Charakterystyka interesariuszy Rząd Akcjonariusze Zarządzający FIRMA Kredytodawcy Audytorzy Pracownicy Odbiorcy Dostawcy

Czynniki kształtujące sytuację finansową: zewnętrzne Makrootoczenie polityka rządu faza cyklu koniunkturalnego system finansowy system podatkowy prawo rachunkowe inflacja oraz politykę inflacyjnę NBP system prawny

Czynniki kształtujące sytuację finansową: zewnętrzne Mikrootoczenie faza cyklu koniunkturalnego branży/sektora siła przetargowa dostawców siła przetargowa nabywców bariery wejścia na rynek siła konkurencyjna

Czynniki kształtujące sytuację finansową: wewnętrzne Niemierzalne umiejętność zarządzania strategicznego doświadczenie i kompetencje kadry nastawienie właścicieli i pożyczkodawców poziom nadzoru ze strony właścicieli systemy informacyjne poziom techniczno-technologiczny kultura organizacji pozycja rynkowa

Czynniki kształtujące sytuację finansową: wewnętrzne Ilościowe wartość przychodów i kosztów struktura przychodów i kosztów (zmienne/stałe) poziom i struktura aktywów charakter i struktura finansowania

Czynniki kształtujące sytuację finansową – podsumowując Najważniejsze są wielkość przedsiębiorstwa udział w rynku wydajność pracy produktywność aktywów nakłady inwestycyjne poziom zadłużenia

Badanie wpływu czynników na wartość dla właścicieli (1) Czynniki sprzedaży wielkość rynku udział przedsiębiorstwa w rynku struktura sprzedaży sezonowość popytu marka produktów i lojalność klientów kanały dystybucji marketing

Badanie wpływu czynników na wartość dla właścicieli (2) Czynniki stopy zysku ze sprzedaży polityka cenowa poziom zatrudnienia i zarobków siły roboczej ceny materiałów, towarów i usług poziom korzystania z outsourcingu

Badanie wpływu czynników na wartość dla właścicieli (3) Czynniki efektywnej stopy podatkowej prawo podatkowe kształtujące stopy opodatkowania ceny transferowe przy strukturze międzynarodowej wysokość osłony podatkowej

Badanie wpływu czynników na wartość dla właścicieli (4) Czynniki rzeczowych aktywów trwałych poziom techniczno-technologiczny finansowanie inwestycji efekt skali

Badanie wpływu czynników na wartość dla właścicieli (5) Czynniki kapitału obrotowego stosowanie systemu zarządzania zapasami umiejętność zarządzania należnościami zarządzanie ryzykami polityka inwestowania nadwyżek gotówki

Podstawowe informacje o sprawozdaniach finansowych i ich analizie

Kto sporządza sprawozdania finansowe Według Ustawy o Rachunkowości z 29 IX 1994r dotyczy jednostek mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium RP: spółek handlowych i spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego bez względu na wielkość przychodów zagranicznych osób prawnych i fizycznych

Okresy opracowania sprawozdań kwartał, półrocze, rok obrotowy Rok obrotowy rok kalendarzowy lub inny okres obejmujący 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych okres dłuższy lub krótszy niż 12 miesięcy, jeśli przedsiębiorstwo rozpoczyna działalność

Rodzaje sprawozdań (1) Sporządza się je w języku polskim i w walucie polskiej dane mogą być zaokrąglone do tysięcy złotych Bilans: jest zestawieniem wzajemnie równoważących się składników majątku oraz źródeł finansowania Rachunek zysków i strat: pokazuje wynik z działalności przedsiębiorstwa w danym okresie Rachunek przepływów pieniężnych: jest zestawieniem źródeł wpływów gotówkowych oraz sposobów ich wydatkowania

Rodzaje sprawozdań (2) Zestawienie zmian w kapitale własnym: jest zestawieniem operacji zwiększających i zmniejszających kapitały właścieli Informacja dodatkowa: stanowi wyjaśnienie pozycji ujętych w powyższych sprawozdaniach

Ogłoszenie sprawozdań (1) Następuje w Dzienniku Urzędowym Monitor Polski B (jest niepełne) zawiera: Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Bilans Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów pieniężnych Zestawienie zmian w kapitale własnym Opinię biegłego rewidenta Opis postanowienia właściciela o zatwierdzeniu sprawozdania

