Zarys reformy prawa gospodarczego KONSTYTUCJA BIZNESU Zarys reformy prawa gospodarczego

Pakiet 5 ustaw: 1. Ustawa - Prawo przedsiębiorców; 2. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej; 3. Ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców; 4. Ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorców; 5. Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawa – Prawo przedsiębiorców Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców z wyłączeniem poszczególnych przepisów wchodzi w życie z dniem 30 kwietnia 2018 r.( Dz. U. 2018 poz. 646); Zastępuje dotychczasową wielokrotnie nowelizowaną ustawę o swobodzie działalności gospodarczej; Ma stanowić dla firm „Kartę praw podstawowych”.

Najważniejsze zasady ogólne Prawa przedsiębiorców to: • zasada wolności działalności gospodarczej, • zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”, • zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy, • zasada przyjaznej interpretacji przepisów, • zasada rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy, • zasada pewności prawa, • zasada pogłębiania zaufania, bezstronności i równego traktowania, • zasada szybkości działania.

„Art. 8. Przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. Przedsiębiorca może być obowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa.” „Art. 10. 1. Organ kieruje się w swoich działaniach zasadą zaufania do przedsiębiorcy, zakładając, że działa on zgodnie z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów. 2. Jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w tym zakresie pozostają niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, organ rozstrzyga je na korzyść przedsiębiorcy.”

OGRANICZENIA „3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli: w postępowaniu uczestniczą podmioty o spornych interesach lub wynik postępowania ma bezpośredni wpływ na interesy osób trzecich; 2) odrębne przepisy wymagają od przedsiębiorcy wykazania określonych faktów; 3) wymaga tego ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego.”

„Art. 13. Funkcjonariusze publiczni ponoszą odpowiedzialność za naruszenie prawa spowodowane ich działaniem lub zaniechaniem na zasadach określonych w odrębnych przepisach.” „Art. 15. Organ, w zakresie swojej właściwości, udziela przedsiębiorcy informacji o warunkach podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej.”

Działanie organów W procesie załatwiana spraw z zakresu działalności gospodarczej „Art. 27. Organy działają w sprawach związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do ich załatwienia.” Kluczowa okaże się wykładnia ww. zapisu w orzecznictwie i nauce prawa, która spowoduje w efekcie bardziej lub mniej liberalne rozumienie adekwatnych środków. KORZYSTNE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW POZOSTAJĄ ZAPISY art. 28-30 ustawy. obowiązek współdziałania w wyjaśnieniu sprawy pomiędzy różnymi organami; zakazanie organowi uzależnienia wydania rozstrzygnięcia od przedłożenia oryginału, poświadczonej kopii lub poświadczonego odpisu dokumentu, chyba że obowiązek ten wprost wynika z przepisów prawa; organ, wyznaczając przedsiębiorcy termin na dokonanie określonej czynności będzie musiał uwzględnić czas niezbędny do jej wykonania, ważny interes publiczny oraz słuszny interes tego przedsiębiorcy; organ nie będzie mógł żądać dokumentów lub ujawnienia danych, których konieczność przedstawienia lub ujawnienia nie wynika z przepisów prawa lub danych, które są w posiadaniu organu lub do których ma dostęp na podstawie odrębnych przepisów; - organ nie będzie mógł odmówić przyjęcia pisma lub wniosku niekompletnego.

eliminowanie braku pewności obrotu gospodarczego Art. 33 - przewiduje możliwość wydania przez organy państwa interpretacji przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, z urzędu lub na wniosek Rzecznika Małych i Średnich przedsiębiorców (interpretacje ogólne/systemowe). „Właściwi ministrowie oraz organy, które na podstawie odrębnych przepisów są upoważnione do opracowywania i przedkładania Radzie Ministrów projektów aktów prawnych, dążą do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa z zakresu działalności gospodarczej, w szczególności wydając, w zakresie swojej właściwości, z urzędu lub na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wyjaśnienia przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie lub zakończenie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego ich stosowania (objaśnienia prawne), przy uwzględnieniu w szczególności orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.” Art. 34 – interpretacje indywidualne –dotyczące zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne. Na przedsiębiorcy będzie spoczywał obowiązek skierowania wniosku do właściwego organu. W przypadku błędu przekazanie – ewentualny spór kompetencyjny rozstrzygnie organ wyższego rzędu lub NSA. - opłata 40 zł – czas załatwienia sprawy 30 dni ! - publikacja interpretacji na stronie BIP organu. - zmiana wyłącznie w drodze wznowienia postępowania (chyba, że nastąpiły nieodwracalne skutki prawne),

