Prawo rynku finansowego dr hab. Witold Srokosz, prof. UWr Wrocław 2019

Podstawowa literatura W .Srokosz, P. Zawadzka, Prawo finansów publicznych z kazusami i pytaniami. Rozdział IX, red. nauk. W. Miemiec, Warszawa 2018

Literatura uzupełniająca 1. Z. Ofiarski, Prawo bankowe, Wolters Kluwer, Warszawa 2017 2. W. Srokosz, Reglamentacja świadczenia usług finansowych, Monitor Prawa Bankowego 2019, Nr 3, s. 92 – 108. 3. Prawo rynku finansowego. Doktryna, instytucje, praktyka, red. naukowa A. Jurkowska – Zeidler, M. Olszak, Warszawa 2016 4. System prawa finansowego, Tom IV, Prawo walutowe, Prawo dewizowe, Prawo Rynku Finansowego, pod. red. Jana Głuchowskiego, Warszwa 2010. 5. Wykład prawa rynku finansowego, red. A. Jurkowska - Zeidler, A. Nadolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2017

Plan wykładu Prawo bankowe i prawo rynku finansowego jako dział prawa oraz źródła prawa bankowego i prawa rynku finansowego Rynek finansowy Unii Europejskiej i Polski System bankowy Polski i Unii Europejskiej (pojęcie, struktura, elementy) Rodzaje instytucji finansowych Tworzenie i organizacja instytucji finansowych Narodowy Bank Polski (status prawny, funkcje, cele i zadania oraz organy) Nadzór finansowy Usługi finansowe

Prawo bankowe a prawo rynku finansowego prawo bankowe ----- > dział prawa finansowego, do którego kwalifikuje się wszystkie normy regulujące organizację i funkcjonowanie systemu bankowego prawo bankowe dotyczy również relacji pomiędzy bankami a ich klientami, które to relacje mają charakter cywilnoprawny PRAWO BANKOWE PUBLICZNE PRYWATNE

Prawo bankowe a prawo rynku finansowego Prawo bankowe, jako pewien całościowy system norm prawnych, w którym nakładają się metody regulacji cywilnoprawnej i administracyjnoprawnej w tym samym obszarze stosunków społecznych (działalność bankowa), znajduje się na pograniczu, między gałęziami prawa finansowego i prawa cywilnego.

Prawo bankowe a prawo rynku finansowego

Prawo rynku finansowego Prawo rynku finansowego kreuje infrastrukturę instytucjonalną świadczenia usług finansowych przez uprawnione podmioty. prawo rynku finansowego : - określa katalog usług finansowych, - określa podmioty uprawnione do wykonywania usług finansowych, - wskazuje warunki podejmowania przez te podmioty działalności polegającej na świadczeniu usług finansowych oraz warunki wykonywania przez nie tej działalności na rynku finansowym, - reglamentuje prowadzenie działalności polegającej na świadczeniu usług finansowych poprzez wprowadzenie obowiązku uzyskiwania stosowanych zezwoleń lub wpisów do odpowiednich rejestrów, - określa tzw. normy ostrożnościowe, - w celu zapewnienia przestrzegania norm ostrożnościowych kreuje system kontroli i nadzoru na podmiotami świadczącymi usługi finansowe.

Prawo rynku finansowego Dla każdego, tradycyjnie wyróżnianego sektora rynku finansowego można wskazać osobny system norm prawnych, który zawiera się w prawie rynku finansowego. prawo bankowe - prawo rynku kapitałowego, - prawo ubezpieczeniowe, - prawo sektora rynku usług płatniczych - prawo sektora spółdzielczych kas oszczędnościowo – kredytowych (z perspektywy dydaktycznej i doktrynalnej regulację tego sektora należy objąć zakresem prawa bankowego) - regulacja prawna sektora rynku usług płatniczych (z perspektywy dydaktycznej i doktrynalnej regulację tego sektora należy objąć zakresem prawa bankowego) Ponadto w ramach prawa rynku finansowego należy wskazać regulacje prawne ponadsektorowe, które nie dotyczą poszczególnych instytucji finansowych, lecz infrastruktury rynku finansowego (np. przepisy najważniejszej ustawy dla publicznego polskiego prawa rynku finansowego, jaką jest ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym).

Źródła prawa rynku finansowego Konstytucja RP, Traktaty (przede wszystkim Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej), - dyrektywy, - rozporządzenia unijne, - ratyfikowane umowy międzynarodowe, - ustawy, - rozporządzenia.

Źródła prawa rynku finansowego soft law (miękkie prawo) wyróżnia je to, że podmiot, którego takie prawo dotyczy, stosuje się do norm soft law, pomimo braku formalnego obowiązku przestrzegania tego prawa, tj. normy soft law nie są zawarte w aktach prawa będących źródłem prawa powszechnie obowiązującego.

wprowadzane samodzielnie przez organy nadzorcze Normy soft law wprowadzane przy aktywnym udziale instytucji finansowych na zasadzie tzw. samoregulacji wprowadzane samodzielnie przez organy nadzorcze wydawane przez KNF wytyczne i rekomendacje wytyczne i zalecenia wydawane przez europejskie organy nadzoru finansowego

Źródła prawa – prawo bankowe KONSTYTUCJA Art. 227 ust. 1 Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. NBP odpowiada za wartość polskiego pieniądza.

Cele i zadania EBC i ESBC TFUE Głównym celem ESBC jest utrzymanie stabilności cen. Bez uszczerbku dla celu stabilności cen, ESBC wspiera ogólne polityki gospodarcze we Wspólnocie, mając na względzie przyczynianie się do osiągnięcia celów Wspólnoty (ustanowionych w artykule 2). ESBC działa w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej z wolną konkurencją, sprzyjając efektywnej alokacji zasobów oraz zgodnie z zasadami określonymi w artykule 4.

Źródła prawa (prawo bankowe) DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013 r.

Źródła prawa (prawo bankowe) ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013

Źródła prawa (prawo bankowe) Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002, Nr 72, poz. 665, ze zm.) Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 140, poz. 938, ze zm.) Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 940, ze zm.) Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. nr 119, poz. 1252)

System finansowy Polski i Unii Europejskiej – Jednolity Rynek Finansowy Rynek finansowy (definicja ekonomiczna) - https://www.nbportal.pl/slownik/pozycje-slownika/rynek-finansowy miejsce, w którym są zawierane transakcje kupna i sprzedaży różnych form kapitału pieniężnego, na różne terminy i w oparciu o różne instrumenty finansowe. Uczestnikami rynku finansowego są z jednej strony podmioty potrzebujące kapitału, kreujące popyt, natomiast z drugiej strony – podmioty dysponujące nadwyżkami finansowymi, tworzące podaż kapitału. Dzięki temu zwiększa się efektywność wykorzystania zasobów w gospodarce. Instrument finansowy (W SENSIE EKONOMICZNYM!) jest umową, która reguluje wzajemne relacje finansowe pomiędzy stronami, w jakich one pozostają od chwili zawarcia tej umowy. Do instrumentów finansowych zalicza się m.in.: - papiery wartościowe, - jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych, - instrumenty rynku pieniężnego, - instrumenty pochodne, - kontrakty na różnicę. Współczesny rynek finansowy składa się z następujących segmentów: -rynek pieniężny, -rynek kapitałowy, -rynek walutowy, -rynek terminowy i rynek depozytowo-kredytowy. Każdy z tych segmentów odgrywa inną rolę w zaspokajaniu potrzeb uczestników rynku finansowego

Jednolity Rynek Finansowy Sytuacja, gdy rynek nie ogranicza się do obszaru jednego państwa, zwłaszcza państwa unitarnego, lecz obejmuje terytorium oznaczone w inny sposób. ----- rynek wewnętrzny UE Zunifikowana organizacja i nadzór nad rynkiem finansowym, który istnieje w każdym z państw członkowskich UE, a nawet poza jej ramami (zrównanie państw należących do EOG z państwami członkowskimi UE) Organizacja rynku finansowego ma zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom rynku. Chodzi o utworzenie STRUKTURY INSTYTUCJONALNEJ świadczenia usług finansowych przez podmioty dopuszczone do tego rodzaju działalności. W ramach tej struktury instytucjonalnej PAŃSTWO : określa katalog usług finansowych, - określa podmioty uprawnione do wykonywania usług finansowych, - wskazuje warunki podejmowania przez te podmioty działalności polegającej na świadczeniu usług finansowych oraz warunki wykonywania przez nie tej działalności na rynku finansowym, - reglamentuje prowadzenie działalności polegającej na świadczeniu usług finansowych poprzez wprowadzenie obowiązku uzyskiwania stosowanych zezwoleń lub wpisów do odpowiednich rejestrów, - określa tzw. normy ostrożnościowe, - w celu zapewnienia przestrzegania norm ostrożnościowych kreuje system kontroli i nadzoru na podmiotami świadczącymi usługi finansowe.

ZAŁĄCZNIK I do dyrektywy 2013/36/UE (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi) WYKAZ RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI PODLEGAJĄCYCH WZAJEMNEMU UZNAWANIU (usługi wykonywane przez INSTYTUCJE KREDYTOWE – usługi bankowe i inwestycyjne) 1. Przyjmowanie depozytów i innych środków podlegających zwrotowi. 2. Udzielanie kredytów, w tym między innymi: kredyt konsumencki, umowy kredytowe dotyczące nieruchomości, faktoring z regresem lub bez, finansowanie transakcji handlowych (w tym forfeiting). 3. Leasing finansowy. 4. Usługi płatnicze zgodnie z definicją w art. 4 ust. 3 dyrektywy 2007/64/WE. 5. Emisja innych środków płatności i administrowanie nimi (np. czeków podróżnych i czeków bankierskich), o ile działalność ta nie jest objęta pkt 4. 6. Gwarancje i zobowiązania. 7. Obrót na własny rachunek lub na rachunek klienta dowolną z następujących pozycji: a) instrumentami rynku pieniężnego (czekami, wekslami, certyfikatami depozytowymi itp.); b) dewizami; c) opcjami i terminowymi umowami na instrumenty finansowe typu „futures”; d) instrumentami stopy procentowej i wymiany walutowej; e) zbywalnymi papierami wartościowymi.

8. Uczestniczenie w emisji papierów wartościowych i świadczenie usług związanych z taką emisją. 9. Doradztwo dla przedsiębiorstw gospodarczych w zakresie struktury kapitałowej, strategii przemysłowej i kwestii z nimi związanych, jak również doradztwo i usługi dotyczące łączenia się oraz nabywania przedsiębiorstw gospodarczych. 10. Pośrednictwo na rynku pieniężnym. 11. Zarządzanie portfelem i doradztwo inwestycyjne. 12. Przechowywanie papierów wartościowych i administrowanie nimi. 13. Usługi w zakresie opiniowania kredytobiorców. 14. Przechowywanie w sejfach. 15. Emisja pieniądza elektronicznego. Usługi oraz działalność przewidziane w sekcjach A i B załącznika I do dyrektywy 2004/39/WE odnoszące się do instrumentów finansowych przewidzianych w sekcji C załącznika I do tej dyrektywy, podlegają wzajemnemu uznawaniu zgodnie z niniejszą dyrektywą.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE Tekst mający znaczenie dla EOG ZAŁĄCZNIK I WYKAZY USŁUG I DZIAŁALNOŚCI ORAZ INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH SEKCJA A Usługi inwestycyjne i działalność inwestycyjna 1) Przyjmowanie i przekazywanie zleceń w odniesieniu do jednego lub większej liczby instrumentów finansowych; 2) Wykonywanie zleceń na rachunek klientów; 3) Zawieranie transakcji na własny rachunek; 4) Zarządzanie portfelem; 5) Doradztwo inwestycyjne; 6) Gwarantowanie emisji instrumentów finansowych lub subemisja instrumentów finansowych z gwarancją przejęcia emisji; 7) Subemisja instrumentów finansowych bez gwarancji przejęcia emisji; 8) Prowadzenie MTF (wielostronnych platform obrotu) 9) Prowadzenie OTF (zorganizowanych platform obrotu) „wielostronna platforma obrotu” lub „MTF” oznacza system wielostronny prowadzony przez firmę inwestycyjną lub operatora rynku, który kojarzy wiele deklaracji gotowości zakupu i sprzedaży instrumentów finansowych przez osoby trzecie – w systemie i zgodnie ze swoimi zasadami niemającymi charakteru uznaniowego – w sposób skutkujący zawarciem kontraktu, zgodnie z tytułem II niniejszej dyrektywy „zorganizowana platforma obrotu” lub „OTF” oznacza system wielostronny niebędący rynkiem regulowanym ani MTF, w ramach którego umożliwia się interakcję wielu deklaracji gotowości zakupu i sprzedaży obligacji, strukturyzowanych produktów finansowych, uprawnień do emisji lub instrumentów pochodnych, składanych przez osoby trzecie w sposób skutkujący zawarciem kontraktu, zgodnie z tytułem II niniejszej dyrektywy

SEKCJA B Usługi dodatkowe 1) Sprawowanie pieczy nad instrumentami finansowymi oraz administrowanie nimi na rachunek klientów, w tym przechowywanie i usługi powiązane, takie jak zarządzanie środkami pieniężnymi/zabezpieczeniem, z wyłączeniem prowadzenia rachunków papierów wartościowych na najwyższym poziomie ewidencji; 2) Udzielanie kredytów lub pożyczek inwestorowi, umożliwiając mu zawieranie transakcji obejmujących jeden lub większą liczbę instrumentów finansowych, w przypadku gdy firma udzielająca kredytu lub pożyczki jest zaangażowana w transakcję; 3) Doradztwo dla przedsiębiorstw odnoszące się do struktury kapitałowej, strategii i odnośnych kwestii, jak również doradztwo i usługi dotyczące łączenia się oraz nabywania przedsiębiorstw; 4) Usługi dewizowe, w przypadku gdy są one związane ze świadczeniem usług inwestycyjnych; 5) Badania inwestycyjne i analiza finansowa lub inne formy ogólnych rekomendacji odnoszących się do transakcji na instrumentach finansowych; 6) Usługi związane z ubezpieczaniem; 7) Usługi inwestycyjne i działalność inwestycyjna, a także usługi dodatkowe z rodzaju uwzględnionego na podstawie załącznika 1 sekcja A lub B, dotyczące instrumentów bazowych dla instrumentów pochodnych uwzględnionych na podstawie sekcji C pkt 5, 6, 7 i 10, w przypadku gdy są one związane ze świadczeniem usług inwestycyjnych lub dodatkowych.

