Aleksander Nozdryn-Płotnicki KAZEINA Aleksander Nozdryn-Płotnicki Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka w Warszawie REGION OCENY POZNAŃ Oddział w Opolu

Kazeiny – tworzące skrzep mleka, tzw. białka skrzepowe. Co to jest kazeina? Kazeina- Kazeiny – bo to jest grupa białek złożonych, wchodzących w skład mleka. Podział białek mleka z względu na możliwość ich wykorzystania w produkcji serów: Kazeiny – tworzące skrzep mleka, tzw. białka skrzepowe. Białka serwatkowe – pozostają w serwatce. Udział kazein w ogólnej ilości białka mleka stanowi: od 75% do 86 %, średnio 79%. Co stanowi 2,2-2,8% ogólnej zawartości mleka.

Kazeina nie jest białkiem jednorodnym. W jej składzie wyróżniono 20 frakcji różniących się zawartością fosforu, składem aminokwasów, masą cząsteczkową, udziałem sacharydów i właściwościami. Do głównych frakcji kazeiny należą: kazeina α – 40% kazeina β -30% к-kazeina – 13-15% Najważniejszą frakcją jest к-kazeina !

Właściwości K-kazeiny Decydujące znaczenie na przydatność technologiczną mleka ( krótszy czas koagulacji, lepsza konsystencja i zwięzłość skrzepu, większa wydajność i zwięzłość sera ). Mleko krów o genotypie BB K-kazeiny pozwala na lepszy odchów cieląt ( poprzez zatrzymanie tłuszczu w skrzepie ). Białka kazeinowe pełnią ważne funkcję prozdrowotne w organizmie, mają działanie antybakteryjne i przeciwnowotworowe. Gen K-kazeiny jest markerem mającym związek z procesem koagulacji kazein i wydajnością sera ( możliwość genomowej oceny pod kątem przydatności technologicznej mleka ).

Co wpływa na poziom kazeiny w mleku?

Czynniki genetyczne Ocena wartości użytkowej – jak wykorzystać w związku z kazeiną? Ocena odpowiada na pytania: jak mam zawartość białka ogólnego ( 3,2-3,6% ) Jaką mam zawartość kazeiny. Hodowca musi podjąć decyzje czy chcę poprawić tę cechę? Indywidualny dobór buhaj. Buhaje „kazeinowe” poprawiają wartość technologiczną mleka. Dochodzi kolejna cecha do selekcji, szansa na przekonanie hodowcy do skorzystania z DoKo!

U krów mlecznych K-kazeina występuje w trzech najważniejszych wariantach genetycznych: AA- genotyp charakteryzujący się najwyższą wydajnością mleczną ale gorszymi parametrami dla przetwórstwa, najczęściej spotykany. BB- genotyp najbardziej pożądany w serowarstwie ale charakteryzuję się niższą wydajnością kg mleka. AB- genotyp związany z produkcją mleka na średnim poziomie i dobrymi cechami serowarskimi, kompromis pomiędzy wydajnością a przydatnością technologiczną.

Cechy ilościowe i technologiczne Warianty k-kazeiny AA AB BB Większa wydajność mleka +++ ++ + Większa zwięzłość sera Wyższa zawartość białka całkowitego i kazeiny   Większa stabilność miceli kazeiny większa wydajność sera

Jakie wybierać buhaje? Różne sposoby prezentacji buhaji kazeinowych w katalogach różnych firm: Frakcje mleka CASK-AB CASK-BB, CASK-AA Kappa Kazeina ( Casein ) AA, BB, AB Wybieramy buhaje z wariantem BB lub AB.

Znaczenie rasy krów. Holsztyńsko-fryzyjska średnia wydajność 7950-8650 kg mleka, zawartość białka 3,35% W warunkach optymalnych mleko HF-ów wykazuje wysoki poziom kazeiny. Simental średnia wydajność 6075--7115 kg mleka, zawartość białka 3,44-3,53%. Osiągnięcie wysokiej zawartości kazeiny wymaga mniejszego nakładu pracy, niższa wydajność, mniejsze problemy z zdrowotnością wymienia.

