STUDIA PODYPLOMOWE GOSPODARKA ŁOWIECKA I OCHRONA ZWIERZYNY KOMPETENCJE JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH W PRAWNYM SYSTEMIE GOSPODARKI ŁOWIECKIEJ W POLSCE Dr inż. Jan Błaszczyk 2014 r.

Ustawa z dnia 13.10.1995 r. Prawo łowieckie Akty wykonawcze (rozporządzenia MŚ) do ustawy Prawo łowieckie Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Statut Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.

Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. Koordynacja działań podejmowanych przez regionalnych dyrektorów Lasów Państwowych. (w oparciu o kompetencje określone w § 8 pkt 1 Statutu PGL LP) Dyrektor Generalny LP ustala w szczególności: - szczegółowe zasady prowadzenia gospodarki leśnej, - zasady sporządzania i realizacji planów gosspodarczo-finansowych, - zasady sprzedaży drewna i innych produktów i usług,

Kształtowanie polityki Lasów Państwowych w zakresie gospodarki łowieckiej. W oparciu o statut PGL LP oraz zarządzenia regulujące postępowanie w określonych obszarach działania np. - zarządzenie nr 81 z dnia 09.11.2012 r. w sprawie sprzedaży polowań, - zarządzenie nr 1 z dnia 07.01.2008 r. w sprawie funkcjonowania ohz LP, - zarządzenie nr 35 z dnia 10.08.2011 r. w sprawie realizacji hodowli zwierząt łownych. Wypełnianie funkcji organu odwoławczego w stosunku do decyzji podejmowanych przez dyrektorów regionalnych Lasów Państwowych - w postępowaniu dotyczącym zatwierdzania, w trybie odwoławczym ,rpł dla obwodów wyłączonych z wydzierżawienia, na podstawie rt. 8 ust. 3d ustawy Prawo łowieckie, - w postępowaniu dotyczącym wydawania przez nadleśniczego, działającego z upoważnienia dyrektora RDLP, decyzji administracyjnych w sprawie odłowu lub odstrzału redukcyjnego zwierzyny, w oparciu o przepisy K.p.a.

- w postępowaniu dotyczącym wydawania przez nadleśniczego, działającego z upoważnienia dyrektora RDLP, postanowienia w sprawie zastosowania odstrzału zastępczego zwierzyny, w oparciu o przepisy K.p.a.

Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. 1. Koordynacja spraw związanych z gospodarką łowiecką, w tym sprzedaży polowań „dewizowych”. W oparciu o §19 pkt 5 Statutu PGL LP ( dyrektor RDLP koordynuje sprawy związane z gospodarką łowiecką, w tym sprzedaż polowań dewizowych). 2. Zatwierdzanie rocznych planów łowieckich dla obwodów wyłączonych z wydzierżawienia W oparciu o Art.8. ust.3b ustawy Prawo łowieckie (roczne plany łowieckie w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia sporządzane są przez zarządców i podlegają zatwierdzeniu przez dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – nie ma wymogu opiniowania projektów przez wójtów gmin, jak również uzgadniania ich z PZŁ. Konieczne jest uzgadnianie z parkami narodowymi i uprawnionymi do rybactwa odnośnie obrębów hodowlanych. 4. Sporządzanie, w uzgodnieniu z PZŁ i marszałkami województw, wieloletnich łowieckich planów hodowlanych (Art.8. ust 3e) 5. Opiniowanie podziału województw na obwody łowieckie oraz opiniowanie zmian granic tych obwodów (Art.27 ust.1)

3. Rozpatrywanie odwołań w przypadku odmowy zatwierdzenia lub uzgodnienia w całości lub części rocznych planów łowieckich W oparciu o Art.8. ust 3d ustawy Prawo łowieckie (W przypadku odmowy zatwierdzenia lub uzgodnienia w całości lub części rocznego planu łowieckiego zainteresowanemu przysługuje odpowiednio do dyrektora regionalnej dyrekcji ….). 4. Sporządzanie, w uzgodnieniu z PZŁ i marszałkami województw wieloletnich łowieckich planów hodowlanych. W oparciu o Art. 8 ust. 3e ustawy Prawo łowieckie (Wieloletnie łowieckie plany hodowlane sporządzają dyrektorzy regionalnych dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w uzgodnieniu z marszałkami województw i Polskim Związkiem Łowieckim).

5. Opiniowanie podziału województw na obwody łowieckie oraz opiniowanie zmian granic tych obwodów. W oparciu o Art. 27 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie (Podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic tych obwodów dokonuje w obrębie województwa właściwy sejmik województwa, w drodze uchwały, po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe …..). 6. Wydzierżawianie obwodów łowieckich leśnych. W oparciu o Art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo łowieckie (Obwody łowieckie wydzierżawiają …. Obwody łowieckie leśne – dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe).

