PRAWO MIEJSCOWE Gabriela Polak 1 / 25

Definicja Pod pojęciem prawo miejscowe rozumiemy przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa, wydane przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy administracji rządowej. Należy odróżnić pojęcie prawo miejscowe od pojęcia prawo wewnętrzne. 2 / 25

Art. 87 ust. 2 Konstytucji RP „Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego” 3 / 25

Rodzaje aktów prawa miejscowego Akty zawierające statuty, Akty zawierające przepisy wykonawcze, tj. akty wydawane na podstawie upoważnień szczegółowych, Przepisy porządkowe wydawane na podstawie upoważnień generalnych. 4 / 25

Statuty Wśród statutów szczególną pozycję należy przypisać statutom województwa, powiatu i gminy, czyli jednostek zasadniczego podziału terytorialnego kraju, których mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnoty samorządowe. Statut nie może pozostawać w sprzeczności z przepisami zawartymi w ustawie. 5 / 25

Akty wykonawcze Jednostki samorządu terytorialnego, wojewodowie i organy rządowej administracji niezespolonej mogą wydawać akty prawa miejscowego na podstawie i w granicach uprawnień zawartych w ustawach, np. przepisy dotyczące podatków i opłat lokalnych, uchwalane przez sejmik województwa, radę powiatu i radę gminy. 6 / 25

Akty porządkowe prawa miejscowego Należą do katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego, władczo kształtując status adresata. Zakres ich obowiązywania dotyczy obszaru, na który rozciąga się właściwość organu ustanawiającego taki akt. Mają charakter wykonawczy, upoważnienie do ich wydania musi być zawarte w ustawie. 7 / 25

Gmina Akty porządkowe ustanawia rada gminy w formie uchwały. Rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do: 1. ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz 2. zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. 8 / 25

Gmina Wyjątkowo, w przypadkach niecierpiących zwłoki, przepisy porządkowe może stanowić wójt (burmistrz, prezydent miasta) w formie zarządzenia. Wydane przez wójta zarządzenie podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Wójt zobowiązany jest również do przesyłania przepisów porządkowych do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu. 9 / 25

Powiat Rada powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do: 1. ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, 2. ochrony środowiska naturalnego, 3. zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy. Przepisy porządkowe (również zarządzenia porządkowe) ogłasza się przez rozplakatowanie obwieszczeń w miejscach publicznych, a także w sposób miejscowo przyjęty lub w środkach masowego przekazu. 10 / 25

Powiat W przypadkach nie cierpiących zwłoki powiatowe przepisy porządkowe, może wydać natomiast zarząd. Podlegają one zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu. Starosta zobowiązany jest do przesłania przepisów porządkowych do wiadomości organów wykonawczych gmin położonych na obszarze powiatu i starostom sąsiednich powiatów, następnego dnia po ich ustanowieniu 11 / 25

Ogłaszanie przepisów porządkowych prawa miejscowego Przepisy porządkowe (również zarządzenia porządkowe) ogłasza się przez rozplakatowanie obwieszczeń w miejscach publicznych, a także w sposób miejscowo przyjęty lub w środkach masowego przekazu. Akty porządkowe muszą również zostać ogłoszone w wojewódzkim dzienniku urzędowym. 12 / 25

Wejście przepisów porządkowych w życie Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia, za który uważa się dzień wskazany w obwieszczeniu. Wyjątkowo, przepisy te mogą wejść w życie wraz z dniem ich ogłoszenia, jeśli zwłoka mogłaby doprowadzić do narażenia zdrowia lub życia mieszkańców czy też nieodwracalne szkody dla mienia lub środowiska naturalnego. 13 / 25

Art. 94 Konstytucji RP „Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.” 14 / 25

Terenowe organy administracji rządowej Wojewodowie, Organy administracji niezespolonej. 15 / 25

Wojewoda Wojewoda może wydawać: 1) Akty wykonawcze (rozporządzenia wojewody) 2) Rozporządzenia porządkowe (jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego 16 / 25

Wojewoda W przypadku, gdy akty prawa miejscowego wydane przez wojewodę są: niezgodne z ustawami czy aktami wydanymi w celu ich wykonania, niezgodne z polityka rządu lub naruszają zasady rzetelności i gospodarności, Prezes Rady Ministrów może je uchylać. 17 / 25

Organy administracji niezespolonej Administracja niezespolona to terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwym ministrom bądź kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa np. dyrektorzy izb skarbowych, dyrektorzy urzędów statystycznych, powiatowi lekarze weterynarii. 18 / 25

Organy administracji niezespolonej Organy administracji niezespolonej obowiązane są do uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy oraz składania wojewodzie rocznych informacji. 19 / 25

Uchylanie aktów prawa miejscowego Art. 61 ust. 1 Ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Prezes Rady Ministrów uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, w tym rozporządzenia porządkowe, ustanowione przez wojewodę lub organy niezespolonej administracji rządowej, jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania, a także może je uchylać z powodu niezgodności z polityką Rady Ministrów lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności. 20 / 25

PRAWO WEWNĘTZRNE 21 / 25

Definicja Akt prawa miejscowego - akt prawny normujący zachowania adresatów, usytuowanych wewnątrz układu organizacyjnego administracji publicznej. Akty obowiązują tylko te jednostki, które są podporządkowane organizacyjnie i służbowo organowi wydającemu te akty. Nie mogą one regulować bezpośrednio sfery praw i obowiązków obywateli, nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec osób fizycznych i prawnych. 22 / 25

Wydawanie aktów wewnętrznych Akty wewnętrzne wydawane są na podstawie przepisów kompetencyjnych lub szczegółowych upoważnień ustawowych. Natomiast akty mające charakter poleceń służbowych wydawane są na podstawie przepisów regulujących zależność służbową. Akty wewnętrzne nie muszą być publikowane; uważa się je za obowiązujące, gdy dotrą do adresatów. 23 / 25

Kontrola aktów wewnętrznych Akty wewnętrzne mogą być kontrolowane przez organ nadzorujący jednostkę organizacyjną wydającą akt. Organ kontrolujący może wymagać zatwierdzenia wydanego aktu, np. zatwierdzenia statutu szkoły wyższej przez ministra nadzorującego daną szkołę. 24 / 25

Bibliografia E. Ochendowski „Prawo administracyjne. Część ogólna” E. Bojanowski, K. Żukowski „Leksykon prawa administracyjnego” Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie [Dz.U. 2017 r. poz. 2234] http://samorzad.infor.pl/sektor/zadania/bezpieczenstwo/670646,2, Przepisy-porzadkowe-w-gminie-i-powiecie.htmlg Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. 25 / 25