Porównanie %kazeiny krów ras HF i SM utrzymywanych w warunkach optymalnych- badania SM Spomlek

Porównanie %kazeiny krów ras HF i SM utrzymywanych w warunkach przeciętnych- badania SM Spomlek

Czynniki środowiskowe Najważniejsze czynniki mające wpływ na zawartość kazeiny: Żywienie w tym pora roku System żywienia Warunki utrzymania- dobrostan Czynniki fizjologiczne - zdrowotność wymienia Czynnik ludzki

Żywienie Zawartość kazeiny jest skorelowana z ogólną zawartością białka. Podstawa to dobrze zbilansowana dawka pokarmowa, szczególnie pod względem energetycznym. Pamiętać o zmienności poziomu składników pokarmowych w paszach, analiza kiszonek. Kontrolować regularnie TMR, sprawdzać czy krowy nie sortują, czy dawka na papierze jest identyczna z tą co pobierają krowy. Przygotowanie, przechowywanie kiszonek

Wpływ systemu żywienia i utrzymania System żywienia System TMR zapewnia jednorodną dawkę pokarmową, właściwe funkcjonowanie żwacza. System utrzymania zwierząt System wolnostanowiskowy wpływa korzystnie na wydajność krów w tym także na zawartość kazeiny, wzrost wydajności mleka o 11% w porównaniu do systemu uwięziowego. Żywienie krów systemem TMR w oborach wolnostanowiskowych stwierdzono wzrost zawartości podstawowych składników mleka w tym kazeiny o 0,21%.

Zdrowotność wymienia Białka mleka powstają w gruczole mlekowym. Stany zapalne wymienia powodują : Obniżenie jakości higienicznej, wzrost LKS, niższa cena za mleko. Obecność patogenów zwiększa ilość białek mało wartościowych technologicznie i obniża jednocześnie ilość kazeiny. Mleko „mastitisowe” zawiera znacznie więcej chlorków co negatywnie wpływa na powstanie masy serowej a białka takiego mleka mają zaburzoną strukturę co obniża jego termostabilność.

Poziomy LKS Do 200 tys. ml mleka – norma fizjologiczna, wymię w dobrej kondycji. 200-300 tys. ml mleka – początek infekcji, szukamy przyczyny. Pow. 300 tys. ml mleka – konieczna interwencja

Przyczyny podwyższonej LKS Stany zapalne wymienia Urazy mechaniczne wymienia Niewygodne, krótkie stanowiska Drażnienie wymienia przez niesprawną dojarkę, zużyte gumy strzykowe, pustodój Złe warunki w oborze ( brud, wilgoć, przeciągi ) Wysokie temperatury powietrza, brak wentylacji, letnie zapalenia wymienia Zła jakość skarmianych pasz, gwałtowne zmiany paszy Stres zwierząt Choroby ( szczególnie narządów rodnych i kończyn ) Brak wody Stan fizjologiczny ( ruja, po wycieleniu, przed zasuszeniem )

Podsumowanie Zawartość kazeiny jest skorelowana z ogólną zawartością białka. Wybierać buhaje z wariantem genetycznym AB i BB. Stosować prawidłowo zbilansowaną dawkę, regularna kontrola składu, zalecany TMR. System wolnostanowiskowy to wyższa wydajność mleka, lepszy skład chemiczny i wzrost kazeiny. Profilaktyka zdrowotna szczególnie w zakresie mastitis. Dobrostan Przygotowanie doskonałych kiszonek, właściwe przechowywanie i badanie składu.

Wysoka zawartość K-kazeiny mleku to wyższa wartość technologiczna mleka. Mleczarnie płacą za jakość mleka. To że dzisiaj moja mleczarnia nie płaci za kazeine to nie znaczy, że tak będzie wiecznie. Im więcej kazeiny to tym samym wyższa % zawartość białka mleka a za białko mleczarnia płaci! Warto już teraz śledzić zawartość kazeiny w RW 1 i RW 2. Zawsze warto wiedzieć więcej! Liczy się nie tylko ilość ale i jakość!

a na koniec ZAGADKA

Galalit – tworzywo z mleka Nazwa galalit pochodzi z greki i oznacza mleczny kamień. Galalit (sztuczny róg, kazeinit) – tworzywo sztuczne otrzymywane z kazeiny Wilhelm B. Krische wspólnie z Adolfem Spittelerem w 1897 r. uzyskali twardą podobną do rogu zwierzęcego substancja, którą nazwano galalitem. Kot przewrócił stojące na stole naczynie z formaliną. Ciecz wlała się do miski z mlekiem. Krische i Spitteler opatentowali ten wynalazek w 1899 r. Było to jedno z pierwszych tworzyw otrzymanych sztucznie. „Mleczny kamień" był powszechnie używany w pierwszej połowie XX w. m.in. do wytwarzania guzików i grzebieni, a także klawiszy fortepianów, obsadek piór, rączek do parasoli itp. Istotnym ograniczeniem technologicznym w wykorzystywaniu galalitu jest niemożliwość jego topienia i formowania po utwardzeniu. Inną, poważną wadą jest niewielka odporność na działanie wilgoci. Jak otrzymać ://www.racjonalista.pl/kk.php/s,9109

Dziękuje za uwagę