EKCJA C Instrumenty finansowe 1) Zbywalne papiery wartościowe; 2) Instrumenty rynku pieniężnego; 3) Jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania; 4) Transakcje opcyjne, transakcje typu futures, swap, kontrakty terminowe typu forward oraz wszelkie inne kontrakty pochodne dotyczące papierów wartościowych, instrumentów dewizowych, stóp procentowych lub oprocentowania, uprawnień do emisji lub innych instrumentów pochodnych, indeksów finansowych lub środków finansowych, które można rozliczać fizycznie lub w środkach pieniężnych; 5) Transakcje opcyjne, transakcje typu futures, swap, kontrakty terminowe typu forward oraz wszelkie inne kontrakty pochodne dotyczące towarów, które muszą być rozliczane w środkach pieniężnych lub które mogą być rozliczane w środkach pieniężnych według uznania jednej ze stron, w przypadku innym niż niedotrzymanie warunków lub innego rodzaju zdarzenie skutkujące rozwiązaniem kontraktu; 6) Transakcje opcyjne, transakcje typu futures, swapy oraz wszelkie inne kontrakty pochodne dotyczące towarów, które można rozliczać fizycznie, pod warunkiem że podlegają one obrotowi na rynku regulowanym, MTF lub OTF, z wyjątkiem produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, stanowiących przedmiot obrotu na OTF, które muszą być rozliczane fizycznie; 7) Transakcje opcyjne, transakcje typu futures, swap, kontrakty terminowe typu forward oraz wszelkie inne kontrakty pochodne dotyczące towarów, które można rozliczać fizycznie oraz które nie zostały wymienione w inny sposób w pkt 6 niniejszej sekcji i które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych; 8) Instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego; 9) Kontrakty finansowe na transakcje różnicowe; 10) Transakcje opcyjne, transakcje typu futures, swapy, kontrakty terminowe typu forward oraz wszelkie inne kontrakty pochodne odnoszące się do stawek klimatycznych, opłat przewozowych lub stóp inflacji lub innych urzędowych danych statystycznych, które muszą być rozliczane w środkach pieniężnych lub można rozliczać w środkach pieniężnych według uznania jednej ze stron w przypadku innym niż niedotrzymanie warunków lub innego rodzaju zdarzenia skutkującego rozwiązaniem kontraktu, a także wszelkiego rodzaju inne kontrakty pochodne dotyczące aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz środków niewymienionych gdzie indziej w tej sekcji, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych, uwzględniając, między innymi, czy podlegają one obrotowi na rynku regulowanym, OTF lub MTF; 11) Uprawnienia do emisji obejmujące dowolne jednostki uznane za spełniające wymogi dyrektywy 2003/87/WE (system handlu uprawnieniami do emisji).

EKCJA D Usługi w zakresie udostępniania informacji 1) Prowadzenie APA (zatwierdzonych podmiotów publikujących); 2) Prowadzenie CTP (dostawców informacji skonsolidowanych); 3) Obsługa ARM (zatwierdzonych mechanizmów sprawozdawczych). „zatwierdzony podmiot publikujący” lub „APA” oznacza osobę upoważnioną na mocy niniejszej dyrektywy do świadczenia usług polegających na upublicznianiu informacji dotyczących obrotu w imieniu firm inwestycyjnych zgodnie z art. 20 i 21 rozporządzenia(UE) nr 600/2014; „dostawca informacji skonsolidowanych” lub „CTP” oznacza osobę upoważnioną na mocy niniejszej dyrektywy do świadczenia usług polegających na gromadzeniu informacji dotyczących obrotu dla instrumentów finansowych wymienionych w art. 6, 7, 10, 12 i 13, 20 i 21 rozporządzenia (UE) nr 600/2014 z rynków regulowanych, MTF, OTF i APA oraz ich konsolidację w ciągły elektroniczny strumień danych bieżących, obejmujący dane o cenie i wolumenie dla poszczególnych instrumentów finansowych; „zatwierdzony mechanizm sprawozdawczy” lub „ARM” oznacza osobę upoważnioną na mocy niniejszej dyrektywy do świadczenia usług polegających na zgłaszaniu szczegółów transakcji właściwym organom lub ESMA w imieniu firm inwestycyjnych;

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG) ZAŁĄCZNIK I USŁUGI PŁATNICZE (zgodnie z definicją w art. 4 pkt 3) 1. Usługi umożliwiające złożenie gotówki na rachunku płatniczym oraz wszelkie działania niezbędne do prowadzenia rachunku płatniczego. 2. Usługi umożliwiające wypłatę gotówki z rachunku płatniczego oraz wszelkie działania niezbędne do prowadzenia rachunku płatniczego. 3. Realizacja transakcji płatniczych, w tym transfery środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy usług płatniczych użytkownika lub u innego dostawcy usług płatniczych: a) realizacja poleceń zapłaty, w tym jednorazowych poleceń zapłaty; b) realizacja transakcji płatniczych przy użyciu karty płatniczej lub podobnego urządzenia; c) realizacja poleceń przelewu, w tym zleceń stałych.

4. Realizacja transakcji płatniczych, jeżeli środki pieniężne mają pokrycie w linii kredytowej przyznanej użytkownikowi usług płatniczych: a) realizacja poleceń zapłaty, w tym jednorazowych poleceń zapłaty; b) realizacja transakcji płatniczych przy użyciu karty płatniczej lub podobnego urządzenia; c) realizacja poleceń przelewu, w tym zleceń stałych. 5. Wydawanie instrumentów płatniczych lub usługi acquiringu transakcji płatniczych. 6. Usługi przekazu pieniężnego. 7. Usługi inicjowania płatności. 8. Usługi dostępu do informacji o rachunku.

Instytucje finansowe Instytucja finansowa w wąskim znaczeniu : Według art. 4 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia 575/2013/UE instytucja finansowa oznacza podmiot inny niż instytucja (czyli inny niż instytucja kredytowa lub firma inwestycyjna w rozumieniu rozporządzenia 575/2013/UE), którego podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji lub wykonywanie co najmniej jednego spośród rodzajów działalności wymienionych w pkt 2–12 i pkt 15 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE (CRD IV). Pojęcie to obejmuje również finansowe spółki holdingowe, finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej, instytucje płatnicze w rozumieniu dyrektywy 2007/64/WE (PSD) i spółki zarządzania aktywami. Pojęcie instytucji finansowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia 2013/36/UE nie obejmuje jednak ubezpieczeniowych spółek holdingowych i ubezpieczeniowych spółek holdingowych prowadzących działalność mieszaną.

Instytucja finansowa w szerokim znaczeniu Działalność na rynku finansowym jest co do zasady działalnością reglamentowaną. Według art. 22 Konstytucji RP ograniczenie działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Według dyrektywy 2013/36/UE (CRD IV) państwa członkowskie wymagają uzyskania przez instytucje kredytowe zezwolenia przed rozpoczęciem działalności. Definicję instytucji kredytowej zawiera rozporządzenie 575/2013/UE – jest to podmiot, którego działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub innych zwrotnych środków finansowych od ludności oraz na udzielaniu kredytów na swój własny rachunek. Polskie prawo bankowe, implementując regulacje unijne, wymaga, aby podmiot wykonujący działalność instytucji kredytowej (działalność depozytowo-kredytową), czyli podmiot spełniający definicję banku wskazaną w art. 2 pr. bank., uzyskał stosowne zezwolenie KNF. W ujęciu formalnym są to dwa odrębne zezwolenia. Założyciele banku muszą najpierw uzyskać zezwolenie na utworzenie banku (art. 34 pr. bank.), a potem bank musi uzyskać zezwolenie na rozpoczęcie działalności – z wnioskiem o wydanie takiego zezwolenia występuje zarząd banku (art. 36 pr. bank.).

Rodzaj instytucji finansowej w szerokim znaczeniu   Definicja ustawowa Rodzaj reglamentacji/organ nadzoru SEKTOR BANKOWY Bank Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym (art. 2 pr. bank.). Tylko banki mogą wykonywać czynności bankowe zastrzeżone dla banków (art. 5 ust. 1 w zw. z ust. 4 pr. bank.), z wyjątkiem określonym w art. 5 ust. 5 pr. bank. Banki mogą wykonywać także czynności bankowe wymienione w art. 5 ust. 2 pr. bank. oraz usługi finansowe wskazane w art. 6 pr. bank. zezwolenie/ KNF Bank krajowy Bank mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 4 ust. 1 pkt 1 pr. bank.) Bank spółdzielczy Bank będący spółdzielnią, do którego w zakresie nieuregulowanym w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych oraz w ustawie Prawo bankowe, stosuje się przepisy ustawy Prawo spółdzielcze (art. 2 pkt 1 u.f.b.s.) Zrzeszony bank spółdzielczy Bank spółdzielczy zrzeszony z bankiem zrzeszającym (art. 4 w zw. z art. 16 u.f.b.s.). Wykonuje ograniczony przedmiotowo, podmiotowo i terytorialnie katalog czynności bankowych określony przez u.f.b.s. Niezrzeszony bank spółdzielczy Bank spółdzielczy niezrzeszony z bankiem zrzeszającym (art. 16 ust. 4ab u.f.b.s.). Brak ustawowych ograniczeń katalogu czynności bankowych.

Bank zrzeszający Bank w formie spółki akcyjnej, utworzony przez banki spółdzielcze, jeżeli bank ten zrzesza co najmniej jeden bank spółdzielczy na zasadach określonych w art. 16 oraz posiada kapitał założycielski wynoszący co najmniej czterokrotność kwoty określonej w art. 32 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe lub dwukrotność tej kwoty w przypadku banku, którego działalność ogranicza się wyłącznie do świadczenia usług na rzecz zrzeszonych banków (apeksowy bank zrzeszający) – art. 2 pkt. 2 u.f.b.s.   Bank państwowy Brak definicji legalnej. Może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia po zasięgnięciu opinii KNF. Bank państwowy nie jest przedsiębiorstwem państwowym, państwową jednostką organizacyjną ani jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów (art. 14–19 pr. bank.). rozporządze-nie RM/KNF Bank hipoteczny Brak definicji legalnej. Bank hipoteczny jest tworzony wyłącznie w formie spółki akcyjnej. Statut banku hipotecznego określa jego nazwę, która zawiera dodatkowo wyrazy ,,bank hipoteczny''. Do zasad tworzenia, organizacji i działania banków hipotecznych nieuregulowanych u.l.z.b.h. stosuje się odpowiednio przepisy Prawa bankowego oraz przepisy o Narodowym Banku Polskim. Bank hipoteczny może wykonywać wyłącznie czynności określone w art. 12, 15 i 15a u.l.z.b.h. Bank zagraniczny Bank mający siedzibę na terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim (art. 4 ust.1 pkt 2 pr. bank.). WWN* Oddział banku zagranicznego Jednostka organizacyjna banku zagranicznego wykonująca w jego imieniu i na jego rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia udzielonego temu bankowi, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danego banku zagranicznego odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uważa się za jeden oddział (art. 4 pkt 20 pr. bank.) zezwolenie/ KNF Oddział banku krajowego za granicą Jednostka organizacyjna banku krajowego wykonująca w jego imieniu i na jego rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia udzielonego bankowi krajowemu, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danego banku krajowego odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, uważa się za jeden oddział (art. 4 pkt 19 pr. bank.). zezwolenie /KNF Instytucja kredytowa Instytucja kredytowa - instytucja, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 575/2013, mającą siedzibę na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego (art. 4 pkt 17 pr. bank). Oddział instytucji kredytowej Oddział, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia nr 575/2013, niebędący oddziałem banku krajowego ani oddziałem banku zagranicznego (art. 4 pkt. 18 pr. bank.). notyfikacja/ WWN

SEKTOR USŁUG PŁATNICZYCH Osoba prawna, która zgodnie z art. 60 ust. 1 u.u.p. uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej (art. 2 pkt 16 u.u.p.). zezwolenie/ KNF   Instytucja płatnicza wykonująca oprócz usług płatniczych, wydawania pieniądza elektronicznego lub działalności, o której mowa w art. 74 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 u.u.p., inną działalność gospodarczą (art. 2 pkt 9 u.u.p.). Osoba prawna, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na świadczenie usług płatniczych (art. 2 pkt 32 u.u.p.). WWN* Osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisana do rejestru biur usług płatniczych, prowadząca działalność w zakresie świadczenia usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 u.u.p. (art. 2 pkt 2a u.u.p.). wpis do rejestru/KNF

Hybrydowe biuro usług płatniczych Biuro usług płatniczych wykonujące oprócz usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 u.u.p., inną działalność gospodarczą (art. 2 pkt. 9a u.u.p.).   Krajowa instytucja pieniądza elektroniczne-go Osoba prawna, która zgodnie z art. 60 ust. 1 u.u.p. uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej (art. 2 pkt 16 u.u.p.). katalog instytucji finansowych Katalog instytucji finansowych zezwolenie/ KNF Hybrydowa instytucja pieniądza elektronicznego Instytucja pieniądza elektronicznego wykonująca oprócz wydawania pieniądza elektronicznego, usług płatniczych lub działalności, o której mowa w art. 132j ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3, inną działalność gospodarczą (art. 2 pkt 8 u.u.p.). Unijna instytucja pieniądza elektronicznego Osoba prawna, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na wydawanie pieniądza elektronicznego (art. 2 pkt 31a u.u.p.). WWN* Zagraniczna instytucja pieniądza elektronicznego Podmiot z siedzibą w państwie niebędącym państwem członkowskim, inny niż bank zagraniczny, uprawniony zgodnie z prawem państwa siedziby do wydawania pieniądza elektronicznego (art. 2 pkt 35b u.u.p.). katalog instytucji finansowych   Katalog instytucji finansowy ch

System bankowy Zorganizowana według pewnych zasad całość, której elementami są działające w danym kraju i wdanym czasie banki oraz te organy i podmioty, które powołane są wyłącznie do działania na rzecz banków lub ich klientów.

Czynności bankowe Czynności bankowe zastrzeżone dla banków (sensu stricto) 1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów, 2) prowadzenie innych rachunków bankowych, 3) udzielanie kredytów, 4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw, 5) emitowanie bankowych papierów wartościowych, 6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych, 6a) wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego, 7) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach. art. 5 ust. 1 pr. bank.

Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki (sensu largo): 1) udzielanie pożyczek pieniężnych, 2) operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty, 3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu świadczenie usług płatniczych oraz wydawanie pieniądza elektronicznego, 4) terminowe operacje finansowe, 5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych, 6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych, 7) prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych, 8) udzielanie i potwierdzanie poręczeń, 9) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych, 10) pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym. 11) pośrednictwo w zawieraniu umów lokaty strukturyzowanej; 12) doradztwo w odniesieniu do lokat strukturyzowanych. art. 5 ust. 2 pr. bank.

Art. 6. Poza wykonywaniem czynności bankowych, o których mowa w art Art. 6. Poza wykonywaniem czynności bankowych, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2, banki mogą: 1) obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, 2) zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych, 3) dokonywać obrotu papierami wartościowymi, 4) dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika, 5) nabywać i zbywać nieruchomości, 6) świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych, 6a) świadczyć usługi zaufania oraz wydawać środki identyfikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o usługach zaufania, 7) świadczyć inne usługi finansowe, 8) wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.

ochrona nazwy „bank” lub „kasa” Art. 3. Wyrazy "bank" lub "kasa" mogą być używane w nazwie oraz dla określenia działalności lub reklamy wyłącznie banku w rozumieniu art. 2, z tym że:   1)  nie dotyczy to jednostek organizacyjnych używających wyrazów "bank" lub "kasa", z których działalności jednoznacznie wynika, że jednostki te nie wykonują czynności bankowych,  2)  wyraz "kasa" może być także używany w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.

Sankcje za wykonywanie czynności bankowych bez zezwolenia Art. 170.  1. Wykonywanie czynności bankowych bez zezwolenia nie stanowi podstawy do pobierania oprocentowania, prowizji, opłat ani innego wynagrodzenia. 2. Kto otrzymał oprocentowanie, prowizję, opłatę lub inne wynagrodzenie za czynności, o których mowa w ust. 1, jest zobowiązany do ich zwrotu.