Zadanie Na podstawie poniższych danych sporządź uproszczony bilans zamknięcia zgodnie z zasadą rosnącej płynności i rosnącej wymagalności. Na 31 grudnia 2011 roku spółka handlowa posiadała następujące składniki aktywów i pasywów lokata w banku na 18 miesięcy 600,- środki trwałe 64 800,- materiały 1 800,- zobowiązania wobec dostawców 8 000,- należności od odbiorców 4 500,- kapitał zakładowy 85 000,- udzielone pożyczki długoterminowe 2 200,-

Analiza pionowa (2) Dwie możliwe wersje wersja ogólna przydatna w analizie kompleksowej wtedy zainteresowanie analityką koncentruje się na wszystkich aspektach działalności przedsiębiorstwa wersja szczegółowa przydatna, gdy analizowany jest konkretny składnik sprawozdań dana pozycja ma mało wyrazistą interpretację w wersji ogólnej

Analiza pionowa – przykład (1) 4,0

Analiza pionowa – przykład (2) 4,0

Analiza pozioma (1) Inaczej analiza czasowa Bada zmianę i-tej pozycji w czasie Obejmuje analizę dynamiki lub przyrostu dla stałej lub zmiennej bazy Dynamika dla stałej bazy Dynamika i-tej pozycji według bazy stałej = (wartość i-tej pozycji w okresie w) / (wartość i-tej pozycji pochodzącej z okresu bazowego) Dynamika dla zmiennej bazy Dynamika i-tej pozycji według bazy zmiennej = (wartość i-tej pozycji w okresie w) / (wartość i-tej pozycji w okresie w-1)

Analiza pozioma (2) Przyrost dla stałej bazy Przyrost i-tej pozycji według bazy stałej = (wartość i-tej pozycji w okresie w - wartość i-tej pozycji pochodzącej z okresu bazowego) / (wartość i-tej pozycji pochodzącej z okresu bazowego) Przyrost dla zmiennej bazy Przyrost i-tej pozycji według bazy zmiennej = (wartość i-tej pozycji w okresie w - wartość i-tej pozycji w okresie w-1) / (wartość i-tej pozycji w okresie w-1)

Analiza pozioma (3) Wartość wskaźnika dynamiki określa kierunek zmian w sposób następujący jeśli jest on wyższy od 100% (1,0) to dana wielkość z okresu na okres rośnie jeśli jest on równy 100% (1,0) to dana wielkość nie zmienia się jeśli jest on mniejszy niż 100% (1,0) to dana wielkość maleje interpetacje zależą od badanej wielkości Wartość wskaźnika dynamiki wyraża siłę zmiany, (intensywności) danej pozycji sprawozdania

Analiza pozioma (4) Wartość wskaźnika przyrostu określa kierunek zmian w sposób następujący jeśli jest on wyższy od zera to dana wielkość z okresu na okres rośnie jeśli jest on równy zero to dana wielkość nie zmienia się jeśli jest on mniejszy od zera to dana wielkość maleje interpretacja zależy od badanej wielkości Wartość wskaźnika przyrostu wyraża siłę zmiany, (intensywności) danej pozycji sprawozdania

Analiza pozioma (5) Obojętne jest czy wybieramy wskaźnik dynamiki czy przyrostu Jednakże w praktyce stosujemy dla dłuższych okresów korzysta się z dynamiki według bazy stałej dla krótszych okresów korzysta się z dynamiki według bazy zmiennej lub przyrostu według bazy zmiennej praktycznie nie spotyka się w praktyce wykorzystania przyrostu według bazy stałej

Analiza pozioma – przykład (1)

Analiza pozioma – przykład (2) Analiza dynamiki (w %) według bazy stałej i bazy zmiennej aktywów obrotowych

Analiza pozioma – przykład (3)

Analiza pozioma – przykład (4) Wnioski – kierunek zmiany wartości należności w roku 3 jest rosnący dla zapasów obserwujemy wzrost tylko według bazy zmiennej w roku 2 siła zmiany wartości należności w roku 3 jest rosnąca siła zmiany dla wielu pozycji w roku 3 jest następująca: najbardziej rosły inwestycje krótkoterminowe, a najsłabiej zapasy

Sprawozdań finansowych Analiza wskaźnikowa Sprawozdań finansowych

Analiza wskaźnikowa – Zalety Charakteryzuje różne aspekty działalności gospodarczej przedsiębiorstwa Umożliwia ocenę kondycji finansowej Pozwala na badanie trendów i progresji na przestrzeni co najmniej 3 lat Stwarza szansę porównań z przeciętnymi dla branży wskaźnikami Może wyjaśnić spadek zysku i potencjalne zagrożanie

