„Obszary funkcjonalne – nowe podejście do zarządzania przestrzenią i rozwojem” Waldemar Pruss Związek Miast Polskich

PROJEKTY ZŁOŻONE (85) I DOFINANSOWANE (15) W PROGRAMIE REGIONALNYM Złożone wnioski Przyznane dofinansowanie

„To nie polityka wyrównywania szans. NOWE PODEJŚCIE DO ROZWOJU TERYTORIALNEGO Odejście od polityki wyrównywania – na rzecz polityki efektywności „To nie polityka wyrównywania szans. To polityka rozwoju” (wypowiedź wiceministra rozwoju regionalnego)

WYMIAR TERYTORIALNY Nowe regulacje europejskiej polityki spójności i polskiej polityki rozwoju wprowadzają nacisk na terytorialny wymiar polityk publicznych. Przejście w zarządzaniu rozwojem - od podejścia sektorowego i tradycyjnej redystrybucji pieniędzy do zintegrowanego terytorialnie - ma polegać na integrowaniu działań różnych podmiotów publicznych i środków na rozwój w ich dyspozycji - wobec terytoriów określonych nie administracyjnie, a funkcjonalnie (charakteryzujących się podobnymi cechami społeczno-gospodarczo-przestrzennymi). Punktem odniesienia dla interwencji polityk publicznych będą OBSZARY FUNKCJONALNE.

(nie jest to więc przypadkowy obszar, dowolnie określony). POLSKA POLITYKA ROZWOJU OBSZAR FUNKCJONALNY (Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030) Zwarty układ przestrzenny składający się z funkcjonalnie powiązanych terenów, charakteryzujących się wspólnymi uwarunkowaniami i przewidywanymi, jednolitymi celami rozwoju (nie jest to więc przypadkowy obszar, dowolnie określony). W tym kontekście narzędzie planistyczne, jakim są obszary funkcjonalne, powinno być wykorzystywane do planowania rozwoju przestrzennego i społeczno-gospodarczego.

„OPTYMALNY” OBSZAR FUNKCJONALNY OBSZAR FUNKCJONALNY POWINIEN BYĆ: Spójny pod względem funkcjonowania Efektywny pod względem zarządzania Generujący: wysoką efektywność transportowo-osadniczą wysoką jakość życia optymalną obsługę infrastrukturalną (przede wszystkim usługi publiczne)

Miejskie obszary funkcjonalne w województwie wielkopolskim OFAL: położony jest w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Głównym ośrodkiem administracyjnym i gospodarczym jest miasto Leszno. Obszar ten swym obszarem obejmuje 106 tys. ha, a zamieszkuje go około 131 tys. mieszkańców. Obszar Funkcjonalny Leszna i jego otoczenia przedstawiony na mapie jest jednym z 7 miejskich obszarów funkcjonalnych zidentyfikowanych w Wielkopolsce i jednym z dwóch (obok Aglomeracji Poznańskiej), w którym zachodzące procesy demograficzne mają pozytywne aspekty rozwojowe.

MIEJSKIE OBSZARY FUNKCJONALNE Typologia miejskich obszarów funkcjonalnych ze względu na funkcje ośrodków miejskich w systemie osadniczym kraju: Ośrodków wojewódzkich, w tym metropolitalnych Ośrodków regionalnych Ośrodków subregionalnych (LESZNO) Ośrodków lokalnych Miejskie obszary funkcjonalne

Aglomeracja Leszczyńska – jest skupiskiem sąsiadujących ze sobą miast i wsi, które stanowią wspólny organizm, poprzez zintegrowanie lub uzupełnienie się rozmaitych form infrastruktury tych miejscowości oraz wzajemne wykorzystywanie potencjałów, którymi te miejscowości dysponują