Art. 171. 1. Kto bez zezwolenia prowadzi działalność polegającą na gromadzeniu środków pieniężnych innych osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, w celu udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych lub obciążania ryzykiem tych środków w inny sposób, podlega grzywnie do 5.000.000 10.000.000 złotych i karze pozbawienia wolności do lat 3 5. 2. Tej samej karze podlega, kto, prowadząc działalność zarobkową wbrew warunkom określonym w ustawie, używa w nazwie jednostki organizacyjnej niebędącej bankiem lub do określenia jej działalności lub reklamy wyrazów "bank" lub "kasa". 3. Tej samej karze podlega także ten, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 lub 2 działając w imieniu lub w interesie osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Rodzaje banków kryterium: forma organizacyjno – prawna banki państwowe banki spółdzielcze banki działające w formie spółki akcyjnej kryterium: lokalizacja banku krajowe zagraniczne instytucje kredytowe Kryterium: rodzaj wykonywanych przez bank czynności bankowych uniwersalne Hipoteczne Inwestycyjne domicylowe

Bank uniwersalny Do zakresu działania banków uniwersalnych należą czynności wymienione w art. 5 ust. 1 i 2 pr. bank. oraz działalność wskazana w art. 6 pr. bank.

banki hipoteczne: Ustawa z dnia 29.08.1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych – lex specialis w stosunku do ustawy Prawo bankowe Art. 3. 1. Hipoteczny list zastawny jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipotekami, w którym to liście bank hipoteczny zobowiązuje się wobec uprawnionego do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych.

2. Publiczny list zastawny jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela, którego podstawę emisji stanowią wierzytelności banku hipotecznego z tytułu: 1) kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem Narodowego Banku Polskiego, Europejskiego Banku Centralnego, rządów lub banków centralnych państw członkowskich Unii Europejskiej, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, z wyłączeniem państw, które restrukturyzują lub restrukturyzowały swoje zadłużenie zagraniczne w ciągu ostatnich 5 lat, oraz gwarancją lub poręczeniem Skarbu Państwa zgodnie z przepisami odrębnych ustaw, albo 2) kredytów udzielonych podmiotom wymienionym w pkt 1, albo 3) kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem jednostek samorządu terytorialnego oraz kredytów udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego.

O specyfice banku hipotecznego decyduje katalog podstawowych czynności, które może wykonywać. Art. 11a - Bank hipoteczny może wykonywać wyłącznie czynności określone w ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych

Założenia szczegółowe polskiego modelu bankowości hipotecznej* Ograniczenie możliwości udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności bankowej do wyspecjalizowanych podmiotów. Ograniczenie zakresu działalności banku hipotecznego do czynności o niskim stopniu ryzyka Poddanie gospodarki finansowej banku hipotecznego szczególnym wymogom, przede wszystkim: a) ścisłego powiązania wielkości emisji listów zastawnych z wysokością funduszy własnych banków

b) Uzależnienie wysokości emisji listów zastawnych od sumy udzielonych kredytów i bankowo – hipotecznej wartości nieruchomości 4. poddanie banku hipotecznego złożonemu nadzorowi powiernika i jego zastępcy oraz KNF * za M. Olszak, Bank hipoteczny jako bank specjalistyczny, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1999, Nr 7-8, s. 15.

Bank spółdzielczy USTAWA z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających art. 1 1. Ustawa określa zasady: 1) organizacji, działalności oraz zrzeszania się banków spółdzielczych, z zastrzeżeniem ust. 2; 2) działalności oraz zrzeszania się banków zrzeszających banki spółdzielcze; 3) tworzenia i funkcjonowania systemu ochrony; 4) tworzenia i funkcjonowania zrzeszenia zintegrowanego. 2. Przepisów ustawy, z wyjątkiem art. 5a, art. 10a-10e, art. 11-13, art. 15 i art. 32-37, nie stosuje się do banków spółdzielczych, których kapitał założycielski wynosi co najmniej równowartość 5 000 000 euro, chyba że banki te są zrzeszone na zasadach określonych w art. 16 lub są uczestnikami systemu ochrony, o którym mowa w art. 22b ust. 1 albo zrzeszenia zintegrowanego, o którym mowa w art. 22o ust. 1.

Art. 2 ustawy bank spółdzielczy - należy przez to rozumieć bank będący spółdzielnią, do którego w zakresie nieuregulowanym w ustawie o bankach spółdzielczych oraz w ustawie - Prawo bankowe mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze. To wyróżnia banki spółdzielcze od innych banków a nie katalog wykonywanych przez nie czynności bankowych.

Banki spółdzielcze Zrzeszone niezrzeszone Kapitał niższy niż kapitał wyższy 5 000 000 euro niż 5 000 000 euro Mają obowiązek nie mają obowiązku zrzeszania się zrzeszania się Teren powiatu obszar całego kraju Obszar województwa Niektóre czynności bank --- wszystkie

Art. 5. Bank spółdzielczy prowadzi działalność na terenie powiatu, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których w dniu wejścia w życie ustawy znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe, o których mowa w art. 6 ust. 1.  1a. Bank spółdzielczy posiadający fundusze własne wyższe niż równowartość 1 000 000 euro, lecz niższe niż równowartość 5 000 000 euro, może prowadzić działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 3. 1b. Bank spółdzielczy posiadający fundusze własne równe lub wyższe niż równowartość 5 000 000 euro może prowadzić działalność na obszarze całego kraju. 2. Bank spółdzielczy, za zgodą banku zrzeszającego, z którym zawarł umowę zrzeszenia, może prowadzić działalność także na terenie powiatów sąsiadujących z terenem określonym w ust. 1 i ust. 1a. Działalność obejmująca inne powiaty niż sąsiadujące, wymaga uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego. 5. Ograniczeń, o których mowa w ust. 1a i 2, nie stosuje się do banku spółdzielczego będącego uczestnikiem systemu ochrony, w przypadku: 1)gdy bank ten jest stroną umowy o utworzeniu konsorcjum bankowego, z zastrzeżeniem, iż siedziba kredytobiorcy powinna znajdować się w zakresie działania przynajmniej jednego z uczestników konsorcjum; 2)udzielania kredytów jednostkom podporządkowanym bankowi zrzeszającemu w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 42 ustawy o rachunkowości lub jednostkom, na które bank zrzeszający wywiera znaczący wpływ w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 36 tej ustawy; 3)wykonywania czynności bankowych z członkami banku spółdzielczego; 4)wykonywania czynności bankowych z jednostką zarządzającą systemem ochrony.

Art. 6. 1. Banki spółdzielcze, po uzyskaniu zgodnie z ustawą - Prawo bankowe zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, mogą wykonywać następujące czynności bankowe: 1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów, 2) prowadzenie innych rachunków bankowych, 3) udzielanie kredytów, 4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych, 5) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych, 6) udzielanie pożyczek pieniężnych, 7) udzielanie pożyczek i kredytów konsumenckich w rozumieniu przepisów odrębnej ustawy, 8) operacje czekowe i wekslowe, 9) świadczenie usług płatniczych oraz wydawanie pieniądza elektronicznego w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych , 10) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych, 11) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych, 12) udzielanie i potwierdzanie poręczeń, 13) wykonywanie innych czynności bankowych w imieniu i na rzecz banku zrzeszającego.

2. Czynności bankowe, o których mowa w ust 2. Czynności bankowe, o których mowa w ust. 1 pkt 3, 4, 6, 7 i 12, banki spółdzielcze mogą wykonywać z osobami fizycznymi zamieszkującymi lub prowadzącymi przedsiębiorstwo na terenie działania banku spółdzielczego lub z osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, a posiadającymi zdolność prawną, mającymi siedzibę lub jednostki organizacyjne na terenie działania banku spółdzielczego. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 12, banki spółdzielcze mogą wykonywać w zakresie i trybie uzgodnionym z bankiem zrzeszającym. 2a. W szczególnie uzasadnionych przypadkach bank spółdzielczy będący uczestnikiem systemu ochrony może wykonać czynność bankową z osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej a posiadającą zdolność prawną, mającymi miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terenem jego działania, po uzyskaniu zgody organu zarządzającego tym systemem ochrony

Bank zrzeszający - Spółdzielcza Grupa Bankowa – Bank S.A. w Poznaniu (SGB – Bank S.A.), Bank Polskiej Spółdzielczości Spółka Akcyjna w Warszawie, bank zrzeszający - bank w formie spółki akcyjnej, utworzony przez banki spółdzielcze, jeżeli bank ten zrzesza co najmniej jeden bank spółdzielczy na zasadach określonych w art. 16 oraz posiada kapitał założycielski wynoszący co najmniej czterokrotność kwoty określonej w art. 32 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe lub dwukrotność tej kwoty w przypadku banku, którego działalność ogranicza się wyłącznie do świadczenia usług na rzecz zrzeszonych banków (apeksowy bank zrzeszający) zrzeszenie - zrzeszenie działające na podstawie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, utworzone przez bank lub banki spółdzielcze i bank zrzeszający

Banki spółdzielcze zrzeszają się z bankiem zrzeszającym na podstawie umowy. Bank spółdzielczy – obowiązek uzyskania statusu akcjonariusza banku zrzeszającego (nabycie co najmniej 1 akcji) Bank zrzeszający i bank spółdzielczy : łączą przynajmniej dwa stosunki – korporacyjny i zrzeszeniowy Bank spółdzielczy ma swobodę wyboru banku zrzeszającego przez cały czas trwania ustawowego obowiązku zrzeszania się.

5.1. Pojęcie i status prawny systemu ochrony lub Bank zrzeszający/jednostka zarządzająca system ochrony Bank zrzeszający Organy systemu ochrony akcje/udziały umowa Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu

Fundusz pomocowy umowa Schemat systemu ochrony (w modelu bank zrzeszający + jednostka zarządzająca jako spółdzielnia + zrzeszone banki spółdzielcze) Organy systemu ochrony Organy banku zrzeszającego jednostka zarządzająca system ochrony – spółdzielnia osób prawnych Fundusz pomocowy Bank zrzeszający Mechanizm płynnościowy Kontrola/nadzór Poręczenia/gwarancje/pożyczki wpłaty Inne źródła umowa Wpłata bezzwrotna pożyczki Wpłaty bezzwrotne Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Poręczenia/gwarancje Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Wpłata bezzwrotna

Fundusz pomocowy umowa Schemat systemu ochrony (w modelu bank zrzeszający + jednostka zarządzająca jako spółdzielnia + zrzeszone banki spółdzielcze) – mechanizm płynnościowy i wsparcie wypłacalności Bank zrzeszający – kapitał zapasowy/rezerwowy jednostka zarządzająca system ochrony – spółdzielnia osób prawnych Bank zrzeszający Fundusz pomocowy Rachunki depozytów obowiązkowych Poręczenia/gwarancje/regwarancje/pożyczki Mechanizm płynnościowy Poręczenia/gwarancje/regwarancje/pożyczki DEPOZYTY Inne źródła Wpłata bezzwrotna umowa wpłaty Pożyczki/gwarancje/regwaranacje/poręczenia Wpłaty bezzwrotne Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Poręczenia/gwarancje/pożyczki Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Wpłata bezzwrotna

Fundusz pomocowy umowa Schemat systemu ochrony (w modelu bank zrzeszający + jednostka zarządzająca jako spółdzielnia + zrzeszone banki spółdzielcze) – organizacja i ustrój Organy systemu ochrony Organy banku zrzeszającego Mechanizm płynnościowy jednostka zarządzająca system ochrony – spółdzielnia osób prawnych Bank zrzeszający Fundusz pomocowy Kontrola/nadzór udziały akcje umowa Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu

Schemat zrzeszenia zintegrowanego Organy : zgromadzenie prezesów rada zrzeszenia ewentualnie inne, np. Komisja Kontroli i Monitoringu Bank zrzeszający Fundusz pomocowy Bank zrzeszający – kapitał zapasowy/rezerwowy Mechanizm wsparcia płynności Inne źródła depozyty wpłaty Wpłata bezzwrotna Wpłaty bezzwrotne umowa Pożyczki/gwarancje/poręczenia Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Poręczenia/gwarancje Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Bank Spółdzielczy- uczestnik systemu Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Fundusz zasobowy Kapitał zapasowy/rezerwowy Wpłata bezzwrotna

Tworzenie banków Rodzaje banków (kryterium: forma organizacyjno - prawna) - państwowe - spółdzielcze - w formie spółek akcyjnych Warunki (MATERIALNE) jakie muszą spełnić założyciele banków w formie sp. akcyjnej oraz banków spółdzielczych 1. Wyposażenie banku w: - fundusze własne, których wielkość powinna być dostosowana do rodzaju czynności bankowych przewidzianych do wykonywania i rozmiaru zamierzonej działalności (stosownie do art. 30 ust. 1 pkt. 1 pr. bank) - pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne, należycie zabezpieczające przechowywane w banku wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej.

UWAGA - zwrot niedookreślony, duża uznaniowość oceniającego organu założyciele dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków rady nadzorczej oraz zarządu spełniają wymogi określone w art. 22aa, a członkowie zarządu, o których mowa w art. 22a ust. 3 i 4, posiadają udowodnioną znajomość języka polskiego UWAGA - zwrot niedookreślony, duża uznaniowość oceniającego organu Wymogi stawiane przez prawo unijne : - co najmniej dwie osoby muszą faktycznie kierować działalnością instytucji kredytowej, - osoby te muszą mieć dostatecznie nieposzlakowaną opinię oraz posiadać należyte doświadczenie w wykonywaniu takich obowiązków,

4. Plan działalności banku przedstawiony przez założycieli na okres co najmniej 3 lat wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków zgromadzonych w banku

Fundusze własne (kapitał założycielski) 1. - nie mniej niż równowartość w złotych 5 000 000 EURO przeliczonych według kursu średniego ogłaszanego przez NBP, obowiązującego w dniu wydania zezwolenia na utworzenie banku (art. 32 ust. 1 pr. bank.) 2. - dostosowanie funduszy własnych do rodzaju czynności bankowych przewidzianych do wykonywania i rozmiaru zamierzonej działalności (art. 30 ust. 1 pkt. 1 pr. bank.) a więc nie zawsze ustawowe minimum 5 000 000 będzie wystarczające

3. banki spółdzielcze: kapitał założycielski nie może być niższy od równowartości w złotych 1 000 000 euro przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez NBP, obowiązującego w dniu wydania zezwolenia na utworzenie banku.

4. – jak wpłacać kapitał założycielski ? - musi być wpłacony przez założycieli w walucie polskiej na rachunek bankowy w banku krajowym, otwarty w celu dokonania wpłat na kapitał założycielski banku pokrycie pełnej kwoty kapitału założycielskiego banku w formie spółki akcyjnej oraz banku spółdzielczego powinno być dokonane przed wpisaniem banku do właściwego rejestru kapitał założycielski banku nie może pochodzić z pożyczki lub kredytu, lub źródeł nie udokumentowanych (art.. 30 ust. 5 pr. bank.) - część kapitału założycielskiego może być wniesiona w formie wkładów niepieniężnych w postaci wyposażenia i nieruchomości, jeśli będą one bezpośrednio przydatne w prowadzeniu działalności bankowej, z tym że kapitał założycielski wnoszony w formie pieniężnej nie może być niższy od kwoty określonej w art. 32 ust. 1 ( 5.000 000 euro), a wartość wnoszonych wkładów niepieniężnych nie może przekraczać 15% kapitału założycielskiego.

ocena dokonywana przez UKNF (Urząd Komisji Nadzoru Finansowego) Postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia na utworzenie banku (postępowanie licencyjne) inicjowane jest na wniosek założycieli kierowany do KNF - postępowanie typu administracyjnego, - stosuje się przepisy kpa z modyfikacjami przewidzianymi w pr. bank. - w postępowaniu licencyjnym stosuje się art. 11 pr. bank. Co powinien zawierać wniosek o wydanie zezwolenia na utworzenie banku? - zob. art. 31 pr. bank.

Przepis art. 2 pr. bank. uznaje za niezbędny element pojęcia banku działanie na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych, obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. UWAGA! ustawa Prawo bankowe reguluje: wydawanie przez KNF zezwolenia na utworzenie banku (art. 34 pr. bank.) wydawanie przez KNF zezwolenia na rozpoczęcie działalności banku (art. 36 pr. bank.). Zezwolenia te w toku procedury licencyjnej, ze względu na tę samą merytoryczną zawartość, która powoduje, iż są to raczej dwa etapy decydowania w danej sprawie, powinny być traktowane łącznie, co oczywiście nie zaprzecza ich formalnoprawnej odrębności i samodzielności.