7. Udział w pracach komisji egzaminacyjnej do uzyskania uprawnień do wykonywania polowania. W oparciu o Art. 43. ust 2 ustawy Prawo łowieckie (…konieczność zapewnienia w składzie komisji egzaminacyjnej przedstawicieli… Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe…”). 8. Rozliczanie czynszu dzierżawnego za obwody łowieckie leśne. W oparciu o Art. 31 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie (Wydzierżawiający obowiązany jest rozliczyć otrzymany czynsz dzierżawny między nadleśnictwami i gminami. Nadleśnictwom przypada czynsz za państwowe grunty leśne. Za obwody łowieckie wyłączone z wydzierżawienia uiszczany jest tzw. ekwiwalent równy wysokości średniego czynszu za dzierżawę, stosowanego w obwodach łowieckich, wydzierżawionych na obszarze danej gminy lub gmin sąsiednich. Ekwiwalent rozliczany jest tak samo jak czynsz).

9. Dokonywanie kategoryzacji obwodów łowieckich leśnych oraz dokonywanie zmiany kategorii obwodów łowieckich leśnych. W oparciu o § 1 pkt 1 i 4 rozporządzenia MŚ zmieniającego rozp. MŚ w sprawie kategoryzacji obwodów łowieckich …. Z dnia 29.03.2006 r. (Kategoryzacji obwodu łowieckiego dokonuje zespół powoływany przez … dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w przypadku obwodów leśnych. Ten sam zespół może dokonywać, w określonych przypadkach, zmiany kategorii obwodu łowieckiego - na wniosek wydzierżawiającego, dzierżawcy lub zarządcy obwodu).

Nadleśniczy 1. Zatwierdzanie rocznych planów łowieckich dla obwodów dzierżawionych. W oparciu o Art. 8 ust. 3a ustawy Prawo łowieckie (Roczne plany łowieckie sporządzane są przez dzierżawców obwodów łowieckich, po zasięgnięciu opinii wójta (burmistrza, prezydenta miasta), i podlegają zatwierdzeniu przez właściwego nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w uzgodnieniu z Polskim Związkiem Łowieckim. Rpł powinien być przedłożony nadleśniczemu do zatwierdzenia do 21 marca. Uprawnienia nadleśniczego mają charakter administracyjny, oparty o Kpa. Rpł w trakcie jego obowiązywania może być zmieniony w ściśle określonych przypadkach.

2. Współdziałanie z dzierżawcami, zarządcami obwodów łowieckich oraz wójtami w sprawach związanych z zagospodarowaniem obwodów, w szczególności w zakresie ochrony i hodowli zwierzyny. W oparciu o Art. 11 ust. 3 ustawy Prawo łowieckie (Zapis ten oznacza, że prowadzenie gospodarki łowieckiej w obwodzie łowieckim musi przebiegać we współdziałaniu wymienionych stron. Relacje w tym zakresie pomiędzy wydzierżawiającym a dzierżawcą powinny znaleźć odzwierciedlenie w warunkach umowy dzierżawnej, w warunkach szczegółowych. Ustalenia szczegółowe zawarte w umowie dzierżawnej powinny określać wzajemne obowiązki dzierżawców i wydzierżawiających. 3. Wnioskowanie do Ministra Środowiska o zgodę na wykonywanie polowania przez cudzoziemców polujących bez pośrednictwa biur polowań, w obwodach pozostających w zarządzie LP. W oparciu o Art. 43 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie (Jest to jedna z możliwych form wykonywania polowania na terytorium RP przez cudzoziemców. Ma ona charakter akwizycji własnej bowiem nadleśniczy nie korzysta w tym przypadku z usług pośrednika ).

4. Wydawanie aktów administracyjnych w trybie Kpa – decyzji nakazujących wykonanie odłowu lub odstrzału redukcyjnego zwierzyny i postanowień o zastosowaniu odstrzału zastępczego zwierzyny. W oparciu o Art. 45 ust. 1 i 2 ustawy Prawo łowieckie (Nadleśniczy działa w tym zakresie z upoważnienia dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych. Pewien kłopot przy zastosowaniu tego uprawnienia może stworzyć zdefiniowanie pojęcia „trwałość lasu”, którego użyto jako warunek do zastosowania uprawnienia. Praktyczne znaczenie tego uprawnienia polega na obligowaniu dzierżawców obwodów łowieckich do ścisłej współpracy z nadleśniczym w zakresie określania liczebności zwierzyny oraz planów jej odstrzału. Sprawa zastosowania postanowienia o wykonaniu zastępczym również napotyka trudności. Wymaga bowiem bieżącej analizy postępu w realizacji planu odstrzału. Nadleśniczy nie ma instrumentów prawnych, aby żądać od dzierżawcy sprawozdań okresowych z postępu realizacji planu odstrzału, natomiast postanowienie może wydać nie po zakończeniu sezonu, ale w trakcie jego trwania, uznając, że dzierżawca do końca sezonu nie jest w stanie wykonać przyjętego planu).

