Temat 6.
Przez czynności i polecenia będziemy rozumieć funkcje stosowane w obrębie interfejsu użytkownika i operacje na nim wykonywane. Stosowanie czynności i poleceń ma na celu wywołanie jakiejś akcji lub ułatwienie użytkownikowi obsługi interfejsu. Wybrane rozwiązania powinny odpowiadać przyzwyczajeniom i intuicji użytkownika.
Przyciski Paski menu Menu kontekstowe Rozwijane menu Paski narzędzi Odnośniki Panele poleceń Ukryte narzędzia
Dwukrotne klikanie Polecenia klawiszowe Przeciągnij i upuść Wpisywanie polecenia
Grupy przycisków Ukryte narzędzia Panel poleceń Wyszczególniony przycisk „Zakończ” Inteligentne elementy menu Podgląd Wskaźnik postępu Odwoływalność Wielopoziomowe cofanie czynności Historia poleceń Makra
Grupowanie przycisków stosowane jest, gdy w interfejsie trzeba zamieścić kilka poleceń, które są do siebie podobne lub powiązane ze sobą. Dzięki grupom interfejs jest bardziej zrozumiały i przystępny. Bliskość elementów wskazuje na ich pokrewieństwo. Przy grupowaniu przycisków warto pamiętać o ich wyrównaniu i nadaniu podobnej oprawy graficznej. Przyciski powinny być jednoznacznie opisane.
Narzędzia w programie Microsoft Word pogrupowane są według funkcji. W niektórych grupach znajdują się również podgrup. Na rysunku zaznaczona jest grupa odpowiadająca za edycję akapitu, a jedną z podgrup jest ta, z przyciskami służącymi do modyfikacji wyrównania tekstu. Podgrupa Grupa
Ukrywanie narzędzi jest stosowane, gdy w obrębie interfejsu trzeba zamieścić wiele poleceń i tracimy przez to na przejrzystości. Ukryte narzędzia ujawniają się tylko wtedy, gdy są potrzebne. Dzięki temu interfejs pozostaje jasny i przejrzysty. Należy ukrywać te elementy, które nadmiernie zaśmiecają interfejs i ujawniać je tylko wtedy, kiedy użytkownik najedzie na nie kursorem. Reakcja na kursor powinna być natychmiastowa.
Rozwijane menu z opcjami edycji wpisu na portalu Facebook pojawia się po najechaniu kursorem na prawy górny róg okienka. Dzięki temu interfejs jest przejrzysty, a opcje edycji można z łatwością znaleźć w intuicyjnym miejscu.
Panele poleceń stosowane są, by przedstawić grupę powiązanych, często używanych czynności w zawsze widocznym i dostępnym miejscu. Czynności w panelu poleceń często odnoszą się do elementów umieszczonych na liście w sąsiedztwie panelu. Bardzo często zawartość panelu zależy od stanu, w jakim aplikacja się znajduje i jakie czynności aktualnie można wykonać. Na przykład, w pewnych sytuacjach przyciski w panelu poleceń mogą stawać się nieaktywne.
Panel poleceń w eksploratorze plików systemu Windows jest dobrze widoczny i łatwy w obsłudze. Zawiera czynności do wykonywania operacji na plikach i katalogach. Gdy żaden z plików i katalogów nie jest zaznaczony, czynności te stają się nieaktywne.
Tego rodzaju wyszczególniony przycisk stosowany jest przy finalizacji wszelkiego rodzaju formularzy czy transakcji. Przycisk musi dawać użytkownikowi poczucie, że transakcja zostanie zakończona po jego kliknięciu. Powinien znajdować się w miejscu, gdzie kończy się przepływ wzroku i być mocno zaakcentowany i wyróżniony.
Wyszukiwanie zaawansowane w wyszukiwarce Google Formularz rejestracyjny w portalu Allegro Przyciski kończące w powyższych interfejsach wyróżniają się spośród pozostałych i jednoznacznie określają koniec formularza.
Inteligentne elementy menu oznaczają dynamicznie zmienianą w nim zawartość, aby użytkownik wiedział, co dokładnie zdarzy się po wywołaniu danej czynności. Tego wzorca należy używać, gdy dana czynność działa różnie w zależności od kontekstu.
Powyższe przykłady prezentują inteligentne elementy menu w programie Adobe Photoshop. W pierwszym przypadku dynamizm polega na wyświetleniu nazwy czynności, która ma zostać cofnięta. W drugim przypadku dynamicznie wyświetlana jest nazwa ostatnio użytego filtra. W obu przypadkach użytkownik uzyskuje korzyść w postaci świadomości efektów swojego działania po zastosowaniu wybranej czynności.
Użycie tego wzorca służy pokazaniu efektu lub streszczeniu tego, co się stanie po zastosowaniu danej czynności. Użytkownik odnosi korzyści w postaci oszczędności czasu i braku konsekwencji w przypadku podjęcia błędnej decyzji.
Idealnym przykładem dla podglądu jest program Photoshop, widzimy jaki efekt przyniesie nasza czynność
Ten wzorzec służy podaniu informacji o postępie aktualnie wykonywanej czynności. Użytkownik ma świadomość, ile czasu pozostało do zakończenia wykonywania operacji. Zastosowanie tego wzorca daje użytkownikowi korzyść w postaci nieblokowania całego interfejsu.
Zauważmy, że na niewielkim polu zawarte jest to co najważniejsze dla użytkownika
Wzorzec ten służy zapobieganiu błędom i radzeniu sobie z ich skutkami. Daje użytkownikowi możliwość zmiany zdania oraz swobodę w poznawaniu używanego interfejsu.
Jednym z przykładów odwoływalności jest pasek ładowania się stron internetowych. Napotkamy ją również przy: instalacjach oprogramowania, renderingu, ściąganiu plików itp.
Jest to wzorzec przydatny w bardziej zaawansowanych interfejsach. Daje użytkownikowi świadomość kontroli nad czynnościami, które wykonuje. Usprawnia pracę użytkownika.
W takim wielopoziomowym cofaniu jak to powyżej użytkownik może cofnąć o dowolną ilość kroków, daje mu to poczucie swobody działań
Historia wykonywanych przez użytkownika poleceń daje mu kontrolę nad sterowaniem interfejsem oraz wiedzę na temat poleceń jakich użył. Historia poleceń powinna być czytelna i opcjonalna w użyciu. Dzięki temu, użytkownik może otrzymać wymierną pomoc w obsłudze aplikacji.
Mamy tutaj 2 zupełnie różne historie poleceń. Pierwsza dotyczy mało zaawansowanego interfejsu, z kolei druga pochodzi z interfejsu zaawansowanego. Różnica jest ogromna.
Zastosowanie tego wzorca daje użytkownikowi korzyść w postaci ułatwienia i usprawnienia pracy, a także oszczędności czasu.
Jest to przykład listy makr, jeśli dobrze się przyjrzymy to zauważymy narzędzia pozwalające nam na tworzenie własnych makr.