UWAGA! - zezwolenia KNF wymaga również: - utworzenie za granicą banku przez bank krajowy - utworzenie oddziału banku krajowego za granicą (w państwach trzecich) (wyjątek stanowi podejmowanie działalności przez banki krajowe na terytorium państw członków UE, a więc na Jednolitym Rynku Europejskim - zob. art. 48a - 48g) co do wymogów formalnych wniosku zob. art. 39 pr. bank. - utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju (zob. art. 40 pr. bank.) - utworzenie przedstawicielstwa banku zagranicznego (zob. art. 42 pr. bank) Czym różni się przedstawicielstwo banku zagranicznego od oddziału? Przede wszystkim tym, że przedstawicielstwo nie wykonuje czynności bankowych

Zakładanie banków w formie spółki akcyjnej przepisy ustawy Prawo bankowe stanowią lex specialis w stosunku do przepisów k.s.h. Kto może założyć bank w formie spółki akcyjnej? (art. 13 ust. 1 pr. bank.) - osoby prawne osoby fizyczne UWAGA! - założycieli nie może być mniej niż 3 chyba że założycielem jest: - skarb państwa, - bank krajowy, - bank zagraniczny, instytucja kredytowa, krajowy lub zagraniczny zakład ubezpieczeń, krajowy lub zagraniczny zakład reasekuracji, - międzynarodowa instytucja finansowa (instytucja finansowa, której większość kapitału własnego należy do państw będących członkami Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju lub banków centralnych takich państw).

Zakładanie banków w formie spółki akcyjnej przepisy ustawy Prawo bankowe stanowią lex specialis w stosunku do przepisów k.s.h. Kto może założyć bank w formie spółki akcyjnej? (art. 13 ust. 1 pr. bank.) - osoby prawne osoby fizyczne UWAGA! - założycieli nie może być mniej niż 3 chyba że założycielem jest: - skarb państwa, - bank krajowy, - bank zagraniczny, instytucja kredytowa, krajowy lub zagraniczny zakład ubezpieczeń, krajowy lub zagraniczny zakład reasekuracji, - międzynarodowa instytucja finansowa (instytucja finansowa, której większość kapitału własnego należy do państw będących członkami Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju lub banków centralnych takich państw).

Art. 25. 1. pr. bank. Podmiot, który zamierza, bezpośrednio lub pośrednio, nabyć albo objąć akcje lub prawa z akcji banku krajowego w liczbie zapewniającej osiągnięcie albo przekroczenie odpowiednio 10%, 20%, jednej trzeciej, 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym, jest obowiązany każdorazowo zawiadomić KNF o zamiarze ich nabycia albo objęcia. Podmiot, który zamierza, bezpośrednio lub pośrednio, stać się podmiotem dominującym banku krajowego w sposób inny niż przez nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji banku krajowego w liczbie zapewniającej większość ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu, obowiązany jest każdorazowo zawiadomić o tym zamiarze KNF.

Art. 25h. 1. Komisja Nadzoru Finansowego zgłasza, w drodze decyzji, sprzeciw co do nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji lub co do stania się podmiotem dominują-cym banku krajowego, jeżeli: 1) podmiot składający zawiadomienie nie uzupełnił w wyznaczonym terminie braków w zawiadomieniu lub załączanych do zawiadomienia dokumentów i informacji; 2) podmiot składający zawiadomienie nie przekazał w terminie dodatkowych informacji lub dokumentów żądanych przez Komisję Nadzoru Finansowego; 3) uzasadnione jest to potrzebą ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem krajowym, z uwagi na możliwy wpływ podmiotu składającego zawiadomienie na bank krajowy lub z uwagi na ocenę sytuacji finansowej podmiotu składającego zawiadomienie.

Art. 25l. 1. W przypadku nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji: 1) z naruszeniem przepisu art. 25 ust. 1 albo 2) pomimo zgłoszenia przez Komisję Nadzoru Finansowego sprzeciwu, o którym mowa w art. 25h ust. 1, albo 3) przed upływem terminu uprawniającego Komisję Nadzoru Finansowego do zgłoszenia sprzeciwu, o którym mowa w art. 25h ust. 1, albo 4) po wyznaczonym przez Komisję Nadzoru Finansowego terminie na nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji, o którym mowa w art. 25h ust. 5 – z akcji tych nie może być wykonywane prawo głosu, z zastrzeżeniem art. 25m.

Przepisy art. 25 - 27 pr. bank. mają na celu kontrolę przepływów kapitałowych (przepływu akcji), jest to KONTYNUACJA kontrolę jakości (głównie „czystości”) kapitału założycielskiego i założycieli przeprowadzaną w toku postępowania licencyjnego.

Tworzenie banku państwowego art. 14 pr. bank. Bank państwowy jest tworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia Co zawiera rozporządzenie Rady Ministrów ? - zob. art.. 14 ust. 2 pr. bank. wniosek składa Minister Skarbu Państwa wniosek jest opiniowany przez KNF Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych ani do rejestru przedsiębiorców Bank państwowy ma osobowość prawną Statut bankowi państwowemu nadaje w drodze rozporządzenia Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów po zasięgnięciu opinii KNF Organy banku państwowego: - Rada Nadzorcza - Zarząd zob. art. 15- 18 pr. bank. dot. Rady Nadzorczej i Zarządu

Banki spółdzielcze Założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w liczbie wymaganej przez Prawo spółdzielcze dla założenia spółdzielni, czyli co najmniej 10 osób wniosek o udzielenie zezwolenia składają założyciele odpowiednio stosuje się art. 30 - 38 pr. bank. statut - w formie aktu notarialnego - bank spółdzielczy nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru przedsiębiorców - przed wpisaniem powinna zostać pokryta pełna kwota kapitału założycielskiego - rozpoczęcie działalności dopiero po uzyskaniu odrębnego zezwolenia KNF (art. 36 pr. bank.)

Łączenie i dzielenie banków Art. 124. 1. Bank może połączyć się tylko z innym bankiem albo instytucją kredytową, po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. 2. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia wydania zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, jeżeli połączenie prowadziłoby do naruszenia przepisów prawa, interesów klientów banku biorącego udział w połączeniu lub zagrażałoby bezpieczeństwu środków gromadzonych w tym banku.

Art. 124a. Nabycie przedsiębiorstwa bankowego lub jego zorganizowanej części przez bank wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Art. 124b. Banki spółdzielcze nie podlegają podziałowi, o którym mowa w przepisach części I tytułu I działu XI ustawy – Prawo spółdzielcze.

Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo - Kredytowe Kasy Stefczyka – XIX wiek wzorowane na systemie Raiffeisena Credit unions Word Council of Credit Unions (WOCCU) Światowa Rada Związków Kredytowych Należą do niej : kasy centralne z 83 krajów świata Do kas kredytowych należy około 123 miliony członków

Według WOCCU Unia kredytowa jest spółdzielczą instytucją finansową kontrolowaną przez jej członków, którzy są jej właścicielami i którzy korzystają z jej usług. Unie kredytowe to instytucje not-for-profit

Unie kredytowe posiadają następujące cechy: - są spółdzielniami, - nie prowadzą działalności zarobkowej (są instytucjami not–for–profit), - ich właścicielami są członkowie unii, - członkowie są powiązani więziami o charakterze zawodowym lub wynikającymi ze wspólnego miejsca zamieszkania, czy też przynależenia do jednej organizacji (również o charakterze religijnym), nazywanymi wspólnymi więziami, - działają na zasadnie samopomocy, - świadczą usługi wyłącznie na rzecz swoich członków (wręcz „służą” swoim członkom),

- ich działalność polega głównie na przyjmowaniu wkładów pieniężnych od swoich członków i na udzielaniu im pożyczek, - wkłady i pożyczki są rozsądnie oprocentowane, - mają na celu podniesienie ekonomicznego i socjalnego statusu swoich członków, - władze unii kredytowych są demokratycznie wybierane przez członków, - członkowie władz unii kredytowych nie pobierają za swoją pracę wynagrodzenia (są wolontariuszami), - każdy członek unii kredytowej jest uprawniony do jednego głosu na dorocznym spotkaniu (zgromadzeniu

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo kredytowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2386 ze zm.) Weszła w życie w dniu 27 października 2012 r. Z dniem 27 października 2012 r. uchyliła ustawę z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych (Dz. U. z 1996 r., Nr 1, poz. 2 ze zm., nazywana dalej u.s.k.o.k. 1995).

Art. 2. Kasa jest spółdzielnią, do której w zakresie nie uregulowanym odmiennie ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze

Art. 3. 1. Celem kas, z zastrzeżeniem art. 13aa, jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym 1a. Kasa, po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, może pośredniczyć w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub tytułów uczestnictwa funduszy zagranicznych, funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) innych niż państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA).

2. Do rozliczeń, o których mowa w ust 2. Do rozliczeń, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe o bankowych rozliczeniach pieniężnych oraz przepisy ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych w zakresie świadczenia usług płatniczych. 2a. Do poleceń zapłaty stosuje się art. 63d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. 3. Kasy, z wyłączeniem małych kas, oraz Kasa Krajowa są uprawnione do wydawania pieniądza elektronicznego na rzecz członków kas, na zasadach określonych w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. 4. Kasy mogą świadczyć na rzecz swoich członków usługi zaufania oraz wydawać swoim członkom środki identyfikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej.

najważniejszym elementem, obok działalności niezarobkowej, przesądzającym o statusie SKOK jest wspólna więź, zakreślająca tzw. pole członkostwa. Według art. 10 ust. 1 ustawy o s.k.o.k. członkami kasy mogą być osoby fizyczne połączone więzią o charakterze zawodowym lub organizacyjnym, a w szczególności: - pracownicy zatrudnieni w jednym lub kilku zakładach pracy, - osoby należące do tej samej organizacji społecznej lub zawodowej.

wspólnymi więzi najlepiej opisuje socjologiczne pojęcie więzi społecznej. Zamknięty krąg osób, które ze względu na istniejące między nimi więzi społeczne mogą zostać członkami unii kredytowej, określany jest jako pole członkostwa (field of membership). więź istniejąca pomiędzy potencjalnymi członkami kasy musi wynikać z innej okoliczności niż sama przynależność do kasy lub zamiar wspólnego przynależenia do niej.

Art. 10. u.s.k.o.k. 2009   ust. 2. Członkami kasy mogą być także - działające wśród członków, o których mowa w ust. 1 : organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, jednostki organizacyjne kościołów i związków wyznaniowych posiadające osobowość prawną, spółdzielnie, związki zawodowe oraz wspólnoty mieszkaniowe.

Art. 29. 1. Umowa pożyczki lub kredytu, niezależnie od wartości pożyczki lub kredytu, powinna być sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Art. 36 1. Zasady udzielania pożyczek oraz ich spłaty określa statut kasy. 1a. Do umów pożyczek zawieranych przez kasy stosuje się odpowiednio przepisy art. 75c ust. 1-5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. 2. Do umów kredytowych zawieranych przez kasy stosuje się odpowiednio przepisy art. 69, 70, 74-78 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. 3. Do umów o kredyt konsumencki zawieranych przez kasy stosuje się przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim

Nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo – kredytowymi według ustawy o skok z 2009 r. Nadzór zintegrowany wykonywany przez KNF Nadzór nad innymi instytucjami finansowymi Nadzór nad SKOK i Kasą Krajową Nadzór uzupełniający witeks@prawo.uni.wroc.pl

Zezwolenie + środki nadzorcze + kontrola Nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo – kredytowymi według ustawy o skok z 2009 r. Nadzór KNF Zezwolenie + środki nadzorcze + kontrola Kasa Krajowa SKOK-i Kontrola witeks@prawo.uni.wroc.pl

Cel nadzoru nad każdą instytucją depozytowo – kredytową : zapewnienie bezpieczeństwa wkładów powierzonych tej instytucji oraz, zgodności działalności takiej instytucji z określonymi przepisami prawa. !! podobieństwo regulacji art. 61 ust. 1 u.s.k.o.k. 2009 oraz art. 133 ust. 1 pr. bank. !! witeks@prawo.uni.wroc.pl

Art. 60. Działalność kas i Kasy Krajowej podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego w zakresie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie i w ustawie z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym

Art. 61. 1. Celem nadzoru nad kasami jest zapewnienie: 1 Art. 61. 1. Celem nadzoru nad kasami jest zapewnienie: 1. Celem nadzoru nad kasami jest zapewnienie: 1) stabilności finansowej kas; 2) prawidłowości prowadzonej przez kasy działalności finansowej; 3) bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych w kasach; 4) zgodności działalności kas z przepisami niniejszej ustawy; 5) zgodności działalności kas w zakresie określonym w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. 2. Celem nadzoru nad Kasą Krajową jest zapewnienie: 1) stabilności finansowej Kasy Krajowej; 2) prawidłowości wykorzystania funduszu stabilizacyjnego oraz innych środków deponowanych przez kasy w Kasie Krajowej; 3) zgodności działalności Kasy Krajowej z przepisami niniejszej ustawy; 4) zgodności działalności Kasy Krajowej w zakresie określonym w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.

Art. 63. 1. Kasa Krajowa sprawuje kontrolę kas w zakresie zgodności ich działalności z przepisami prawa oraz prawidłowości prowadzonej gospodarki finansowej

Podstawy systemu gwarantowania depozytów w UE: obligatoryjny udział instytucji kredytowych w systemie gwarantowania depozytów, powszechność (dotyczy tak osób fizycznych jak i osób prawnych) określenie limitów gwarancji wkładów realizacja gwarancji następuje w momencie niedostępności wkładów

Kiedyś równowartość w złotych 1.000 euro – 100 % 1.000 euro < …….. < 22.500 euro – 90 % Obecnie : Równowartość w złotych 100.000 euro

NBP Tradycyjne funkcje banku centralnego państwa: funkcja emisyjna (bank centralny jako bank emisyjny państwa) udzielanie pożyczek na pokrycie potrzeb państwa (rola bankiera) prowadzenie obsługi bankowo-finansowej władz państwowych (rola kasjera) na początku XX wieku następuje przełom (1913 r. powstanie w USA Systemu Rezerwy Federalnej) kształtowanie przez bank centralny podaży pieniądza - najważniejsza funkcja dla realizacji tej funkcji bank centralny musi uzyskać uprawnienia - regulacyjne - nadzorczo-kontrolne wobec banków komercyjnych

bank centralny pełni 3 funkcje: - banku państwa - banku emisyjnego - banku banków

Funkcja banku państwa polega na: - współdziałaniu w kształtowaniu polityki gospodarczej państwa oraz sporządzanie prognoz, analiz i ocen jej urzeczywistniania wraz z sygnalizowaniem ewentualnych zagrożeń w tym zakresie - kształtowaniu polityki pieniężno-kredytowej - współdziałaniu w kształtowaniu i prowadzeniu polityki dewizowej - współtworzeniu bilansu płatniczego, kształtowaniu polityki kursowej i jej realizacji, organizowaniu i prowadzeniu rozliczeń międzybankowych przez izby rozrachunkowe oraz obsłudze kasowo-rozliczeniowej jednostek budżetu centralnego - reprezentowaniu interesów państwa w instytucjach międzynarodowych (np. Bank Światowy)

Funkcja emisyjna polega na: - emitowaniu znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym - organizowaniu obrotu gotówkowego - wykonywaniu działań mających na celu wycofanie uszkodzonych znaków pieniężnych, zaopatrywanie banków i instytucji w te znaki, przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy

Funkcja banku banków polega na: - oddziaływaniu na system bankowy (banki komercyjne) zgodnie z założeniami polityki pieniężnej - kształtowaniu polityki stopy procentowej - prowadzeniu polityki refinansowania banków i oprocentowania kredytów refinansowych - prowadzeniu polityki rezerw obowiązkowych banków komercyjnych - organizowanie systemu informacyjnego dla całego systemu bankowego

Zadania NBP według Konstytucji i ustawy o NBP Art. 227 KONSTYTUCJI 1. Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza. Art. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 1997 Nr 140 poz. 938 ze zm.) Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.

