SOCJALIZACJA

Jacy jesteśmy??? Co nas określa/charakteryzuje? Co wpływa na nasze zachowania, postawy, światopogląd? Czy ważniejsze w kształtowaniu człowieka jest jego pochodzenie (geny) czy środowisko (wychowanie)? Czy inni ludzie postrzegają/oceniają nas tak samo jak my oceniamy siebie?

Tożsamość osobista Tożsamość osobista – zespół przekonań, które dają jednostce obraz własnej osoby, sposobów działania, przeżywania świata, odczuwania. Służy samookreśleniu się osoby. Tożsamość osobista z takich cech jak płeć, „rasa”, wiek, etniczność, orientacja psychoseksualna, (niepełno)sprawność (tożsamość pierwotna) oraz takich cech, na które osoby w trakcie swojego życia mają większy wpływ, jak stan cywilny, wykształcenie, wyznanie, miejsce zamieszkania, status rodzinny, sytuacja ekonomiczna (tożsamość wtórna).

Tożsamość społeczna Tożsamość społeczna to stopień, do którego identyfikujemy się z określoną grupą. Jest miarą tego, jak ważna jest dla nas grupa. Im bardziej się z nią utożsamiamy, tym bardziej grupa ta będzie określać, wpływać na naszą osobowość. Normy i wartości grupy są zwykle wspólne dla wszystkich jej członków. Im bardziej członkowie grupy uważają się za ważnych i czują się docenieni, tym bardziej będą szanować siebie nawzajem.

Tożsamość osobista a społeczna Pomiędzy tożsamością osobistą i społeczną zachodzi zależność odwrotna, tzn. kiedy człowiek koncentruje się na tożsamości osobistej, jego zainteresowanie tożsamością społeczną ulega redukcji, kiedy zaś skupia się na swojej przynależności grupowej, jego tożsamość osobista ulega rozproszeniu. 

Czym jest socjalizacja? Socjalizacja (łac. socialis = społeczny) – proces (oraz rezultat tego procesu) nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań (w wyniku oddziaływań otoczenia społecznego), obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko rozpoczyna życie w społeczeństwie. Największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później także wychowawcy i rówieśnicy oraz instytucje (takie jak szkoła czy Kościół).

Cele socjalizacji W trakcie procesu socjalizacji jednostka: nabywa uniwersalne ludzkie kompetencje i umiejętności (proces socjalizacji to proces stawania się człowiekiem) uczy się wartości, wzorów postępowania, norm obowiązujących w jej kulturze (proces socjalizacji to proces stawania się przedstawicielem określonej kultury) przyswaja postawy wobec wartości, wzorów postępowania, norm obowiązujących w jej kulturze, które są charakterystyczne dla grupy w której funkcjonuje (proces socjalizacji to proces stawania się członkiem określonej grupy) staje się samosterownym aktorem życia społecznego, ale obciążonym balastem socjalizacji (paradoks socjalizacji, habitus- P.Bourdieu)

Socjalizacja Czy proces socjalizacji ma pozytywny czy negatywny wpływ na funkcjonowanie człowieka/jednostki i grup społecznych. Wskaż słabe i mocne strony tego procesu. Czy dobrzy ludzie mogą robić złe rzecz? Odpowiedź uzasadnij.

Przebieg socjalizacji Socjalizacja to proces, który trwa przez całe życie jednostki, bo: zmieniają się nasze statusy (wiek, role zawodowe, stosunek innych wobec nas, stosunek wobec samego siebie itd. ) zmienia się rzeczywistość wokół nas

Rodzaje socjalizacji Rodzaje socjalizacji: Socjalizacja pierwotna i wtórna Demoralizacja i resocjalizacja Socjalizacja antycypacyjna Socjalizacja odwrotna Indoktrynacja

SOCJALIZACJA PIERWOTNA Socjalizacja pierwotna – składowa procesu socjalizacji, zachodząca w grupie pierwotnej, najczęściej na obszarze rodziny. W socjalizacji pierwotnej na jednostkę mają wpływ znaczący inni, przeważnie rodzice i najbliżsi krewni. Charakteryzuje się ona silnym emocjonalnym oddziaływaniem znaczących innych na jednostkę. Reguły działania przyswaja ona na zasadzie naśladownictwa oraz w mniejszym stopniu poprzez przekaz werbalny. 

