów.
Warunki konieczne w procesie motywacji Osiągnięcie celu musi być postrzegane przez człowieka jako użyteczne Prawdopodobieństwo realizacji celu przez jednostkę musi być wyższe od zera
Sukces szkolny w pojęciu większości uczniów: „PROBLEMEM NIE JEST BRAK MOTYWACJI, UCZNIOWIE SĄ ZMOTYWOWANI, ALE NIE JEST TO MOTYWACJA WŁAŚCIWA” Martin V. Covington , Karen Mannheim Teel Sukces szkolny w pojęciu większości uczniów: Uniknięcie czegoś złego, zamiast osiągnięcie czegoś dobrego Zasada „mini – max” Uzyskanie dobrej oceny (uczniowie dobrzy) „zakuć, zdać, zapomnieć” – żeby rodzice się „nie czepiali” (uczniowie słabsi)
Motywy uczenia sie naturalny zapał do nauki chęć uzyskania dobrych ocen na świadectwie wpływ sugestywny nauczyciela obawa przed złą oceną ciekawość i zainteresowanie ambicja siła nawyku praktyczna przydatność wiedzy potrzeba uzyskania świadectwa szkolnego motywy ideowe i światopoglądowe
Czynniki motywacyjne uczniów Poziom napięcia, jakie w uczniach wytwarza osiąganie danego celu uczenia się, Koloryt emocjonalny, Poziom poczucia sukcesu powiązany jest za stopniem trudności zadania i włożonym w nie wysiłkiem, Poziom zainteresowania, Sprzężenie zwrotne.
SPOSOBY MOBILIZOWANIA UCZNIÓW I TECHNIKI ZACHĘCAJĄCE DO DZIAŁANIA TECHNIKI WPROWADZAJĄCE TEMAT ZAJĘĆ Przedstawienie zakresu działania i poziomu trudności tzw. styl trenerski Mam pomysł…
SPOSOBY MOBILIZOWANIA UCZNIÓW I TECHNIKI ZACHĘCAJĄCE DO DZIAŁANIA pytania prowokacyjne Kto dziś z trudem wstawał i dlaczego? Czy ktoś lubi robić zakupy wyłącznie z tatą, dlaczego? Gdzie można zakupić najlepszą komórkę? Dlaczego lubimy soboty?
SPOSOBY MOBILIZOWANIA UCZNIÓW I TECHNIKI ZACHĘCAJĄCE DO DZIAŁANIA Pytania motywujące (stymulujące) Czy ktoś mi wyjaśni, jakie znaczenie mają kolory? Co wiecie o religii mieszkańców Afryki? Czego można się spodziewać po słoniu? Kto zaryzykuje i spróbuje powiedzieć… Jak można pomóc komuś, kto… W jaki sposób można wpłynąć na…
SPOSOBY MOBILIZOWANIA UCZNIÓW I TECHNIKI ZACHĘCAJĄCE DO DZIAŁANIA Burza mózgów Aktorska scenka
SPOSOBY MOBILIZOWANIA UCZNIÓW I TECHNIKI ZACHĘCAJĄCE DO DZIAŁANIA II. METODY I TECHNIKI AKTYWIZUJĄCE, JAKO ZACHĘTA DO DZIAŁANIA pogłębiają zainteresowanie wspólną sprawą, pozwalają przyswoić bez trudu nową wiedzę, rozwijają własne pomysły i idee, pomagają komunikować się, umożliwiają dyskusje i spory na różne tematy, pozwalają podejmować działania na rzecz własnej szkoły
METODY I TECHNIKI AKTYWIZUJĄCE, JAKO ZACHĘTA DO DZIAŁANIA Metoda tekstu przewodniego (MTP) POZIOMY DZIAŁANIA ORGANIZACJA PRACY ORGANIZACJA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI PYTANIA PRZEWODNIE.
Metoda tekstu przewodniego (MTP) ZADANIA NAUCZYCIELA Opracowuje pytania przewodnie, omawia z uczniem wyniki poszukiwań Formułuje wskazówki, omawia propozycje ucznia dotyczące planu pracy Określa poszczególne zadania, stawia kluczowe problemy, dyskutuje w sytuacjach wątpliwych Opracowuje arkusze ewaluacyjne, przeprowadza ewaluację zewnętrzną ZADANIA UCZNIA Zbiera informacje Samodzielnie planuje Samodzielnie bada, rozwiązuje, opracowuje Przeprowadza samokontrolę
Technika twórczego myślenia tzw.”technika 63” FAZA I zespoły 6-osobowe 6 różnych problemów 6 minut 3 pomysły rozwiązania problemu FAZA II Cały zespół określa zasady oceny pomysłów i wybiera 6 najlepszych.
METODY I TECHNIKI AKTYWIZUJĄCE, JAKO ZACHĘTA DO DZIAŁANIA Metoda szkolenia korepetytora Technika zagadki kryminalnej Technika prowokacji
METODY I TECHNIKI AKTYWIZUJĄCE, JAKO ZACHĘTA DO DZIAŁANIA Technika ZWI Z –zalety W - wady I - interesujące!
TECHNIKI MOTYWUJĄCE UCZNIA DO NAUKI wg Hanny Hammer 1.Stwórz luźną, nieformalną atmosferę podczas lekcji, demonstruj poczucie humoru, żartuj: spraw, aby nauka w zabawie stała się przyjemnością. 2.Szanuj odmienne zdanie uczniów i zachęcaj ich do samodzielnego, krytycznego, twórczego myślenia. 3.Staraj się być lubianym nauczycielem. 4.Reaguj na potrzeby uczniów, np. kiedy mówią Ci, że czegoś nie rozumieją lub gdy demonstrują objawy zmęczenia, zniechęcenia lub znudzenia.