Do zadań NBP należy także: 1) organizowanie rozliczeń pieniężnych, 2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi, 3) prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami, 4) prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa, 5) regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie, 6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego; 6a) działanie na rzecz stabilności systemu finansowego w zakresie instytucji finansowej w rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Dz.U. poz. 1513); 6b) działanie na rzecz wyeliminowania lub ograniczania ryzyka systemowego, o którym mowa w art. 4 pkt 15 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym; 7) opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej; 8) wykonywanie innych zadań określonych ustawami. UWAGA! Nie jest to katalog zamknięty, to raczej wyliczenie przykładowe

Według art. 4 ustawy NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 31. Znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety opiewające na złote i grosze. Art. 32. Znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 33. 1. Wzory i wartość nominalną banknotów oraz wzory, wartość nominalną, stop, próbę i masę monet oraz wielkość emisji znaków pieniężnych, jak również terminy wprowadzenia ich do obiegu ustala Prezes NBP w drodze zarządzenia.

Trzy elementy pojęcia pieniądza: - jednostka pieniężna, - suma pieniężna, - znak pieniężny. jednostka pieniężna jest abstrakcyjną miarą wartości (tzn. jej wielkość jest funkcją skali cen obowiązujących w danym kraju), suma pieniężna przy pieniądzu gotówkowym i bezgotówkowym stanowi właściwie prawo podmiotowe do dokonywania zapłat (przeniesienia na wierzyciela abstrakcyjnej wartości). znak pieniężny - nośnik materialny abstrakcyjne wartości jakimi są jednostka pieniężna i suma pieniężna, jest to rzecz w rozumieniu prawa cywilnego, przy czym suma pieniężna może istnieć bez znaków pieniężnych (tylko jako prawo podmiotowe), a i znak pieniężny może przestać być nośnikiem sumy pieniężnej.

Forma organizacyjno-prawna NBP Art. 227 Konstytucji 1. Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Ustawa o NBP: Narodowy Bank Polski, zwany dalej “NBP”, jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. NBP posiada osobowość prawną i prawo używania pieczęci z godłem państwowym. NBP nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Działalność NBP jest prowadzona na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej Nie można ogłosić upadłości NBP NBP może być członkiem międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych. NBP nie może być udziałowcem bądź akcjonariuszem innych osób prawnych, z wyjątkiem prowadzących działalność usługową wyłącznie na rzecz instytucji finansowych i Skarbu Państwa. NBP prowadzi samodzielną gospodarkę finansową i nie jest dysponentem części budżetowej Do działalności NBP niestosuje się przepisów ustawy - Prawo bankowe, a więc NBP nie jest bankiem państwowym w rozumieniu tej ustawy

Forma organizacyjno-prawna NBP Wnioski: NBP nie jest przedsiębiorcą quasi-przedsiębiorcą urzędem bankiem operacyjnym (chociaż wykonuje niektóre czynności bankowe, np. prowadzi rachunki bankowe, udziela kredytów refinansowych, udziela gwarancji i poręczeń) NBP jest centralnym bankiem państwa

2. Organami Narodowego Banku Polskiego są: organy NBP Art. 227 KONSTYTUCJI 2. Organami Narodowego Banku Polskiego są: - Prezes Narodowego Banku Polskiego, - Rada Polityki Pieniężnej - Zarząd Narodowego Banku Polskiego. 3. Prezes Narodowego Banku Polskiego jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej na 6 lat. 4. Prezes Narodowego Banku Polskiego nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.

5. W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą Prezes Narodowego Banku Polskiego jako przewodniczący oraz osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów, powoływane na 6 lat, w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejm i Senat. 6. Rada Polityki Pieniężnej ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Rada Polityki Pieniężnej, w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego, składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej. 7. Organizację i zasady działania Narodowego Banku Polskiego oraz szczegółowe zasady powoływania i odwoływania jego organów określa ustawa.

NBP a Unia Europejska Art. 5. 1. Ustawy o NBP NBP może być członkiem międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych. Art. 129 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (dawny art. 107 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską) 1. ESBC złożony jest z EBC i krajowych banków centralnych. 2. EBC ma osobowość prawną. 3. ESBC jest kierowany przez organy decyzyjne EBC, którymi są Rada Prezesów i Zarząd. 4. Statut ESBC jest ustanowiony w Protokole dołączonym do Traktatu. EBC - Europejski Bank Centralny ESBC - Europejski System Banków Centralnych (działa od 1 lipca 1998 r.) Uwaga! Dyspozycje traktatu dotyczące jednolitej polityki pieniężnej oraz zasad działalności ESBC dotyczą w pełni jedynie tych państw które przystąpiły do EMU - Economic and Monetary Union Unia Ekonomiczna i Monetarna (EUROSYSTEM)

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych Cele i zadania EBC i ESBC Art.. 129 TFUE dawny art. 105 ust. 1 TWE Głównym celem ESBC jest utrzymanie stabilności cen. Bez uszczerbku dla celu stabilności cen, ESBC wspiera ogólne polityki gospodarcze w Unii, mając na względzie przyczynianie się do osiągnięcia celów Unii (ustanowionych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej). ESBC działa w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej z wolną konkurencją, sprzyjając efektywnej alokacji zasobów oraz zgodnie z zasadami określonymi w artykule 119.

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych Art. 130 TFUE dawny art. 108 TWE W wykonywaniu uprawnień oraz zadań i obowiązków, które zostały im powierzone niniejszym Traktatem i Statutem ESBC, ani EBC, ani krajowy bank centralny, ani członek któregokolwiek z ich organów decyzyjnych nie zwracają się o instrukcje ani ich nie przyjmują od instytucji czy organów wspólnotowych, rządów Państw Członkowskich, ani jakiegokolwiek innego organu. Instytucje i organy wspólnotowe, jak również rządy Państw Członkowskich zobowiązują się szanować tę zasadę i nie dążyć do wywierania wpływu na członków organów decyzyjnych EBC lub krajowych banków centralnych przy wykonywaniu ich zadań.

Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz. Urz. UE L 287 z 29.10.2013, dalej rozporządzenie 1024/2013

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych Przez niezależność osobową należy rozumieć: - kadencyjność członków i istnienie zasad ich powoływania - niemożność ich odwołania, chyba że z powodu utraty kompetencji lub poważnego naruszenia prawa Przez niezależność funkcjonalną należy rozumieć pełną zdolność do samodzielnego prowadzenia polityki pieniężnej i innych przewidzianych statutem zadań. O niezależności finansowej przesądza fakt osobnej regulacji gospodarki finansowej EBC w statucie (np. zasady wyposażenia w kapitał, podział w zyskach).

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych Cele i zadania EBC i ESBC Art. 129 TFUE dawny art. 105 ust. 1 TWE Głównym celem ESBC jest utrzymanie stabilności cen. Bez uszczerbku dla celu stabilności cen, ESBC wspiera ogólne polityki gospodarcze w Unii, mając na względzie przyczynianie się do osiągnięcia celów Unii (ustanowionych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej). ESBC działa w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej z wolną konkurencją, sprzyjając efektywnej alokacji zasobów oraz zgodnie z zasadami określonymi w artykule 119.

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych Zadania EBC: emisja wspólnej waluty EURO wykonywanie nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi mającymi siedzibę na terytorium państw członkowskich ze strefy EURO (państw EMU) - zapewnienie realizacji zadań należących do ESBC - wydawanie opinii dotyczących wszelkich aktów prawnych Wspólnoty mieszczących w jego kompetencjach - gromadzenie niezbędnych informacji statystycznych - przeprowadzanie, wspólnie z poszczególnymi bankami centralnymi, operacji zagranicznych - administrowanie oficjalną rezerwą Wspólnoty - zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemu płatności i rozliczeń pieniężnych (w obrębie Unii i w relacjach z państwami trzecimi) - wykonywanie zadań związanych z nadzorem nad instytucjami kredytowymi i innymi instytucjami finansowymi

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych Organy EBC decyzyjne: 1. Rada Zarządzająca (Naczelna) (Governing Council) 2. Zarząd 3. Rada ds. nadzoru (od 2014 r.) organ pomocniczy: Rada Generalna w 1998 r. został powołany pierwszy Zarząd pierwszy prezydent EBC - Wim Duisenberg (kadencja 8 lat) kolejny prezes EBC : Jean-Claude Trichet (od dnia 1 listopada 2003 r.) Obecny prezes EBC : Mario Draghi (od 1 listopada 2011 – do 31.10.2019)

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych EBC aby wykonywać zadania powierzone ESBC może wydawać: - rozporządzenia - decyzje - zalecenia i opinie decyzje regulują sprawy indywidualne i wiążą wyłącznie te podmioty do których zostały skierowane zalecenia i opinie nie mają charakteru wiążącego, nie ustanawiają żadnych praw ani obowiązków

Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych Struktura ESBC Najważniejszy organ - Rada Zarządzająca EBC - składa się z prezesów narodowych banków centralnych państw wchodzących w skład EMU (a więc i EUROSYSTEMU) i 6 członków zarządu EBC - określa wytyczne i wydaje decyzje niezbędne do wykonywania statutowych zadań ESBC UWAGA! Rada Zarządzająca kształtuje politykę pieniężną EMU, tak aby osiągnąć podstawowy cel ESBC, jakim jest stabilność cen.

Zarząd EBC - prezes, wiceprezes, 4 członków - odpowiada za wprowadzenie w życie polityki pieniężnej ustalonej przez Radę Zarządzającą - organizuje funkcjonowanie ESBC Rada Generalna - prezes, wiceprezes Zarządu EBC oraz gubernatorzy (prezesi) WSZYSTKICH banków centralnych państw Unii Europejskiej (a więc także tych, które nie przystąpiły do EMU) - funkcje doradcze i koordynacyjne, zwłaszcza związane z rozszerzeniem EMU Rada ds. Nadzoru ! - przewodniczący (mianowany na nieodnawialną pięcioletnią kadencję), wiceprzewodniczący (jeden z członków Zarządu EBC), czterech przedstawicieli EBC, przedstawiciele krajowych organów nadzoru.

Zintegrowany nadzór finansowy Modele nadzoru finansowego: tradycyjny, bazujący na podejściu funkcjonalnym, w którym każdy sektor rynku finansowego podlega osobnej instytucji nadzorczej, jednego zintegrowanego nadzorcy, tzw. podejścia twin peaks, a więc model nadzoru poprzez cel, opierający się na istnieniu dwóch instytucji nadzorczych, z których jedna odpowiada za ochronę inwestorów, a druga za zachowanie stabilności finansowej, koordynacji poszczególnych agencji, które są w stanie ad hoc tworzyć grupy do zadań specjalnych zajmujące się problemem obejmującym swym zakresem działalność bankową, ubezpieczeniową i inwestycyjną.

Europejski System Nadzoru Finansowego Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) European Banking Authority - EBA Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru Joint Committee of the European Supervisory Authoriries (ESAs) Właściwe władze nadzorcze Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego European Systemic Risk Board – ESRB Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń I Pracowniczych Programów Emerytalnych Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego JEDNOLITY MECHANIZM NADZORCZY Europejski System Nadzoru Finansowego Europejski Nadzór Bankowy Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego ESRB EBC Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru ESAs Europejski Urząd Nadzoru Bankowego EBA Rada ds. Nadzoru Krajowe władze nadzorcze Krajowe władze nadzorcze Krajowe władze nadzorcze Krajowe władze nadzorcze IK IK IK IK IK IK JEDNOLITY MECHANIZM NADZORCZY Pozostałe państwa członkowskie Kraje EMU (UEiM)

Zintegrowany nadzór finansowy zintegrowany nadzór finansowy nad całym rynkiem finansowym (w tym i nad rynkiem bankowym od 1 stycznia 2008 r.) jest wykonywany przez Komisję Nadzoru Finansowego – za pomocą Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów.

Od 1 stycznia 2008 r. zadania Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wykonuje zadania należące dotychczas do Komisji Nadzoru Bankowego Z dniem 31 grudnia 2007 r. znosi się: Komisję Nadzoru Bankowego Likwiduje się Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego To znaczy, że zadania GINB od 1 stycznia 2008 realizuje Urząd Komisji Nadzoru Finansowego

Z dniem wejścia w życie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym (czyli z dniem 19 września 2006 r.) znosi się: Komisję Papierów Wartościowych i Giełd Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych

1a) minister właściwy do spraw gospodarki albo jego przedstawiciel; Art. 5.  u.n.r.f.  1. W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, dwóch Zastępców Przewodniczącego i dziewięciu członków. 2. Członkami Komisji są: 1) minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel; 1a) minister właściwy do spraw gospodarki albo jego przedstawiciel; 2) minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel; 3) Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego; 4) przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; 5) przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów; 6) przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego; 7) przedstawiciel Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów; 8) przedstawiciel ministra - członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych, a jeżeli nie został wyznaczony - przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów. 3. W posiedzeniach Komisji w sprawach rekomendacji, o których mowa w art. 137 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo bankowe, mogą uczestniczyć z głosem doradczym wskazani Komisji przedstawiciele izb gospodarczych zrzeszających banki. 4. Każda z izb gospodarczych, o których mowa w ust. 3, jest uprawniona do wskazania Komisji jednego przedstawiciela. 5. Członkowie Komisji, o których mowa w ust. 2 pkt 6-8, uczestniczą w posiedzeniach Komisji wyłącznie z głosem doradczym.

Zintegrowany nadzór finansowy według ustawy  obejmuje : nadzór bankowy,  emerytalny,  ubezpieczeniowy,  nadzór nad rynkiem kapitałowym,  nad instytucjami pieniądza elektronicznego, nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo – kredytowymi oraz Kasą Krajową nadzór nad instytucjami płatniczymi, małymi instytucjami płatniczymi, dostawcami świadczącymi wyłącznie usługę dostępu do informacji o rachunku, BUP nadzór nad pośrednikami kredytu hipotecznego oraz ich agentami,  nadzór nad agencjami ratingowymi, nadzór w zakresie przewidzianym przepisami rozporządzenia PE i Rady 2016/1011 z dnia 8.06.2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych nadzór uzupełniający. 

Nadzór zintegrowany nie będzie dotyczył całego rynku finansowego a jedynie tego obszaru, który dotąd był objęty nadzorem realizowanym przez trzy likwidowane komisje nadzoru. Tak więc zakres działania Komisji Nadzoru Finansowego, czyli zakres zintegrowanego nadzoru finansowego, jest konsekwencją prostego zsumowania zakresów dotychczasowych nadzorów bankowego, ubezpieczeniowego oraz nadzoru nad rynkiem papierów wartościowych.