Analiza wskaźnikowa – Wady Liczby zawarte w sprawozdaniach są wynikiem przybliżeń, szacunków, interpretacji i sądów Autorem danych księgowych jest zarząd spółki, a audytor sprawdza dane otrzymane od spółki Sprawozdania finansowe prezentują przeszłość, a więc analiza jest oparta o dane historyczne

Analiza wskaźnikowa – Klasyfikacja wskaźników Wskaźniki płynności Wskaźniki zadłużenia Wskaźniki efektywności Wskaźniki rentowności Wskaźniki wartości rynkowej

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki płynności (1) Wskaźnik płynności bieżącej Aktywa bieżące Zobowiązania bieżące Wskażnik określa zdolność przedsiębiorstwa do pokrywania jego wydatków przez cały czas (terminowe regulowanie zobowiazań) Informuje on, ile razy bieżące aktywa pokrywają bieżące zobowiązania firmy Normą wartości wskaźnika płynności jest przedział 1,2 – 2,0. Oznacza to, że wartość bieżących aktywów powinna być około dwa razy większa niż bieżące zobowiązania

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki płynności (2) Wskaźnik płynności szybkiej Aktywa bieżące - zapasy Zobowiązania bieżące Wskaźnik szybkiej płynności pokazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych (najbardziej płynnych) aktywami o dużym stopniu płynności. Wskaźnik ten jest dokładniejszy niż wskaźnik bieżącej płynności Za zadowalający przyjmuje się przedział 1,0 – 1,3

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki płynności (3) Wskaźnik podwyższonej płynności Aktywa bieżące - zapasy - należności Zobowiązania bieżące Określa on zdolność spółki do spłacenia bieżących zobowiązań z uwzględnieniem najbardziej płynnych aktywów, których zdolność do regulacji zobowiązań jest natychmiastowa lub prawie natychmiastowa

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki płynności terminologia EN Aktywa bieżące – Current assets Zapasy – Inventory / Stock Należności – Accounts receivable Zobowiązania bieżące – Current liabilities

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki zadłużenia (1) Stopa zadłużenia Zobowiązania ogółem Aktywa ogółem Wskaźnik informuje, ile złotych obecnych i potencjalnych zobowiązań przypada na aktywa ogółem lub jaki procent pasywów stanowi zadłużenie Obrazuje on strukturę finansowania majątku przedsiębiorstwa Powinien należeć do przedziału od 57 do 67 procent. Im wyższy jego poziom, tym wyższy poziom zadłużenia i wyższe ryzyko finansowe

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki zadłużenia (2) Stopa zadłużenia w kapitale własnym Kapitał własny ogółem Zobowiązania ogółem Wskaźnik informuje, ile złotych obecnych i potencjalnych zobowiązań przypada na kapitał własny lub jaki procent kapitału własnego stanowi zadłużenie Obrazuje on strukturę finansowania majątku przedsiębiorstwa Powinien należeć do przedziału od 30 do 40 procent

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki zadłużenia (3) Zdolności spłaty odsetek Zysk przed opodatkowaniem (EBT) Odsetki Wyraża zdolność do terminowego regulowania odsetek Powinien należeć do przedziału od 50 – 60 procent

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki zadłużenia (4) Wskaźnik dźwigni finansowej Aktywa Kapitał własny Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym większy jest stopień posiłkowania się kapitałem obcym i tym większym ryzykiem obciążona jest działalność

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki zadłużenia Terminologia EN Aktywa ogółem – Total assets Kapitał własny – Stockholders’ equity Zobowiązania ogółem – Total liabilities Zysk przed opodatkowaniem – Earnings before tax Odsetki – Interest expense

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki efektywności (1) Rotacja należności lub cykl należności Należności od odbiorców*365 dni Sprzedaż netto Wskaźnik określa liczbę dni, w ciągu których następuje uregulowanie należności. Jest to zatem informacja o stopniu, w jakim przedsiębiorstwo kredytuje swoich odbiorców i długości zamrożenia środków pieniężnych Zbyt długi okres regulowania należności świadczy o nieskutecznej polityce ściągania należności Zbyt niski jego poziom może oznaczać zbyt surową politykę kredytową w stosunku do odbiorców W wielu branżach wartość wskaźnika kształtuje się na poziomie około dwóch miesięcy

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki efektywności (2) Rotacja zapasów Zapasy*365 dni Sprzedaż netto Określa, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla osiągnięcia sprzedaży na określonym poziomie Wysoka wartość informuje o wolnym obrocie zapasów i jest niekorzystna, może bowiem zakłócić płynność produkcji Niska wartość wskaźnika jest pożądana i sprzyja zwiększeniu zysku firmy Nie ma uniwersalnych norm dla tego wskaźnika