POWIĄZANIA I WSPÓŁZALEŻNOŚCI NA OF POWIĄZANIA I WSPÓŁZALEŻNOŚCI terenów miejskich z najbliższym otoczeniem Zamieszkanie Dojazdy do pracy Dojazdy do instytucji publicznych Oświata Handel Niektóre usługi komunalne Transport publiczny Rekreacja Kultura Środowisko Inne

DEMOGRAFIA – SZANSE I ZAGROŻENIA OFAL GUS: Prognoza liczby ludności dla powiatu leszczyńskiego i miasta Leszna do roku 2035

DEMOGRAFIA – SZANSE I ZAGROŻENIA OFAL Łącznie w ciągu 20 lat: wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym o 62% spadek liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym o 20%

PROBLEMY ROZWOJOWE OFAL Utrzymanie potencjału demograficznego Zdolność utrzymania samowystarczalności ekonomicznej obszaru Zapewnienie dostępności podstawowych usług na terenie obszaru

PODSTAWOWE ZASADY PROGRAMOWANIA DOKUMENTÓW NA LATA 2014-2020 OBSZARY FUNKCJONALNE A NOWA PERSPEKTYWA FUNDUSZY UE PODSTAWOWE ZASADY PROGRAMOWANIA DOKUMENTÓW NA LATA 2014-2020 W latach 2014-2020 środki UE muszą być przeznaczane na cele związane z rozwojem kraju, które wpisują się w Strategię Europa 2020 oraz gwarantują największe efekty mnożnikowe w sferze społecznej, gospodarczej, instytucjonalnej, jak również w wymiarze terytorialnym. POLSKA POLITYKA ROZWOJU + EUROPEJSKA POLITYKA SPÓJNOŚCI = programy operacyjne - 6 krajowych programów operacyjnych - 16 regionalnych programów operacyjnych

OBSZARY FUNKCJONALNE A NOWA PERSPEKTYWA FUNDUSZY UE 11 PRIORYTETÓW – celów tematycznych podzielonych na priorytety inwestycyjne Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych (TEN-T) Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej

ZIT – ZINTEGROWANE INWESTYCJE MIEJSKIE Kierunkowe finansowanie zintegrowanych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich: Co najmniej 5% środków z EFRR przyznanych każdemu państwu członkowskiemu należy zainwestować w zintegrowane działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich w postaci zintegrowanych inwestycji terytorialnych, a zarządzanie nimi i ich wdrażanie należy powierzyć miastom. Zgodnie z propozycją Komisji Europejskiej, ZIT są nowym instrumentem rozwoju terytorialnego, przyczyniającym się do realizacji zintegrowanej strategii rozwoju miejskiego lub też innych strategii terytorialnych, pod warunkiem, że wymaga to wykorzystania wsparcia z polityki spójności pochodzącego z więcej niż 1 osi priorytetowej, 1 lub więcej programów operacyjnych

WIELKOPOLSKI RPO 2014+ W ramach Programu planowana jest realizacja zintegrowanych projektów w formule ZIT (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne). Będą to przedsięwzięcia wspólnie zrealizowane przez miasta i ich obszary funkcjonalne, służące całemu obszarowi funkcjonalnemu i jego mieszkańcom. Będzie to dotyczyć obszarów funkcjonalnych Poznania oraz Kalisza z Ostrowem Wielkopolskim. Część Priorytetów Inwestycyjnych będzie adresowana do określonych obszarów, bądź te obszary otrzymają preferencje w ramach poszczególnych konkursów. Narzędziem realizacji WRPO 2014+ będą Obszary Strategicznej Interwencji (OSI). Jedną z form wsparcia w ramach OSI będą koperty finansowe dla ośrodków subregionalnych, czyli Konina, Gniezna, Piły i Leszna wraz z obszarami powiązanymi z nimi funkcjonalnie. Pieniądze, jakie przeznaczono dla poszczególnych ośrodków są w przeliczeniu na jednego mieszkańca równe nakładom na ZIT

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Waldemar Pruss wpruss@partners.org.pl Tel. 691 73 75 73