Zasady ogólne prawa ochrony środowiska Jerzy Jendrośka Podyplomowe prawo ochrony środowiska Jerzy Jendrośka

Rola i źródła zasad ogólnych ochrony środowiska Rola zasad ogólnych kierunki rozwoju i wytyczne dla przyszłych unormowań wskazówki interpretacyjne „Kodyfikacja” zasad ogólnych w Deklaracji z Rio de Janeiro Źródła prawo międzynarodowe (np. deklaracja z Rio) prawo Unii Europejskiej prawo krajowe Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Zasada zrównoważonego rozwoju Podstawowe elementy zdefiniowane w Zasadach 3 i 4 Deklaracji z Rio Zasada W prawie UE i prawie RP zasada o charakterze konstytucyjnym Definicja w prawie polskim Ustawa z 1980 (po noweli z 1997) Ustawa Pos- „zasada” vs „wymagania” Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl Zasada zrównoważonego rozwoju - podstawowe elementy w Zasadzie 3 i 4 Deklaracji z Rio „Zasada 3 Prawo do rozwoju musi być egzekwowane tak, aby sprawiedliwie uwzględniać rozwojowe i środowiskowe potrzeby obecnych i przyszłych pokoleń.” „Zasada 4 Do osiągnięcia trwałego i zrównoważonego rozwoju, konieczne jest, aby ochrona środowiska stanowiła nierozłączną część procesów rozwojowych i nie była rozpatrywana oddzielnie od nich.” Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Zasada 2 – odpowiedzialność państw za szkody transgraniczne „Państwa....są odpowiedzialne za zapewnienie, że działalność prowadzona zgodnie z ich prawem lub pod ich kontrolą nie spowoduje zniszczeń środowiska naturalnego innych państw lub obszarów, znajdujących się poza zasięgiem wewnętrznych uregulowań prawnych państw prowadzących daną działalność”

Zasada 18 – obowiązek powiadomienia o katastrofach „Państwa powinny natychmiast powiadomić inne państwa o jakiejkolwiek katastrofie lub innych zdarzeniach wymagających natychmiastowego działania, co do których można się spodziewać, że mogą spowodować nagłe i szkodliwe zmiany w środowisku tych właśnie państw”

Zasada 19 – obowiązek konsultacji o charakterze prewencyjnym „Państwa powinny zapewnić uprzednie powiadomienie potencjalnie zagrożonych państw i odpowiednią aktualną informację na temat działań, które mogą mieć znaczące szkodliwe transgraniczne oddziaływanie na środowisko i podejmować z tymi państwami konsultacje odpowiednio wcześnie i w dobrej wierze”

Zasada uspołeczniania - zasada 10 Deklaracji z Rio Zagadnienia środowiskowe są na każdym poziomie najlepiej rozwiązywane przy udziale wszystkich zainteresowanych obywateli. Na poziomie państwa każdy obywatel powinien mieć zapewniony odpowiedni dostęp do informacji dotyczącej środowiska, która jest w posiadaniu władzy publicznej. Dotyczy to informacji o niebezpiecznych substancjach i o niebezpiecznej działalności w rejonie zamieszkiwania społeczności, jak również możliwości uczestniczenia społeczeństwa w procesie podejmowania decyzji. Państwa powinny to ułatwić, jak również zwiększyć świadomość społeczeństwa przez stworzenie szerokiego dostępu do informacji. Powinien zostać zapewniony efektywny i rzeczywisty dostęp do prawnych i administracyjnych środków w tym zakresie, włączając w to środki kompensujące i zaradcze. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Zasada uspołeczniania cd Zasada 10 Deklaracji z Rio Trzy elementy: dostęp do informacji o środowisku udział społeczeństwa w sprawach dotyczących środowiska prawo do sądu Zasada uspołeczniania (w UE – ogólna zasada o charakterze konstytucyjnym; w Polsce - rozbita na dwie zasady: jawności i partycypacji społecznej) Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl Zasada „zanieczyszczający płaci” (też w UE i w Polsce) - Zasada 16 Deklaracji z Rio Państwa muszą dołożyć wszelkich starań, aby promować internalizację kosztów naprawy środowiska oraz użycie instrumentów ekonomicznych, zgodnie z zasadą: zanieczyszczający ponosi wszelkie koszty zanieczyszczeń, mając na uwadze interes publiczny oraz unikanie zakłócenia międzynarodowego handlu i procesu inwestowania.” Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl Zasada prewencji (też w UE i w Polsce) - Zasada 17 Deklaracji z Rio „Ocena oddziaływania na środowisko, jako wewnętrzny instrument kontroli, musi być wykonywana dla tych zamierzonych działań, co do których można się spodziewać, że będą miały znacząco niekorzystny wpływ na środowisko i których realizacja wymaga podjęcia decyzji przez kompetentne organy władzy”. Zasada przezorności (też w UE i w Polsce) - Zasada 15 Deklaracji z Rio „Wszystkie państwa powinny szeroko stosować działania zapobiegawcze dotyczące ochrony środowiska, mając na uwadze ich własne możliwości w tym zakresie. Tam, gdzie występuje zagrożenie poważnymi lub nieodwracalnymi zmianami w środowisku, brak co do tego całkowitej, naukowej pewności nie może być powodem opóźnienia efektywnych działań, których realizacja zapobiegałaby degradacji środowiska.” Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Podstawowe wartości i cele UE -art.3 TUE 3.Unia ustanawia rynek wewnętrzny. Działa na rzecz trwałego rozwoju (w oryginale sustainable development) Europy, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy oraz stabilność cen, społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjności zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego. Wspiera postęp naukowo-techniczny. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Podstawowe wartości i cele UE -art.3 TUE 5. W stosunkach zewnętrznych Unia umacnia i propaguje swoje wartości i interesy oraz wnosi wkład w ochronę swoich obywateli. Przyczynia się do pokoju, bezpieczeństwa, trwałego rozwoju (w org. sustainable devlopment) Ziemi, do solidarności i wzajemnego szacunku między narodami, do swobodnego i uczciwego handlu, do wyeliminowania ubóstwa oraz do ochrony praw człowieka, w szczególności praw dziecka, a także do ścisłego przestrzegania i rozwoju prawa międzynarodowego, w szczególności zasad Karty Narodów Zjednoczonych. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