Interpretacje indywidualne wiążące dla organu: „2. Interpretacja indywidualna jest wiążąca dla organów lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. Nie zmienia się interpretacji, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne skutki prawne.” ale nie dla przedsiębiorców : „1. Interpretacja indywidualna nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, z tym że przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z uzyskanej interpretacji indywidualnej.” Utrwalona praktyka – w takich samych sytuacjach. „3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zastosowania się przedsiębiorcy do objaśnień prawnych lub utrwalonej praktyki interpretacyjnej właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej. 4. Przez utrwaloną praktykę interpretacyjną, o której mowa w ust. 3, należy rozumieć wyjaśnienia co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, dominujące w wydawanych w takich samych stanach faktycznych oraz takim samym stanie prawnym – w trakcie danego okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego – interpretacjach indywidualnych.”

KONTROLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ZMIANY KOSMETYCZNE ODWOŁANIA DO INNYCH USTAW ROZDZIAŁ 5 USTAWY OBEJMUJE W SZCZEGÓLNOŚCI PRZEPISY DOTYCZĄCE : odszkodowania za szkodę wyrządzoną na skutek prowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem prawa; zakazu wykorzystywania dowodów przeprowadzonych podczas kontroli prowadzonej z naruszeniem przepisów prawa jeżeli miały istotny wpływ na wynik kontroli; obowiązek uprzedzenia o kontrolach; czynności kontrolnych; zakazu podejmowania i prowadzenia więcej niż jednej kontroli - z wyjątkami; ustalenia czasu trwania wszystkich kontroli organu w jednym roku kalendarzowym; zakazu ponownej kontroli; sprzeciwu przedsiębiorców wobec kontroli i sposobu ich załatwiania; rodzajów kontroli o szczególnym reżimie prawnym; instytucji skargi do sądu administracyjnego na przewlekłe prowadzenie kontroli; informacji dot. procedury kontrolnej na stronie BIP organu.

TWORZENIE PRZEPISÓW DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Z ZAKRESU PRAWA GOSPODARCZEGO – ROZDZIAŁ 6 USTAWODAWCA TWORZĄC NOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI POWINIEN DĄŻYĆ DO: nietworzenia zbędnych przepisów lub regulujących materie już uregulowane w innych przepisach; nienakładania nowych obowiązków administracyjnych, jeżeli zakładane cele można osiągnąć przy pomocy obowiązków już istniejących; ograniczenia obowiązków informacyjnych; dokonywania dogłębnej oceny przewidywanych skutków wprowadzenia w życie tych przepisów; umożliwienia realizacji obowiązków informacyjnych w postaci elektronicznej; nakładania wyłącznie obowiązków administracyjnych niezbędnych do osiągnięcia celów implementowanego prawa UE i międzynarodowego; dążenia do ograniczenia obowiązków administracyjnych mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców - narzucane obowiązki powinny być mniejsze niż wobec dużych przedsiębiorców; Art. 70 nakłada na właściwych ministrów obowiązek bieżącego przeglądu funkcjonowania aktów prawnych dotyczących podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej i informowania corocznie do 30 czerwca RM o działaniach podjętych w poprzednim roku.

DZIAŁALNOŚĆ NIEREJESTROWANA Nie jest ujawniona w CEIDG; Nie dotyczy wspólników S.C. jak również działalności wymagającej koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej; DLA KOGO PRZEZNACZONA JEST DZIAŁALNOŚĆ NIEREJESTROWANA ? dla osoby fizycznej, która przez ostatnie 60 miesięcy nie prowadziła działalności wpisanej do CEIDG; przychód należny z działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia tj. 1050 zł (od 01.01.2018 - 2100 zł brutto); brak obowiązku płacenia składek ZUS,

ULGA NA START fakultatywny 6 - miesięczny okres nieopłacania składek na ubezpieczenie społeczne - następnie 24 miesiące tzw. małego ZUSu DLA KOGO ? Przedsiębiorcy podejmujący działalność po raz pierwszy; Po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności; Z wyłączeniem działalności na rzecz byłego pracodawcy (bieżący lub poprzedni rok) u którego w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy świadczono czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

