Finanse publiczne i prawo finansowe Mgr Jędrzej Jachira Katedra Prawa Finansowego

Podatek dochodowy od osób prawnych Geneza i charakter pierwsza ustawa z 1989 r. – wprowadziła równość podatników, brak rozróżnienia zakresu podmiotowego w zależności od rodzaju prowadzonej działalności powyższa ustawa wprowadziła jednolity podatek dochodowy od wszystkich podatników gospodarczych obecnie obowiązująca ustawa: Ustawa z dn. 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych

Podatek dochodowy od osób prawnych Potrzeba wprowadzenia odmiennego opodatkowania różnych kategorii osób prawnych: W grupie osób prawnych występują różnego rodzaju podmioty Część z nich działa w celach wyłącznie gospodarczych Niektóre działają także w innych celach, np. użyteczności publicznej Obu grup nie powinno traktować się tak samo

Podatek dochodowy od osób prawnych ZAKRES PODMIOTOWY Pięć kategorii podatników: 1 kategoria – osoby prawne Art. 33 k.c. – osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy przyznają osobowość prawną Kiedy jednostka organizacyjna otrzymuje osobowość prawną? art. 37 § 1 k.c. – Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. O jaki głównie rejestr chodzi? - Krajowy Rejestr Sądowy, działający na podstawie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z 20.08.1997 r. - przykłady podmiotów wpisanych do KRS: spółki kapitałowe (jakie?), fundacje, spółdzielnie, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa państwowe, samodzielne zakłady opieki zdrowotnej - Skarb Państwa – jako jednostka szczególna, wyłączony jest z opodatkowania

Podatek dochodowy od osób prawnych ZAKRES PODMIOTOWY 2 kategoria - spółki kapitałowe w organizacji Sp. z o.o. w organizacji; spółka akcyjna (SA) w organizacji Kiedy powyższe podmioty powstają? Kiedy przestają istnieć? 3 kategoria – jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej - z wyjątkiem spółek nieposiadających osobowości prawnej, innych niż sp. k-a (sp.p., sp. k., sp. j.) - zatem są to m.in.: sp. k-a (od 2014 r.), niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej

Podatek dochodowy od osób prawnych ZAKRES PODMIOTOWY 4 kategoria – spółki niemające osobowości prawnej mające zarząd lub siedzibę w innym państwie, jeśli w swoim państwie traktowane są jako osoby prawne podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu 5 kategoria – podatkowa grupa kapitałowa (PGK) PGK – to co najmniej dwie spółki prawa handlowego posiadające osobowość prawną i pozostające w związkach kapitałowych Aby PGK korzystało z CITu, musi: 1/ posiadać wszystkie siedziby na terenie RP 2/ wysokość KZ każdej ze spółek nie niższy niż 1 mln zł 3/ 95% kapitału posiadanego przez spółkę dominującą w pozostałych spółkach 4/ zakaz posiadania udziałów przez spółki zależne w pozostałych spółkach zależnych 5/ brak zaległości we wpłatach podatków 6/ zarejestrowanie zawartej pomiędzy spółkami PGK umowy o PGK u naczelnika urzędu skarbowego Mały podatnik CIT – mogą uzyskać taki status tacy podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży wraz z podatkiem VAT nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty równowartości 1.200.000 euro. Wówczas 15% stawka podatkowa

Podatnicy CIT Dwie grupy podatników CIT: 1/ rezydenci – podatnicy mający siedzibę/zarząd na terenie RP. Opodatkowanie obejmuje całość ich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia 2/ nierezydenci – nieposiadający siedziby/zarządu na terenie RP. Ograniczony obowiązek podatkowy do dochodów uzyskanych wyłącznie na terenie RP. Przykłady opodatkowanych dochodów nierezydentów: - dochody prowadzonego zakładu zagranicznego - dochody z tyt. zbycia nieruchomości - dochody z tyt. posiadanych papierów wartościowych

Zwolnieni z podatku CIT (pomimo posiadania osobowości prawnej): Skarb Państwa NBP państwowe fundusze celowe Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wojewódzkie fundusze ochrony środowiska fundusze emerytalne ZUS Agencja Rynku Rolnego Agencja Nieruchomości Rolnych Bankowy Fundusz Gwarancyjny Jest to przejaw wyjątku od zasady powszechności opodatkowania

Podatek dochodowy od osób prawnych ZAKRES PRZEDMIOTOWY Przedmiotem opodatkowania jest uzyskany dochód. Wyjątkowo opodatkowany jest przychód: 1/ w przypadku nierezydentów 2/ z tyt. udziału w zyskach osób prawnych Strata – koszty uzyskania przychodu przekraczają sumę przychodów Źródła przychodów, które składają się na dochód nie mają znaczenia (są opodatkowane CITem), z wyjątkiem przychodów: 1/ z działalności rolniczej 2/ z gospodarki leśnej 3/ przedsiębiorcy żeglugowego W w/w przypadkach istnieją inne formy opodatkowania. Dochód, tj.: nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Podatek dochodowy od osób prawnych ZAKRES PRZEDMIOTOWY Przychody to m.in.: 1/ otrzymywane pieniądze 2/ wartość świadczeń nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych 3/ wartość umorzonych zobowiązań Liczą się przychody należne, choćby jeszcze nieotrzymane ! (przykład faktury) - jest to przejaw metody memoriałowej Inną metodą jest metoda kasowa – ale jest ona wyjątkiem (dzień wpływu)