POSTANOWIENIA OGÓLNE O DZIAŁANIACH ZEWNĘTRZNYCH UNII - art.21 TUE 2. Unia określa i prowadzi wspólne polityki i działania oraz dąży do zapewnienia wysokiego stopnia współpracy we wszelkich dziedzinach stosunków międzynarodowych, w celu: .. f) przyczyniania się do opracowywania międzynarodowych środków służących ochronie i poprawie stanu środowiska naturalnego oraz zrównoważonego zarządzania światowymi zasobami naturalnymi, w celu zapewnienia trwałego rozwoju; Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Postanowienia ogólne TFUE - zasada integracji Artykuł 11 (dawny artykuł 6 TWE) - zasada integracji Przy ustalaniu i realizacji polityk i działań Unii, w szczególności w celu wspierania stałego rozwoju, muszą być brane pod uwagę wymogi ochrony środowiska naturalnego. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www.jjb.com.pl

Uniwersytet Opolski, WPiA Art 191.2 - cele i zasady 2. Polityka Unii w dziedzinie środowiska naturalnego stawia sobie za cel wysoki poziom ochrony, z uwzględnieniem różnorodności sytuacji w różnych regionach Unii. Opiera się na zasadzie ostrożności oraz na zasadach działania zapobiegawczego, naprawiania szkody w pierwszym rzędzie u źródła i na zasadzie „zanieczyszczający płaci”. Uniwersytet Opolski, WPiA

Charakter prawny Relacja do zasad generalnych Deklaracja polityczna czy wiążąca norma Rola orzecznictwa ETS doktryny praktyki politycznej Opole University

Dwojaki charakter normy Norma upoważniająca sprawa C-180/90 UK v Commission (BSE) zasada przezorności umożliwia akcje Norma zobowiązująca? sprawa C-284/95 Safety High-Tech (dlaczego CFC a nie halony) – zasada wysokiego poziomu ochrony pozwala na wybór przedmiotu akcji Opole University

Zakres zastosowania Wewnętrzny Zewnętrzny dzialania organów Wspólnoty dzialania państw czlonkowskich Zewnętrzny negocjacje międzynarodowe w sprawach problemów globalnych fundusze pomocowe Opole University

Zasada przezorności (ostrożności) „In dubio pro natura” Sprawy sprawa C-180/90 UK v Commission (BSE) mozna podjąc akcje nie czakajac az realność i skala zagrożenia będa w pelni rozpoznane sprawa T-13/99 Pfizer musza jednak byc pewne przeslanki naukowe do podjecia akcji Zastosowanie w praktyce zmiany klimatyczne (Protokol z Kioto) kontrola GMO (Protokol z Kartageny i WTO) Opole University

Zasada zanieczyszczający płaci Sprawy sprawa C-293/93 Standley obciążenie farmerów uzasadnione bo dotyczy szkód do których sie przyczynili (gdyby sie nie przyczynili to akt transponujący dyrektywy bylby sprzeczny z zasada Zastosowanie w praktyce wniosek o dofinansowanie z Funduszu Spojności Opole University