ZAWIESZENIE DZIAŁALNOŚCI W ustawie pozostawiono możliwość zawieszenia działalności przez przedsiębiorców niezatrudniających pracowników - nowością jest natomiast ust. 2 w art. 22, w myśl którego: z uprawnienia, do zawieszenia działalności może skorzystać również przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. Zawieszenie: 1. przy wpisie do CEIDG – na czas określony lub nieokreślony, minimum na 30 dni, wznowienie na wniosek lub automatycznie po upływie okresu; 2. przy wpisie do KRS – min. 30 dni nie dłużej niż 24 miesiące.

DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA z nazewnictwa usunięto licencje (częściowo) i zgody; nie zmniejszyła się liczba działalności reglamentowanych, wszystkie dotychczasowe koncesje, zezwolenia, zgody, licencje zachowują ważność (zgody stają się automatycznie zezwoleniami) do postępowań wszczętych przed wejściem w życie ustawy stosujemy przepisy dotychczasowe; z ustawy usunięto katalog działalności wymagających koncesji oraz katalog odwołań do poszczególnych ustaw, na podstawie których prowadzenie działalności wymaga zezwolenia; usunięcie uznaniowości podczas wydawania zezwoleń przez organ jeżeli przedsiębiorca spełnienia warunki wynikające z ustawy.

MINIMALIZOWANIE OBOWIĄZKÓW INFORMACYJNYCH PRZEDSIĘBIORCÓW Założeniem jest stopniowe odchodzenie od używania numeru REGON i posługiwanie się w kontaktach z organami dla celów identyfikacji nazwą przedsiębiorcy i numerem NIP.

USTAWA O CEIDG i Punkcie Informacji dla przedsiębiorcy Zastępuje dotychczasowe przepisy dotyczące CEIDG oraz pojedynczego punktu kontaktowego zawarte w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Założeniem ma być sprawniejsza i skuteczniejsza obsługa przedsiębiorcy poprzez zmniejszenie ilości danych wpisowych, uproszczenie procesu rejestracji i zmiany danych, ułatwienia zawieszenia i wznawiana działalności gospodarczej. Zadania CEIDG - ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi i udostępnianie o nich informacji, udostępnianie informacji o zakresie i termie zmian. Nowe zadania: informacje o pełnomocniku lub prokurencie, rodzaju i sposobie wykonywania prokury, zakresie pełnomocnictwa, historii udzielanych pełnomocnictw. Rozróżnienie na dane wpisowe (wpisywane na wniosek i z urzędu) oraz informacje i dane udostępniane (informacje o uzyskaniu, utracie i wygaśnięciu koncesji, zezwoleń etc.)

ZASADY PUBLIKOWANIA INFORMACJI O PEŁNOMOCNIKACH I PROKURENTACH W CEIDG: zwolnienie z opłaty skarbowej 17 zł; możliwość udostępnienia informacji o pełnomocniku za pośrednictwem systemu teleinformatycznego; samo publikowanie będzie równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa (brak konieczności posługiwania się dokumentem przed organami); informacje dotyczące pełnomocnika osoba fizyczna/osoba prawna; oświadczenie, że przyjął pełnomocnictwo z klauzulą „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

DANE PODLEGAJĄCE WPISOWI DO CEIDG Usunięto datę urodzenia jeżeli przedsiębiorca posiada nr PESEL; Usunięto adres zamieszania (pozostaje adres do doręczeń oraz adres stałego miejsca wykonywania działalności); Informacja o istnieniu lub ustaniu majątkowej wspólności małżeńskiej pozostanie jako informacja fakultatywna podobnie jak adres strony internetowej, poczty elektronicznej, nr telefonu; Podział na dane ewidencyjne (imię, nazwisko, PESEL, dodatkowe określenia do firmy, REGON, NIP, adresy, PKD), których zmiany należy dokonywać w terminie 7 dni oraz pozostałe tj. dane informacyjne; Nadal będzie istniał obowiązek złożenia oświadczenia o posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości; Zrezygnowano z ePUAP pozostawiając jedynie możliwość korzystania z systemu teleinformatycznego CEIDG lub systemu Punktu Informacji dla Przedsiębiorców (PIP).