SOCJALIZACJA WTÓRNA Socjalizacja wtórna – to proces rozpoczynający się u starszych dzieci, u jednostek, które mają za sobą socjalizację pierwotną i rozciąga się na całe dorosłe życie. Dziecko, które nabyło pewne umiejętności w rodzinie, wchodzi w nowy etap, nowe, konkretne środowisko np. szkoła lub później zakład pracy. Ten okres socjalizacji nie musi być silnie zabarwiony emocjami, ponadto osobami socjalizującymi nie jest już jedynie rodzina, mogą to być osoby nieznajome, wpływające bezwiednie, źródłem wiedzy mogą być również takie nośniki jak książka czy media, nie musi być to wyłącznie człowiek. Człowiek uczy się panujących zasad, wzorców zachowania wybranej społeczności, właściwych danej kulturze. To okres profesjonalizacji, czyli nauki bycia krawcem, koleżanką, rodzicem, studentem czy przewodnikiem szkolnych wycieczek, nauki zawodu, roli w danym segmencie życia społecznego.

SOCJALIZACJA ODWROTNA Socjalizacja odwrotna - zjawisko wdrażania starszego pokolenia przez młodsze w nowe warunki kulturowe (np. styl życia, moda, twórczość artystyczna). Ma ono miejsce w chwili szybkiej zmiany kulturowej. Przykładem takiego zjawiska było np. wprowadzenie magnetowidów, kiedy dzieci musiały uczyć rodziców jak ustawić zegarek w tym urządzeniu

SOCJALIZACJA ANTYCYPUJĄCA Socjalizacja antycypująca jest to proces aspirowania do pewnej grupy społecznej, do której jednostka chciałaby należeć. Wspomniana aspiracja przejawia się naśladowaniem członków grupy w zakresie norm czy reguł, a także sposobu zachowania i stylu życia. Bywa jednak, że jednostka aspiruje do grupy społecznej o charakterze demoralizującym, przez co sama nabywa normy i zachowania o charakterze destrukcyjnym, które w końcu doprowadzają do sytuacji, w której osoba ta musi zostać poddana resocjalizacji, aby powtórnie przystosować się do zdrowego funkcjonowania w społeczeństwie.

DEMORALIZACJA I RESOCJALIZACJA DEMORALIZACJA - odrzucenie obowiązujących norm moralnych, prowadzące do łamania prawa, rozwiązłości obyczajów itp.; czyjeś działania lub zachowanie powodujące u innych odrzucenie takich norm Resocjalizacja – proces modyfikacji osobowości jednostki społecznej w celu przystosowania jej do życia w danej zbiorowości. Polega on na tym, iż poprzez odpowiednie zabiegi kształtuje się u tej jednostki normy społeczne i wartości, których nie miała ona możliwości przyswoić wcześniej w trakcie socjalizacji. Celem resocjalizacji jest jednocześnie spowodowanie, iż rezygnuje ona z przyswojonych do tej pory reguł działania stających w sprzeczności z systemem norm tej zbiorowości.

Indoktrynacja Indoktrynacja (łac. doctrina – nauka) – świadomy i systematyczny proces, którego celem jest wpojenie człowiekowi określonych ideologii i doktryn, zwłaszcza religijnych, politycznych lub społecznych, korzystający z propagandy, stosowanej przez środki masowego przekazu, system oświaty szkolnej i pozaszkolnej. Istotną cechą indoktrynacji jest świadome pozbawianie odbiorców wiedzy o kierunkach przeciwnych do promowanych. Typowym przykładem stosowania indoktrynacji jest niemiecka hitlerowska organizacja młodzieżowa Hitlerjugend. Współczesnym przykładem indoktrynacji jest system oświaty w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, gdzie u dzieci w wieku kilku lat rozpoczyna się proces wychowywania ideologicznego

Mechanizm socjalizacji Naśladowanie – związane z obserwowaniem zachowań a następnie odwzorowywaniem ich Identyfikacja – odnoszenie się do wzorów osobowych, autorytetów, idoli Internalizacja – przyswajanie elementów kultury, które w tym procesie przekształcają się w prywatne, indywidualne przekonania, poglądy, motywacje, aspiracje, predyspozycje, kanony moralne itp. Wychowanie – stosowanie tzw. wzmocnień pozytywnych i negatywnych (nagród i kar) by nauczyć tych sposobów zachowań i umiejętności, które są oczekiwane od jednostki w danej zbiorowości

Tekst str. 21 Co zdaniem autora tekstu 1 jest dowodem na wpływ agresji obecnej w mediach na zachowania ludzi? (nie cytuj tekstu) Dlaczego zdaniem autora przemoc w mediach silniej oddziałuje na dzieci? Czego dowodził eksperyment opisany w tekście? Kto jest szczególnie narażony na negatywne oddziaływanie przemocy obecnej w mediach? W jaki sposób dzieci opisane w tekście trzecim reagowały na wydarzenia związane z wojną w Syrii? Z jakich źródeł korzystali autorzy raportu?

PRACA DOMOWA Na czym polega różnica pomiędzy socjalizacją, wychowaniem i uspołecznieniem? Ćwiczenie 8/23 – 1 lub 2 grupy