USTAWA z dnia 23 października 2013 r.  o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw Art. 2. Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku również poprzez rzetelną informację dotyczącą funkcjonowania rynku, przez realizację celów określonych w szczególności w ustawie – Prawo bankowe, ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych, ustawie z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego, ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym, ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych

Przewodniczącego Komisji (na pięcioletnią kadencję) i jego zastępców powołuje Prezes Rady Ministrów, przy czym Zastępcy Przewodniczącego są powoływani na wniosek Przewodniczącego (art. 7 i 9 n.r.f.).

art. 4 ust. 1 pkt. 1 n.r.f. do zadań Komisji należy sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym określonego w art. 1 ust. 2 n.r.f. Oznacza to, że Komisja wykonuje właściwie wiele różnych nadzorów, wskazanych w art. 1 ust. 2 n.r.f., zgodnie z wskazanymi w tym artykule regulacjami prawnymi.

1. Do zadań Komisji należy: 1) sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym określonego w art. 1 ust. 2; 2) podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego; 3) podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności; 3a) podejmowanie działań mających na celu wspieranie rozwoju innowacyjności rynku finansowego; 4) podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego, jego zagrożeń oraz podmiotów na nim funkcjonujących w celu ochrony uzasadnionych interesów uczestników rynku finansowego, w szczególności poprzez nieodpłatne publikowanie - w formie i czasie przez siebie określonym - ostrzeżeń i komunikatów w publicznym radiu i telewizji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji; 5) udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym; 6) stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty; 6a) współpraca z Komisją Nadzoru Audytowego, w tym udzielanie informacji, wyjaśnień i przekazywanie dokumentów, w zakresie niezbędnym do realizacji zadań związanych z monitorowaniem rynku w zakresie, o którym mowa w art. 27 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE; 7) wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

Art. 6b. 1. Komisja podaje do publicznej wiadomości informację o złożeniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w […] art. 171 ust. 1–3 ustawy – Prawo bankowe […] art. 150 i art. 151 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.

Ponadto Komisja Nadzoru Finansowego ma stwarzać możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego (w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty), jak również wykonywać inne zadania określone ustawami

Sąd polubowny przy KNF Zgodnie z art. 18 n.r.f. przy Komisji tworzy się sąd polubowny, którego celem jest rozpatrywanie sporów pomiędzy uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty (w postępowaniu są stosowane przepisy k.p.c.). W ramach sądu polubownego działa centrum arbitrażu i centrum mediacji. Sąd polubowny może prowadzić również postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich oraz regulaminie sądu polubownego. Sąd polubowny jest podmiotem uprawnionym do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich w rozumieniu tej ustawy.

art. 131a pr. bank., banki są zobowiązane do wnoszenia wpłat z tytułu nadzoru bankowego, stanowiących iloczyn sumy aktywów bilansowych banków i stawki nieprzekraczającej 0,024 %. Terminy uiszczenia, wysokość i sposób uiszczania tych wpłat, przy uwzględnianiu zapewnienia skuteczności sprawowanego nadzoru, ma określić Prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia.

Charakter prawny KNF Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 czerwca 2011 r. (sygn.akt K 2/09) „W świetle przepisów Konstytucji, ustawy o nadzorze finansowym oraz innych ustaw należy stwierdzić, że Komisja Nadzoru Finansowego jest szczególnym organem administracji publicznej - państwowej, ale usytuowanym poza strukturą administracji rządowej.”

II GSK 1607/11 postanow. NSA W-wa 2011.08.31 LEX nr 896392 Komisja Nadzoru Finansowego jest centralnym organem administracji publicznej, a w ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym brak jest przepisów, które statuowałyby inny organ, a zwłaszcza Prezesa Rady Ministrów, jako organ wyższego stopnia w stosunku do Komisji Nadzoru Finansowego. Skoro Komisja Nadzoru Finansowego jest ministrem w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 4 k.p.a., to wniesienie skargi na bezczynność Komisji powinno być poprzedzone skierowanym do niej wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, a nie wniesieniem zażalenia do organu wyższego stopnia w trybie art. 37 § 1 k.p.a., ponieważ organu wyższego stopnia w stosunku do KNF nie ma.

II GSK 1633/11 postanow. NSA W-wa2011. 08 II GSK 1633/11 postanow. NSA W-wa2011.08.31 LEX nr 896398 Z uwagi na brak określenia wprost, że Komisja Nadzoru Finansowego jest organem centralnym (ministrem w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 4 k.p.a.), konieczne było wskazanie, że rozstrzygnięcia tej Komisji należy kwalifikować w postępowaniu administracyjnym tak jak decyzje ministra, a wobec tego nie przysługuje od nich odwołanie lecz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Nadzór nad pojedynczą instytucją kredytową (bankiem) - nadzór indywidualny Nadzór nad grupą kapitałową (holdingiem), w skład której wchodzą instytucje kredytowe (banki) oraz instytucje finansowe w węższym znaczeniu – nadzór skonsolidowany Nadzór nad konglomeratami finansowymi – nadzór uzupełniający

Dyrektywa 2013/36/UE (15) Właściwym jest dokonanie harmonizacji, która jest niezbędna i wystarczająca, aby zapewnić wzajemne uznawanie zezwoleń i systemów nadzoru ostrożnościowego, umożliwiając udzielanie jednolitego zezwolenia uznawanego w całej Unii oraz stosowanie zasady, iż nadzór ostrożnościowy sprawowany jest przez państwo członkowskie pochodzenia.

Właściwe władze państwa macierzystego: - obowiązek nadzorowania stabilności finansowej instytucji kredytowej, w szczególności jej wypłacalności Właściwe władze państwa przyjmującego: - obowiązek nadzorowania płynności - sprawowanie nadzoru w zakresie polityki pieniężnej.

Nadzór bankowy - zagadnienia ogólne Cechy konstytutywne nadzoru bankowego, wyróżniające go od innych, normatywnie określonych form nadzoru: - zdefiniowanie w przepisach prawa bankowego organu uprawnionego do wykonywania nadzoru bankowego oraz podmiotów poddanych nadzorowi - normatywne określenie: - celów nadzoru       - sytuacji, w których interwencja nadzoru jest dopuszczalna       - środków za pomocą których organ nadzoru koryguje działalność podmiotów nadzorowanych  - gwarantowanie podmiotom nadzorowanym odpowiednich środków ochrony prawnej - uregulowanie organizacji oraz trybu wykonywania nadzoru bankowego aktami normatywnymi, które nie mogą być zmieniane przez organ sprawujący nadzór

Komitet nie sprawuje ponadnarodowej władzy, zalecenia przezeń wydawane nie mają mocy wiążącej. Cel komitetu: minimalizacja luk w nadzorze w skali międzynarodowej Dwie podstawowe zasady służące realizacji tego celu: - żadne zagraniczne przedsięwzięcie bankowe nie powinno wymykać się spod nadzoru - nadzór powinien być odpowiedni do ryzyka związanego z danym rodzajem działalności UWAGA! - 1997 r. Zalecenie Podstawowe zasady efektywnego nadzoru bankowego (Core Principles for Effective Banking Supervision) - 25 zasad

Nadzór bankowy - Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego Przykłady niektórych zasad (podzielone na 4 grupy:  wstępne warunki efektywnego nadzoru bankowego,  licencjonowanie i struktura,  regulacje i wymogi ostrożnościowe,  wymogi informacyjne, bankowość transgraniczna)

zasada 2 Wyraźnie powinny być określone oraz kontrolowane czynności, jakie może wykonywać instytucja bankowa, a także użycie słowa „bank” w nazwie instytucji. Zasada 4 Nadzór bankowy powinien mieć prawo rozpatrywania i odrzucania propozycji przenoszenia znacznej własności lub udziałów kontrolnych w istniejących bankach na rzecz osób trzecich. Zasada 5 Nadzór bankowy powinien ustalić minimalne wymogi dotyczące adekwatności kapitałowej obowiązujące banki [...] Więcej zob. M. Koterwas, Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego i jego wpływ na kształt nadzoru bankowego na świecie, „Bank i Kredyt” 2003, Nr 10, s. 58 i n.

Nadzór bankowy - Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego) 1988 r. - Bazylejska Umowa Kapitałowa (Basel Capital Accord) - współczynnik wypłacalności 8 % 1999 r. - Nowa Bazylejska Umowa Kapitałowa (The new Basel Capital Accord) wraz z pakietem konsultacyjnym ze stycznia 2001 r. Końcowa wersja: czerwiec 2006 r. I filar (Minimalne Wymogi Kapitałowe) II filar (Analiza Nadzorcza) III filar (Dyscyplina Rynkowa) 2010 r. - Bazylea III – ogłoszona 26 lipca 2010 r. 2017 r. – Bazylea IV - ogłoszona 7 grudnia 2017 r.

Art. 133. pr. bank. 1. Celem nadzoru jest zapewnienie: 1) bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych, 2) zgodności działalności banków z przepisami niniejszej ustawy, ustawy o Narodowym Banku Polskim, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku. 3) zgodności działalności prowadzonej przez banki zgodnie z art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi z przepisami tej ustawy, niniejszej ustawy oraz statutem

Zakres przedmiotowy nadzoru bankowego Nadzór sprawowany przez KNF obejmuje: Rozpatrywanie wniosków związanych z tworzeniem, organizacją i działalnością banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych działalność o charakterze regulacyjnym nadzór o charakterze analitycznym wykonywanie czynności kontrolnych przyjmowanie zawiadomień o zamiarze wykonywania działalności na terytorium Polski przez instytucje kredytowe (przesyłanie zawiadomień-banki)

Nadzór o charakterze analitycznym: Art. 133 ust. 2. Czynności podejmowane w ramach nadzoru bankowego polegają w szczególności na: 1) dokonywaniu oceny sytuacji finansowej banków, w tym badaniu wypłacalności, jakości aktywów, płynności płatniczej, wyniku finansowego banków; 2) badaniu jakości systemu zarządzania bankiem, w szczególności systemu zarządzania ryzykiem oraz systemu kontroli wewnętrznej; 3) badaniu zgodności udzielanych kredytów, pożyczek pieniężnych, akredytyw, gwarancji bankowych i poręczeń oraz emitowanych bankowych papierów wartościowych z obowiązującymi w tym zakresie przepisami; 4) badaniu zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek pieniężnych; 5) badaniu przestrzegania limitów, o których mowa w art. 79a, oraz limitów, o których mowa w art. 395 rozporządzenia nr 575/2013, oraz ocenie procesu identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w tym dużych ekspozycji; 6)  badaniu przestrzegania przez bank, określonych przez Komisję Nadzoru Finansowego norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banków, zarządzania ryzykiem prowadzonej działalności, w tym dostosowania do rodzaju i skali działalności banku procesu identyfikacji i monitorowania ryzyka oraz sprawozdawania o ryzyku; 7) dokonywaniu oceny szacowania, utrzymywania i przeglądu kapitału wewnętrznego; 8) badaniu wykonywania przez banki obowiązków, o których mowa w art. 56a, art. 59a, art. 59b, art. 92ba-92bd i art. 111c. 2a. Czynności, o których mowa w ust. 2, mogą być wykonywane także w sposób określony w art. 138c ust. 2 pkt 3.

Uchwała Nr 9/2019 Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie trybu wykonywania nadzoru nad działalnością bankową z dnia 15 stycznia 2019 r. (Dz.Urz.KNF z 2019 r. poz. 2)

§ 1.  1. Uchwała ustala tryb wykonywania nadzoru nad działalnością bankową w zakresie określonym ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 2187, 2243 i 2354), zwaną dalej „ustawą - Prawo bankowe”, ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2003, z późn. zm.), ustawą z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz.U. z 2018 r. poz. 613), zwaną dalej „ustawą o funkcjonowaniu banków spółdzielczych”, ustawą z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1252 oraz z 2018 r. poz. 2243), zwaną dalej „ustawą o nadzorze uzupełniającym”, ustawą z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2018 r. poz. 723, z późn. zm.), zwaną dalej „ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu”, oraz innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa regulującymi działalność banków.

2. Nadzór, o którym mowa w ust 2. Nadzór, o którym mowa w ust. 1, obejmuje: 1) rozpatrywanie wniosków, zawiadomień lub innych wystąpień w sprawie wydania zezwolenia, zgody lub innej decyzji administracyjnej albo innego aktu Komisji Nadzoru Finansowego dotyczących uprawnień lub obowiązków związanych z działalnością bankową; 2) działania o charakterze regulacyjnym; 3) nadzór o charakterze analitycznym; 4) wykonywanie czynności kontrolnych. 3. W ramach nadzoru, o którym mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, wykonywany jest nadzór skonsolidowany na zasadach określonych w rozdziale 11b ustawy - Prawo bankowe oraz nadzór uzupełniający na zasadach określonych w ustawie o nadzorze uzupełniającym. 4. Zadania nadzoru nad działalnością bankową sprawowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego, zwaną dalej „Komisją”, wykonywane są przy pomocy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, zwanego dalej „UKNF”.

Środki nadzorcze Jako podstawowe kryterium podziału środków nadzorczych należy przyjąć relację ustalonego w drodze kontroli stanu faktycznego do stanu postulowanego. Według tego kryterium można wyróżnić : - środki nadzorcze prewencyjne, - służące przywróceniu stanu postulowanego, - sankcje. Środki nadzorcze (ze względu na to, czy są stosowane wobec członka zarządu, czy wobec banku) : - ad rem - ad personam

Środki nadzorcze można również dzielić według kryterium związania KNF obowiązkiem ich stosowania na : obligatoryjne (KNF musi je zastosować w przypadku wystąpienia określonych ustawą okoliczności), - fakultatywne (mogą być zastosowane przez KNF, ale nie muszą)

Zasady stosowania przez KNF środków nadzoru : – fakultatywność stosowania środków nadzoru przez KNF, – ustawowe określenie przesłanek stosowania środków nadzoru, – ustawowe określenie procedury stosowania środków nadzoru, – zasadę stopniowania środków nadzorczych, – zasadę równości, – zasadę kumulacji przedmiotowej, – zasadę kumulacji podmiotowej.

zasada proporcjonalności w odniesieniu do stosowania środków nadzorczych nakazuje, aby w przypadku, gdy określone cele publiczne mogą zostać równie skutecznie zrealizowane zarówno przy pomocy środka mniej, jak i bardziej restrykcyjnego, organ publiczny skorzystał z tego pierwszego środka. Oznacza to, że jeżeli KNF ma do wyboru środek nadzorczy mniej dolegliwy i bardziej dolegliwy, to powinna zastosować najpierw ten mniej dolegliwy. Zatem z zasady proporcjonalności bezpośrednio wyprowadza się zasadę stopniowania środków nadzorczych.

Zasada równości - wynika z niej, że w tym samym stanie faktycznym, tego samego rodzaju instytucje finansowe powinny być jednakowo traktowane, w tym przede wszystkim powinny być wobec nich stosowane takie same środki nadzorcze. KNF może zastosować jednocześnie środek ad rem i ad personam (np. ukarać karą pieniężną członka zarządu krajowej instytucji płatniczej oraz samą instytucję) – w takim wypadku ma miejsce kumulacja podmiotowa. Komisja Nadzoru Finansowego może również skumulować stosowane przez siebie środki nadzorcze (kumulacja przedmiotowa) i np. ograniczyć zakres działalności banku oraz nałożyć na niego karę pieniężną.