5. Dokonywanie oceny zgodności odstrzału samców zwierzyny płowej i muflonów z zasadami selekcji osobniczej w obwodach pozostających w zarządzie Lasów Państwowych oraz udział w pracach komisji dokonującej takiej oceny w obwodach dzierżawionych. W oparciu o Art. 42d ustawy Prawo łowieckie (Odstrzał samców łosi, jeleni, danieli, saren i muflonów podlega ocenie co do jego zgodności z zasadami selekcji osobniczej. Oceny w obwodach podlegających wydzierżawieniu dokonują komisje powołane przez Polski Związek Łowiecki , w skład których wchodzą przedstawiciele: Polskiego Związku Łowieckiego oraz Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, a w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia ich zarządcy przy udziale odpowiednio przedstawiciela : Polskiego Związku Łowieckiego albo Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe bądź obu z nich.

6. Szacowanie i wypłata odszkodowań za szkody wyrządzone w uprawach rolnych oraz za szkody wyrządzone przy wykonywaniu polowania. W oparciu o Art. 46 ustawy Prawo łowieckie (…zarządca obwodu łowieckiego obowiązany jest do wynagradzania szkód wyrządzanych: 1) w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny; 2) przy wykonywaniu polowania. Oględzin, szacowania szkody i ustalania wysokości odszkodowania dokonuje przedstawiciel zarządcy. W czynnościach tych na żądanie strony, może brać udział przedstawiciel właściwej terytorialnie izby rolniczej). 7. Współdziałanie z posiadaczami gruntów rolnych i leśnych w zabezpieczeniu tych gruntów przed szkodami łowieckimi. W oparciu o Art. 47 ustawy Prawo łowieckie (Właściciele lub posiadacze gruntów rolnych i leśnych powinni, zgodnie z potrzebami, współdziałać z ….zarządcami obwodów w zabezpieczeniu gruntów przed szkodami. Przepis adresowany wprost do właścicieli gruntów, ale bardzo istotny dla zarządcy z uwagi na możliwość odrzucenia roszczenia na podstawie Art. 48 ust. 3 ustawy Prawo łowieckie – odmowa współpracy).

8. Wypłacanie odszkodowań ze środków budżetu Państwa z tytułu szkód wyrządzanych przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną. W oparciu o Art. 50 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo łowieckie (Za szkody … wyrządzone na obszarach obwodów łowieckich leśnych odszkodowania wypłaca Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe ze środków budżetu państwa. Procedury szacowania identyczne, jak w przypadku pozostałych gatunków zwierząt łownych. Wypłata po uzyskaniu środków od Skarbu Państwa). 9. Zagospodarowanie w imieniu Skarbu Państwa zwierzyny bezprawnie pozyskanej w obwodzie łowieckim leśnym i pobieranie środków pochodzących ze sprzedaży jej tuszy. W oparciu o § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21.06.2005 r. w sprawie zwierzyny bezprawnie pozyskanej (Podmiotem właściwym do zagospodarowania w imieniu Skarbu Państwa zwierzyny bezprawnie pozyskanej w obwodzie łowieckim leśnym i pobrania środków ze sprzedaży jej tuszy jest właściwy miejscowo nadleśniczy).

10. Pobieranie ekwiwalentu za zwierzynę bezprawnie pozyskaną w obwodzie łowieckim leśnym. W oparciu o § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21.06.2005 r. w sprawie zwierzyny bezprawnie pozyskanej (Podmiotem właściwym do pobrania ekwiwalentu za zwierzynę bezprawnie pozyskaną w obwodzie łowieckim leśnym jest właściwy miejscowo nadleśniczy). 11. Dokonywanie wstępnej wyceny trofeów łowieckich pozyskanych w obwodach łowieckich pozostających w zarządzie LP. W oparciu o Art. 42 d ustawy Prawo łowieckie i § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19.05.2005 r. w sprawie sposobu wyceny oraz ewidencji trofeów łowieckich (Wyceny wstępnej trofeów łowieckich dokonują komisje, o których mowa w art. 42d ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie, podczas dokonywania oceny zgodności odstrzału z zasadami selekcji osobniczej).

Ogólne odniesienie do gospodarki łowieckiej znajduje się w Art Ogólne odniesienie do gospodarki łowieckiej znajduje się w Art. 6 ustawy o lasach ( gospodarka leśna – działalność leśna w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną …, pozyskiwania – z wyjątkiem skupu - ... zwierzyny … , a także sprzedaż tych produktów). Odniesienia do kompetencji Lasów Państwowych znajdują się w 17 artykułach ustawy Prawo łowieckie.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