Podatek dochodowy od osób prawnych ZAKRES PRZEDMIOTOWY Koszty uzyskania przychodu - niezbędne do ustalenia dochodu będącego podstawą do ustalenia podatku. Aby wydatek został zakwalifikowany jako koszt uzyskania przychodu musi: 1/ zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodu 2/zostać poniesiony w celu zachowania/zabezpieczenia źródła przychodów 3/ nie być w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów 4/ zostać właściwie udokumentowany

Podatek dochodowy od osób prawnych ZAKRES PRZEDMIOTOWY Nie stanowią kosztów uzyskania przychodów: wydatki na nabycie/ulepszenie środków trwałych wierzytelności odpisane jako przedawnione, nieściągalne umorzone wierzytelności kary/opłaty o charakterze sankcyjnym (np. odszkodowanie) podatki inne (wskazane w ustawie) Jeśli wystąpi strata – można ją potrącić od dochodu w kolejnych 5 latach podatkowych Wysokość obniżenia dochodu nie może przekroczyć 50% straty Rok podatkowy – z zasady rok kalendarzowy, ale można to zmodyfikować np. w umowie spółki, wówczas należy o tym poinformować naczelnika urzędu skarbowego

ZWOLNIENIA PRZEDMIOTOWE Odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania Katalog ma charakter zamknięty Podział zwolnień: 1/ z uwagi na realizowane cele: a/ społeczne (np. związki zawodowe) b/ stymulacyjne (np. szkoła) c/ wynikające z prawa międzynarodowego (np. ośrodki kulturalne państw obcych) 2/ zwolnienia warunkowe i bezwarunkowe: a/warunkowe – należy spełnić wymaganie ustawowe do uzyskania zwolnienia b/ bezwarunkowe – brak konieczności spełniania dodatkowych wymagań

ZWOLNIENIA PRZEDMIOTOWE Katalog zwolnień: 1/ dochody na określone cele wskazane w ustawie, np. użyteczności społecznej 2/ dochody związane z rolnictwem 3/ dochody uzyskane za granicą 4/ dochody z dotacji i subwencji

PODSTAWA OPODATKOWANIA - dochód (wyjątkowo przychód) - od dochodu mogą zostać odliczone ulgi Rodzaje ulg 1/ od darowizn przekazanych na cele pożytku publicznego/kultu religijnego: maksymalnie 10% dochodu może zostać obniżone ulga musi zostać prawidłowo udokumentowana (potwierdzenie wpłaty, oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny) darowizna nie może zostać dokonana na rzecz podmiotów, które prowadzą działalność dot.: przemysłu paliwowego, tytoniowego, alkoholowego, metali szlachetnych, sprzętu elektronicznego)

2/ ulgi dla sektora bankowego: 20% kwoty udzielonych pożyczek (kredytów) umorzonych w związku z restrukturyzacją 3/ możliwość odliczenia kosztów kwalifikowanych, tj. kosztów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową, w tym: - wynagrodzenia i składki dla pracowników, którzy uczestniczą przy projekcie - materiały i surowce związane z tą działalnością - ekspertyzy, opinie, usługi doradcze, wykonane na potrzeby tej działalności - odpłatne korzystanie z aparatury badawczej - koszty uzyskania i utrzymania patentu/ inne prawa na dobrach intelektualnych koszty kwalifikowane to także odpisy amortyzacyjne Odliczenie nie może przekroczyć 50% kosztów

SKALA I STAWKI PODATKOWE Zasadniczo 19% od podstawy opodatkowania (dochodu) Od 2017 r. – dodatkowa stawka 15% dla: a/ mali podatnicy (1.200.000 euro) b/ podatnicy rozpoczynający działalność – w roku podatkowym jej prowadzenia Nierezydenci – 10/20% przychodu Dywidendy/udziały w zyskach osób prawnych – 19% od przychodu ! ad. b/ wyłączenia: 1/ powstali na skutek przekształcenia, połączenia, podziału podatników 2/ przekształcenie dział. osoby fizycznej w spółkę 3/ w przypadku wniesienia do nowego podmiotu kapitału o wysokości co najmniej 10.000 euro

Tryb płatności CIT Okres rozliczeniowy to rok podatkowy Rozliczenie następuje po zakończeniu roku podatkowego - do 20 dnia każdego miesiąca wpłaca się zaliczki na CIT za miesiąc poprzedni - mali podatnicy/zaczynający działalność – mogą płacić kwartalnie - ewentualnie – możliwość wpłat uproszczonych, stanowiących 1/12 podatku należnego za poprzedni rok podatkowy

Tryb płatności CIT Zaliczek wpłacać nie muszą: Uzyskujący dochody z dywidend Nierezydenci uzyskujący przychody opodatkowane u źródła Kościelne osoby prawne Podatnicy uzyskujący dochody z zagranicznej spółki kontrolowanej Zeznanie podatkowe – składane do końca 3 miesiąca roku następnego W tym samym terminie wpłata ewent. różnicy z tyt. pobranych zaliczek a kwoty faktycznej podatku - dodatkowo, niektórzy podatnicy obowiązani są przedstawić sprawozdanie finansowe, odpis uchwały wspólników/akcjonariuszy zatwierdzającej roczne sprawozdanie

Dziękuję za uwagę