TECHNIKI MOTYWUJĄCE UCZNIA DO NAUKI wg Hanny Hammer 5.Stosuj pomoce audiowizualne. 6.Dostosowuj metody nauczania do stylów uczenia się uczniów. 7.Dbaj, aby poziom motywacji uczniów nie był zbyt niski (wtedy nic nie robią), ani za wysoki (wtedy dochodzi do dezorganizacji myślenia i działania, zwłaszcza w sytuacjach trudnych). 8.Obniżaj w grupie uczniów poziom napięcia i lęku; im wyższy lęk, tym mniejsza sprawność intelektualna.
TECHNIKI MOTYWUJĄCE UCZNIA DO NAUKI wg Hanny Hammer 9.Próbuj zaciekawiać uczniów i rozwijać ich zainteresowania; motywy poznawcze (pragnienie wiedzy i rozumienia) dają znacznie lepsze i trwalsze efekty niż czysto egocentryczne (rywalizacja, pokazanie swojej wyższości) i zewnętrzne (nauka dla stopnia i sprawienia przyjemności innym osobom). 10.Oczekuj od uczniów tego, co w nich najlepsze i mów im o tym. 11.Dostosuj wymagania do górnej granicy możliwości uczniów: niech mają poczucie osiągalności celu, ale przy dużym wysiłku; tylko wtedy bowiem nauka może być dla nich w pełni satysfakcjonującym wyzwaniem. 12.Przypominaj uczniom, że niepowodzenia i błędy to normalny etap na drodze do doskonalenia się.
TECHNIKI MOTYWUJĄCE UCZNIA DO NAUKI wg Hanny Hammer 13.Ucz wyciągania konstruktywnych wniosków z porażek. 14.Zachęcaj do odnoszenia sukcesów. 15.Omawiaj konkretne korzyści, jakie można odnieść z każdej lekcji. 16.Chwal uczniów często; także za najdrobniejsze osiągnięcia. 17.Nagradzaj współpracę.
TECHNIKI MOTYWUJĄCE UCZNIA DO NAUKI wg Hanny Hammer 18.Przyznawaj się do błędów, okazuj, że jesteś omylny, ponieważ to zwiększa sympatię uczniów do Ciebie i modeluje zachowanie uczniów (stanowi wzór do naśladowania). 19.Utrzymuj własną motywację do pracy na wysokim poziomie: bądź entuzjastyczny. 20.Kontroluj własny poziom stresu.
RECEPTA DLA NAUCZYCIELA NA SUKCES UCZNIA Przekonaj ucznia, że naprawdę lubisz go uczyć. Mów jasno, głośno, wyraźnie, z zapałem. Dbaj o właściwe tempo mówienia. Bądź swobodny i baw się razem z uczniem podczas nauki. Okazuj mu zaufanie. Wyraźnie określ cele. Pokaż korzyści. Bądź przygotowany do lekcji. Dobrze organizuj lekcję. Rób duże, przejrzyste i łatwe do oglądania pomoce naukowe. Ogranicz do minimum czynniki rozpraszające uwagę. Dbaj o dobry nastrój ucznia.
RECEPTA DLA NAUCZYCIELA NA SUKCES UCZNIA Nie nudź. Przypominaj informację, kiedy uczeń zaczyna ją zapominać. Polegaj na nim, stawiaj na niego, wierz w jego możliwości. Bądź dla niego oparciem, bądź po jego stronie. Nie oszukuj go. Dotrzymuj przyrzeczeń. Udzielaj odpowiedzi na najtrudniejsze pytania. Jeśli coś mu się nie uda, zrozum go, ale nie okazuj litości, zachęć do dalszej pracy. Zachęcaj go do chwalenia się kolejnymi osiągnięciami. Chwal za wszystko, co da się pochwalić. Mów mu często jak podoba Ci się jego praca, doceniaj go.
RECEPTA DLA NAUCZYCIELA NA SUKCES UCZNIA Nigdy nie przerywaj, kiedy on mówi. Pozwól mu kontynuować Twoją myśl na jego sposób. Słuchaj uważnie upewniając się, że dobrze rozumiesz. Rozwijaj jego samodzielność. Zachęcaj do krytycznego myślenia. Okazuj mu swoje pozytywne uczucia. Pokaż mu, że jesteś człowiekiem omylnym i popełniającym błędy. Stosuj różne metody nauczania - bądź nieszablonowy i ekscytujący. Odnoś do rzeczywistości to, czego go uczysz - niech praktyka uzupełnia teorię. Kończ lekcję w takim momencie, żeby miał poczucie niedosytu (jak w dobrym serialu).
LITERATURA 1.Arends R. I., Uczymy się nauczać, Warszawa 1998 2.Hamer H., Do efektywności nauczania, Warszawa 1994 3.Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1992 4.Pietrasiński Z., Sztuka uczenia się, Warszawa 1990 5.Przetacznikowa-Gierowska M., Makiełło-Jarża G., Podstawy psychologii ogólnej, Warszawa 1989 6. www.pspbabin.webd.pl/publik/motyw.nu.doc 7. www.twojelekcje.pl/wychowanie/art,20,jak-motywowac-uczniow.html