Środki nadzorcze : - prewencyjne : brak dla banków o charakterze perswazyjnym : zalecenia - art. 138 ust. 1 pr. bank. Środki nadzoru o charakterze przymusowym : nakazy – 138 ust. 2 i art. 138a pr. bank. Sankcje - polegają na wymierzaniu „kary”, są one dolegliwe dla adresata sankcji i mają go skłonić, lub powstrzymać, przed określonymi działaniami, spełniając jednocześnie funkcję odstraszającą

Środki nadzorcze ad rem o charakterze sankcji Środki nadzorcze ad rem o charakterze sankcji. Można je uporządkować według ich dolegliwości, poczynając od tych, które są najmniej dolegliwe, a kończąc na najbardziej dolegliwych. KNF może: – nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 10 % przychodu wykazanego w ostatnim zbadanym sprawozdaniu finansowym, a w przypadku braku takiego sprawozdania – karę finansową w wysokości do 10 % prognozowanego przychodu określonego na podstawie sytuacji ekonomiczno – -finansowej banku, nie większą jednak niż 10 .000 .000 zł (art. 138 ust. 3 pkt 3a pr. bank. w brzmieniu po 12 lipca 2011 r.), – nakazać bankowi wstrzymanie wypłat z zysku lub wstrzymanie tworzenia nowych jednostek organizacyjnych do czasu przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia określonych ustawowo norm (art. 138 ust. 2 pr. bank.), – ograniczyć działalność banku i jego jednostek organizacyjnych (art. 138 ust. 3 pkt 3 pr. bank.); – uchylić zezwolenie na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku (art. 138 ust. 3 pkt 4 pr. bank.).

Ustawa – Prawo bankowe przewiduje środki ad personam dolegliwe wyłącznie dla członków zarządów i polegające na tym, że KNF może: – nałożyć karę pieniężną na członka zarządu (art. 141),; – wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu bezpośrednio odpowiedzialnego za stwierdzone nieprawidłowości (art. 138 ust. 3 pkt 1 pr. bank.),; – zawiesić w czynnościach członków zarządu do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o ich odwołanie przez radę nadzorczą na najbliższym posiedzeniu, przy czym zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji za bank w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych (art. 138 ust. 3 pkt 2 i ust. 4 pr. bank.). art. 138 ust. 7 pr. bank., który wprowadza zasadę, że środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank, z nielicznymi wyjątkami wskazanymi w tym artykule.

Nadzór skonsolidowany Holding - pewien typ powiązań: - organizacyjnych - gospodarczych - prawnych kreowanych pomiędzy podmiotem kontrolującym a zależną jednostką gospodarczą holding: - nie ma wyodrębnionej struktury organizacyjnej - nie ma własnego zespołu osobowego - nie dysponuje własnym majątkiem (majątkiem prawnie mu przyporządkowanym) - nie posiada osobowości prawnej, zdolności do zaciągania zobowiązań - nie posiada legitymacji procesowej - nie jest jednolitym przedsiębiorstwem (ale jest nietypową formą przedsięwzięcia gospodarczego) Holdingiem można nazywać grupę spółek, a więc także grupę spółek będących instytucjami finansowymi (w szerokim znaczeniu

Cechy holdingu: - uczestnictwo podmiotu dominującego w zależnej jednostce (podmiot dominujący ma szereg uprawnień w stosunku do podmiotu zależnego) - trwałość bytu prawnego holdingu - występowanie licznych powiązań o charakterze prawnym i ekonomicznym pomiędzy podmiotem dominującym a zależnym (np. z punktu widzenia prawnego chodzi tu o posiadane udziały lub akcje) - występowanie specyficznego ryzyka udziały w podmiot dominujący --------------------- podmiot zależny (spółka matka) (spółka córka)

Art. 141f. 1. Nadzorowi skonsolidowanemu podlega bank krajowy, który działa w holdingu: 1) bankowym krajowym, 2) bankowym zagranicznym, 3) finansowym, 4) mieszanym, 5) hybrydowym. 2. Sprawowanie nad bankiem nadzoru skonsolidowanego nie wyłącza stosowania odpowiednich przepisów ustawy regulujących działalność banku jako podmiotu podlegającego nadzorowi indywidualnemu.

Co obejmuje nadzór skonsolidowany? - wypłacalność - adekwatność funduszy własnych do pokrycia ryzyka rynkowego - koncentrację zaangażowań (znaczne zaangażowania)

Nadzór uzupełniający Dyrektywa 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, przedsiębiorstwami ubezpieczeniowymi oraz firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratów finansowych, jak również zmieniająca dyrektywy Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG i 93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

Nadzór uzupełniający obejmuje: adekwatność kapitałową (capital adequacy) koncentrację ryzyka (risk concentration) transakcje wewnątrzgrupowe (intra-group transactions)

Ustawa z dnia 15 kwietnia 2005 r Ustawa z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego

Sieć bezpieczeństwa finansowego Podstawowym celem istnienia sieci bezpieczeństwa finansowego (Safety Net) jest ochrona systemu finansowego przed destabilizacją spowodowaną przede wszystkim przez kryzysy finansowe i ryzyko systemowe. W tzw. „wymiarze instytucjonalnym” sieć bezpieczeństwa finansowego tworzą: nadzór nad rynkiem finansowym, system gwarantowania depozytów oraz bank centralny jako pożyczkodawca ostatniej instancji.

Sieć bezpieczeństwa finansowego : KNF NBP BFG KSF – Komitet Stabilności Finansowej

Dz. U. 2008. 209. 1317 USTAWA z dnia 7 listopada 2008 r Dz.U.2008.209.1317 USTAWA z dnia 7 listopada 2008 r.o Komitecie Stabilności Finansowej (Dz. U. z dnia 28 listopada 2008 r.) - uchylona USTAWA z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym

Instytucje pieniądza elektronicznego, instytucje płatnicze oraz biura usług płatniczych Źródła prawa Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175 ze zm.) Kodeks spółek handlowych  Kodeks cywilny DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE Dyrektywa 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r.  w sprawie usług płatniczych  OJ L 319 z 5.12.2007

Tylko IPE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniająca dyrektywę 2005/50/WE i 2006/48/WE oraz uchylająca dyrektywę 2000/46/WE (OJ L 267 z 10.10.2009 r.)

Dyrektywa 2009/110/WE - „instytucja pieniądza elektronicznego” oznacza osobę prawną, której udzielono zezwolenia na emisję pieniądza elektronicznego na podstawie tytułu II; Instytucja kredytowa : podmiot, który przedmiotem działalności jest przyjmowanie od ludności wkładów pieniężnych i innych środków podlegających zwrotowi oraz udzielanie kredytów na własny rachunek.

Na początku 2006 r. prowadziło działalność w całej Unii Europejskiej tylko 6 instytucji pieniądza elektronicznego W 2011 r. jest już 16 instytucji pieniądza elektronicznego posiadających zezwolenie w samej tylko Wielkiej Brytanii i mogących prowadzić działalność w całej Unii Europejskiej. Moneybookers Ltd., APS Financial Ltd., Vincento Payment Solutions Ltd., Google Payment Ltd., Smart Voucher Ltd., Euronet Payments & Card Services Ltd., Prepay Technologies Ltd., PSI-Pay Ltd., Costa Card ELMI Ltd., Neteller UK Ltd., Park Card Services Ltd., Prepaid Services Company Ltd., Blackhawk Network UK Ltd., ClickandBuy International Ltd., Starbucks Card Europe Ltd., Commonwealth FS Bank Ltd. zob. http://www.fsa.gov.uk/register/2EMD/2EMD_MasterRegister.html.  Według danych na styczeń 2018 r. W Unii Europejskiej działały 172 instytucje pieniądza elektronicznego (w tym tylko 28 instytucji pieniądza elektronicznego mogących działać w całej Unii na podstawie "jednolitego paszportu")

Definicja legalna instytucji pieniądza elektronicznego Artykuł 2 u.u.p. 10a) instytucja pieniądza elektronicznego – krajową instytucję pieniądza elektronicznego i unijną instytucję pieniądza elektronicznego  15b) - krajowa instytucja pieniądza elektronicznego – osobę prawną, która uzyskała zezwolenie, o którym mowa w art. 132a ust. 1, na prowadzenie działalności w charakterze instytucji pieniądza elektronicznego  31a) unijna instytucja pieniądza elektronicznego – osobę prawną, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na wydawanie pieniądza elektronicznego 

Emitenci pieniądza elektronicznego wg dyrektywy 2009/110/WE a) instytucje kredytowe określone w art. 4 pkt 1 dyrektywy 2006/48/WE, w tym, zgodnie z prawem krajowym, ich oddział w rozumieniu art. 4 pkt 3 tej dyrektywy, jeżeli oddział ten znajduje się na terytorium Wspólnoty, a jego siedziba główna znajduje się poza Wspólnotą, zgodnie z art. 38 tej dyrektywy; b) instytucje pieniądza elektronicznego określone w art. 2 pkt 1 niniejszej dyrektywy, w tym, zgodnie art. 8 niniejszej dyrektywy i z prawem krajowym, ich oddział, w przypadku gdy taki oddział znajduje się na terytorium Wspólnoty, a jego siedziba główna znajduje się poza Wspólnotą; c) instytucje świadczące żyro pocztowe, które są uprawnione do emisji pieniądza elektronicznego zgodnie z prawem krajowym; d) Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne, jeżeli nie działają one w charakterze władz monetarnych lub innych organów publicznych; e) państwa członkowskie albo ich organy regionalne lub lokalne, jeżeli nie działają one w charakterze organów publicznych.

Definicja legalna instytucji pieniądza elektronicznego Podstawowym warunkiem, jaki musi spełnić określony podmiot, aby zostać zakwalifikowany jako instytucja pieniądza elektronicznego jest emitowanie (wydawanie) pieniądza elektronicznego.

Systemy pieniądza elektronicznego rozwiązania programowe rozwiązania sprzętowe (elektroniczne portmonetki) Nie są pieniądzem elektronicznym w rozumieniu dyrektywy i ustawy : kryptowaluty (bitcoin)  @jednorazowe, wirtualne karty przedpłacone@  @przedpłacone spersonifikowane płatności on-line @

Według dyrektywy 2009/110/WE „pieniądz elektroniczny” oznacza wartość pieniężną przechowywaną elektronicznie, w tym magnetycznie, stanowiącą prawo do roszczenia wobec emitenta, która jest emitowana w zamian za środki pieniężne w celu dokonywania transakcji płatniczych określonych w art. 4 pkt 5 dyrektywy 2007/64/WE i akceptowana przez osoby fizyczne lub prawne inne niż emitent pieniądza elektronicznego;

Według ustawy o usługach płatniczych : 21a) pieniądz elektroniczny – wartość pieniężna przechowywana elektronicznie, w tym magnetycznie, wydawana, z obowiązkiem jej wykupu, w celu dokonywania transakcji płatniczych, akceptowaną przez podmioty inne niż wyłącznie wydawca pieniądza elektronicznego;

Art. 132a. 1. Wydawanie pieniądza elektronicznego oraz świadczenie usług płatniczych w charakterze krajowej instytucji pieniądza elektronicznego wymaga uzyskania zezwolenia KNF. 2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może być wydane osobie prawnej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na jej wniosek. Art. 132b. 1. Zezwolenie, o którym mowa w art. 132a ust. 1, może być wydane podmiotom posiadającym kapitał założycielski w wysokości co najmniej równowartości w walucie polskiej kwoty 350 000 euro ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez NBP obowiązującego w dniu wydania zezwolenia.

Art. 132j. 1. Instytucja pieniądza elektronicznego oprócz działalności w zakresie wydawania pieniądza elektronicznego i świadczenia usług płatniczych może: 1) świadczyć usługi dodatkowe ściśle powiązane z wydawaniem pieniądza elektronicznego i świadczeniem usług płatniczych, takie jak: usługi wymiany walut, usługi bezpiecznego przechowywania środków pieniężnych przekazanych w celu wykonania transakcji płatniczej, c) usługi przechowywania i przetwarzania danych; 2) prowadzić systemy płatności; 3) prowadzić inną działalność gospodarczą.

Art. 46. Instytucja pieniądza elektronicznego nie może przyjmować w celu zarobkowym pod tytułem zwrotnym środków pieniężnych oraz gromadzić tych środków, w szczególności przyjmować środków pieniężnych podlegających zwrotowi oraz prowadzić rachunków tych środków.

Instytucje płatnicze art. 2 pkt 11 u.u.p. Instytucja płatnicza to krajowa instytucja płatnicza i unijna instytucja płatnicza art. 2 pkt 16 u.u.p. krajowa instytucja płatnicza – osoba prawna,  która zgodnie z art. 60 ust. 1 uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej Unijna instytucja płatnicza – osoba prawna, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na świadczenie usług płatniczych 2a) biuro usług płatniczych – osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisaną do rejestru biur usług płatniczych, prowadzącą działalność w zakresie świadczenia usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 (świadczenie usługi przekazu pieniężnego);

7b) mała instytucja płatnicza - osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisana do rejestru, o którym mowa w art. 4 ust. 3, prowadząca działalność w zakresie którejkolwiek z usług płatniczych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-6, i nieprowadzącą działalności w zakresie usług płatniczych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 7 lub 8 (chodzi o świadczenie usługi inicjowania transakcji płatniczej lub świadczenie usługi dostępu do informacji o rachunku)

Pkt 9 hybrydowa instytucja płatnicza – instytucja płatnicza wykonująca oprócz usług płatniczych inną działalność gospodarczą 9a)hybrydowe biuro usług płatniczych - biuro usług płatniczych wykonujące oprócz usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6, inną działalność gospodarczą; 9aa)hybrydowa mała instytucja płatnicza - małą instytucję płatniczą wykonującą oprócz którejkolwiek z usług płatniczych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-6, lub działalności, o której mowa w art. 74 ust. 1 pkt 1 i ust. 3, inną działalność gospodarczą;

Art. 3 ust. 1 u.u.p. Przez usługi płatnicze rozumie się działalność polegającą na: 1)przyjmowaniu wpłat gotówki i dokonywaniu wypłat gotówki z rachunku płatniczego oraz wszelkie działania niezbędne do prowadzenia rachunku; 2)wykonywaniu transakcji płatniczych, w tym transferu środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy użytkownika lub u innego dostawcy: a)przez wykonywanie usług polecenia zapłaty, w tym jednorazowych poleceń zapłaty, b)przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego, c)przez wykonywanie usług polecenia przelewu, w tym stałych zleceń; 3)wykonywaniu transakcji płatniczych wymienionych w pkt 2, w ciężar środków pieniężnych udostępnionych użytkownikowi z tytułu kredytu, a w przypadku instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego - kredytu, o którym mowa w art. 74 ust. 3 lub art. 132j ust. 3; 4)wydawaniu instrumentów płatniczych; 5)umożliwianiu akceptowania instrumentów płatniczych oraz wykonywania transakcji płatniczych, zainicjowanych instrumentem płatniczym płatnika przez akceptanta lub za jego pośrednictwem, polegających w szczególności na obsłudze autoryzacji, przesyłaniu do wydawcy instrumentu płatniczego lub systemów płatności zleceń płatniczych płatnika lub akceptanta, mających na celu przekazanie akceptantowi należnych mu środków, z wyłączeniem czynności polegających na rozliczaniu i rozrachunku tych transakcji w ramach systemu płatności w rozumieniu ustawy o ostateczności rozrachunku (acquiring); 6)świadczeniu usługi przekazu pieniężnego; 7)świadczeniu usługi inicjowania transakcji płatniczej; 8)świadczeniu usługi dostępu do informacji o rachunku.

