Współczesne kierunki polityki społecznej 8. POLITYKA PRZECIWDZIAŁANIA DYSKRYMINACJI
Dyskryminacja Dyskryminacja przejawia się w działaniu, odnosi się do zachowań jednostki lub grupy wobec innych grup bądź jednostek, w efekcie których pewne możliwości dochodzenia do dóbr i wartości społecznie cenionych pozostają zarezerwowane dla członków jednej grupy czy zbiorowości ludzi, kosztem innej. Istotną cechą praktyk dyskryminacyjnych jest ich długotrwałość, systematyczność i naruszenie zasady sprawiedliwości. Rodzaje bezpośrednia (celowa) pośrednia (niecelowa) prawna faktyczna pozytywna
Przedmioty dyskryminacji przekonania i/lub działania rasa, kolor skóry lub grupa etniczna (rasizm) płeć (seksizm: mizoginia, mizoandria) wyznawana religia orientacja seksualna (bifobia, heterofobia, homofobia, lesbofobia) transpłciowość (transfobia) pochodzenie (ksenofobia) narodowość (nacjonalizm, szowinizm) wiek (ageizm) wygląd zewnętrzny (atrakcjonizm, lookism) niepełnosprawność (handicapizm) status społeczny wewnątrzgrupowe różnice fikcjonalne
Pojęcia pokrewne Równouprawnienie: równość wobec prawa i korzystanie z jednakowych praw Równe traktowanie: osiągnięcie stanu równowagi pomiędzy równością wobec prawa a równością możliwości (stan faktyczny odpowiada gwarancjom formalnym). Równe szanse: prawo do sprawiedliwego dostępu do różnych życiowych możliwości
Przeszkody dla kobiet na polskim rynku pracy „szklany sufit”: ograniczenie na zajmowanie wysokich stanowisk „lepka podłoga” - trwałe „przylepianie” do kobiet tradycyjnych zawodów „ruchome szklane schody” – awans mężczyzn w zawodach sfeminizowanych „sieć starszych panów” – ograniczenie na sprawowania ważnych stanowisk w organach władzy
Przeciwdziałanie dyskryminacji Zwalczanie dyskryminacji konwencje i rekomendacje MOP 1950: Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności 1961: Europejska Karta Społeczna 1964: Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego polityka Wspólnoty Europejskiej na rzecz równości płci „Pozytywna dyskryminacja” 1966: Konwencja ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej 1979: Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet 1995: Deklaracja pekińska i pekińska platforma działania (IV Światowa Konferencja w Sprawie Kobiet) 2000: Karta praw podstawowych UE 2011: orzeczenie ETS o uznaniu za dyskryminację uwzględnienie płci jako jednego z parametrów przy obliczaniu stawek ubezpieczeniowych