EWANGELIE – autorzy, czas i miejsce powstania, adresaci, najstarsze zachowane oryginały

AUTORZY EWANGELII Św. Mateusz - jeden z grona12 Apostołów, powołany od komory celnej; Św. Marek – był uczniem Jezusa. Jego Ewangelia spisana została na podstawie mów św. Piotra; Św. Łukasz – lekarz, uczeń i towarzysz podróży św. Pawła; Św. Jan – umiłowany uczeń Jezusa, syn Zebedeusza, jeden z pierwszych uczniów powołanych przez Jezusa. Zmarł w Efezie, tam znajduje się jego grób;

Ewangelia wg św. Jana - koniec I wieku około (roku 90) CZAS POWSTANIA Ewangelia wg św. Mateusza  -lata70/80 Ewangelia wg św. Marka – lata 64 – 70 Ewangelia wg św. Łukasza – lata 80-85 Ewangelia wg św. Jana - koniec I wieku około (roku 90)

Miejsce powstania Św. Mateusz – jest niejasne, prawdopodobnie powstała w Palestynie Św. Marek – jest przedmiotem domysłów biblistów, być może powstała w Rzymie Św. Łukasz – nieznane Św. Jan – jako miejsce podaje się Efez, bierze się także pod uwagę Antiochię lub Aleksandrię

ADRESACI EWANGELII Św. Mateusz- przeznaczona była dla chrześcijan nawróconych z judaizmu Św. Marek - Święty Marek napisał Ewangelię dla ludzi nieznających języka aramejskiego oraz zwyczajów żydowskich. Św. Łukasz - autor pisał dla potrzeb gminy chrześcijańskiej złożonej z wiernych nawróconych z pogaństwa. Św. Jan

JĘZYK ORYGINALNY Św. Mateusz – język aramejski, oryginał zaginął, zachowały się oryginały w języku hebrajskim i greckim; Św. Marek - Święty Marek napisał Ewangelię dla ludzi nieznających języka aramejskiego oraz zwyczajów żydowskich. W przeciwieństwie do Mateusza terminy aramejskie zawsze są objaśniane, podobnie jak zwyczaje żydowskie. Pisał w języku grecki, wtrącając łacińskie zwroty; Św. Łukasz – język grecki Św. Jan – język grecki

Zwoje Pisma świętego

Papirus Raylanda, najstarszy zachowany tekst Ewangelii św Papirus Raylanda, najstarszy zachowany tekst Ewangelii św. Jana z 125 roku

Fragment Ewangelii Łukasza zachowany w tzw Fragment Ewangelii Łukasza zachowany w tzw. w Kodeksie Aleksandryjskim  z V wieku

Sugerowano, że jest to najstarszy zachowany fragment Ewangelii Marka

APOKRYFY Ewangeliewedług tradycji autorstwa poszczególnych apostołów: Ewangelia Bartłomieja Ewangelia Filipa Ewangelia Jana (arabska) Ewangelia Judasza Ewangelia Macieja Ewangelia Piotra Ewangelia Tomasza judeochrześcijańskie Ewangelia Ebionitów Ewangelia Hebrajczyków Ewangelia Nazarejczyków Ewangelie dzieciństwa Jezusa Ewangelia Pseudo-Mateusza Ewangelia Dzieciństwa Arabska Ewangelia Dzieciństwa Łacińska Ewangelia Dzieciństwa Ormiańska Ewangelia Dzieciństwa Tomasza historia dzieciństwa Jezusa będąca inną ewangelią Tomasza; opowiadania o dzieciństwie Jezusa (gnostycka); Protoewangelia Jakuba inne ewangelie poświęcone Jezusowi: Ewangelia Barnaby Ewangelia Egerton(Papirus Egerton); Ewangelia Gruzińska Tajemna Ewangelia Marka Apokryf (gr. ἀπόκρυφος, ápókryphos – ukryty, tajemny) – określenie używane obecnie głównie w kontekście ksiąg o zabarwieniu religijnym z okresu przełomu naszej ery, które Kościół katolicki uważa za nienatchnione, w szczególności to księgi niewchodzące w skład Biblii.

Czas powstania Ewangelii Apokryficznych Ewangelia Filipa – 180 – 350 rok Ewangelia Judasza – powstała między 130 – 170 r.; odnaleziona w 1978 r. Ewangelia Macieja – II w. Ewangelia Tomasza – II w Ewangelia Piotra II w. KANON PISMA ŚWIĘTEGO Ostatecznie ustalono na SOBORZE TRYDENCKIM 1545-1560 46 ksiąg Stary Testament i 26 ksiąg Nowy Testament

Przekłady Biblijne Septuaginta czyli grecki przekład hebrajskich i aramejskich ksiąg świętych dokonany w III w. p.n.e. w Aleksandrii; Wulgata (od łac. versio vulgata, rozpowszechniony, popularny) – przekład Biblii na łacinę dokonany przez św. Hieronima w latach 382–406 z języków oryginałów: hebrajskiego i greki;

Polskie przekłady Biblii Karta z Psałterza floriańskiego (XIV wiek) Karta z katolickiej Biblii Królowej Zofii (1455)

Strona tytułowa katolickiej Biblii Jakuba Wujka (1599) Przekłady biblijne Czesława Miłosza (1977-1989)