Model płatności za pomocą instrumentu płatniczego według ustawy u.u.p. zgoda płatnika Faza III – faza odbiorcy zwrot (na żądanie) pełnej kwoty transakcji WARUNKI ! Faza I – inicjacja transakcji płatniczej Faza II – wykonanie transakcji płatniczej odbiorca płatnik Odmowa wykonan ia zlecenia SYSTEM PŁATNOŚCI instrument płatniczy aautoryzacja Rachunek płatniczy Rachunek płatniczy Transfer środków negatywna autentykacja Konieczny unikatowy identyfikator pozytywna Odmowa wykonania zl. płatnicz. Instrument płatniczy/urządzenie lub inny sposób elektronicznego (w tym magnetycznego) przechowania pieniądza elektronicznego) Instrument płatniczy/urządzenie lub inny sposób elektronicznego (w tym magnetycznego) przechowania pieniądza elektronicznego) Transfer pieniądza elektronicznego zlecenie płatnicze Dostawca usług płatniczych płatnika Dostawca usług płatniczych odbiorcy

36) zlecenie płatnicze - oświadczenie płatnika lub odbiorcy skierowane do jego dostawcy zawierające polecenie wykonania transakcji płatniczej 29)transakcja płatnicza - zainicjowana przez płatnika lub odbiorcę wpłata, transfer lub wypłata środków pieniężnych 22) płatnik - osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, składającą zlecenie płatnicze; 18) odbiorca - osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, będącą odbiorcą środków pieniężnych stanowiących przedmiot transakcji płatniczej 9b)identyfikator dostawcy - kombinację cyfr pozwalającą na jednoznaczne zidentyfikowanie dostawcy usług płatniczych prowadzącego rachunki płatnicze i uczestniczącego w systemach płatności, o którym mowa w art. 4 ust. 2 pkt 4-6, 8 i 9;

10) instrument płatniczy - zindywidualizowane urządzenie lub uzgodniony przez użytkownika i dostawcę zbiór procedur, wykorzystywane przez użytkownika do złożenia zlecenia płatniczego; 15a)karta płatnicza - kartę uprawniającą do wypłaty gotówki lub umożliwiającą złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem akceptanta lub agenta rozliczeniowego, akceptowaną przez akceptanta w celu otrzymania przez niego należnych mu środków, w tym kartę płatniczą w rozumieniu art. 2 pkt 15 rozporządzenia (UE) 2015/751;

Art. 3 u.u.p. 2. Polecenie zapłaty oznacza usługę płatniczą polegającą na obciążeniu określoną kwotą rachunku płatniczego płatnika na skutek transakcji płatniczej zainicjowanej przez odbiorcę, dokonywanej na podstawie zgody, której płatnik udzielił odbiorcy, dostawcy odbiorcy lub dostawcy płatnika. 4. Polecenie przelewu oznacza usługę płatniczą polegającą na uznaniu rachunku płatniczego odbiorcy, w przypadku gdy transakcja płatnicza z rachunku płatniczego płatnika jest dokonywana przez dostawcę usług płatniczych prowadzącego rachunek płatniczy płatnika na podstawie dyspozycji udzielonej przez płatnika. 3. Usługa przekazu pieniężnego oznacza usługę płatniczą świadczoną bez pośrednictwa rachunku płatniczego prowadzonego dla płatnika, polegającą na transferze do odbiorcy lub do innego dostawcy przyjmującego środki pieniężne dla odbiorcy środków pieniężnych otrzymanych od płatnika lub polegającą na przyjęciu środków pieniężnych dla odbiorcy i ich udostępnieniu odbiorcy.

5. Usługa inicjowania transakcji płatniczej oznacza usługę polegającą na zainicjowaniu zlecenia płatniczego przez dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej na wniosek użytkownika z rachunku płatniczego użytkownika prowadzonego przez innego dostawcę. 6. Usługa dostępu do informacji o rachunku oznacza usługę on-line polegającą na dostarczaniu skonsolidowanych informacji dotyczących: 1)rachunku płatniczego użytkownika prowadzonego u innego dostawcy albo 2)rachunków płatniczych użytkownika prowadzonych u innego dostawcy albo u więcej niż jednego dostawcy.

Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI) oraz fundusze inwestycyjne USTAWA z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi Dz.U. z 2018, poz. 1355 ze zm.

Art. 3. [Definicja funduszu inwestycyjnego] 1 Art. 3. [Definicja funduszu inwestycyjnego] 1. Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. 2. Przez publiczne proponowanie nabycia, o którym mowa w ust. 1, rozumie się proponowanie nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w dowolnej formie i w dowolny sposób, jeżeli propozycja jest skierowana do co najmniej 150 osób lub do nieoznaczonego adresata. 3. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie. 4. Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako: 1)fundusz inwestycyjny otwarty; 2)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Art. 6. [Uczestnicy funduszu] 1 Art. 6. [Uczestnicy funduszu] 1. Uczestnikami funduszu inwestycyjnego są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej: 1)na rzecz których w rejestrze uczestników funduszu są zapisane jednostki uczestnictwa lub ich ułamkowe części albo 2)będące posiadaczami rachunku papierów wartościowych, na którym są zapisane certyfikaty inwestycyjne, albo będące osobami uprawnionymi z certyfikatów inwestycyjnych zapisanych na rachunku zbiorczym, albo 3)uprawnione z certyfikatów inwestycyjnych w formie dokumentu, albo 4)wskazane w ewidencji uczestników funduszu jako posiadacze certyfikatów inwestycyjnych, które nie mają formy dokumentu. 2. Jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego. 3. Uczestnicy funduszu nie odpowiadają za zobowiązania funduszu.

Art. 4. [Towarzystwo funduszy inwestycyjnych] 1 Art. 4. [Towarzystwo funduszy inwestycyjnych] 1. Towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. 1a. Towarzystwo, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, może przekazać spółce zarządzającej prowadzącej działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarządzanie funduszem inwestycyjnym otwartym i prowadzenie jego spraw. 1b. Towarzystwo, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, może przekazać zarządzającemu z UE prowadzącemu działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarządzanie specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym lub funduszem inwestycyjnym zamkniętym i prowadzenie jego spraw. 1c. Zarządzanie specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym albo funduszem inwestycyjnym zamkniętym obejmuje co najmniej zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu i ryzykiem. 2. Organem funduszu inwestycyjnego jest towarzystwo, utworzone zgodnie z przepisami ustawy. 3. W przypadkach i na warunkach określonych w ustawie w funduszu inwestycyjnym, jako jego organ, działają również rada inwestorów, zgromadzenie inwestorów lub zgromadzenie uczestników. 4. Fundusz nie jest podmiotem zależnym od towarzystwa, spółki zarządzającej ani od osoby posiadającej bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów lub zgromadzeniu uczestników. Art. 5. [Siedziba i adres funduszu] Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.

Art. 8a. [Alternatywna spółka inwestycyjna (ASI)] 1 Art. 8a. [Alternatywna spółka inwestycyjna (ASI)] 1. Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2. 2. Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie: 1)spółki kapitałowej, w tym spółki europejskiej; 2)spółki komandytowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka kapitałowa, w tym spółka europejska. 3. Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Art. 8b. [Zarządzający ASI] 1 Art. 8b. [Zarządzający ASI] 1. Zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem. 2. Zarządzającym ASI może być wyłącznie: 1)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 - spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI; 2)w przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 2 - spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Art. 8c. [Inwestor ASI; wkłady do ASI; oznaczenia ASI] 1 Art. 8c. [Inwestor ASI; wkłady do ASI; oznaczenia ASI] 1. Inwestorem alternatywnej spółki inwestycyjnej jest podmiot, który posiada prawa uczestnictwa tej spółki. 2. Prawami uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej są odpowiednio udział w spółce oraz akcja. 3. Przez udział w spółce w przypadku spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej rozumie się ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce. 4. Wkład do alternatywnej spółki inwestycyjnej w zamian za prawa uczestnictwa tej spółki może wnieść podmiot spełniający kryteria klienta profesjonalnego. W przypadku zawiązywania spółki w drodze oferty publicznej wkład do alternatywnej spółki inwestycyjnej w zamian za prawa uczestnictwa tej spółki może wnieść także podmiot niespełniający kryteriów klienta profesjonalnego. 5. Przedmiotem wkładu do alternatywnej spółki inwestycyjnej prowadzącej działalność w formie spółki komandytowej nie może być prawo niezbywalne ani świadczenie pracy lub usług. 6. Oznaczenia "alternatywna spółka inwestycyjna" lub skrótu tego oznaczenia "asi" ma prawo i obowiązek używać w nazwie, reklamie lub informacji reklamowej lub do określenia wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej jedynie alternatywna spółka inwestycyjna zarządzana przez zarządzającego ASI uprawnionego do wykonywania tej działalności zgodnie z ustawą.

Art. 9. [Zadania depozytariusza] Dezpozytariusz Art.  9.  [Zadania depozytariusza] 1. Depozytariusz wykonuje obowiązki określone w ustawie, w szczególności polegające na przechowywaniu aktywów oraz prowadzeniu rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego lub alternatywnej spółki inwestycyjnej, a także na zapewnieniu właściwego monitorowania przepływu środków pieniężnych tych podmiotów. 2. Depozytariusz jest obowiązany przy wykonywaniu swoich obowiązków działać w sposób rzetelny, dochowując najwyższej staranności wynikającej z profesjonalnego charakteru prowadzonej działalności, a także zgodnie z zasadami uczciwego obrotu.

Tworzenie funduszy inwestycyjnych Art. 14 Tworzenie funduszy inwestycyjnych Art. 14. [Tworzenie, nazwa i rodzaje funduszy] 1. Fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo. 2. Towarzystwo może utworzyć więcej niż jeden fundusz inwestycyjny. 3. Fundusz inwestycyjny może być utworzony jako: 1)fundusz inwestycyjny otwarty; 2)specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty; 3)fundusz inwestycyjny zamknięty. 3a. Fundusz inwestycyjny, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo, które uzyskało zezwolenie na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1a. 4. Oznaczenia "fundusz inwestycyjny", skrótu tego oznaczenia lub skrótów, o których mowa w ust. 6, ma prawo i obowiązek używać w nazwie, reklamie lub informacji reklamowej lub do określenia wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej jedynie fundusz inwestycyjny utworzony zgodnie z ustawą. 5. Nazwa funduszu inwestycyjnego powinna zawierać określenie rodzaju funduszu inwestycyjnego, zgodnie z ust. 3. 6. Jeżeli statut funduszu inwestycyjnego tak stanowi, fundusz inwestycyjny może zamiast oznaczenia rodzaju funduszu, zgodnie z ust. 3, używać w nazwie następującego skrótu: 1)"fio" - w przypadku funduszu inwestycyjnego otwartego; 2)"sfio" - w przypadku specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego; 3)"fiz" - w przypadku funduszu inwestycyjnego zamkniętego.

TFI Art. 45. Przedmiot działalności towarzystwa 1. Przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych. 1a. Za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI, w tym wprowadzanie ich do obrotu. 2. Za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o: 1)zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych; 2)doradztwo inwestycyjne, pod warunkiem że towarzystwo jednocześnie wystąpiło o zezwolenie na prowadzenie działalności, o której mowa w pkt 1, lub prowadzi taką działalność. 2a. Za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności również o przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, pod warunkiem że towarzystwo jednocześnie wystąpiło o zezwolenie na prowadzenie działalności, o których mowa w ust. 1a oraz ust. 2 pkt 1, lub prowadzi działalność w tych zakresach. 3. Towarzystwo bez zezwolenia Komisji może rozszerzyć przedmiot działalności o: 1)przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, których przedmiotem są: a)jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych zarządzanych przez inne towarzystwa lub tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych lub funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do EEA, b)jednostki uczestnictwa specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych zarządzanych przez inne towarzystwa - w przypadku gdy rozszerzyło przedmiot działalności zgodnie z ust. 1a; 1a)doradztwo inwestycyjne w odniesieniu do instrumentów finansowych, o których mowa w pkt 1; 2)pełnienie funkcji przedstawiciela funduszy zagranicznych, o którym mowa w art. 253 ust. 3 pkt 2.

Umowa rachunku bankowego = umowa bankowa Czynność bankowa przyjmowania wkładów pieniężnych a umowa rachunku bankowego Przyjmowanie wkładów pieniężnych pod tytułem zwrotnym = NATURALNA CZYNNOŚĆ BANKOWA Umowa rachunku bankowego = umowa bankowa

Rachunek bankowy w znaczeniu formalnym i materialnym zapisy w księgach rachunkowych banku odzwierciedlające stan wierzytelności przysługującej jednej ze stron stosunku rachunku bankowego względem drugiej oraz zmiany tego stanu Rachunek bankowy w znaczeniu materialnym: Stosunek cywilnoprawny/umowa

Artykuł 49 ust. 1 pr. bank. podaje następujące rodzaje rachunków bankowych (w formalnym znaczeniu): rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich na zasadach określonych w rozdziale 3a rachunki VAT rachunki lokat terminowych, rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo – rozliczeniowe, w tym rachunki rodzinne, rachunki terminowych lokat oszczędnościowych, rachunki powiernicze. Każdemu z tych rachunków bankowych (w ujęciu formalnym) odpowiada odrębna odmiana (rodzaj) umowy rachunku bankowego, z pewnymi jednakże zastrzeżeniami.

Rachunek pomocniczy dotyczy w praktyce przede wszystkim przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą w ramach kilku oddziałów (zakładów) i umożliwia im gromadzenie środków pieniężnych i ich rozdysponowywanie odpowiednio do zapotrzebowania zgłaszanych przez oddziały. Często w takiej sytuacji przedsiębiorcy korzystają z tzw. rachunku skonsolidowanego. Taki rachunek jest prowadzony w ramach świadczenia przez bank usługi konsolidacyjnej polegającej na konsolidacji rachunków bankowych. Jest to jeden z wielu możliwych przejawów usługi noszącej nazwę „cash pooling.”

Prawo przedsiębiorców USTAWA z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców Art.  19.  [Obowiązek rozliczeń za pośrednictwem rachunku płatniczego] Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy: 1)stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 2)jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Umowę rachunku bankowego regulują przepisy art. 725 – 733 k. c Umowę rachunku bankowego regulują przepisy art. 725 – 733 k.c., uzupełnione przez przepisy art. 49 – 62 pr. bank oraz, zgodnie z art. 56 k.c., zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje. Ponadto jej treść, co jest bardzo ważne z praktycznego punktu widzenia, określają, szczególnie w obrocie konsumenckim, ogólne warunki umów i regulaminy. Umowa rachunku bankowego jest umową nazwaną, konsensualną, dwustronnie zobowiązującą i odpłatną. Nie jest to umowa wzajemna.

art. 725 k.c. przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nie oznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych (dodano słowa „jeżeli umowa tak stanowi”)

Z treści art. 52 pr. bank. wynika, że umowa rachunku bankowego powinna zostać zawarta w formie pisemnej (forma ad probationem – zastrzeżona dla celów dowodowych) i powinna zawierać szereg wymienionych w ustępie 2 tego artykułu postanowień. Jednakże brak któregokolwiek z tych postanowień, oprócz określenia stron umowy, nie skutkuje nieważnością umowy (oczywiście o ile zawiera minimalną treść wskazaną w art. 725 k.c.). Między innymi umowa rachunku bankowego powinna określać rodzaj otwieranego rachunku, walutę w jakiej rachunek ma być prowadzony, czas otwarcia rachunku, wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany, a także wysokość prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku i warunki ich zmiany.

1. Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych: 1) rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich na zasadach określonych w rozdziale 3a rachunki VAT; 2) rachunki lokat terminowych; 3) rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, w tym rachunki rodzinne, oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych; 4) rachunki powiernicze. 2. Rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla: 1) osób prawnych; 2) jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną; 3) osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami. 3. Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla: 1) osób fizycznych; 2) szkolnych kas oszczędnościowych; 3) pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych; 4) rad rodziców. 4. Rachunki rodzinne mogą być prowadzone wyłącznie dla osób fizycznych, którym przyznano niepodlegające egzekucji świadczenia, dodatki, zasiłki oraz inne kwoty, o których mowa w art. 833 § 6 i 7 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, z wyjątkiem świadczeń alimentacyjnych, zwane dalej ,,świadczeniami niepodlegającymi egzekucji''.