POZOSTAŁE ZMIANY - zostanie wprowadzone domniemanie prawne, uznające nieprzerwane wykonywanie działalności gospodarczej (historia przedsiębiorcy); - kontakt ze strony CEIDG za pośrednictwem SMS – w przypadku podania komórkowego numeru kontaktowego. PIP (Punkt Informacji dla Przedsiębiorców) - systemem teleinformatycznym za pomocą którego drogą elektroniczną zrealizujemy wiele procedur i formalności, a także uzyskamy stosowne informacje; - uzyskiwanie zaświadczeń z ZUS i US; - możliwość wnoszenia opłat skarbowych; - www.biznes.gov.pl

PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNI Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - dotychczas przepisy były rozproszone po kilku ustawach w tym SDG. Formy prowadzonej przez osoby zagraniczne działalności gospodarczej -obywatele UE nadal mogą w formie jednoosobowej działalności lub S.C. jak również w formie spółek osobowych i kapitałowych (co do zasady bez ograniczeń na tych samych zasadach jak obywatele polscy); - pozostali obcokrajowcy muszą spełnić dodatkowe wymogi – zezwolenie na pobyt stały lub czasowy, ważna Kartę Polaka lub inne) – nie dotyczy to spółek kapitałowych; Działalność transgraniczna – tymczasowe świadczenie usług bez konieczności wpisu do rejestru lub utworzenia podmiotu. Zakaz dyskryminacji.

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych: - niewielkie zmiany; - może prowadzić działalność w takim zakresie jak spółka „matka”’; - podlega wpisowi do KRS i dopiero po wpisie może rozpocząć działalność; - brak osobowości prawnej - choć posiada odrębność księgowość, - uproszczona procedura likwidacji. Przedstawicielstwa: - nie wykonują działalności gospodarczej, choć działają w Polsce; - podobnie jak oddziały nie mają osobowości prawnej; - działają jedynie w zakresie reklamy i promocji; - rejestr prowadzi minister ds. gospodarki, - wpis na 2 lata z możliwością wnioskowania o przedłużenie; - ograniczenie zakresu informacji.

USTAWA O RZECZNIKU MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORCÓW Wprowadza nowy jednoosobowy organ publiczny, którego rolą będzie obrona interesów podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Z wnioskiem do Rzecznika MiŚP mogą występować przedsiębiorcy (organizacje przedsiębiorców) którzy średniorocznie zatrudnią mniej niż 250 pracowników lub osiągnął roczny obrót netto poniżej 50 mln EURO. Do tej pory tylko RPO mógł reprezentować przedsiębiorców w postępowaniach administracyjnych oraz w sporach z organami administracyjnymi i podatkowymi. Teraz Rzecznik MiŚP ma współdziałać z RPO i może występować do niego z wnioskiem o podjęcie działań wszędzie tam gdzie jego kompetencje okażą się nie wystarczające.

INTERWENCJE INDYWIDUALNE RZECZNIKA MiŚP: - inicjowanie postępowań administracyjnych (zwracanie się o wszczęcie postępowania, wnoszenie skarg i skarg kasacyjnych, a także uczestniczenie w postępowaniach na prawach przysługujących prokuratorów); - gdy dojdzie do naruszenia prawa Rzecznik będzie działał celem jego usunięcia; - uprawnienie do wszczęcia postępowania ogólnego jak i w trybie specjalnym - wznowienia, stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej. INICJOWANIE POSTĘPOWAŃ SĄDOWOADMINISTRACYJNYCH: - 6 miesięcy od doręczenia rozstrzygnięcia stronie; - 30 dni jeżeli Rzecznik brał udział w sprawie. INTERWENCJE W INTERESIE ZBIOROWYM PRZEDSIĘBIORCÓW: - występowanie do SN o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego – rozbieżności w orzecznictwie; - występowanie do NSA z wnioskiem o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów powodujących rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych; - wnoszenie do SN skargi nadzwyczajnej; - występowanie do właściwych organów z wnioskiem o wydanie objaśnień prawnych - art. 33 ustawy Prawo przedsiębiorców; - możliwość inicjowania postępowania przygotowawczego w sprawach karnych ściganych z urzędu – bez możliwości kierowania aktów oskarżenia; - pozostałe kompetencje do podejmowania szeregu inicjatyw m.in. ustawodawczych.