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki efektywności (3) Rotacja aktywów Sprzedaż netto Aktywów ogółem Wskaźnik przyjmuje niższe wartości dla branż o wysokiej kapitałochłonności, a wyższe dla branż o niskiej kapitałochłonności i dużym udziale pracy ludzkiej Jego poziom informuje o liczbie obrotów aktywów ogółem lub o wartości sprzedaży uzyskanej dzięki jednej złotówce zaangażowanej w aktywach trwałych i obrotowych Im wyższa jest wartość tego wskaźnika, tym większa jest produktywność aktywów

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki efektywności (4) Rotacja aktywów obrotowych Sprzedaż netto Aktywa obrotowe Wskaźnik ten pokazuje szybkość obrotu aktywów bieżących Im wyższa wartość tym cykl produkcyjny jest krótszy lub tym wyższa rentowność sprzedaży danego produktu Wartość wskaźnika znacząco różni się od siebie wśród branż i należy rozpatrywać ją poprzez badanie dynamiki zmian lub porównując do spółek wewnątrz branży

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki efektywności Terminologia EN Należności od odbiorców – Accounts receivable Sprzedaż netto – Net sales Zapasy – Inventory / Stock Aktywów ogółem – Total assets Aktywa obrotowe – Current assets

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki rentowności (1) Marża zysku netto Zysk netto Przychód netto ze sprzedaży Wysoka wartość tego wskaźnika wskazuje na dużą możliwość generowania zysku przez przedsiębiorstwo i pośrednio na dobrą kondycję finansową Wartość tego wskaźnika w przeważającym stopniu decyduje, czy przedsiębiorstwo możemy określić jako rentowne czy nie

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki rentowności (2) Marża zysku brutto Zysk brutto Przychód ze sprzedaży netto Główną cechą tego wskaźnika jest uwzględnianie całości osiągniętych zysków oraz niezależność od stopy podatkowej Na jego wartość mają więc również wpływ czynniki okazjonalne, np. przychód z działalności finansowej, czy zyski i straty nadzwyczajne

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki rentowności (3) Stopa zwrotu z aktywów Zysk netto Aktywa ogółem Wskaźnik rentowności majątku opisuje dochodowość wszystkich aktywów przedsiębiorstwa Wskaźnik ten można traktować jako ocenę sprawności kierownictwa firm, porównując je między sobą: jak duży zysk jest w stanie wygenerować management, dysponując aktywami o danej wartości W przypadku wysokich kwotowo zysków, niska wartość tego wskaźnika informuje o nieefektywnym wykorzystywaniu majątku firmy Stopa zwrotu z aktywów powinna być wyższa niż stopa odsetek płaconych przez firmę od zaciągniętych kredytów

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki rentowności (4) Stopa zwrotu z kapitału własnego Zysk netto Kapitał własny Ocena tego wskaźnika nie jest możliwa w oderwaniu od innych wartości finansowych przedsiębiorstwa Jego niska, choć dodatnia wartość może być spowodowana słabą rentownością, ale również niewielkim zadłużeniem firm Tak więc jego wartości należy interpretować przynajmniej w porównaniu ze stopniem zadłużenia firmy

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki rentowności Terminologia EN Zysk netto – Net income Zysk brutto – Gross income Przychód netto ze sprzedaży - Income from sales / Operating Income Aktywa ogółem – Total assets Kapitał własny – Stockholders’ equity

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki wartości rynkowej (1) Wskaźnik wartości rynkowej do wartości księgowej Cena akcji Wartość księgowa akcji Ten wskaźnik daje wskazówkę jak inwestorzy oceniają daną spółkę Cena rynkowa powinna być wyższa niż wartość księgowa, gdyż ta pierwsza jest oparta na cenach bieżących

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki wartości rynkowej (2) Wskaźnik zysku na jedną akcję Zysk netto Ilość wyemitowanych akcji Zysk (netto) na jedną akcję powinien być dodatni

Analiza wskaźnikowa – Wskaźniki wartości rynkowej (3) Wskaźnik ceny do zysku Cena akcji Zysk netto na 1 akcję Zysk (netto) na jedną akcję powinien być dodatni

Analiza wskaźnikowa – Wskaźnik wartości rynkowej Terminologia EN Cena akcji – Stock / Share price Wartość księgowa akcji – Book value Wskaźnik zysku na jedną akcję – Earnings per share (EPS) Wskaźnik ceny do zysku – Price/Earnings Ratio (PER)